Լիբերալիզմի (ազատականության) սահմանները

[Mephistopheles]

Լավ էլի, չադրան արգելես, խաչն էլ պիտի ուրեմն արգելես, ուրիշ բան՝ թույլ չտաս՝ պարտադիր լինի: Բայց դե հասկանում եմ, քեզ մնա՝ խաչն էլ կարգելես

Շին, չադրայով մարդու ինքնությունը հաստատելու խնդիրներ ա առաջանում… չես կարա թողնես երեսները փակած ֆռֆռան…

[Շինարար]

Էրեխեք, նենց չի, որ ես չադրայի ջերմ ջատագով եմ, ոչ էլ խաչի, բայց էլի եմ ասում, հա էնպես անել, որ դա պարտադրված չլինի, հասկանում եմ, բայց արգելե՞լ. եսիմ, մի քիչ ավելի երկար կքննարկեի էս թեման՝ ոչ թե ավելի շատ ասելիք ունենալու առումով, այլ լսելու պատրաստ լինելու առումով: Իսկ դեմքի փակելու առումով, էդ հասկանում եմ, ասենք՝ եթե ուզում ես ուսանողական արտոնություններից օգտվել ուրեմն պատրաստ եղիր դեմքդ ցուցադրելու, որ մարդիկ կարողանան ԱյԴի-իդ հետ համեմատել, բայց եթե պատրաստ ես հրաժարվել դրանից, քո իրավունքն ա: Այսինքն՝ ոչ մի կրոնական ուղղության պետք չի թույլատրել իր դոգմաները պարտադիր դարձնել օրենքի ուժով, ու ինձ թվում ա՝ տենց էլ արվում ա եվրոպական երկրներում: Դրա հետ միասին նաև կարելի ա աշխատանք տանել էդ համայքների ներսում՝ ինտեգրելու, կանանց ազատականացնելու ուղղությամբ, ինչը ևս համոզված եմ արվում ա: Բայց պատրաստ եմ լսել, այսինքն՝ կարդալ ձեր հիմնավորումները:

[Rhayader]

Շին, դու ո՞նց կարաս հասնես նրան, որ հայրն իրա աղջիկներին չադրա չպարտադրի:

[Շինարար]

Շին, դու ո՞նց կարաս հասնես նրան, որ հայրն իրա աղջիկներին չադրա չպարտադրի:

Չգիտեմ, սեմինարներ դպրոցներում էրեխեքի հետ, բացատրական աշխատանքներ, որ իմանան, եթե պարտադրում են, դա բռնություն ա, վստահության հեռախոսահամարներ, որոնց կարան զանգեն, բողոքեն, ծրագրեր, թե ինչպես աշխատեն ծնողների և երեխաների հետ նման իրավիճակներում: Ինձ թվումա ՝ տենց էլ արվելիս կլինի: Դեմքը լրիվ փակելու պահով, գուցե հա, բուրկան ու նիկաբը լրիվ կարելի ա արգելել, չգիտեմ չնայած՝ որքանով ուկրաինուհի ստրիպտիզ պարող աղջիկները կհամաձայնեն, Սիրիայում՝ հիմնականում իրանք էին բուրկայով, բայց սովարական չադրան, որ Իրանում կրում են, դեմքը բաց ա մնում, չէ՞, ասենք՝ եթե դա արգելում ես, քրիստոնյա կամ աթեիստ կանայք էլ էլ գլխաշոր չեն օգտագործելո՞ւ:

եսիմ, Ռայ, ես լուծումներ չունեմ, բայց կարծում եմ՝ իրոք վիճահարույց թեմա ա, որ չեն կարողանում լուծում գտնել: Բայց բուրկան էլ եթե արգելում ե,ս ընդհանրապես ոչ մեկի պետք ա թույլ չտա՞ս դեմքը փակած քաղաքում ֆռֆռալ: Չգիտեմ, տենց ո՞նց կլինի:

[Rhayader]

Ու քո կարծիքով զանգող կլինի: Ասենք, մուսուլման ընտանիքում մեծացած մուսուլման երեխան պատրաստ կլինի ընտանիքի հետ հարաբերությունները փչացնել հանուն չադրայի:

