«Անահիտ» մուլտֆիլմը

[Chuk]

Չգիտեմ, իմ համար էլ բըզկըտելն ա խորթ, որովհետեւ արմատը բզիկն ա:
Իսկ եթե տարբեր բառարաններ տարբեր բան են ասում, ո՞րը պետք ա հիմք ընդունել, եթե հաշվի չառնենք, թե ում համար ոնց ա հոգեհարազատ:

Հաշվի առնելով, որ Մալխասյանցը հիմնականում Ղարաբաղի, Սյունիքի բարբառն ա հիմք վերցրել, այլ ոչ թե Այրարատինը, իրանը պետք ա առնվազն տենց հարցերում երկրորդ պլան մղել

[Գալաթեա]

Ինձ բացի Վաչի պերօքսիդով գունաթափած անբնական մորուքից մեկ էլ էն դուր չեկավ, որ մուլտի հերոսները իրական կյանքի իրենց ձայնավարողների հետ նմանություն ունեն։ Հա գիտեմ, դա ընդունված բան ա դրսի մուլտերում, բայց ստեղ հեչ դուրըս չեկավ։
Մի կերպ կդիմանայի առանց Նազենիին Շուշանին մուլտիկի մեջ տեսնելու։
Հա ու մեկ էլ ինֆորմատիվ էր ինձ համար։
Չգիտեի, որ Քոթանջյանը դեռ սաղ ա։

Մի օր որ նայեմ մուլտը՝ սյուժեի մասին էլ կխոսեմ՝ արդեն առաջին տպավորությունւց դուրս։

[Շինարար]

Մի բանը կամ ճիշտ ա, կամ` սխալ: Չեմ հասկանում ծայրահեղ կամ ոչ ծայրահեղ անգրագիտությունը որն ա:

Իհարկե, միգուցե անիմաստ ա գրագիտություն պահանջել էն կարգի մուլտֆիլմից, որի մեջ ինչ-որ էֆեկտ ստանալու համար ռուսերեն բառեր են օգտագործված: Բայց ամեն դեպքում չեմ ընդունում, որ լեզուն աղավաղվում ա: Բարբառային բառերի դեմ էլ բան չունեմ, բայց սա համարում եմ պարզապես չիմացության արդյունք:

Լեզվի հետ կապված նենց չի որ ճիշտը մի հատ ա: Եթե էդպես լինի, լեզւոն կմեռնի, կդառնա՝ լատիներեն խոսքի: Օրինակ ես գրել եմ՝ նենց չի, բոլորին հասկանալի ա, չէ՞, որ նկատի ունեմ՝ այնպես չէ, ուրեմն հրաշալի ա:
Ինձ թվում ա՝ պետք ա թողնել լեզուն մի քիչ ավելի ազատ շնչի, երբեմն բազմազան լինի՝ ընդունելի համարելով բարբառային տարբերությունները՝ բառային, շեշտադրման, գաղտնավանկի տեղի, ինչու չէ՝ երբեմն նաև ուրիշ լեզուների ազդեցության, էս վերջինը մի քիչ չափի մեջ: Մի խոսքով, ազատության ճանապարհին առաջին հերթին պետք ա լեզուն ազատել, որ հետո մտածողությունն էլ ազատանա:Էնտեղ լիքը բարբառ-բան կար, ուղղակի ապշեելու էր, որ մտքովդ անցել ա բզկտել բառի բառարանային տեղը փնտրել

[Շինարար]

Ինձ բացի Վաչի պերօքսիդով գունաթափած անբնական մորուքից մեկ էլ էն դուր չեկավ, որ մուլտի հերոսները իրական կյանքի իրենց ձայնավարողների հետ նմանություն ունեն։ Հա գիտեմ, դա ընդունված բան ա դրսի մուլտերում, բայց ստեղ հեչ դուրըս չեկավ։

Հայկականներում էլ ա հանդիպում, մի դեպք որ էս վերջերս աչքովս ընկավ

[Գալաթեա]

Հայկականներում էլ ա հանդիպում, մի դեպք որ էս վերջերս աչքովս ընկավ

Համեմատեցիր դու էլ, այ Մաքլաուդ
Էս կերպարը պետք ա Մհերի տեսքն ու ձենն ունենար:
Ինձ մոտ լիչնի նեպրիյազնը հենց Նազենիի ու Շուշանի ու հիմիկվա մնացած "աստղերի" հանդեպ ա:

[Chuk]

