Շին ջան, նյետ:
Նախ, նորմալ երկրներում պատմամշակութային հուշարձանները վարձակալության են տրվում, կամ առանց վարձակալության տալու օգտագործվում են միայն մշակութային ու հանրային միջոցառումների ժամանակ, որպես կանոն մուտքը բոլորի համար ազատ:
Երկրորդ, Եվրոպայում, ասենք Ֆրանսիայում, որտեղ կանգնես չիշկ անելու, մի հատ պատմամշակութային հուշարձանի պատի տակ ես անելու - ամրոց, վիլլա, մի հատ փախած կոմսի կամ բարոնի պալատ, և այլն: Սրանց մի մասը մասնավոր սեփականություն են, մի մասը համայնքային/տեղական: Սրանք հաճախ են վարձակալվում տարբեր կորպորատիվ միջոցառումների համար, էն էլ շատ խիստ հսկողության ներքո: Հայաստանում սաղլամ պատմամշակութային հուշարձանները մատների վրա կարելի ա հաշվել: Էտ հուշարձաններն էլ, որպես կանոն ունեն ինչ-որ պատմական-հոգևոր-մշակութային նշանակություն: Ասենք մի հատ ինչ-որ կոմսի 18-րդ դարի վիլլան կարող ա արտակարգ սիրուն ա, բայց չունի էն պատմամշակութային իմաստը իրանց համար, ինչ Զվարթնոցը մեր համար:
Երրորդ, Եվրոպայում մենք գործ ունենք իրավական գործող համակարգի հետ, երբ ցանկացած տիպի խախտումը ի վերջո հետևանքների ա հանգեցնելու: Մեր մոտ գործ ունենք գյոռմամիշ անգրագետների համակարգի հետ, որտեղ միակ բացատրությունը լինելու ա. «դե փող ա բերում, բյուջե ենք լցնում»: Ասա, այ հիվանդ, 700.000 դրամո՞վ ես բյուջե լցնելու: Կամ կես միլիոն դոլարանոց չաշխատող բիոտուալետների համար փող կար, Զվարթնոցի զուգարանների վերանորոգման համար փող չկա՞ր: Կամ ձեր սաղի պադավատների համար փող կա, բենզինի փող կա, լափելու փող զատո կա ու կա, բայց հուշարձանները պահպանելու համար Տռոյկա Ձիալոգի փարթիի հույսի՞ն եք մնացել:
Ու վերջում, Եվրոպայում եթե նույնիսկ որևէ մշակութային օբյետի տարածքում միջոցառում կազմակերպեն, գոնե դրես-կոդ կլինի, ոչ թե թույլ կտան, որ քամակները բաց Զվարթնոցի պատերի տակ պուտանկեքի հետ կայֆավատ լինեն:
Կարճ ասած, ստեղ գործ ունենք բացարձակ դեբիլության հետ: Ոչ մի բացատրություն սրանց արածին չկա: Սրանք հոգեկան հիվանդ մարդիկ են: Սրանց բուժում էլ չկա, մենակ հարկադիր սպանդ, որովհետև արդեն վարակը փիս տարածում են: Սրանց ամեն բացած բերանից մենք գարշահոտություն ա փչում, մի գրամ տրամաբանված միտք չկա: Ապեր, սրանք արդեն երկրը կործանել պրծել են, հիմա վակխանալիան ա սկսվել երկրի ավերակների վրա: Հայաստանի խնդիրը էլ կործանումից փրկելը չի: Հայաստանի խնդիրը կործանվածը վերականգնելն ա, որը ահավոր շատ հայրենասիրություն, ունակություններ, ժամանակ ու եռանդ ա պահանջելու:
Էջանիշներ