Լիբերալիզմի (ազատականության) սահմանները

[Sagittarius]

«Ես դեմ չեմ, բայց...» ու էլի սկսվեց այլ մարդկանց վարքի սահմաններ գծվել:

Հայնլայնն ա լավ ասում՝

Must be a yearning deep in the human heart to stop the people from doing as they please. Rules, laws--always for other fellow. A murky part of us, something we had before we came down out of trees, and failed to shuck wen we stood up. Because not one of those people said: "Please pass this so that I won't be able to do something I know I should stop." Nyet, tovarishchee, was always something they hated to see neighbors doing. Stop them "for their own good"--not because speaker claimed to be harmed by it.

ես իմ, կատարյալ լիբերալիզմը, կամ ոնց հասկանում եմ խոսքը գնում ա անարխիայի մասին, հնարավոր ա, երբ հասարակության յուրաքանչյուր անդամ ադեկվատ ա ու պատասխանատու: Իսկ մինչև այդ, ժամանակաշրջանից կախված տարբեր «կեղծ» օրենքրների ու սահմանափակումների պետք է կուլ գնանք:

[Rhayader]

Որովհետև մենք դեմ ենք քաղաքականացմանը. էտը նի մայդան, էտը մարշլ բագրամյան:

Մեկ ա, լիբերալիզմը քաղաքական, ոչ թե հոգեբանական նորմ ա:

[Rhayader]

ես իմ, կատարյալ լիբերալիզմը, կամ ոնց հասկանում եմ խոսքը գնում ա անարխիայի մասին, հնարավոր ա, երբ հասարակության յուրաքանչյուր անդամ ադեկվատ ա ու պատասխանատու: Իսկ մինչև այդ, ժամանակաշրջանից կախված տարբեր «կեղծ» օրենքրների ու սահմանափակումների պետք է կուլ գնանք:

Էդ լիբերալիզմը չի, էդ լիբերտարիանիզմն ա, էն էլ՝ որոշակի վերապահումներով:

[Rhayader]

Sagittarius, մի բան էլ ասեմ, էստեղ նաև պրոգրեսիվիզմ-կոնսերվատիզմ խնդիրը կա. ասենք, երբ մարդ պայքարում ա ու հասնում քաղաքացիական որոշ ազատությունների, էդ լիբերալ կուրս ա, բայց էն պահից, երբ իրեն գեյ-ամուսնությունների լեգալացման հարցն են դեմ տալիս, ինքը ասում է՝ ինչի հասանք, բավական է, չգնանք դեպի քաոս ու դեգրադացիա ու նման լոլոներ է կախում, մենք գործ ունենք լիբերալ-պահպանողականի հետ: Եթե մեկը առանց հետևանքներին նայելու կուրսն առաջ է տանում մինչև անսահմանություն, ինքը լիբերալ-պրոգրեսիվ է:

[Rhayader]

Օրինակ՝ ՄԻԱՎ վարակակիր երեխաներին հակառետրովիրուսային դեղորայք չտալու իրավունքի համար պայքարող ծնողներին, կամ հակավակցինացիոն շարժման ծնողներին քաղաքականորեն ինչպե՞ս կբնորոշեք:

[Շինարար]

Sagittarius, մի բան էլ ասեմ, էստեղ նաև պրոգրեսիվիզմ-կոնսերվատիզմ խնդիրը կա. ասենք, երբ մարդ պայքարում ա ու հասնում քաղաքացիական որոշ ազատությունների, էդ լիբերալ կուրս ա, բայց էն պահից, երբ իրեն գեյ-ամուսնությունների լեգալացման հարցն են դեմ տալիս, ինքը ասում է՝ ինչի հասանք, բավական է, չգնանք դեպի քաոս ու դեգրադացիա ու նման լոլոներ է կախում, մենք գործ ունենք լիբերալ-պահպանողականի հետ: Եթե մեկը առանց հետևանքներին նայելու կուրսն առաջ է տանում մինչև անսահմանություն, ինքը լիբերալ-պրոգրեսիվ է:

Դե էդ դեպքում ոնց կարա մարդը լիբերալ համարվի, եթե ինքը դեմ ա արտահայտվում ուրիշների հավասար իրավունքներ ունենալուն, ասենք՝ ո՞նց կարելի ա պայքարել ուրիշների իրավունքների սահմանափակման համար, կամ պայքարել, որ ուրիշներին չթույլ չտան որոշակի ազատություններ, որոնցից դու ինքդ օգտվում ես: Լինի դա գեյերի հարցով, լինի միգրանտների, թե այլ:

[Rhayader]

Դե էդ դեպքում ոնց կարա մարդը լիբերալ համարվի, եթե ինքը դեմ ա արտահայտվում ուրիշների հավասար իրավունքներ ունենալուն, ասենք՝ ո՞նց կարելի ա պայքարել ուրիշների իրավունքների սահմանափակման համար, կամ պայքարել, որ ուրիշներին չթույլ չտան որոշակի ազատություններ, որոնցից դու ինքդ օգտվում ես: Լինի դա գեյերի հարցով, լինի միգրանտների, թե այլ:

Ստեղ հետաքրքիր դեբատի առաջ ենք կանգնում, թե ամուսնությունը սահմանված է որպես տղամարդու ու կնոջ միություն: Իրականում հարցն էդքան պարզ չի, ինչքան թվում է: Օրինակ, ամուսնության իմ բերած սահմանման հակաթեզիսն այն է, որ ամուսնությունն իրավական տեսանկյունից տղամարդու ու կնոջ միություն չի, այլ ընտանիքի ձևավորումն իրավականորեն գրանցելու եղանակ: Ու իրենց սեմանտիկային հակադրում ենք մարդու՝ ընտանիք կազմելու իրավունքը: Բայց ցանկացած տեսանկյուն պիտի քննարկվի, քննադատվի ու հիմնավորվի: Եթե դիմացինդ, իհարկե, տապոռ չի ու արգումենտացիա լսելուց ականջները չի փակում:

Հետո՝ հավասար իրավունքներ է պահանջում, բայց չափի մեջ: Բյուրն էլ, ասենք, ուզում էր արաբներին թույլ տային Դանիա, բայց գործնականում ապարտեիդի մեջ պահեին: Դա լիբերա՞լ տեսանկյուն է, թե՞ ոչ:

[Rhayader]

Օրինակ՝ ես դեմ եմ, որ եկեղեցուն պարտադրեն նույնասեռական ամուսնական արարողություններ իրականացնել, քանի որ եկեղեցին լրիվ ազատ է, իմ ընկալմամբ, ունենալ ամուսնության իր սահմանումը: Ուրիշ բան է, որ ես դեմ եմ նաև եկեղեցու իրականացրած ամուսնական արարողության իրավական նշանակություն ունենալուն: Իրավական համակարգը պետք է լրիվ աշխարհիկ բնույթ կրի ու ամբողջությամբ անջատված լինի եկեղեցուց:

[erexa]

Լիբերալիզմի ձևավորման շրջանը համարվում է 17-րդ դարը, առաջին հասուն լիբերալ գաղափարախոսը՝ Ջոն Լոկը:

17-րդ չի, 18-րդ ա:

[Շինարար]

Օրինակ՝ ես դեմ եմ, որ եկեղեցուն պարտադրեն նույնասեռական ամուսնական արարողություններ իրականացնել, քանի որ եկեղեցին լրիվ ազատ է, իմ ընկալմամբ, ունենալ ամուսնության իր սահմանումը: Ուրիշ բան է, որ ես դեմ եմ նաև եկեղեցու իրականացրած ամուսնական արարողության իրավական նշանակություն ունենալուն: Իրավական համակարգը պետք է լրիվ աշխարհիկ բնույթ կրի ու ամբողջությամբ անջատված լինի եկեղեցուց:

Ինձ թվում ա՝ նայած ով պարտադրի: Եթե էդ եկեղեցու հետևորդներն են պահանջում իրանց եկեղեցուց, լրիվ նորմալ ա իմ կարծիքով: Եկեղեցին մարդ չի, որ ասես՝ իր իրավունքները սահմանափակում ես դրանով, մարդիկ եկեղեցու հետևորդներն են, ովքեր կարան իրանց եկեղեցուց պահանջեն:



Իսկ միգրանտները առանձնին թեմա են: Ինձ անձամբ դուր չի գալիս, երբ հենց էս թեմայում մեջբերածս ֆիլմում արաբները, թուրքերը այլ երկրներում ապրում են իրանց նեղ, փակ համայքներով, գուցե նաև հայերը Ամերիկայում և այլն, հատկապես նոր գնացածները: Ինձ թվում ա՝ պետք ա ամեն ինչ անել, որ իրանք ինտերգրվեն, մյուս կողմից՝ իրանք էլ էդքան հակված չեն ինտեգրվելու, զոռով էլ չի լինի: Մի խոսքով, սա առանձին բարդ թեմա ա, բայց իհարկե դուրս գալ փողոց, պայքարել, թե արաբներին մի ընդունեք, էն չի, այլ բան ա՝ պայքարել, որ իրանք ինտեգրվեն:

