Բռնաբարություն/կանանց նկատմամբ բռնություն

[StrangeLittleGirl]

Շատերը պնդում են, թե Հայաստանում կանանց նկատմամբ բռնություն չի կատարվում, թե դրանք մութ ուժերի հորինած միֆերն են և այլն: Սակայն շատերն էլ գիտեն, որ իրոք Հայաստանում կանանց նկատմամբ բռնությունը լուրջ խնդիր է:

Էսօր մի դեպքի մասին կարդացի, պատմության սկիզբն էլ այստեղ: Ինչ խոսք, կարելի ա ասել, որ բռնաբարություններ ամբողջ աշխարհում էլ լինում են: Բայց որ արդարադատությունը զոհի դեմ ա աշխատում... Ու մեկ էլ սարսափելի են տակի մեկնաբանությունները՝ մեղքը բարդելով աղջկա վրա:

Ի՞նչ կարծիքի եք բռնաբարության մասին ընդհանրապես: Արդյոք կա՞ այդտեղ կնոջ մեղավորությունը: Ի՞նչ կարծիք եք այս դեպքի մասին մասնավորապես: Արդյոք աղջիկը ստու՞մ է կամ ի՞նքն է մեղավոր, որ նման վիճակում է հայտնվել:

[Chuk]

Կարծում եմ, տարբերություն չկա բռնաբարվողը կին ա, թե տղամարդ: Երկու դեպքն էլ դատապարտելի ա:

հ.գ. հա, Բյուր ջան, տղամարդկանց նկատմամբ էլ կա բռնություն Հայաստանում:

[StrangeLittleGirl]

Կարծում եմ, տարբերություն չկա բռնաբարվողը կին ա, թե տղամարդ: Երկու դեպքն էլ դատապարտելի ա:

հ.գ. հա, Բյուր ջան, տղամարդկանց նկատմամբ էլ կա բռնություն Հայաստանում:

Հըմ, հա Արտ, ճիշտ ես ասում: Ես մեկ-մեկ մոռանում եմ, որ մենք տիպիկ մուսուլմանական երկիր ենք:

[Chuk]

Հըմ, հա Արտ, ճիշտ ես ասում: Ես մեկ-մեկ մոռանում եմ, որ մենք տիպիկ մուսուլմանական երկիր ենք:

Բյուր, ուղղակի ինձ թվում ա, կարող ա և սխալ եմ, որ նենց առանձնահատուկ կանանց նկատմամբ խնդիր, նույն արդարադատության համակարգում չկա: Մեր մոտ օրենքն ինքն ա ծերից ծեր թարս գործում:

[Գալաթեա]

Արտ, համաձայն եմ, տղերքին էլ են բռնաբարում, բայց դու էլ ընդունի, որ աղջիկները շատ ավելի խոցելի վիճակում են էդ առումով: Եթե տղամարդուն բռնաբարում են նրա համար, որ էքսկլուզիվ սեռական ճաշակ ու նախընտրություններ ունեն, կամ էլ հանգամանքներն են վիզ ստիպում, աղջկա վրա կախված վտանգը շատ ավելի մեծ ա:

Ասենք՝ շատ բաց ա հագել, շատ ազատ ա իրան պահել, տղուն ասել ա չէ, տղեն պետք եղածից շատ ա խմած, աղջիկը շատ սեքսի ա պարել դիսկոյում, պետք եղածից շատ ա խմել, մենակ ա քայլել մութ փողոցով, վերջապես՝ տղեն էլեմենտար ղզղնած բ.տ-ա և անասունի ծնունդ ու լիքը այլ տարբերակներ, որ տղամարդ բռնաբարելիս հաշվի մեջ չեն:

Էլ չեմ ասում՝ տանն եղած դեպքերը: Երբ ամուսինը կնոջ հետ զոռով հարաբերություններ ա ունենում՝ հաշվի չառնելով վերջինիս չուզելը:

Նենց որ կարծում եմ՝ պետք ա առանձնահատուկ խնդիր դարձնել հենց կանանց հանդեպ բռնությունը:
Տղամարդկանց հետ կապված գուցե այլ օրենք ա պետք սահմանել՝ կապված արդեն էդ դեպքերի առանձնահատկությունների հետ:

[Chuk]

Արտ, համաձայն եմ, տղերքին էլ են բռնաբարում, բայց դու էլ ընդունի, որ աղջիկները շատ ավելի խոցելի վիճակում են էդ առումով: Եթե տղամարդուն բռնաբարում են նրա համար, որ էքսկլուզիվ սեռական ճաշակ ու նախընտրություններ ունեն, կամ էլ հանգամանքներն են վիզ ստիպում, աղջկա վրա կախված վտանգը շատ ավելի մեծ ա:

Ասենք՝ շատ բաց ա հագել, շատ ազատ ա իրան պահել, տղուն ասել ա չէ, տղեն պետք եղածից շատ ա խմած, աղջիկը շատ սեքսի ա պարել դիսկոյում, պետք եղածից շատ ա խմել, մենակ ա քայլել մութ փողոցով, վերջապես՝ տղեն էլեմենտար ղզղնած բ.տ-ա և անասունի ծնունդ ու լիքը այլ տարբերակներ, որ տղամարդ բռնաբարելիս հաշվի մեջ չեն:

Էլ չեմ ասում՝ տանն եղած դեպքերը: Երբ ամուսինը կնոջ հետ զոռով հարաբերություններ ա ունենում՝ հաշվի չառնելով վերջինիս չուզելը:

Նենց որ կարծում եմ՝ պետք ա առանձնահատուկ խնդիր դարձնել հենց կանանց հանդեպ բռնությունը:
Տղամարդկանց հետ կապված գուցե այլ օրենք ա պետք սահմանել՝ կապված արդեն էդ դեպքերի առանձնահատկությունների հետ:

Կարող ա, Լիլ ջան:

Ուղղակի նորից հիշում եմ էն անասուն Սերոբի գործը: Հիշում եմ, որ բանակի հետ կապված պատմություններ եմ լսել: Հիշում եմ, որ բերդերի հետ կապված պատմություններ եմ հիշել: Հաշվի եմ առնում, որ եթե տղամարդու նկատմամբ էդ կարգի բռնություն լինի ավելի քիչ հավանական ա, որ իրավապաշտպան մարմինների կդիմի:

Բայց դե դեմ չեմ, քննարկենք առանձնահատուկ կանանց դեպքը: Ես ինքս մի քիչ խնդիրը ուռճացված եմ համարում, բայց կարող ա լավ չեմ ուսումնասիրել, իմ միջավայրում չկա, դրանից ա:

[insider]

Նենց որ կարծում եմ՝ պետք ա առանձնահատուկ խնդիր դարձնել հենց կանանց հանդեպ բռնությունը:
Տղամարդկանց հետ կապված գուցե այլ օրենք ա պետք սահմանել՝ կապված արդեն էդ դեպքերի առանձնահատկությունների հետ:

Ի դեպ, նախկինում՝ Սովետական Հայաստանում ոնց որ թե նման մի բան եղել է: Իրվական տեսանկյունից իհարկե: Մի անգամ էլ եմ սրան անդրադարձել մի թեմայում արվամոլության պահով ու մտածեցի, որ բռնաբարության պահով էլ նույնը պետք ա լինի ու չսխալվեցի: Համոզվելու համար նոր նայեցի ՀԽՍՀ Քրեական Օրեսգիրքը ու պարզվում ա Սովետական Հայաստանում էլ տարբերություն էր դրվում: Օրինակ՝

Բռնաբարությունը, որ կատարվել է մի խումբ անձանց կողմից, կամ անչափահաս աղջկա բռնաբարությունը`
պատժվում է ազատազրկմամբ հինգից մինչև տասնհինգ տարի ժամանակով:
Բռնաբարությունը, որ կատարվել է առանձնապես վտանգավոր ռեցիդիվիստի կողմից կամ առանձնապես ծանր հետևանքներ է առաջացրել, ինչպես նաև մանկահասակ աղջկա բռնաբարությունը`
պատժվում է ազատազրկմամբ ութից մինչև տասնհինգ տարի ժամանակով և աքսորով երկուսից մինչև հինգ տարի ժամանակով կամ առանց աքսորի, կամ մահապատժով:
(Հայկական ՍՍՀ Գերագույն սովետի նախագահության 1962 թ. փետրվարի 22-ի և 1980 թ. մայիսի 28-ի հրամանագրերի խմբագրությամբ - ՀՍՍՀԳՍՏ, 1962 թ., N 7, հոդվ. 37, 1980 թ., N 10, հոդվ. 119)

Այսինքն տղա երեխաների մասով օրենքը պատիժ չէր սահմանում: Ավելի շուտ սահմանում էր առաձին արվամոլություն հոդվածով կամ որպես բռնաբարություն, առանց ծանրացուցիչների ու ավելի մեղմ պատժով:

Տղամարդու սեռական հարաբերությունը տղամարդու հետ (արվամոլություն)`
պատժվում է ազատազրկմամբ մինչև հինգ տարի ժամանակով:

Տրամաբանությամբ վերլուծելով էս ամեն ինչը՝ պարզվում ա, որ օրինակ կնոջ կողմից անչափահաս կամ մանկահասկան տղա երեխայի բռնաբարությունը քրեորեն պատժելի արարք չէր: Կամ էլ մաքսիմում կդիտվեր սովորական բռնաբարություն, որի համար ավելի մեղմ պատիժ է նախատեսված: Չնայած օրենքը հատուկ անչափահասների ու մանկահասակների, բայց միայն աղջիկների մասով, ավելի խիստ պատիժ է սահմանել:

[Alphaone]

Բյուր, էս աղջկա միակ մեղավորությունը հիմարությունն ա, ես իմ իրավաբանական պրակտիկայում տասնյակ նման դեպքերի մասին եմ իմացել: էս աղջիկը գոնե հասուն մարդ ա, ավելի տականքները կան, որ 16-18 տարեկան էրեխեքի են խաբում, շանտաժի ենթարկում:
Ընդհանրապես, Հայաստանում բռնաբարությունն ահավոր տարածված երևույթ է, ու «կարմիր խնձորի» խնդիրը լիքը զոհերի ստիպում է լռել, գնալ գինեկոլոգի մոտ, ֆիկտիվ կուսություն դասավորել ու «հեփի էնդ»-ի հույով ապրել:

[Nihil]

Մեկնաբանությունները կարդացի ու սարսափեցի։ Ի՞նչ ա նշանակում "եթե իրեն թույլ չտար․․․", "ուղղակի երևի աղջկան պետք էր դա․․․տենց ա եղել", "նորմալ աղջիկը չգիտի Վալենսիա հյուրանոցի տեղը․․․"։
Այսինքն հայերից շատերը, դուրս է գալիս, որ նորմալ են համարում, որ եթե մարդ շրջազգեստ է հագնում, ոնց որ գրած էր "իրեն թույլ է տալիս", ապա տրամաբանակն է՝ այդպիսի բան հետը կատարվի։ Թույլ տալը ո՞րն ա է։ Մարդ եթե անգամ որոշի փողոցում տկլոր ման գալ, ոչ ոք, բլին, ոչ ոք իրավունք չունի նրա նկատմամբ բռնություն կիրառի, համարի անբարոյական կամ առավել ևս բռնաբարություն կատարի։ Ի՞նչ գործ ունես ուրիշի մարմնի հետ։ Հա, ես հասկանում եմ, որ բռնաբարություններ շատ են լինում, բայց էսպիսի մեկնաբանություններ որ կարդում եմ, հասկանում եմ, որ մարդկանց մոտ ինչ-որ զզվելի մտածելակերպ է նստած, որի պատճառով էլ բռնաբարությունները չեն պակասում։ Զզվելի է ուղղակի։

[StrangeLittleGirl]

Բյուր, իմ կարծիքով մեզ մոտ լիքը բաների մեղավորը հենց կանայք են: Լավ, նորից անցնենք ծեծված թեմային: Ասենք կարմիր խնձոր կոչվածը ես համարում եմ բռնության տիպի մի բան, ինձ համար դա մարդու արժանապատվությանը կպնող մի հատ ստորացուցիչ քայլ ա: Բայց ովքե՞ր են առաջինը քարկոծում աղջկան առաջին գիշերը կույս չլինելու համար. հենց կանայք: Ովքե՞ր են համակերպվող, գլուխները կախ, հեզ, խոնարհ, տնական աղջիկներ դաստիարակում. հենց կանայք: Հիշում եմ, մի հարևանուհի ունեինք, աղջկան հա ասում էր «բա իսկական տղամարդը պիտի կնոջը մեկ-մեկ ծեծի, բա ինչ պիտի անի» կամ «ձենդ կտրած սուս-փուս ապրի»: Չգիտեմ..

Մանու, քո ասածների հետ համաձայն եմ: Բայց կոնկրետ վերցնենք բռնաբարությունը ու մասնավորապես հենց էս դեպքը: Արդյոք հենց էդ աղջիկն ինքը մեղավո՞ր ա: Ինչո՞վ ա մեղավոր: Չգիտեմ, էս դեպքում ես ավելի շատ տեսնում եմ տղամարդկանց ախպերություն դուրս էկած էս անօգնական աղջկա դեմ:

[մարդագայլուկ]

Բյուր, իմ կարծիքով մեզ մոտ լիքը բաների մեղավորը հենց կանայք են: Լավ, նորից անցնենք ծեծված թեմային: Ասենք կարմիր խնձոր կոչվածը ես համարում եմ բռնության տիպի մի բան, ինձ համար դա մարդու արժանապատվությանը կպնող մի հատ ստորացուցիչ քայլ ա: Բայց ովքե՞ր են առաջինը քարկոծում աղջկան առաջին գիշերը կույս չլինելու համար. հենց կանայք: Ովքե՞ր են համակերպվող, գլուխները կախ, հեզ, խոնարհ, տնական աղջիկներ դաստիարակում. հենց կանայք: Հիշում եմ, մի հարևանուհի ունեինք, աղջկան հա ասում էր «բա իսկական տղամարդը պիտի կնոջը մեկ-մեկ ծեծի, բա ինչ պիտի անի» կամ «ձենդ կտրած սուս-փուս ապրի»: Չգիտեմ..

[Աթեիստ]

Ես էլ եմ Կակտուսի ու Յոհաննեսի հետ համակարծիք: Բռնաբարողին մահապատիժ էլ տան, կողմ եմ, բայց աղջկան էլ բուժել դեբիլությունից:

Հ.Գ.
Մի քիչ կոպիտ հնչեց, դուք նուրբը հասկացեք:

[StrangeLittleGirl]

Հով, արի ես քեզ էդ պահերը բացատրեմ, դու հասկացի:
Ուրեմն դու երևի նկատի ունես, որ կնոջ հեշտոցը բավարար չափով չի խոնավանում ու թուլանում, որ տղամարդը կարողանա մուտք գործի: Բացատրեմ: Այ հենց էդ ա սարսափելին, որ տղամարդը ուժ ա գործադրում: Դրա համար բռնաբարության հետևանքով սեռական հարաբերության արդյունքում շատ բնական են էդ մասերի վնասվածքները, մինչդեռ նորմալ սեռական հարաբերության ժամանակ չեն լինում նման վնասվածքներ:

Բյուր, իրավաբանության մեջ վիկտիմոլոգիա հասկացությունը կա, երբ մարդու վարքը հանգեցնում է նրան, որ իր հանդեպ հանցանք կատարեն: Դրա հիմնական կետերից մեկը արարքների պատճառահետևանքային կապերը չհասկանալն ա ու էդ տեսանկյունից էս աղջիկը միանշանակ մեղավոր ա, բայց էդ չի նշանակում, որ էն մարդը, ով էդ անասունությունն արել ա՝ անմեղ ա, ինքը միլիոն անգամ ավելի ա մեղավոր:

Ալֆ, մոտավորապես գիտեմ վիկտիմոլոգիան ինչ ա: Բայց մենք էստեղ դրա հետ հեչ գործ չունենք: Էստեղ աղջիկը հայտնվել ա անելանելի դրության մեջ սկսած էն պահից, երբ հանված նկարել ա իրան: Իսկ մինչև էդ պահը տեղի ունեցածը կարար լիներ ցանկացած աղջկա հետ:

[Alphaone]

Ալֆ, մոտավորապես գիտեմ վիկտիմոլոգիան ինչ ա: Բայց մենք էստեղ դրա հետ հեչ գործ չունենք: Էստեղ աղջիկը հայտնվել ա անելանելի դրության մեջ սկսած էն պահից, երբ հանված նկարել ա իրան: Իսկ մինչև էդ պահը տեղի ունեցածը կարար լիներ ցանկացած աղջկա հետ:

Համամիտ չեմ, հասկանում ես, եթե լիներ մաքսիմում 22-23 տարեկան, ես հիմարության մեջ չէի մեղադրի, բայց ահավոր ջղայնանում եմ, երբ ինձնից տարիքով մեծ մարդն իրեն բույսի նման է պահում ախր դու ինքդ դատի տրամաբանությունը.
1. խոսելու համար հյուրանոց գնալ մի տղամարդու հետ, ում ճանաչում ես միայն մի քանի հանդիպումով վիրտուալ տարածքից
2. քո հանդեպ սեռական բնույթի գործողություններ կատարեն, օգնություն կանչելու փոխարեն ինքդ հանվես
3. քեզ ասեն՝ գլուխդ բարձրացրու՝ նկարում եմ, իրականում գլուխդ բարձրացնես (թեև իրավիճակի անհեթեթությունից ելնելով մարդ գուցե և շոկի մեջ բարձրացնի գլուխը)
4. դրանից հետո ոստիկանություն դիմելու փոխարեն սկսես քմահաճույքներ կատարել

Մի ժամանակ իրավաբան խորհրդատու էի աշխատում, մյուս իրավաբանը տղամարդ էր, դրա համար կանայք նման պատմոuթյունները գերադասում էին ինձ պատմել: Խեղճերի հանդեպ գազանություն էին արել, դեռ մի բան էլ իրենք էին արդարանում: Բոլոր դեպքերում բացի մեկից իրենք իրականում զոհ էին: Էս դեպքում էլ աղջիկը միանշանակ զոհ է, բայց ինքը տարրական անվտանգության կանոններին չի հետևել: Ես չեմ ասում, թե ինքը մեղավոր ա, ինքը չլիներ, մի ուրիշը կլիներ միանշանակ, բայց ինքը մեղավոր ա նրանում, որ իր հետ ինքը թույլ ա տվել նման բան կատարվի, ուղեղը չի աշխատացրել: Իմ ծանոթ ամենաազատամիտ աղջիկներն էլ անծանոթ տղամարդու հետ չեն գնա հյուրանոցի համար «խոսելու»: Ես չեմ ասում, թե ինքը ազատամիտ, սանձարձակ կամ անբարո ա եղել, քանի որ ակնհայտ ա, որ տագնապի մեջ իրեն կորցրել է, բայց նաև ակնհայտ ա, որ մի քիչ ուղեղ ունենար, էս պատմությունը չէր լինի: Ու հիմա մենակ անասուններին մեղադրելով ու դատապարտելով, կտոր-կտոր անելով (ինչը հենց էդպես էլ պետք ա արվի) մենք հարցը չենք լուծի, պետք ա դրան զուգահեռ էլ էն բոլոր պոտենցիալ զոհերին ասել, որ ձեր էս-էս-էս քայլերը կհանգեցնեն էս-էս հետևանքներին, որ պրոֆիլակտիկա լինի ու մարդիկ պաշտպանված լինեն:

[Chuk]

Ես էլ եմ Կակտուսի ու Յոհաննեսի հետ համակարծիք: Բռնաբարողին մահապատիժ էլ տան, կողմ եմ, բայց աղջկան էլ բուժել դեբիլությունից:

Հ.Գ.
Մի քիչ կոպիտ հնչեց, դուք նուրբը հասկացեք:

Արտ, իսկ իմ կարծիքով խնդիրը էդ դեպքում գլոբալացնել ա պետք:
Այսինքն.

1. բռնաբարողին խիստ պատժում ես, պրիտով նենց, որ բոլոր պոտենցիալ բռնաբարողներն էդ մասին իմանան,
2. նենց ես անում, որ պայմանական ասենք, բոլոր «հիմար» աղջիկներն իմանան նման վտանգի ու դրանից ձերբազատվելու մասին:

Հետադարձ կանգնել ասել «խելք չուներ»-ը մի տեսակ անկապ ա: