Լիբերալիզմի (ազատականության) սահմանները

[Ռուֆուս]

Թեման չեմ կարդացել, բայց էս ապուշ վերնագիրը ե՞րբ եք խմբագրելու:

[Շինարար]

Թեման չեմ կարդացել, բայց էս ապուշ վերնագիրը ե՞րբ եք խմբագրելու:

Մերսի, Ռուֆ ջան:

[Ռուֆուս]

Մերսի, Ռուֆ ջան:

Շին, էլ մի: Դու էլ շատ լավ գիտես, որ վերնագրերը պետք ա լինեն հնարավորինս չափ չեզոք ու բովանդակալից, իսկ քո անձնական վերաբերմունքը թեմայի վերաբերյալ ոչ թե վերնագրի մեջ պետք ա դնես, այլ քո գրառման մեջ: Ու կոնկրետ էս դեպքում վերնագիրն ինձ խանգարում ա, որ նստեմ թեմայի գրառումները կարդամ:

[Chuk]

Շին, էլ մի: Դու էլ շատ լավ գիտես, որ վերնագրերը պետք ա լինեն հնարավորինս չափ չեզոք ու բովանդակալից, իսկ քո անձնական վերաբերմունքը թեմայի վերաբերյալ ոչ թե վերնագրի մեջ պետք ա դնես, այլ քո գրառման մեջ: Ու կոնկրետ էս դեպքում վերնագիրն ինձ խանգարում ա, որ նստեմ թեմայի գրառումները կարդամ:

Դե հիմա կարդա ու գրի

[Rhayader]

Ապեր, բայց ի՞նչ կապ ունի եզդիներին Հայաստան թողնել-չթողնելը լիբերալ կամ կոնսերվատիվ լինելու հետ: Ինձ թվում ա էտ ավելի շուտ մարդկային լինել չլինելու խնդիր ա: Օրինակ իմ տատը շատ կոնսերվատիվ կնիկ էր, քո տատն էլ երևի: Բայց երկուսն էլ հաստատ չէին կարա կուշտ փորով հանգիստ նստեին, եթե հարևան եզդի երեխքը սոված լինեին:

Ասածս ինչ ա, լիբերալիզմը ավելի շատ սոցիալ-տնտեսական աշխարհընկալման խնդիր ա երևի: Այլ ազգերի, կրոնների, էթնոսների նպատմամբ տոլերանտությունը երևի մարդկային հատկանիշ ա, ու պիտի որ կապ չունենա նրա հետ, թե դու ազատ շուկային ու մասնավոր սեփականությանը ոնց ես վերաբերվում:

Մյուս կողմից, եզդիներին երկիր թողնելու հակափաստարկները խնդալու էին: Պատերազմի փախստական ընդունելն ու միանգամից բոլորին քաղաքացիություն տալը շատ տարբեր բաներ են:

[Շինարար]

Շին, էլ մի: Դու էլ շատ լավ գիտես, որ վերնագրերը պետք ա լինեն հնարավորինս չափ չեզոք ու բովանդակալից, իսկ քո անձնական վերաբերմունքը թեմայի վերաբերյալ ոչ թե վերնագրի մեջ պետք ա դնես, այլ քո գրառման մեջ: Ու կոնկրետ էս դեպքում վերնագիրն ինձ խանգարում ա, որ նստեմ թեմայի գրառումները կարդամ:

Բայց էդտեղ բացարձակ իմ վերաբերմունքը չկար: Ուղղակի ուզում էի նենց վերնագիր, որ մարդկանց ընդդիմանալու դրդեր, բայց դե երևի որ թեման ես էի բացել, դժվար ինչ-որ մեկը մտածեր, թե ես լիբերալիզմը գլուխհարթուկոցի եմ բացում, դրա համար չաշխատեց: Մեկ-մեկ պետք ա փոքր-ինչ պրովակատիվ լինեմ՝ կարծում եմ:

[Շինարար]

Ապրես, քանի որ ես էլ չհամաձայնվելուդ հետ չհամաձայնվելու հավես հեչ չունեմ էս պահին: Բայց մի բան ասեմ, ու գնամ էլի ... աշխարհքս խառնվել ա իրար, ու էլ մարդ չի հասկանում ով ով ա: Ի միջի այլոց, սովետի քանդվելը գաղափարական առումով շատ բացասական ազդեցություն ունեցավ Եվրոպայի վրա, քանի որ սոցիալ դեմոկրատիայի գաղափարը, որի վրա կառուցվել ա էսօրվա Եվրոպան սկսեց իրա տեղը զիջել ինչ-որ խառը ու անհասկանալի գաղափարախոսությունների, սահմաններն էլ տարբեր գաղափարախոսությունների մեջ փիս լղոզվեցին:

Նույն ՄԹ-ում, որը էս հարցում մտքի ու օրինակի թելադրողն ա էղել միշտ, մարդ չի հասկանում թե որն ա էլ տարբերությունը թորիների, լեյբորիստների ու լիբերալների մեջ: Ոնց որ սաղ նույն բանն են ասում ու անում: Ու ասենք, չնայած զարմանալու չի էլ, բայց գաղափարական տեսանկյունից աբսուրդ էր, որ 2010-ի ընտրություններից հետո թորիները ու լիբերալ-դեմոկրատները կոալիցիա կազմեցին:

Իսկ օրինակ մեր Ակումբի Լիոնի համար, ով չի հավատում Արգիշտիի հաուբիցին ու Տիգրան Մեծի ձվերի մեծությանը՝ լիբերալ ա Չնայած գաղափական տեսանկունից, Տիգրանի ձվերը կարծես ազատ շուկայի դեմ ոչ մի բան չեն ունեցել:

Էդ դեպքում ստացվում ա, որ լիբերալ կոչվող կուսակցությունը ավելի պահպանողական ա, քան պահպանողականը, ուղղակի էդ անունի տակ ա հանդես գալիս: Ոնց որ ասենք մեկին ազգային հերոսի կոչում են շնորհում, էդ դեռ չի նշանակում, թե ինքը իրոք ազգային հերոս ա:

[Chuk]

Բայց էդտեղ բացարձակ իմ վերաբերմունքը չկար: Ուղղակի ուզում էի նենց վերնագիր, որ մարդկանց ընդդիմանալու դրդեր, բայց դե երևի որ թեման ես էի բացել, դժվար ինչ-որ մեկը մտածեր, թե ես լիբերալիզմը գլուխհարթուկոցի եմ բացում, դրա համար չաշխատեց: Մեկ-մեկ պետք ա փոքր-ինչ պրովակատիվ լինեմ՝ կարծում եմ:

Ինչքան պետք էր պրովակացրեց, դրա համար սկզբում չէի փոխել վերնագիրը

[Chuk]

Էդ դեպքում ստացվում ա, որ լիբերալ կոչվող կուսակցությունը ավելի պահպանողական ա, քան պահպանողականը, ուղղակի էդ անունի տակ ա հանդես գալիս: Ոնց որ ասենք մեկին ազգային հերոսի կոչում են շնորհում, էդ դեռ չի նշանակում, թե ինքը իրոք ազգային հերոս ա:

Շին, էսօր ցանկացած երկու լիբերալ կուսակցություն իրար կողք դնես, իրարից ահագին տարբերվող գաղափարախոսություն ունեն ու ամեն մեկը համարում ա, որ ինքն ավելի լիբերալ ա: Ավելին, էդ կուսակցություններից որևէ մեկից երկու տարբեր մարդու վերցնես, տարբեր հարցերում տարբեր մոտեցումներ ունեն, ու ամեն մեկը կարծում ա, թե ինքն ավելի լիբերալ ա:

Բայց դե կան ինչ-որ հիմնարար սկզբունքներ, որոնք բոլորի մոտ նույնն են: Երբ որ չես սկսում առանձին հարցերը վերցնել, հատկապես վիճահարույց հարցերը, ոնց ասենք նույն գեյերի ամուսնությունն ա, սաղ նորմալ ա ու նման ա թվում:

[Տրիբուն]

Էդ դեպքում ստացվում ա, որ լիբերալ կոչվող կուսակցությունը ավելի պահպանողական ա, քան պահպանողականը, ուղղակի էդ անունի տակ ա հանդես գալիս: Ոնց որ ասենք մեկին ազգային հերոսի կոչում են շնորհում, էդ դեռ չի նշանակում, թե ինքը իրոք ազգային հերոս ա:

Շինարար ախպեր, բացահայտենք ճշմարտությունը պարզ հարաբերությունների միջոցով:

Միջին վիճակագրական մարդ արարածը, անկախ սեռից, տարիքից, կրոնից, մաշկի գույնից, ցանկանում ա ազատ լինել իր որոշումներում, տնօրինել իրա կյանքն ու առողջությունը ոնց ուզում ա, տնօրինել իրա սեփականությունը ոնց ուզում ա, մտածել ինչ ուզում ա, քնել ում հետ ուզում ա, դավանել խառը աստվածների, եթե մտքով անցել ա, կարճ ասած ոչնչով սահմանափակված չլինել: Այսինքն, մարդը իրա բնությամբ սահմանափակումներ չի ընդունում, ու հետևապես չի ընդունում պետության գոյության իրավունքը - լիբերտարիան ա:

Նույն միջին վիճակագրական մարդ արարածը, ուզում ա որ իրան պաշտպանեն ուրիշներից, եթե ինքը թույլ ա, որ իրան կերակրեն, եթե ինքը աղքատ ա, ձրի բուժեն, եթե հիվանդ ա, ձրի կրթեն, եթե տենց տարբերակ կա, մի հատ Աստված սահմանեն, որ չշշկռվի, ժամանակ առ ժամանակ էլ ասեն թե ինչ ա պետք անել ու ոնց ա պետք ապրել, եթե ինքը չի կողմնորոշվել: Այսինք, մարդը իրա էությամբ ցանկանում ա ապահով ու պաշտպանված լինել ու ապրել կանխատեսելի միջավայրում - կոնսերվատիվ ա:

Էս էրկու ծայրահեղ հարթությունների մեջտեղում էլիտան ա, որը անկախ նրանից, թե միջին վիճակագրական մարդը ինչ ա ուզում ու ինչի ա հասնում, ինքը մեկ ա լավ ա ապրելու, անելու ա ինչ ուզում ա, պաշտպանված ու ապահով ա լինելու: Էլիտայի համար տարբերություն չկա, հասարակությունը լիբերալ ա, կոնսերավատիվ ա, ազգայնական ա, կրոնական ա, կոմունիստական ա, ստրկատիրական ա, սաղ գեյ են, սաղ սև են, սաղ թոփալ են .... ինքը միշտ վայելողի դերում ա:

Էլիտան իրա բարեկցությունը ապահովելու համար պիտի միջին վիճակագրական մարդու էությունն ու բնությունը հավասարակշռող ինչ-որ մոդել մտածի, որ մարդիկ իրար չուտեն: Էտ մոդելները էվոլյուցիա են ապրել, ու եկել հասել են ժամանակակից ներկայացուցչայան դեմոկրատիային, որտեղ հիմնական դերակատարումը պատկանում ա կուսակցություններին, որոնք իրանք իրանց տարբեր անուններ են տալիս, բայց ըստ էության մի բանի մասին են - ինչքան ես պատրաստ զիջել քո ազատություններից հանուն քո ապահովության: Ժամանակից ու միջին վիճակագրական հարիֆի արտադրողականությունից կախված նժարը մեկ մի կողմի վրայա թեքվում, մեկ՝ մյուս կողմի:

Դրա համար էլ ճգնաժամային ժամանակաշրջաններում սահմանը ազատության ու ապահովության, կամ էլ լիբերալիզմի ու կոնսերվատիզմի միջև սկսում ա լղոզվել: Երկրորդ համաշխարհայինից հետո, 50 տարի աշխարհը գաղափարական առումով երկու հստակ ճամբարի էր բաժանված ու ամեն ինչ շատ պարզ էր, ու կարելի էր հանգիստ խղճով սահմանումներ տալ, ով ա լիբերալ, ով ա պահպանողական, ով մեջտեղում, ով ա սոցիալ դեմոկրատ, ով ա քրիստոնյա սոցիալիստ: Վերջին քսան տարում՝ ղուրուշով ճգնաժամեր ու գաղափարախոսությունների հետընթաց:

- Եվրոպան պարտքային ճգնաժամի մեջ ա, ու սոցիալական փաթեթները մեկը մյուսի հետևից կրճատվում են, թոշակային տարիքն ավելանում ա, արտադրողականությունը աճի տեմպը դանդաղել ա, ձրի կրթությունն ու առողջապահությունը վերանայվում են, փող չկա, սաղ սաղին տալիք են ...
- ԱՄՆ-ում տնտեսությունն աճում ա, բայց պարզվեց որ առողջապահության ու սոցիալական պաշպտանության համակարգը աֆրիկյան երկրի մակարդակի ա ..
- Ճապոնիան լճացել ա արդեն 20 տարի ա, ու չի կարում դուրս գա էտ վիճակից ..
- Չիանաստանը սաղին տնտեսապես ճղում ա, ու թքած ունի համ իրա համ էլ ուրիշների իրավունքների պաշտպանության վրա ..
- Աղքատ երկները ոչ մի ձևի դուրս չեն գալիս էտ վճակից
- Նախկին սովետի երկրները Ռուսաստանի գլխավորությամբ վերածվել են հանքահումքային բազայի ու չկողմնորոշված նկրտումներ ունեն ...
- Նախկինում ստաբիլ տոտալիտար երկրները վերածվել են բառդակի, Սիրիա, Եգիպտոս, Լիբիա, Իրաք ու շունը տիրոջը չի ճանաչում ....
- Մալարիան ու սպիդը հերիք չէին, էբոլան ա մեջտեղ եկել:

Դրա համար էլ էս ֆոնի վրա, քանի որ էս պահին ոչ լիբերալները, ոչ էլ պահպանողականները, դասական իմաստով, լուծումներ չեն առաջարկում, գաղափարակիր մարտիկների սով ա, էլիտան հստակ առաջնորդներ չունի (սաղի հույսը Օբաման էր, էն էլ մի էշ էլ նա դուրս եկավ), սաղովի լծվել են կիսահորինված պրոբլեմներ լուծելուն: Եթե վերադառնանք մեր ոչխարներին, ասենք օրինակ գեյերի իրավունքներին, էտ էն լուծումն ա, որը առաջարկվում ա ավելի կարևոր խնդիրներում լուծումներ չունենալու պատճառով:

Երեկ Օբաման Քենիայում ելույթ էր ունենում, ու էլի խոսաց գեյերի իրավունքներից: Քենիայում, բլին ... Քենիայի նախագահն էլ շատ կոնկրետ պատասխանեց - մենք հասկանում ենք որ էտ ձեր համար շատ կարևոր ա, հա իրոք կարևոր ա, բայց կներեք էլի, մենք լիքը ուրիշ պրոբլեմներ ունենք, ու մի հատ ցուցակ պրոբլեմների: Ու մարդը ճիշտ ա ասում: Արյա, Սիրիա, իսլամական պետություն զահրումար, բոկո հարամ, ձեռից գնացող Հունաստան ու վաղը կարող ա ուրիշ եվրոպական երկրներ, թազա հիվանդություններ՝ մեկը մեկից ոռի, լիքը սոված ու ծարավ երեխա, դու, Բարքի տղա Բարաք, գնաս հասնես Քենյա, որ գեյերի մասին դասախոսույթուն կարդաս? Ու գիտես ինչի, մարդը պռոստը ուրիշ ասելու ու առաջարկելու բան չունի աշխարհին, ապեր:

[Շինարար]

Տրիբուն, լավ բա ի՞նչ անեք, Հայաստանի մասով: Օբամա, Չինաստան, Իրաք, էբոլա, լավ ես ասում՝ հայ կնիկ, հայ հեռախոս, բայց մերը մեր ոչխարն ա: Մեկը էստեղ մի օր ինձ հարցնում ա՝ Հայաստանում մտավորականության շրջանակում կա՞ն բանավեճեր աջ լինել, ձախ լինել: Դե չես ուզում ասես, որ նույնիսկ եթե ենթադրենք՝ կա մտավորականություն՝ ի՞նչ աջ, ի՞նչ ձախ, առայժմ մենք ուզում ենք ուղղակի ունենանք նենց նախագահ, նենց իշխանություն, ում մենք ընտրել ենք, նույնիսկ եթե էդ մարդը Դոդի Գագոն լինի. էնքան ա մենք ընտրենք: Բայց գուցե մեր խնդիրը հենց քո բնորոշմամբ չկողմնորոշված լինելն ա, ի՞նչ անենք, ո՞նց կողմնորոշվենք: Ասենք՝ մենք ունե՞նք պահպանողական կուսակցություն, լիբերալներ, սոցիալիստներ, որ իրոք քիչ թե շատ տեղավորվում են էս հասկացությունների շրջանակում:

[Տրիբուն]

Տրիբուն, լավ բա ի՞նչ անեք, Հայաստանի մասով:

Թուլանանք ու հաճույք ստանանք .... օրինակ պետք ա կողմ քվերակել նոր սահմանադրությանը, հետո գնալ ու քվերակել ՀՀԿ-ի օգտին, ու հետո լիքը ղժալ ...

Ասենք՝ մենք ունե՞նք պահպանողական կուսակցություն, լիբերալներ, սոցիալիստներ, որ իրոք քիչ թե շատ տեղավորվում են էս հասկացությունների շրջանակում:

Ընգեր, ո՞նց կարանք մենք ախր դրանցից ունենանք: Մենք ունենք լիքը լաշկամոնիկ:

Չնայած էս կոնտեքստում, կարելի ա Չուկին մի քիչ գովաբանել: Օրինակ ՀԱԿ-ը իրա ծրագրում գրել ա, որ ինքը սոցիալ-ազատական ա: Ասեմ քեզ, մեր ժամանակների ամենաչեզոք ու ծեծված ձախ-ցենտրիստական դրսևրումներից մեկն ա, ни рыба ни мясо էլի: Չնայած ուտվում ա:

Բայց նույն ՀԱԿ-ը իրա ծրագրում գրում ա.

Արդեն շուրջ 15 տարի Հայաստանն ապրում է ոչ օրինակարգ իշխանության եւ սահմանադրական կարգի խաթարման պայմաններում։ Այս հանգամանքը թելադրում է Ծրագրում ունենալ որոշակի առաջնահերթ, մեկանգամյա լուծելիք խնդիրներ, առանց որի անիմաստ է հասարակական կյանքը սոցիալ-ազատականության կամ քաղաքական որեւէ այլ գաղափարախոսության վրա վերափոխելու որեւէ ծրագիր։

Մի քիչ քիչ են ասում, Հայաստանում բառդակը 95-ից ա սկսվել, բայց ճիշտ են ասում. էս բառդակի մեջ, ի՞նչ գաղափարախոսություն, ընգեր:

[Rhayader]

Շվեդ աջերը գեյ-պառադ են կազմակերպում: Մուսուլմանական թաղամասերով ա անցնելու:

http://www.independent.co.uk/news/wo...-10415932.html