[Rhayader]

17-րդ չի, 18-րդ ա:

Ջոն Լոկը մահացել ա 1704 թվին, մեր մեջ ասած:

[Rhayader]

Ինձ թվում ա՝ նայած ով պարտադրի: Եթե էդ եկեղեցու հետևորդներն են պահանջում իրանց եկեղեցուց, լրիվ նորմալ ա իմ կարծիքով: Եկեղեցին մարդ չի, որ ասես՝ իր իրավունքները սահմանափակում ես դրանով, մարդիկ եկեղեցու հետևորդներն են, ովքեր կարան իրանց եկեղեցուց պահանջեն:

Եկեղեցու հետևորդները չեն կարող պահանջել նման բան: Աստծո խոսք, անքննելի դոգմաներ ու նման բաներ:

Իսկ միգրանտները առանձնին թեմա են: Ինձ անձամբ դուր չի գալիս, երբ հենց էս թեմայում մեջբերածս ֆիլմում արաբները, թուրքերը այլ երկրներում ապրում են իրանց նեղ, փակ համայքներով, գուցե նաև հայերը Ամերիկայում և այլն, հատկապես նոր գնացածները: Ինձ թվում ա՝ պետք ա ամեն ինչ անել, որ իրանք ինտերգրվեն, մյուս կողմից՝ իրանք էլ էդքան հակված չեն ինտեգրվելու, զոռով էլ չի լինի: Մի խոսքով, սա առանձին բարդ թեմա ա, բայց իհարկե դուրս գալ փողոց, պայքարել, թե արաբներին մի ընդունեք, էն չի, այլ բան ա՝ պայքարել, որ իրանք ինտեգրվեն:

Էս էն հարցն է, որտեղ ես հարկադրմանը կողմնակից եմ: Միգրանտներին պիտի հարկադրվի ապրել ընդունող երկրի օրենսդրությամբ: Օրինակ՝ շարիաթի կիրառումը ԵՄ երկրում պիտի քրեորեն պատժելի լինի: Չադրա-բան պիտի արգելվի, նույն կերպ, ինչպես ընտանեկան բռնությունն ու fgm-ն:

[Շինարար]

Եկեղեցու հետևորդները չեն կարող պահանջել նման բան: Աստծո խոսք, անքննելի դոգմաներ ու նման բաներ:





Էս էն հարցն է, որտեղ ես հարկադրմանը կողմնակից եմ: Միգրանտներին պիտի հարկադրվի ապրել ընդունող երկրի օրենսդրությամբ: Օրինակ՝ շարիաթի կիրառումը ԵՄ երկրում պիտի քրեորեն պատժելի լինի: Չադրա-բան պիտի արգելվի, նույն կերպ, ինչպես ընտանեկան բռնությունն ու fgm-ն:

Լավ էլի, չադրան արգելես, խաչն էլ պիտի ուրեմն արգելես, ուրիշ բան՝ թույլ չտաս՝ պարտադիր լինի: Բայց դե հասկանում եմ, քեզ մնա՝ խաչն էլ կարգելես

[Rhayader]

Լավ էլի, չադրան արգելես, խաչն էլ պիտի ուրեմն արգելես, ուրիշ բան՝ թույլ չտաս՝ պարտադիր լինի: Բայց դե հասկանում եմ, քեզ մնա՝ խաչն էլ կարգելես

Ինչի՞, խաչ կրելը պարտադի՞ր ա, բերու՞մ ա մարդու իրավունքների խախտման: Խաչ չկրելու համար հանրության կողմից բռնության կամ իզոլյացիայի ենթարկվու՞մ են մարդիկ: Պետք ա արգելել հենց չադրա կրելը:

[Rhayader]

Ստեղ կրոնական ատրիբուտիկայի հարց չի էլի, ստեղ կրոնական նորմն իրավական նորմից հարկադրաբար տարանջատելու խնդիր ա ու մարդու իրավունքների պոտենցիալ խախտումներից խուսափելու խնդիր: