Ինձ թվում է, նման խնդիրները աղքատությունից են։
Հարուստ, զարգացած երկրներում հաշմանդամ կամ անդամալույծ կամ ծանր հիվանդների մասին հոգ է տանում կամ պետությունը, կամ ապահովագրական ընկերությունը (կախված տվյալ անհատի կամ խնամակալի ֆինանսական վիճակից)։
Հայաստանում եթե դու հրաժարվում ես օգնության կարիք ունեցող ծնողիդ խնամել, դա սովորաբար հավասարազոր է տմարդիության, որովհետև ծնողդ ասենք հիվանդանոցում կամ ծերանոցում ամենայն հավանականությամբ ավելի դառը կյանք է ունենալու։
Եթե մի քիչ փող ունես, ապա խնամակալ վարձելն էլ որևէ որակ չի խոստանում։ Պիտի օլիգարխ լինես, որ խնամակալը գնդակահարվելու վախից քնքուշ ու հոգատար վերաբերմունք դրսևորի կամակոր ու պրոբլեմների մեծ կույտ ունեցող ծնողիդ (կամ այլ հարազատիդ) նկատմամբ։
Ես անցել եմ նման վիճակով, երբ ծնողս առողջական լուրջ խնդիրներ ուներ ու ես երբեմն ինձ չէի կարողանում զսպել ու պոռթկում էի ներվայնությունից, մինչև վերջին տարիներս Հայաստանում հայտնվեցին մի քիչ ժամանակակից դեղեր ու որոնց շնորհիվ ծնողիս վիճակը անհամեմատ բարելավվեց (փառք Աստծո, թու թու թու)... Մեր «սիրելի» հիվանդանոցներում էլ եմ ամիսներ անցկացրել, ու այդ տարիներին հիվանդանոցներում հիվանդներին միևնույն է խնամում էին իրենց հարազատները։ Այնտեղ ես ծանոթացա և՛ շատ մեծահոգի ու համբերատար, և՛ շատ բռի, անտակտ ու չարացած զավակների կամ ծնողների կամ եղբայրների ու քույրերի հետ։ Հիմա ես չեմ զղջում իմ համբերության ու դիմացկունության համար, միայն զղջում եմ իմ անտակտությունների համար... Կան հիվանդություններ, որոնց ընթացքում մարդը (հիվանդը) բացարձակապես կորցնում է պատասխանատվության, մեղքի զգացումը, կորցնում է առողջ ինքնաքննադատությունը։ Ոչ ոք չի կարող հիվանդին մեղադրել այդ վիճակի համար, և դա բոլորի հետ կարող է պատահել։
Հայստանում այդպիսի վիճակը այդ մարդու հարազատների համար հոգեբանական փորձություն ու տառապանք է, մի իսկական դժոխք, որի ժամանակ դու փորձության ես ենթարկում քո մեջի մարդկությունը, քանի որ ծնողիդ լքելը հաճախ ի վնաս ծնողիդ է լինում (ի օգուտ քեզ)… Ոնց որ ասենք կրիտիկական պահին ընկերոջդ զոհաբերես, որ դու ապրես, այ նման վիճակ է։
Զարգացած երկրներում այս խնդիրները հարազատներին նման հոգեբանական կտտանքներ չեն պատճառում, ու ծնողին հաճախ չայցելելն էլ պետական դավաճանությանը համարժեք մեղք չի համարվում։
Ավելին` հիվանդին հետևում են պրոֆեսիոնալները, որոնց գործը հենց դա է` հետևել նման հիվանդներին։
Ծնողդ էլ կարող է քո կարիքը այդպես չզգալ, ինչպես Հայաստանում` որտեղ դու ես քո ծնողի միակ պահապանն ու փրկիչը։
Այնպես որ, էգոիստ մի եղեք, առո՛ղջ եղեք![]()
Si vis pacem, para bellum
Alphaone (10.01.2014), Ariadna (10.01.2014), Lusntag Lusine (10.01.2014), Mephistopheles (10.01.2014), Peace (11.01.2014), Vardik! (10.01.2014), Շինարար (10.01.2014), Սամվել (13.01.2014), Տրիբուն (10.01.2014)
Նախ մի անեկդոտ պատմեմ՝
Մի շատ վատ մարդ ա լինում (էս թեմայի պապիկ-տատիկներ պես)։ Որ գալիս ա սրա մեռնելու վախտը, սաղ բարեկամներին ու հարևաններին կանչում ա, ասում ա. «հիմի իմ արած սաղ վատություններն ասելու եմ, դուք էլ ինձ ներելու եք, որտև մեռնում եմ»։ Ու սկսում ա. «հարևան ջան, հիշում ե՞ս, որ բոստանիդ անկյունում պլան էիր աճեցնում, մլիցեքն էկան, հանգցրին, էդ ես էի կաթացրել։ Տղես, հիշում ես, որ գործի համար վարկ էիր վերցրել, մյուս օրը էդ փողը չգտաք, էս էի ցրել»։ Շատ չմանրանամ, բայց ամեն հավաքվածի վրով մի կեղտոտություն արած ա լինում, ու հերթով ասում ա։ Վերջը սաղ, թե «քո հերն էլ անիծած, ներում ենք»։ Ասում ա, դե քանի ներել եք պտի վերջի ցանկությունս էլ կատարեք, իմ մեռնելուց հետո էն մեծ կակտուսը պտի մտցնեք հետևս։ Սաղ թե, ո՞նց կլնի տենց բան, ասում ա, հիմա էդ ա իմ վերջի ցանկությունը, անում եք, արեք, չէ, ուրեմն կմնա ձեր խղճի վրա։ Վերջը համոզում ա ու մեռնում։ Հիմի սաղ հավաքվածներով վերցնում են էդ կակտուսը ու փորձում ճղտեն դիակի հետևը, մեկ էլ էդ պահին դուռը թափով բացվում ա ու լիքը մլիցա լցվում են ներս ու շշված նայում բացված տեսարանին։ Էս մեռնողի տղեն ֆռում ա դիակի կողմ ու «Այ հեր, էս էլ վերջի գ7-ությունդ է՞ր»։
Դայանա ջան, ախր նենց պրիմիտիվ բան էս ասում, «սկլերոզի պատճառով հիվանդանոց չեմ տանի»։ Սկլերոզի պատճառով կարծում եմ ոչ մեկ չի տանի։
Մի հատ էպիզոդ պատմեմ տատուցս։ Ախպերս ատամնաբույժ ա, ու էդ ատամ բուժելով ա տունը պահում (այդ թվում էդ ոչուբարով տատուս)։ Մի քանի տուն էն կողմ տատուս հարազատ թոռն էլ ատամանբուժարան ունի (հորքուրիս տղեն ա)։ Հիմի որ մեր տան դուռը հիվանը ծեծում ա, ու ախպերս չի լսում (սեփական տուն ա, պատահում ա), տատս գնում, ասում ա բժիշկը տանը չի, գնացեք էն մեկի տուն։ Սա ոչ թե չուզողություն ա, այլ վնասակարություն։
Ու սա թեթև վնասներից ա։
Կամ որ մեկը բան ա եփել, որ իրա սրտով չի, կարա տանի թափի, անունը դնելով. «արդեն փչացել էր, իմ էփածը կերեք»։
Կամ որ ասենք սենյակում խնչի խալու վրա ու տրորելով լղոզի, որ չերևա։
Հազար ու մի բան ա լինում, որ մենակ թշնամիդ կարա անի, ու ոչ մի կերպ չես հասկանում, թե խի՞ ա մարդը կպած քեզ վատություն անում։
Ու հա. նման թշնամուն տնից հանելը տանը նիրվանայա ստեղծում, ասենք որ հորոխպերս հիշում ա, որ իրա մերն էլ ա, կարելի ա 2 օր էլ իրանց տանը պահել։ Կամ (ավելի հաճախ եղած դեպք), որ իրանց կողմից մի բարեկամ ա մեռնում, տատս էլ որպես արհեստավարժ լացող, մի 2 օր մնում ա մեռելատանը։ Նենց հանգիստ ա լինում տանը, որ նկարագրելու չի։
Ես եմ, որ ահագին վախտ ա տեղափոխվել եմ Երևան, ու հանգիստ ապրում եմ, բայց ընտանիքիս անդամները վամպիրի ձեռը տանջվում են։
artak.amDe gustibus et coloribus non est disputandum.
