Ֆերմիի պարադոքսը
Յուրաքանչյուր ոք, ով անամպ գիշերը նայում է աստղազարդ երկնքին ու տեսնում է սա, ինչ-որ բան է զգում.
Որոշ մարդիկ պարզապես հիանում են այս պատկերով՝ վայելելով էպիկ գեղեցկությունը կամ խորհելով տիեզերքի անսահմանության մասին: Անձամբ ես էքզիստենցիալ դեպրեսիայի մեջ եմ ընկնում, որից հետը առնվազն կես ժամ տարօրինակ եմ ինձ պահում: Սակայն բոլորն էլ ինչ-որ մի բան զգում են: Ֆիզիկոս Էնրիկո Ֆերմին նույնպես մի բան է զգացել. «Իսկ որտե՞ղ են բոլորը»:
Աստղազարդ երկինքը շատ մեծ է թվում, սակայն այն ինչ մենք տեսնում ենք, ընդամենը մի փոքրիկ թաղամաս է: Ամենապայծառ աստղազարդ գիշերները մենք կարող ենք ընդամենը տեսնել մոտ 2.500 աստղ (մեր գալակտիկայի մեկ հարյուր միլիոներորդ մասը) ու գրեթե բոլորը 1000 լուսատարուց քիչ հեռավորության վրա են գտնվում (կամ Ծիր Կաթնի շրջանագծի 1%-ի չափով): Այն ինչը մենք տեսնում ենք, սա է.
Երբ սկսում ենք մտածել աստղերի ու գալակտիկաների մասին մարդկանց մեծ մասին մի հարց է հուզում. «Տիեզերքում գոյություն ունե՞ն այլ բանական էակներ»: Եկեք մի փոքր հաշվարկներ անենք (եթե թվաբանություն չեք սիրում, միայն թավատառերով գրածները կարդացեք):
Ինչքան որ աստղ կա մեր գալակտիկայում (100-400 միլիարդ), գրեթե այդքան էլ գալակտիկա կա տեսանելի տիեզերքում, այսինքն Ծիր Կաթնի յուրաքանչյուր աստղի դիմաց մեկ ամբողջական գալակտիկա կա: Իրար հետ վերցրած տիեզերքում աստղերի քանակը 1022-ից 1024 է, ինչը նշանակում է, որ երկրագնդի վրայի ամեն ավազահատիկի դիմաց գոյություն ունի 10.000 աստղ:
Գիտնականները հստակորեն չեն կարող ասել, թե աստղերի քանի տոկոսն է արևի նման (այսինքն նման մեր արևին չափով, ջերմությամբ և լուսավորությամբ), կարծիքները տատանվում են 5-20%-ի միջև: Եթե ընդունենք ամենապահպանողական կարծիքը (5%), ու աստղերի նվազագույն քանակը (1022), ապա կստանանք 500 քվինտիլյոն կամ 500 միլիարդ միլիարդ արևի նման աստղեր:
Գիտնականները նաև չգիտեն, թե այս արևի նման աստղերի քանի տոկոսը կարող են ունենալ Երկրի նման մոլորակներ (որը կունենա նմանատիպ ջերմային պայմաններ ու հեղուկ ջուր, ու մոլորակի վրա Երկրի կյանքի նման պայմաններ կստեղծի): Ոմանք ասում են 50%-ը, մյուսները 22%: Սա նշանակում է, որ տիեզերքի աստղերի մոտ 1%-ը Երկրի նման մոլորակ ունեն, ինչը կազմում է 100 միլիարդ Երկրի նման մոլորակներ:
Այսինքն երկրագնդի յուրաքանչյուր ավազահատիկի դիմաց 100 Երկրի նման մոլորակ գոյություն ունի: Խորհեք սրա մասին երբ հաջորդ անգամ լողափում կլինեք:
Շարունակենք ենթադրություններ անել: Ենթադրենք մեկ միլիարդ տարի անց Երկրին նման մոլորակների 1%-ի վրա կյանք է ձևավորվում (եթե սա ճիշտ է, ամեն ավազահատիկին բաժին կընկնի կյանք ձևավորված մոլորակ): Ու այս մոլորակների 1%-ում կյանքը զարգանալով կհասնի այն մակարդակին, ինչը Երկրի վրա է: Սա նշանակում է, որ մենք կունենանք 10 քվադրիլյոն կամ 10 միլիոն միլիարդ բանական քաղաքակրթություններ տեսանելի տիեզերքում:
Վերադառնանք մեր գալակտիկային ու կատարենք նույն հաշվարկները Ծիր Կաթնի աստղերի հետ, ընդունելով ամենափոքր թիվը (100 միլիարդ աստղ): Արդյունքում կստանանք, որ միայն մեր գալակտիկայում 1 միլիարդ երկրին նման մոլորակներ կան և 100.000 բանական քաղաքակրթություններ:
SETI-ն (Search for Extraterrestrial Intelligence – Այլմոլորակային բանականության Որոնում) կազմակերպություն է, որը փորձում է լսել այլ բանական քաղաքակրթությունների ուղարկած ազդանշաններ: Եթե մենք ճիշտ ենք և մեր գալակտիկայում ավելի քան 100.000 բանական քաղաքակրթություններ կան ու նրանց թեկուզ չնչին մասը ռադիո ալիքներ կամ լազերային ազդանշաններ է ուղարկում փորձելով կապի մեջ մտնել մյուսների հետ, ապա SETI-ի արբանյակային համակարգը պետք է այն ստանար, չէ՞:
Սակայն մենք դեռևս չենք ստացել որևէ ազդանշաններ: Ոչ մի հատ: Երբեք:
Մեջբերել
Էջանիշներ