Հայկականներում էլ ա հանդիպում, մի դեպք որ էս վերջերս աչքովս ընկավ

Իսկ էս մուլտում ձայնավորողը Ֆրու՞նզն ա:
Ուղղակի հիշում եմ, որ մի տեղ կարդացել եմ, որ իրա ձենին նմանացնելով են կարդացել, ու դա հնարավոր էլ եմ համարում, որտև մուլտը 94 թվի, իսկ Ֆրունզը 93-ին ա մահացել: Չնայած, իհարկե, հնարավոր ա, որ մինչև մահանալն ա եղել ձայնագրությունը:

[Շինարար]

Իսկ էս մուլտում ձայնավորողը Ֆրու՞նզն ա:
Ուղղակի հիշում եմ, որ մի տեղ կարդացել եմ, որ իրա ձենին նմանացնելով են կարդացել, ու դա հնարավոր էլ եմ համարում, որտև մուլտը 94 թվի, իսկ Ֆրունզը 93-ին ա մահացել: Չնայած, իհարկե, հնարավոր ա, որ մինչև մահանալն ա եղել ձայնագրությունը:

Տեղյակ չեմ ընդհանրապես, էս քանի օրն եմ էս էլ տեսել:

[Rammstein]

Լեզվի հետ կապված նենց չի որ ճիշտը մի հատ ա: Եթե էդպես լինի, լեզւոն կմեռնի, կդառնա՝ լատիներեն խոսքի: Օրինակ ես գրել եմ՝ նենց չի, բոլորին հասկանալի ա, չէ՞, որ նկատի ունեմ՝ այնպես չէ, ուրեմն հրաշալի ա:
Ինձ թվում ա՝ պետք ա թողնել լեզուն մի քիչ ավելի ազատ շնչի, երբեմն բազմազան լինի՝ ընդունելի համարելով բարբառային տարբերությունները՝ բառային, շեշտադրման, գաղտնավանկի տեղի, ինչու չէ՝ երբեմն նաև ուրիշ լեզուների ազդեցության, էս վերջինը մի քիչ չափի մեջ: Մի խոսքով, ազատության ճանապարհին առաջին հերթին պետք ա լեզուն ազատել, որ հետո մտածողությունն էլ ազատանա:Էնտեղ լիքը բարբառ-բան կար, ուղղակի ապշեելու էր, որ մտքովդ անցել ա բզկտել բառի բառարանային տեղը փնտրել

Շինարար ջան, իմ համար էլ ապշելու էր, որ որոշեցիր գրածներիս էսքան երկար-բարակ արձագանքես: Լավ ա եղկանք ու նողկանք չապրեցիր գրառումիցս:
Ես ընդամենը ասել եմ, որ դա սխալ ա, որտեւ տենց գիտեմ (ու, ոնց դու ասեցիր, նենց չի որ ճիշտը մի հատ ա, էնպես որ էլի շարունակում եմ տենց համարել), լինկն էլ դրել եմ, որտեւ իմ ականջը ծակեց էդ: Իսկ բարբառների վերաբերյալ գրել եմ, որ ոչ մի բանով դեմ չեմ:

[Շինարար]

Շինարար ջան, իմ համար էլ ապշելու էր, որ որոշեցիր գրածներիս էսքան երկար-բարակ արձագանքես: Լավ ա եղկանք ու նողկանք չապրեցիր գրառումիցս:
Ես ընդամենը ասել եմ, որ դա սխալ ա, որտեւ տենց գիտեմ (ու, ոնց դու ասեցիր, նենց չի որ ճիշտը մի հատ ա, էնպես որ էլի շարունակում եմ տենց համարել), լինկն էլ դրել եմ, որտեւ իմ ականջը ծակեց էդ: Իսկ բարբառների վերաբերյալ գրել եմ, որ ոչ մի բանով դեմ չեմ:

Դե վաղուց ակտիվ չեմ եղել առանձնապես, բայց քննարկման համար որոշակի անհամաձայնություն ա պետք գտնել, չէ՞, քեզ հետ համաձայն չէի, արտահայտվեցի: Հոգաչափ շնորհակալ եմ,որ իմ գրառումները բառացիորեն հիշում ես ու տեղին հղումներ ես կատարում

[Chuk]

Վերջապես օնլայն, վերջապես կնայեմ.

[Smokie]

Որ իմանայի սպասող ու ցանկացող կա, առաջինը կդնեի ամբողջական տարբերակը
Ընդամենը մի քանի օր առաջ եմ սա տեսել ինտերնետում:

[Cassiopeia]

Երեխեքի համար միացրեցի, բայց արդեն փոշմանել եմ։ Դուրս չեկավ։

[Ուլուանա]

Երեկ ես էլ նայեցի։ Խոստովանեմ, որ նայելիս շատ հակասական զգացողություններ եմ ունեցել. մի կողմից ափսոսում էի էդքան աշխատանքը, էն ամբողջ դրականը, որ կար, մյուս կողմից՝ տհաճ ու անհաջող տարրերն էնքան շատ էին... Ախր բաներ կան, որոնց շտկումն ու կատարելագործումն առանձնապես մեծ ջանք, էլ չեմ ասում՝ ծախսեր չէին պահանջի հաստատ, ընդամենը մի քիչ ֆայմ ու պրոֆեսիոնալություն էր պետք, բայց կարծես լրիվ բարձիթողի արված լիներ։
Փորձեմ կոնկրետ նշել նկատածս դրականն էլ, բացասականն էլ։

Նախ սյուժեի մասին։ Ինձ դուր չեկավ բուն հեքիաթից շեղվածության աստիճանը. կարելի է ասել՝ հեքիաթից բան չէին թողել համարյա։ Ընդհանրապես էս հեքիաթում մի քանի շատ կարևոր գաղափարներ են բարձրացված, որոնցից մեկը Անահիտի հորը ժամանակից շուտ մեռցնելու հետևանքով ինքնըստինքյան դուրս էր մղվել մուլտից։ Թե ինչի էին որոշել համ Վաչագանի ծնողներին, համ Անահիտի հորը ժամանակից շուտ մեռցնել՝ չհասկացա։ Եթե դրա շնորհիվ ինչ–որ հաջողված սյուժետային փոփոխություն ներմուծված լիներ, կարելի էր արդարացված համարել, բայց ես նման բան չնկատեցի։ Հա, էն կարևոր գաղափարը, որը Անահիտի հոր հետ մեկտեղ դուրս էր մղվել, էն էր, որ հեքիաթում, երբ Վաչագանի կողմից գալիս են Անահիտենց տուն՝ նրա ձեռքը խնդրելու, նրանց դիմավորում է հայրը, Անահիտը սկզբում տանը չի լինում, հորը հարցնում են՝ համաձայն է արդյոք աղջկան հարսնության տալ Վաչագան արքայազնին, նա էլ պատասխանում է, որ դա իր որոշումը չի, դստեր որոշումն է, ինքը չի կարող դստեր փոխարեն պատասխանել, դուստրը կգա, ինքը կորոշի՝ համաձայն է ամուսնանալ, թե ոչ։ Ամուսնանալու որոշումն աղջկան թողնելու գաղափարը, հատկապես էն ժամանակվա հայկական իրականության համար բավական համարձակ ու ինչ–որ առումով հակաավանդական մոտեցում էր, իսկ ընդհանուր առմամբ՝ կնոջ դերի, իրավունքի բարձրացում, հարգանք կնոջ նկատմամբ, որը մեր հայ հասարակության մեջ մինչև հիմա էլ շատ տեղերում ընդունված չի։ Ու էդ կարևոր գաղափարը լրիվ առանց հիմքի վերցնելն ու մուլտից դուրս շպրտելը ոչ մի կերպ չեմ կարող արդարացված համարել։

Իրականում «Անահիտ» հեքիաթն իրապատում է, ոչ թե հրաշապատում, այսինքն՝ անիրական երևույթներ, հրաշքներ, կախարդներ ու նման բաներ չկան հեքիաթում։ Դրանով հանդերձ՝ չեմ կարծում, թե հրաշապատման տարրերի հաջող ու տեղին ներմուծումից որևէ մեկը դժգոհ լիներ։ Բայց էդ չար կախարդ հորեղբոր (թե՞ մորեղբոր) ահասարսուռ կերպարի ներմուծումն ու դրա շուրջ ձևավորված մնացած սարսափազդու երևույթներն անձամբ ինձ տեղին ու հաջողված չթվացին, էլ չեմ ասում, որ էդ «բոբոների» հետ կապված տեսարանները չափից դուրս մեծ տեղ էին գրավում մուլտում, անտեղի երկարատև էին, ու ինձ համար մուլտի միակ մասերը, որոնք անընդհատ առաջ տալու ցանկություն էի ունենում, էդ աստիճանի ձանձրացնող ու անիմաստ էին թվում։

Ժամանակակից տարրերի ներմուծումն էլ ինձ դուր չեկավ։ Ոչ մի կերպ չկարողացա մարսել էդ համադրությունը։ Չեմ կարող ասել՝ էդ գաղափարն էր ինքնին վատը, թե զուտ իրագործումն էր անհաջող, բայց իրագործումը հաստատ չհավանեցի։ Մի տեսակ չեմ պատկերացնում, թե ոնց պիտի լիներ, որ հավանեի։

Մուլտում ինձ համար ամենաանընդունելի ու ամենազայրացնող տարրը պարբերաբար հայտնվող ռուսերեն խոսքն ու հաճախակի հնչող ժարգոնն էր։ Խոսքեր չեմ գտնում նկարագրելու համար, թե էդ ռուսերեն «պոռթկումներն» ինչ աստիճանի աչք ծակող անտեղի, անհամապատասխան ու տհաճ էին։ Ուղեղիս մեջ չի տղավորվում, թե ինչ են մտածել նման մուլտում ռուսերեն խոսք ներմուծելով։ Չեմ հասկանում, մեր հայերենի բառապաշարն ու լեզվական հնարներն էնքան խղճու՞կ են, որ հումոր անելու համար պիտի պարտադիր ռուսերենին դիմենք։ Էլ չեմ ասում Վաչագանի՝ հարբած ժամանակ ռուսերեն արտասանելն ինչ անկապ էր։ Էն որ միանգամից ոնց որ մի բանով գլխիդ տան, ու անհույս կերպով փորձում ես գլուխ հանել՝ լավ, բայց ի՞նչ ա մտքներով անցնել, որ որոշել են էդ պահին Վաչագանին ռուսերենով արտասանել տալ, էն էլ էդքան երկար։ Ինչի՞, էլի։

Ընդհանուր առմամբ, նույնիսկ գրական խոսքը շատ անմշակ էր, անփույթ, տեղ–տեղ անգրագետ, քերականական սխալներով, չափածո խոսքն էլ էր տկար, շատ դեպքերում՝ անհաջող հանգերով՝ իմաստը հանգին զոհաբերված։ Ուղղակի զարմանում եմ, ո՞նց է հնարավոր էդքան աշխատանք անել մի մուլտի վրա, ու տեքստերի նկատմամբ էդ աստիճանի անփույթ ու անպատասխանատու վերաբերմունք ցուցաբերել։ Ախր մեծ բան չէր, չէ՞, հայերենին լավ տիրապետող մի գրագետ մարդու գտնելն ու ամբողջ տեքստը խմբագրել տալը։ Ես նայելիս մտածում էի, որ պատրաստ կլինեի ձրի խմբագրել էդ ամբողջ տեքստը, մենակ թե էդքան անմշակ չլիներ...
Ժարգոնն էլ էր ահավոր անհարիր էս մուլտին։ Ճիշտ է, ես ընդհանրապես համարում եմ, որ ժարգոնից պետք է հնարավորինս խուսափել, բայց կարող եմ հասկանալ, որ որոշ դեպքերում կարող է ընդունելի լինել, եթե իրավիճակը պահանջում է։ Բայց դժվար թե գտնվի մեկը, ով հանգիստ խղճով կարողանա պնդել, թե կոնկրետ էս մուլտում իրավիճակն իսկապես պահանջում էր, ու ժարգոնն անհրաժեշտ էր կամ թեկուզ ցանկալի։

Ճիշտն ասած՝ մուլտի գրաֆիկան էդքան քննադատողներին ու հողին հավասարեցնողներին էնքան էլ չեմ հասկանում։ Ճիշտ է, Դիսնեյի մուլտերի հետ նմանությունը ժխտել չի կարելի, բայց համաձայն չեմ, որ լրիվ թխած էր։ Ամեն դեպքում հայկականություն կար։ Շատ տեսարաններ բավական հաջող էին, սիրուն, կոլորիտային։ Օրինակ, Վարդավառի տեսարանը շատ հավանեցի, պարերը, ընդհանուր մասսայական տեսարանները, հայկական զարդանախշերը։ Անահիտի ու Վաչագանի կերպարներն էլ եմ հավանել։ Ինձ համար Անահիտը շատ էլ սիրուն էր, ու թեև արտաքինը նմանություն ուներ դիսնեյական աղջիկների կերպարներին, բայց նաև մի տեսակ հայկական էր ու պարզ։ Ինձ դուր եկավ, չգիտեմ։ Վաչագանի գունաթափած մորուքն առաջին հայացքից գուցե մի քիչ տարօրինակ է նայվում, բայց իրականում էդպես լինում է, էնպես որ դա թերություն չեմ համարում ։ Սերոբի կերպարն էլ էր հաջողված՝ տեղ–տեղ ժարգոնն ու անմշակ խոսքը չհաշված։ Համ արտաքինն էր լավը՝ հավես հայ բիձուկի համով կերպար էր, համ էլ ընդհանուր կերպարը։ Ճիշտ է, հեքիաթում նրա կերպարն ընդհանրապես գոյություն չունի, բայց տվյալ դեպքում ներմուծումը լավ էր մտածված ու հաջող էր ստացվել, իմ կարծիքով։

Զանգիի կերպարն էլ էր լավը, չնայած էն ժամանակակից դրվագները, որ խցկել էին, արդեն ասեցի, որ ոչ մի կերպ չկարողացա համադրել էնտեղի իրականության հետ, անկապ էին, իմ կարծիքով։ Բայց ինքն ամեն դեպքում խելոք ու հավես կերպար էր, ինչը հեչ չէի ասի Անդոկ ձիու մասին, որը մի տափակագույն ու, ըստ իս, միանգամայն ավելորդ կերպար էր. բացի տափակություններ դուրս տալուց, ուրիշ ոչ մի էական բան կարծես չարեց ամբողջ մուլտի ընթացքում։ Հա, ինչ–որ պահի հրեղեն ձիու վերածվեց ու Անահիտին տարավ Վաչագանին փրկելու։ Բայց դե, մեկ է, անկապ էր։ Ինքը երևի նախատեսված էր մուլտին իր «հումորներով» ու թունդ ժարգոնով համուհոտ տալու, ինչպես նաև իր լատիներենով տպավորություն թողնելու համար, բայց ինձ համար ոչ միայն համուհոտ չէր տալիս ու չէր տպավորում, այլև շատ անկապ էր ու անհամ, ձանձրացնում ու ներվայնացնում էր մենակ։ Բա որ Անահիտին ասում էր՝ բալես ։ Այ, ինքը լրիվ թխած կերպար էր. ես Ռապունցելը չեմ տեսել, բայց անընդհատ մեկ Մադագասկարի զեբրին էր հիշեցնում, մեկ Շրեկի էշին։

Ընդհանրապես, ըստ իս, հումորի գործածությունը չարաշաhված էր մուլտում։ Ես, իհարկե, հումորի դեմ բան չունեմ, բայց սա էն մուլտը չէր, էլի, որ կարելի էր էդպես հումորախեղդ անել։ Ընդհանուր ցանցառությունը շատ էր։ Գոնե էն իմաստուն ծերուկին տենց ցանցառ դեմք չդարձնեին։ Ու մեկ էլ շնորհակալ եմ, որ գոնե Անահիտի ու Վաչագանի կերպարներին էդ առումով խնայել էին, չէին ցանցառացրել։

Իսկ ընդհանրապես մուլտը լավ էր նայվում, չեմ կարող ասել, թե նայելիս ձանձրանում էի կամ փոշմանեցի նայելս, չէ, բոլորովին, շատ գոհ եմ, որ նայել եմ, ընդհանուր հետաքրքրությամբ եմ նայել, դե, նշածս տհաճություններն ու որոշ ձանձրացնող պահերը չհաշված։

Ինչ վերաբերում է օտար հանդիսատեսի համար հասանելի լինելուն, ապա հումորների մեծ մասը հասանելի չէր լինի, կարծում եմ, որովհետև չափից դուրս հայկական էին, նույնիսկ ռուսերենով հումորները հենց միայն հայերենի համատեքստում կարող էին ընկալվել որպես հումոր։ Չգիտեմ, մի քիչ կասկածում եմ, որ օտար հանդիսատեսի համար առանձնապես տպավորիչ լինի։

Հ.Գ. Տեսնես՝ ո՞վ զահլա կանի՝ էսքանը կարդա ։

[StrangeLittleGirl]

Ան, զահլա արեցի, կարդացի: Էս ինչ լավ ռիվյու էր Ուրեմն հաստատ չեմ նայի:

[Ներսես_AM]

Ան, բայց կարող ա նկարողները կողմ չեն որ Անահիտը որոշի ում հետ ամուսնանա, դրա համար էդ մասը հանել են։ Հայ կնոջը հարիր չի տենց փչացած եվրոպական բարքերը։