Էնքան լավա, որ ստեղ կան մարդիկ, որ գրում են, որ իրենք հոգատար են, զիջող ու հանդուրժող են, լավա, իրոք ողջունելի ա:
Բայց Աթեիստի ասած՝ դա հիվանդություն չի, դա հասարակ չուզողություն ա, հասարակ ատելություն, մարդկային վատություն, բայց ոչ մի դեպքում հիվանդություն:
Երբ քո սեփական պապդ, կարա քեզ ասի, որ դու սառնարանի լավ մածունը տվել ես քո 3 ամսեկան երեխուն, վատ ու թթու մածունը թողել ես իրան, երբ պապդ կարա իր զավակին մեղադրի նրանում, որ հավի մսով եփաց փլավի իրա բաժնի մեջից բոլոր մսերը ջոկել հանել ա, երբ պապդ կարա գիշերը գնա ջուրը բաց թողի, որ քեզ վատություն անի ու սենց շարունակ, հիմա ես դրա ինչը հանդուրժեմ, երբ իրանց ասելով իհարկե, հորքուրդ ու իրա ողջ ընտանիքը ծնկաչող աղաչում են պապուն, որ գնա իրանց տանն ապրի, բայց պապդ չի գնում, որտև իրա միսյան էս կյանքում քո ու քո ընտանիքի կյանքը խորտակելն ա, որտև ի տարբերություն հորքուրի ընտանիքի, որտեղ ամեն օր մի նոր "հրաշափայլ" սկանդալ ա լինում, քո ընտանիքը փայլում ա համերաշխությամբ ու ոչ մի ձայն ու ծպտուն չի լսվում:
Տենց մարդը ուզում ա ծնող լինի ուզում ա հարազատ մի ճանապարհ ունի գնալու, դա կոչվում ա սիկտիր՝ ցանկացած ուղղությամբ![]()
Հով, դու քո պապուն, Արտ, դու էլ քո տատուն տվեք թող Շինոն պահի:![]()
Շին, ինչի ես ջղայնացած, Վիստը ուզում ա կատակով թեման շեղի, դու էլ ջղայնայում ես:
Ախպերություն, ես վստահ եմ ու գիտեմ, որ կան մարդիկ ում համար էդ գաղափարները՝ "ծնող", հիվանդ ծնող և այլն վեր են ամեն ինչից և նման մարդկանց քննադատել չի կարելի, բայց ես չեմ ուզի որ իմ երեխեն իմ ձեռը քա..ն ընկնի, ասել Բյուրի, մարդ պիտի արդեն բեռ դառնալուց մտածի կամ-կամ, որտև էդ պարագայում ուղղակի ապրել, գոյատևել դառնում ա անիմաստ:
Եթե վստահ լինես, որ բուժվելու ու նորմալ, բնականոն կյանքի հունի ա գալու, հաստատ կարելի ա դրա համար թեկուզ 5-10 տարի զոհել, բայց կյանք դնել մի բանում ինչը քեզնից էդ կյանքը անիմաստ տանում ա, դրանում ես նպատակ ու իմաստ չեմ տեսնում սորի![]()
VisTolog (10.01.2014)
Ես չեմ ուզում գնահատականներ տալ, բայց մի հատ էլ իրական դեպք ես պատմեմ:
Ուրեմն, ընկերոջս կնոջ մորը սրտի բաց վիրահատություն էին արել մի քանի տարի առաջ: Ամեն ինչ նորմալ էր անցել: Էտ կինը մի քանի ամսից մինչև մոտ մի տարի երեխաների մշատական խնամքի տակ էր: Մենք բոլորս գիտեինք, որ հեշտ չի, բայց մանրամասներ չէինք իմանում: Անցած տարի նույն խնդրի առաջ մենք կանգնեցինք, երբ հորս սրտի վիրահատություն պիտի արվեր, ու երկու տարբերակ կար՝ բաց կամ փակ: Բնականաբար բացի բժիշների հետ խորհրդակցելուց զրուցում էինք նաև ծանոթ բերակամների հետ: Պապաս էլ կատեգորիկ դեմ էր բաց վիրահատությանը, միայն փակ էր ուզում՝ ստենդավորում:
Ու մի առիթով, էս կինը, որն արդեն անցել էր էտ վիրահատության միջով, մեզ սենց բան ասեց - ասեց, որ երբ ինքն էր տարել էտ վիրահատությունը, դառեր էլ իրա երեխաների գլխին պատուհաս, քանի որ մեջը ահավոր աննորմալ էգոիստական զգացումներ էին արթնացել: Ինքը շատ բարի, կիրթ ու հավասարակշռված կին ա, ընդհանուր առմամբ: Ու ինքը ընդունում էր ու բաց ասում էր, որ իր հիվանդության ժամանակ ինքը բացարձակ ոչ ադեկվատ էր բոլոր հարցերում: Ու ինքը մեզ խորհուրդ տվեց, որ եթե պապաս չի ուզում բաց վիրահատություն, ավելի լավ, թող փակ անեն: Հետո մենք մի քանի ուրիշ մարդկանց հետ էլ զրուցեցինք, ու գրեթե բոլորը հաստատեցին էտ երևույթը, որ սրտի բաց վիրահատությունից հետո բոլոր հիվանդները դառնում են սարսափելի էգոիստ, ոչ ադեկվատ, ավելորդ պահանջկոտ, և այլն:
Այնպես, որ, տնից տեղից հեռու, եկեք հիվանդներին, հատկապես շատ ծանր հիվանդներին ու տարեցներին շատ չմեղադրենք: Բոլորս էլ հասկանում ենք, որ դժվար ա, հաճախ նույնիսկ անտանելի, բայց վերջին հաշվով գործ ունենք սերնդային համերաշխության հետ: Եկեք մենք հիմա մեր մեծերին տիրություն անենք, քանի որ մեր երկրում մեզանից բացի ուրիշ տիրությոն անող չկա (Վիշապ հոպարը վկա), ու վաղը մյուս օր, մենք էլ կարող ա տիրության կարիք ունենանք:
Հ.Գ. Ասեմ, որ, եթե հնարավորություն ունես, խնամող վարձելու մեջ ոչ մի վատ բան չեմ տեսնում: Ընդհակառակը՝ ողջունում եմ: Ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության մեծ մասը զավակների վրա չի լինում, ու զավակները իրանց ժամանակի մեծ մասը ծախսում են հոգեբանական աջակցության վրա, կամ ուղղակի սեր ու ջերմություն են հաղորդում հիվանդ ծնողներին, լավ խոսք են ասում, ժպիտով են ամեն ինչ տանում: Իսկ այ երբ համ էլ ֆիզիկական բեռն ա ծերից-ծեր մնում զավակների վրա, էտ ժամանակ առաջ են գալիս ամեն տեսակի խնդիրներ: Մենակ անքնությունը հերիք ա, որ մարդը սկսի նույնիսկ սեփական ծնողին անկախ իրանից վատ վերաբերվել:
Alphaone (10.01.2014), Ariadna (11.01.2014), Lusntag Lusine (10.01.2014), Mephistopheles (10.01.2014), Vardik! (10.01.2014), Անվերնագիր (10.01.2014), Նաիրուհի (20.01.2014), Շինարար (10.01.2014), Վիշապ (10.01.2014)
Մի հատ էլ ես անեգդոտ պատմեմ:
Ուրեմն մեկի կնոջը վիրահատում են, ամուսինն էլ դուրսը սպասում ա: Մի կես ժամից բժիշկը դուրս ա գալիս, բա.
- Ձեր կնոջը փրկելու համար պիտի աջ ձեռքը կտրենք
- Դե բժիշկ ջան, որ էտ ա փրկությունը, կտրե՛ք
Մի կես ժամից էս բժիշկը էլի դուրս ա գալիս, բա.
- Ձեր կնոջը փրկելու համար պիտի ձախ ձեռքը կտրենք
- Դե բժիշկ ջան, որ էտ ա փրկությունը, կտրե՛ք
Մի կես ժամից էս բժիշկը էլի դուրս ա գալիս, բա.
- Ձեր կնոջը փրկելու համար պիտի աջ ոտքն էլ կտրենք
Էս մարադը արդեն գույնը քցած.
- Դե բժիշկ ջան, որ էտ ա փրկությունը, էտ էլ կտրե՛ք
Մի կես ժամից էս բժիշկը էլի դուրս ա գալիս, բա.
- Ձեր կնոջը փրկելու համար պիտի աջ ոտքն էլ կտրենք
- Էտ էլ կտրեք
Էս մարդը հազիվ ա ոտի վրա կանգնած, էս բժիշկս էլ կես ժամը մեկ հելնում-մտնում ա, ու մի բան կտրում են էս կնգա վրից, ներքին օրգաններից են ահագին բան հեռացնում: Մի հինգ ժամ հետո, էս բժիշկը էլի դուրս ա գալիս.
- Ձեր կնոջը փրկելու համար պիտի աջ երիկամն էլ հեռացնենք
Էս մարդը էլ պատասխան չի տալիս, գետնին նստած ա: Էս բժիշկը մոտենում ա, թփթփացնում ա ուսին ու ասում ա.
- Վախցա՞ր ապեր: Մի վախի, շուտվանից մեռել ա:
Վերջին խմբագրող՝ Տրիբուն: 10.01.2014, 21:32:
Լիլ ջան, ճիշտ ես ասում, բայց արի իրականությունից չկտրվենք:
Ուրեմն, մի օր հաղորդում էի նայում, Նորվեգիայի կամ Ֆինլանդիայի մասին էր, կամ էլ էտ տիպիներից մեկի: Ուրմեն, մի տարիք ա գալիս, որ ծեր ծնողները իրանց վեշ-մեշոկը կապում են ու հելնում իրանց ոտով գնում էն էտ ծերանոցները: Ես ասեմ ծերանոց, դու ասա հինգ աստղանի հյուրանոց: Այ բալամ, ալամ աշխարհի կայֆերով, գումարած նույն տարիքի ու գրեթե նույն հետաքրքրություններն ունեցող մարդիկ, որոնք իրանց հազար անգամ ավելի լավ են զգում, քան եթե կողքները լիքը մանրապճեղ բոսյակներ վազվզեին, ծիպա թոռներ-ծոռներ ու զահլեքը տանեին:
Հիմա, վերցնում ենք ու սրա կողքը դնում ենք մեր ծերանոցները: Տարին մի անգամ, Գրանդ Քենդին չորս կիլո կանֆետ ա ուղարկում, Բեկոնն ու Աթենքն էլ երկու կիլո կալբաս, ու մի ամիս հեռուստացույցով ցույց են տաալիս, թե ոնց են անտեր մնացած ծերերը պարում սինիները ձեռները ու շնորհակալություն հայտնում մեծն բարերարներին: Թշնամուս ծնողին չեմ ցանկանա որ հայտնվի ընդեղ:
Alphaone (10.01.2014), Ariadna (11.01.2014), Lílium (10.01.2014), Lusntag Lusine (10.01.2014), Mephistopheles (10.01.2014), Vardik! (10.01.2014), Գալաթեա (10.01.2014), Նաիրուհի (20.01.2014), Ներսես_AM (10.01.2014), Շինարար (10.01.2014), Ուլուանա (10.01.2014), Ռուֆուս (10.01.2014), Սամվել (13.01.2014), Վիշապ (10.01.2014)
Շնորհակալ եմ բոլոր կարծիքների, անձնական դժվար օրինակների համար, երեխեք։
Անկախ ամեն ինչից՝ հետաքրքիր ու արժեքավոր քննարկում էր ինձ համար, համենայն դեպս։
Հա, ինչ խոսք, գուցե թեմայից դուրս ա ինչ ասում եմ, բայց էս ակումբի կենցաղայնացման, թեթևացման խոսակցությունների ֆոնին դեռ երեկ էի ուզում գրեմ, որ չեմ հիշում երբևէ, որ էսքան կարևոր թեմայի մասին էսքան էսքան համակողմանի, լուրջ ու որակով, կյանքից քննարկում լինի, անկախ նրանից՝ ում հետ ինչքանով եմ համաձայն: Ակումբը որա՞կ ա կորցնում: Ակումբը նոր որակ ա ստանում:
keyboard (11.01.2014)
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