Արդարացի՞ ենք գնահատում ստեղծագործողներին քննարկելիս մեր տեսակետի կարևորությունը

[Chuk]

Սևակ ջան, քանի որ ոչ մեկս չենք ուզում ոչ քեզնից վիրավորված լինել, ոչ էլ որ դու մեզնից վիրավորված լինես, արի մի քիչ հետ գնանք, հասկանալու համար, թե ամենն ինչից ա սկսվել:

Մեջբերում եմ քեզնից.

Գրածներս կայքումս եմ դնում կամ ֆեյսբուքյան էջիս: Մի տեսակ պատրաստ չեմ բանավեճերի, չեմ ուզում կարդալ կարծրատիպային կարծիքներ կամ բացատրել, թե որն ինչի համար եմ գրել... Վերջիվերջո, ես չէի մեղավոր, որ պապը մահացավ, ոչ էլ թոռը... Ես էլ չէի սպասում... Դրան չանդրադառնամ...

Այստեղ ես ինձ լավ չեմ զգում... Միջավայրը մի տեսակ այլ է... Շնորհակալ եմ բոլոր կարծիքների համար ու այնպես չէ, որ եթե կարծիքը դուրս չի գալիս կամ համաձայն չեմ, ուրեմն ես եմ ճիշտ: Իրականում ես գրում եմ այն, ինչ այդ պահին գալիս է, ինչպես տեսնում եմ, ինչ զգում եմ... Իսկ այստեղի ընթերցողները, ըստ իս, միշտ ուզում են, որ իրենց սպասվածով լինի կամ տրամաբանական շարունակությամբ... Ուզում են, որ այսպես լինի կամ այնպես, իսկ ես գրում եմ ինչ կա ու անկարող եմ անգամ տառ փոխել, կքանդվի, կարծում եմ, կդառնա օտար... Ու տպավորություն է ստեղծվում (այս գրառումս էլ ներառյալ), որ չեմ հարգում ընթերցողիս, իսկ իմ տարածքում ես ազատ եմ այդ առումով... Այստեղ ինձ պարտավորված եմ զգում, մի տեսակ իմ ափսեի մեջ չեմ... Դրա համար չկամ, կորել եմ... Իսկ այնպես` ապրում եմ, սովորում, աշխատում, երբեմն ստեղծագործում...

Այ ստեղից սկսած դու սկսում ես արդեն քննարկողներին գնահատականներ տալ, որոնք իհարկե մեղմացնում ես «շնորհակալ եմ բոլոր կարծիքների համար ու այնպես չէ, որ եթե կարծիքը դուրս չի գալիս կամ համաձայն չեմ, ուրեմն ես եմ ճիշտ» տիպի նախադասություններով, բայց ասվածն ասված է: Իսկ ասված է, որ այստեղի կարծիք գրողները «կարծրատիպային կարծիք» գրողներ են, ովքեր իրենց սպասածից դուրս բանը չեն գնահատում (ընդ որում ենթադրելի է, որ նրանք, ովքեր բացասական են գրել):

Հետո էլ մասնակիցը խորհուր է տալիս, իսկ դու պատասխանում ես.

Ես շատ հեռու եմ գրող լինելուց, այնքան, ինչքան գրածիս վերջավորությունն էր օտար ընդհանուրին:
Գրողին քննադատում են գրաքննադատները, ովքեր լիարժեք են ըմբռնում ու հասկանում շարադրանքը, դա անցկացնում իրենց մաղի միջով:
Ուրախ եմ, որ հերիք չի կարդում եք, մի հատ էլ չեք ալարում կարծիք եք հայտնում:

Ու ինչքան էլ այստեղ էլի մեղմացրել ես «ես շատ հեռու եմ գրող լինելուց»-ով, մեկ է, էլի ասվածն ասված է: Իսկ ասված է «գրաքննադատ չես, մի քննադատիր»:

Ու առ այս պահը Մեֆ թեմայում չի եղել: Նկատենք դա:
Բայց այ հենց էս գրառումներն էին, խոստովանում եմ, որ ինձ կարդալ տվեցին պատմվածքը, որտև մինչ դա չէի հասցրել գործը կարդալ, բայց քննարկումն աչքի անցկացրել էի, հասկանալու համար, լավ գործ է, արժի՞ կարդալ, թե՞ ոչ, որտև ի տարբերություն քեզ, իմ համար ակումբցիների կարծիքները բավական կարևոր են ստեղծագործության մասին կարծիք կազմելու համար:

Հավանաբար նույն պատճառով Մեֆն էլ գրեց: Իր գրածը հենց այդ մասին էր, վիրավորական բան չկար դրանում, քննադատությանն արձագանքելուդ ոճի մասին էր, մեջբերեմ.

Սևակ ջան, չեմ կարդացել պատմվածքը ու որևէ բան չեմ գրի դրա մասին, ուղղակի որ ասում ես "Պապին ես չեմ բերել պատմվածք ու չէի էլ կարող հանել:" մի քիչ տարօրինակ ա… ո՞վ ա պապիկին բերել ու մտցրել քո պատմվածքի մեջ, կարող ա՞ պապիկն իրան-իրան ա եկել մտել քո պատմվածքի մեջ… դու չե՞ս գրել, կամ գրածդ հո պաստավավերագրական տեքստ չի՝ լրագրություն չի որ ասես "ես չեմ արել"… եթե դու չես մտցրել, ասա ով ա մտցրել գնանք իրանից էլ հարցնենք…

գրողներին և ոչ գրողներին քննադատում են քննադատներն ու ոչ քննադատները… ստեղ երկու կարծիք չկա… ցանկացած կարդացող կարա քննադատի, քանի որ դու ինքնակամ քո գործը նրա դատին ես հանձնում, ավելին, դեռ շատ դեպքերում ուզում են որ վճարեն ու գիրք առնեն…

…Վիճի…

Սրան դու արձագանքել էիր.

Տեքստդ չեմ կարդացել, որ պատասխանեմ

Վիճե՞մ: Ու՞մ հետ: Ինչի՞ համար:

Նորմալ պատասխան է, հեգնանքով, բայց հասկանալի: Մեֆն արձագանքում է.

կարիք չկա տեքստիս պատասխանել, իսկ սովորաբար վիճում են կանհամաձայնությունների դեպքում… դու, կարծեմ ունես անհամաձայնություն… վիճի… եթե կարող ես…

Էլի նորմալ պատասխան է, թեկուզ հասկանում եմ, կարող է նյարդայնացնի: Բայց լրիվ նորմալ:

Իսկ ահա դու.

Սխալ է կարծիքդ: Ես գրել ու ներկայացրել եմ: Անահամաձայնություն կարող ես ունենալ դու կամ մյուս ընթերցեղներն ինձ հետ: Իսկ վիճել այլակարծություն ունեցողների հետ, կարծում եմ, հիմարություն է:
Բանավիճել պատրաստ եմ, բայց ոչ սոփեստների հետ:

Հ.Գ. Хвапу и клевету приемпи равнодушно
И не оспаривай глупца...

Արդեն զուտ անձնական հարթություն, պիտակումներ, վիրավորանք:

Ահա սրա համար է այս ամբողջ պատմությունն առաջացել: Շարունակությունն էլ՝ նույն ոճով:
Ու հավատա, դու ունես վերանայելու քո քննարկման ձևը, հակառակ դեպքում հավանաբար էլի կլինեն նման սիտուացիաներ: Մտածիր այս մասին, փորձիր կողքից հայացքով նայել:

[tvsevak]

Հա, հայկական սգի պահը անպայման պետք ա լիներ, ամեն գնով: Տխուր ազգենք, էլի, երբ հաճույքից մինչև մահ մի ակնթարթ ա:

Դուք սա համարում եք քննադատությու՞ն: Սա ինձ համար վիրավորանք է, սա քննադատություն չէ: Ու ոչ դեպի իմ անձը:

Իսկ ասված է «գրաքննադատ չես, մի քննադատիր»:

Իսկ մի քիչ ավելի վեր գրված է գրող չեմ: Ու ոչ թե գրող չեմ մի քննադատիր, այլ գրող չեմ ու ֆեյսում կամ անձնական կայքում փակվելը էական չէ, նպատակ չեմ դրել գրող դառնալ:

Մտքովս երբեք չի անցել ու չեմ պատկերացնում, թե նեղացրել եմ Դավիթին կամ ինքն իմ պատասխաններում հեգնանք է տեսել կամ մեծամտություն: Ցանկացած գրված նախադասություն կարելի է մեկնաբանել տարբեր կողմերից: Համենայնդեպս այս պահին թեմայում լարվածություն չկար, հակառակը` ինքնախոստովանական:

Ի՞նչ է նշանակում

վիճի… եթե կարող ես…

Դա արտահայտվելու լավագույն ձևն է՞:

Ու հավատա, դու ունես վերանայելու քո քննարկման ձևը

Միանշանակ համաձայն եմ: Եվ ուզում եմ ասել, որ սա վերաբերվում է ոչ միայն ինձ: Չէի ուզենա Ակումբում առաջնորդվեինք какой привет, такой ответ սկզբունքով:

[Chuk]

Դուք սա համարում եք քննադատությու՞ն: Սա ինձ համար վիրավորանք է, սա քննադատություն չէ: Ու ոչ դեպի իմ անձը:

Մնացածի մասով ավելացնելու բան չունեմ: Բայց էս մասին ասեմ: Այո՛, սա քննադատություն է: Սա վերաբերմունք է, կարծիք, իր տեսակի մեջ քննադատություն:
Ինչպես քննադատում են նկարչին, ով անպայման իր նկարի մեջ մասիս է ավելացնում, ու ասում են «դե հերիք է էլի ամեն տեղ մասին խցկես»:

Նկարիչը կարող է չհամաձայնվի: Կարող է ինքն էդտեղ զգացել է Մասիսի կարիքն ու առանց դրա իր գործը չի պատկերացնում:
Բայց այդտեղ վիրավորանք չկա, կա նկարը դիտողի կարծիք, որը քննադատական ֆորմայի մեջ է:

Ես համոզված եմ, այստեղ էլ չկա վիրավորական բան: Թեև իհարկե նաև հասկանում եմ, որ ստեղծագործողները շատ հաճախ այլ պրիզմայով են նայում, ավելի նուրբ բաներից են խոցվում: Բայց դա ըստ իս հաղթահարել է պետք:

[Mephistopheles]

Սևակ ջան, թեթև տար…

Ի՞նչ է նշանակում

վիճի… եթե կարող ես…

նշանակում ա եթե համաձայն չես մարդու հետ կարող ես վիճել… դու ունես այդ հնարավորությունը… կարելի ա… խրախուսվում ա…

[Chuk]

Սևակ ջան, թեթև տար…


նշանակում ա եթե համաձայն չես մարդու հետ կարող ես վիճել… դու ունես այդ հնարավորությունը… կարելի ա… խրախուսվում ա…

Մի հատ էլ թյուրըմբռնումից խուսափելու համար Սևակին ասեմ, որ Մեֆը վիճել ասելով հենց բանավիճելը նկատի ունի, ոչ թե ասենք տղայական ռազբորկան ու տենց բաները:
Վերլուծություն, փաստարկ, հակափաստարկ, հիմնավորում: Ահա այ էսքան մի բան: Նաև ինչի համար էլ ֆորումները ստեղծված են:

[tvsevak]

կարող ես վիճել… դու ունես այդ հնարավորությունը… կարելի ա…

Չէ... ԵԹԵ կարող ես-ն արդեն այլ բան է...
Թե չէ

կարելի ա… խրախուսվում ա…

, շատ պարզ ա, կարծում եմ, Ակումբի գլխավոր գործառույթներից մեկն էլ սա է ու բոլորի համար էլ դա հասկանալի է...

Իսկ Chuk-ի հետ համաձայն չեմ: Այդտեսակ արտահայտություններից է "Երկիրը երկիր չի", որն էլի ինձ համար անընդունելի ու վիրավորական է: Ու դու էլ ներքուստ գիտես, որ ճիշտ եմ ու դա Մասիսի հետ կապ չունի...

[Շինարար]

Միանշանակ համաձայն եմ: Եվ ուզում եմ ասել, որ սա վերաբերվում է ոչ միայն ինձ:

Սևակ, բնականաբար, ու եթե էս միջավայրում դրա պատրաստակամությունը չլիներ, էս յոթ-ութ էջ չէինք փորձի պատճառները փնտրել նաև մեր մեջ՝ անկախ արված եզրակացություններից