[Rhayader]

Ասածս էն ա, որ հանուն չադրայի պայքարողը արդեն ռիսկային կերպար ա:

[Տրիբուն]

Այ դրա համար եմ կարծում, որ ազատականության սահմանը շատ ա կախված ոչ միայն տվյալ անձի ինդիվիդուալությունից, այլև տվյալ տարածքից: Որովհետև նման իրավիճակներում արագորեն շատերն են նույն կերպ փոխում ազատականությանը սահմանը:

Վերցնենք Շինարարի բերած եզդիների օրինակը: Իմ ճանաչած լիբերալների մեծ մասը կողմ էին, իրենց առաջ երկրի դռները բացելուն, օգնելուն, օժանդակելուն: Բայց վստահ եմ, եթե էնպիսի հոսք լիներ, որը կսկսեր սպառնար մեր ինքնիշխանությանը, այդ նույն մարդկանց մոտեցումը վայրկենական, բոլորինը միաժամանակ կփոխվեր:

Ապեր, բայց ի՞նչ կապ ունի եզդիներին Հայաստան թողնել-չթողնելը լիբերալ կամ կոնսերվատիվ լինելու հետ: Ինձ թվում ա էտ ավելի շուտ մարդկային լինել չլինելու խնդիր ա: Օրինակ իմ տատը շատ կոնսերվատիվ կնիկ էր, քո տատն էլ երևի: Բայց երկուսն էլ հաստատ չէին կարա կուշտ փորով հանգիստ նստեին, եթե հարևան եզդի երեխքը սոված լինեին:

Ասածս ինչ ա, լիբերալիզմը ավելի շատ սոցիալ-տնտեսական աշխարհընկալման խնդիր ա երևի: Այլ ազգերի, կրոնների, էթնոսների նպատմամբ տոլերանտությունը երևի մարդկային հատկանիշ ա, ու պիտի որ կապ չունենա նրա հետ, թե դու ազատ շուկային ու մասնավոր սեփականությանը ոնց ես վերաբերվում:

[Chuk]

Ապեր, բայց ի՞նչ կապ ունի եզդիներին Հայաստան թողնել-չթողնելը լիբերալ կամ կոնսերվատիվ լինելու հետ: Ինձ թվում ա էտ ավելի շուտ մարդկային լինել չլինելու խնդիր ա: Օրինակ իմ տատը շատ կոնսերվատիվ կնիկ էր, քո տատն էլ երևի: Բայց երկուսն էլ հաստատ չէին կարա կուշտ փորով հանգիստ նստեին, եթե հարևան եզդի երեխքը սոված լինեին:

Ասածս ինչ ա, լիբերալիզմը ավելի շատ սոցիալ-տնտեսական աշխարհընկալման խնդիր ա երևի: Այլ ազգերի, կրոնների, էթնոսների նպատմամբ տոլերանտությունը երևի մարդկային հատկանիշ ա, ու պիտի որ կապ չունենա նրա հետ, թե դու ազատ շուկային ու մասնավոր սեփականությանը ոնց ես վերաբերվում:

Եսիմ ձյաձ, ասում եմ էն, ինչ նկատել եմ: Լիբերալ ծանոթներս կողմ էին, ասենք ազգայնականները՝ չէ:

[Տրիբուն]

Եսիմ ձյաձ, ասում եմ էն, ինչ նկատել եմ: Լիբերալ ծանոթներս կողմ էին, ասենք ազգայնականները՝ չէ:

Ապեր, կարելի ա հագիստ լինել լիբերալ-ազգայնական Այսինքն, ազատ շուկա, սեփականություն, իրավունքներ, բլա բլա ... բայց, նեդեմ եզդիների մայրիկը, հայերի ցավը տանեմ: Նույն հաջողությամբ կարելի ա լինել ասենք քրիստոնյա-դեմոկրատ՝ պահպանողական կայֆերով, ասենք ոնց որ Գերմանիայում ա, բայց իմիգրանտների նկատմամաբ շատ բարյացկամ լինել:

Ասածս ինչ ա ... խառնել ենք սաղ իրար: Եզդիներին Հայաստան թողնել-չթողնելը հասարակության հասունության խնդիր ա, անկախ սոցիալ-քաղաքական հակումներից: Օրինակ միջնադրայան Բաղդադը լիբերալությամբ չէր փայլում, բայց բոլոր ազգերի ու կրոնների իրավուքները խալիֆը իրա ձևով, ոնց ջոգում էր պաշտպանում էր, քանի որ հասկանում էր, որ դրանից ա կախված խալիֆաթի կայունությունն ու բարեկեցությունը:

[Chuk]

Ապեր, կարելի ա հագիստ լինել լիբերալ-ազգայնական Այսինքն, ազատ շուկա, սեփականություն, իրավունքներ, բլա բլա ... բայց, նեդեմ եզդիների մայրիկը, հայերի ցավը տանեմ: Նույն հաջողությամբ կարելի ա լինել ասենք քրիստոնյա-դեմոկրատ՝ պահպանողական կայֆերով, ասենք ոնց որ Գերմանիայում ա, բայց իմիգրանտների նկատմամաբ շատ բարյացկամ լինել:

Ասածս ինչ ա ... խառնել ենք սաղ իրար: Եզդիներին Հայաստան թողնել-չթողնելը հասարակության հասունության խնդիր ա, անկախ սոցիալ-քաղաքական հակումներից: Օրինակ միջնադրայան Բաղդադը լիբերալությամբ չէր փայլում, բայց բոլոր ազգերի ու կրոնների իրավուքները խալիֆը իրա ձևով, ոնց ջոգում էր պաշտպանում էր, քանի որ հասկանում էր, որ դրանից ա կախված խալիֆաթի կայունությունն ու բարեկեցությունը:

Թեկուզ անհետաքրքիր ա ստացվում, բայց համաձայնվեմ հետդ

[Շինարար]

Եզդիներին Հայաստան թողնել-չթողնելը հասարակության հասունության խնդիր ա, անկախ սոցիալ-քաղաքական հակումներից: Օրինակ միջնադրայան Բաղդադը լիբերալությամբ չէր փայլում, բայց բոլոր ազգերի ու կրոնների իրավուքները խալիֆը իրա ձևով, ոնց ջոգում էր պաշտպանում էր, քանի որ հասկանում էր, որ դրանից ա կախված խալիֆաթի կայունությունն ու բարեկեցությունը:

Ուրեմն իրա ժամանակի համար լիբերալ էր էլի:

[Տրիբուն]

Թեկուզ անհետաքրքիր ա ստացվում, բայց համաձայնվեմ հետդ

Ապրես, քանի որ ես էլ չհամաձայնվելուդ հետ չհամաձայնվելու հավես հեչ չունեմ էս պահին: Բայց մի բան ասեմ, ու գնամ էլի ... աշխարհքս խառնվել ա իրար, ու էլ մարդ չի հասկանում ով ով ա: Ի միջի այլոց, սովետի քանդվելը գաղափարական առումով շատ բացասական ազդեցություն ունեցավ Եվրոպայի վրա, քանի որ սոցիալ դեմոկրատիայի գաղափարը, որի վրա կառուցվել ա էսօրվա Եվրոպան սկսեց իրա տեղը զիջել ինչ-որ խառը ու անհասկանալի գաղափարախոսությունների, սահմաններն էլ տարբեր գաղափարախոսությունների մեջ փիս լղոզվեցին:

Նույն ՄԹ-ում, որը էս հարցում մտքի ու օրինակի թելադրողն ա էղել միշտ, մարդ չի հասկանում թե որն ա էլ տարբերությունը թորիների, լեյբորիստների ու լիբերալների մեջ: Ոնց որ սաղ նույն բանն են ասում ու անում: Ու ասենք, չնայած զարմանալու չի էլ, բայց գաղափարական տեսանկյունից աբսուրդ էր, որ 2010-ի ընտրություններից հետո թորիները ու լիբերալ-դեմոկրատները կոալիցիա կազմեցին:

Իսկ օրինակ մեր Ակումբի Լիոնի համար, ով չի հավատում Արգիշտիի հաուբիցին ու Տիգրան Մեծի ձվերի մեծությանը՝ լիբերալ ա Չնայած գաղափական տեսանկունից, Տիգրանի ձվերը կարծես ազատ շուկայի դեմ ոչ մի բան չեն ունեցել:

[Տրիբուն]

Ուրեմն իրա ժամանակի համար լիբերալ էր էլի:

Լիբերալ չէր, բիթի տղա էր ...

[Chuk]

Ապրես, քանի որ ես էլ չհամաձայնվելուդ հետ չհամաձայնվելու հավես հեչ չունեմ էս պահին: Բայց մի բան ասեմ, ու գնամ էլի ... աշխարհքս խառնվել ա իրար, ու էլ մարդ չի հասկանում ով ով ա: Ի միջի այլոց, սովետի քանդվելը գաղափարական առումով շատ բացասական ազդեցություն ունեցավ Եվրոպայի վրա, քանի որ սոցիալ դեմոկրատիայի գաղափարը, որի վրա կառուցվել ա էսօրվա Եվրոպան սկսեց իրա տեղը զիջել ինչ-որ խառը ու անհասկանալի գաղափարախոսությունների, սահմաններն էլ տարբեր գաղափարախոսությունների մեջ փիս լղոզվեցին:

Նույն ՄԹ-ում, որը էս հարցում մտքի ու օրինակի թելադրողն ա էղել միշտ, մարդ չի հասկանում թե որն ա էլ տարբերությունը թորիների, լեյբորիստների ու լիբերալների մեջ: Ոնց որ սաղ նույն բանն են ասում ու անում: Ու ասենք, չնայած զարմանալու չի էլ, բայց գաղափարական տեսանկյունից աբսուրդ էր, որ 2010-ի ընտրություններից հետո թորիները ու լիբերալ-դեմոկրատները կոալիցիա կազմեցին:

Իսկ օրինակ մեր Ակումբի Լիոնի համար, ով չի հավատում Արգիշտիի հաուբիցին ու Տիգրան Մեծի ձվերի մեծությանը՝ լիբերալ ա Չնայած գաղափական տեսանկունից, Տիգրանի ձվերը կարծես ազատ շուկայի դեմ ոչ մի բան չեն ունեցել:

Լիբերալիզմն էսօր ռեզին ա: Պահպանակ իմաստով չէ: Ճկվող իմաստով:

[Տրիբուն]

Լիբերալիզմն էսօր ռեզին ա: Պահպանակ իմաստով չէ: Ճկվող իմաստով:

Նույն ձևի ռեզին էլ կոնսերվատիզմն ա, ապեր: Ու երկուսն էլ հենց պահպանակի, տո որ ուզում ես իմանաս հենց գ****ի իմաստով: Քանի որ նույն ԱՄՆ կոնսերվատիվ հանրապետականները դառել են նեո-կոն, որի իմաստը դեռ ոչ մեկը չի հասկանում, բայց սաղ հասկանում են, որ Բուշը գ****ն էր: Սաղ տարբերությունը փաստացի եկել հանգել ա մի հատ աբսուրդի, որը ըստ էության մարդկության մեծամասնության համար ոչ մի էական նշանակություն չունի - թույլ տալ միասեռ ամուսնությունները, թե՞ թույլ չտալ: Խոսքի թույլ տվեք, կամ թույլ մի տվեք, դրանից գեյերը ավելի շատ կամ ավելի քիչ իրար չեն շինելու: Հասրակության ընդհանուր բարեկեցությունն էլ դրանից առանձնապես չի փոխվելու: Նենց տպավորություն ա, որ ալամ աշխարհի դարդ ու ցավը մենակ էտ ա, ու էտ ֆոնի վրա կարելի ա ընտրություններում հաղթել կամ պարտվել: Որ մտածում ես, յոբտվայումած էլի, ուրիշ խնդիր աշխարհը էլ չունի: