User Tag List

Ցույց են տրվում 1 համարից մինչև 11 համարի արդյունքները՝ ընդհանուր 11 հատից

Թեմա: Ավետիք Իսահակյան. Լիլիթ (վերլուծություն)

  1. #1
    ^ ^ Արամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    29.10.2006
    Հասցե
    Երևան
    Գրառումներ
    4,981
    Mentioned
    4 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Ավետիք Իսահակյան. Լիլիթ (վերլուծություն)

    Լիլիթ
    (Վերլուծություն)
    Բովանդակություն
    · Դրդապատճառ
    · Սյուժեն
    · Աստծու կերպարը
    · Սատանայի կերպարը
    · Ադամի կերպարը
    · Լիլիթի և Եվայի կերպարները
    · Տղամարդկանց և կանանց բնորոշ երևույթների վերլուծություն
    · Ինչն եմ հավանել, իսկ ինչը՝ ոչ
    · Եզրակացություն

    Դրդապատճառ

    Մինչև ստեղծագործության բուն վերլուծությանն անցնելը կարևոր է հասկանալ և գիտակցել, թե ինչն է դրդել հեղինակին գրելու այն: Ո՛չ մի ստեղծագործություն «օդից» չի ստեղծվում, պետք են զգացմունքներ, որոնք հեղինակի գլխում կնկարեն ստեղծագործության ամբողջական պատկերը: Կարծում եմ, որ հեղինակը մի քանի շատ կարևոր հարցեր է շոշափել, որոնք ամբողջությամբ համեմված են իր կյանքի փորձով, իր զգացմունքներով, ու որոնք ապրել է ու զգացել իր մաշկի վրա. Աստված, կին ու տղամարդ և կյանքի անարդարություններ: Հակառակ դեպքում ստեղծագործությունը այդքան հաջողված չէր ստացվի:

    Սյուժեն

    Հեղինակը պատմում է Աստծո մասին, ով հողից ստեղծում է Ադամին: Բայց նկատելով, որ Ադամը իրեն միայնակ է զգում, որոշում է նրան ընկեր պարգևել և ստեղծում է Լիլիթին կրակից: Սակայն Լիլիթը Ադամին արհամարհում է, միշտ պատճառներ է փնտևում, որպեսզի փախչի, և վերջապես գայթակվում է Սատանայով և նրա հետ հեռանում: Այս ամենից հետո Աստված Ադամի կողից ստեղծում է Եվային, որպեսզի իր բնույթով հնազանդ լինի նրան: Եվան հավատարիմ էր և սիրում էր Ադամին: Ու չնայած Ադամը նույնպես սիրում էր Եվային, բայց Լիլիթի բոցավառ կերպարը այդպես էլ չի հեռանում նրա սրտից:

    Աստծո կերպարը

    Հեղինակը շատ դիպուկ նկարագրում է Աստծուն:
    «…իր արարչական մի սոսկ խոսքով ստեղծելուց հետո` առավ անասունների ոտքի տակ ընկած հողից մի կտոր և նրանից ստեղծեց մարդուն:»
    «Սոսկ խոսքով»: Ի՞նչ է ուզում սրանով ասել հեղինակը: Այն, որ Աստված ամենակարողն էր, և ինչ-որ բան փոխելու համար նրան ընդամենը մի խոսք էր հարկավոր, և եթե իրականում այդպես է, ապա ինչո՞ւ շատ բաներ ուղղակի վրիպել էին նրա աչքից:
    «Անասունների ոտքի տակ ընկած հողից»: Ինչո՞ւ է Իսահակյանը հողը բնորոշելու այս նվաստացուցիչ տարբերակը ընտրել: Պատասխանը պարզ է դառնում հաջորդ պարբերությունում, որտեղ նա նշում է, թե կոնկրետ ինչի համար ստեղծեց մարդուն: Ինչպես ասում է հեղինակը. «Ստեղծեց նրան, որ սա սքանչանա իր վեհ գործերի վրա և փառավորե աստվածային անունը»: Ահա, փաստորեն, թե ինչի համար Աստված ստեղծեց մարդուն: Կարծում եմ, որ շատ դիպուկ նկարագրություն է:
    Հաջորդ դրվագում, երբ Աստված խրատում է Լիլիթին, ասում է. «Եթե չհնազանդես, գիտցիր, որ խիստ կպատժեմ…Գնա հիմա Ադամի մոտ, այդպես եմ կամենում ես…», «Գիտցիր, որ խիստ կպատժեմ»:
    Կարո՞ղ եք արդյոք բացատրել, թե ինչու նա չպատժեց Լիլիթին, երբ վերջինս չհնազանդվեց և փախավ սատանայի հետ: Կարծում եմ՝ Իսահակյանի աչքից այս մանրուքը չէր կարող վրիպել, և նա միտումնավոր է, որ չի պատժել Լիլիթին՝ ևս մեկ անգամ մատնանշելով կյանքի անարդարություններն ու հակասելով այն մտքին, որ ոչ մի բան անպատիժ չի մնում:
    «Այդպես եմ կամենում ես»: Կրկին հեղինակը ցույց է տալիս, թե որքան եսասեր է Աստված, թե որքան վեր է ինքն իրեն դասում:
    «Անհույս էր Ադամի հոգին և, նզովելով աստված ու անմահություն ` մահ էր տենչում»։
    Ահա այստեղ է, որ Աստված նրան օգնության է գալիս: Չէ՞ որ արդեն Ադամը իր նպատակին չէր ծառայում և նզովում էր իրեն: Այդ իսկ պատճառով նա որոշեց ստեղծել Եվային, որպեսզի նորից սկսի գովաբանել իրեն:
    «…և ինքն իր մեջ սուզված խորհեց, որ անկարելի էր վերև սլացող հուրը ընկերացնել երկրին կառչող հողին»: Շատ հետաքրքիր է, որ հեղինակը կրկին մատնանշում է Աստծո եսասիրությունը: Չէ՞ որ կարող էր գրել, որ Աստված հասկացավ իր գործած սխալը, բայց ո՛չ, նա ընդամենը «սուզված խորհեց»:
    Նաև կարելի է ուշադրություն դարձնել այն հանգամանքին, որ Իսահակյանը «աստված» բառը փոքրատառով է գրում, չնայած նրան, որ հավատացյալ մարդիկ դեռ հին ժամանակներից այն մեծատառով են գրել :

    Սատանայի կերպարը

    Հեղինակը սատանային նկարագրել է այնպես ինչպես բոլորը` չար, եսասեր, գեղեցիկ ու գրավիչ :

    Ադամի կերպարը

    Ադամը պարզ, նվիրվող, անկեղծ, բարի, կարճ ասած իդեալական մարդու կերպար է: Չնայած ընթերցողի մոտ տպավորություն է ստեղծվում, որ Ադամը չափից դուրս շատ է Լիլիթի հետևից վազվզում, բայց դա ամենևին նրա մարդկային գծերի բնորոշումների վրա չի ազդում, քանզի հենց այդ վազվզոցի մեջ է թաքնված ներկայիս աշխարհին պակասող մարդկանց տեսակը, ովքեր պարզ են և հետին միտք չունեն: Հեղինակը ընթերցողին նաև ցուցադրում է Ադամի համբերությունը և հանդուրժողականությունը. չէ՞ որ ամբողջ պատմվածքի ընթացքում նա միայն մեկ անգամ դիմեց Աստծո օգնությանը: Իսահակյանը նաև նշում է տղամարդկանց մի քանի կարևորագույն հատկանիշներ, որոնց կանդրադառնամ ավելի ուշ, բայց կարևոր է նկատել, որ հեղինակին տղամարդկանց բնութագրելու համար մեկ կերպարն էլ հերիքեց, որը չենք կարող ասել կանանց համար:

    Լիլիթի և Եվայի կերպարները

    Պատահական չէ, որ այս երկու կերպարներին միասին եմ ուզում քննարկել: Կարծում եք, որ Լիլիթը և Եվան հակառակ բևեռնե՞ր են, ո՛չ: Հեղինակը մեզ փորձել է փոխանցել իդեալական տղամարդուն և կնոջը, բայց ինչպես նախորդ ենթակետում նշեցի, մեկ կերպարը քիչ էր իդեալական կնոջը ներկայացնելու համար: Այո՛, Լիլիթը և Եվան ամբողջություն են` իդեալական ամբողջություն: Լիլիթը թիթիզ է, վազվզում է ամեն մի գեղեցկության հետևից, գնահատում է միայն նյութականը, չէ՞ որ կրակը միայն նյութականն է այրում: Լիլիթին մերթընդմերթ դուր էր գալիս Ադամի հետ խաղալ, որովհետև նա չէր գնահատում ոչ մի զգացմունք. ինքն էր աշխարհի կենտրոնը, և աշխարհը նրա շուրջ էր պտտվում:
    Եվան հնազանդ էր, բացի նյութականից Եվան գնահատում էր սերը և իր սիրելիի մասին հոգ էր տանում: Իր սիրելին էր աշխարհի կենտրոնը, և աշխարհը նրա շուրջ էր պտտվում:
    Եկեք չմոռանանք, որ Լիլիթը սատանայի մոտ Եվա է դառնում, կախվում է նրա վզից և իրեն երջանիկ զգում: Կարծում եմ, որ բոլոր կանայք կազմված են փոքրիկ Լիլիթներից և Եվաներից: Ու որքան այդ համադրությունը հավասարակշռված է, այնքան նրանք նմանվում են կնոջ իդեալին, որը այս պատմվածքում ներկայացրել է Իսահակյանը:

    Տղամարդկանց և կանանց բնորոշ երևույթների վերլուծություն

    Հիմա Ձեզ կներկայացնեմ մի քանի դրվագներ, որտեղ Իսահակյանը շոշափել է տղամարդկանց և կանանց բնորոշ հետաքրքիր թերություններ ու առավելություններ:

    «Գնաց լճափ, թափառեց պուրակներում, պրպտելով ամեն թուփ ու մացառ: Կրկին դարձավ աղբյուրի մոտ: Լիլիթ չկա՛ր ու չկար:
    Ի՞նչ է պատահել նրան, Լիլիթին, - մտածում էր Ադամ, - երևի անծանոթ շավիղներ բռնելով` մխրճվել է հեռավոր պուրակների մեջ և մոլորվել:
    Պիտի որոնել, որոնել նրան»։
    Հեղինակը այստեղ ցույց է տալիս Ադամի միամտությունն ու բարիությունը: Չէ՞ որ Ադամի մտքի ծայրով անգամ չէր անցնում, որ Լիլիթը ուղղակի մոռացել էր իրեն: Ու պատկերացնու՞մ եք, որ եթե բոլոր մարդիկ այդպես լինեին, որքան անթերի և հիասքանչ կլիներ այս կյանքը: Եթե Լիլիթին էլ նույն բարիությունն ու միամտությունը ունենար, ուրեմն ինքն էլ Ադամին չէր խաբի և նշանակված ժամին կգար:

    « -Սակայն ես սպասեցի քեզ թե՛ այստեղ, թե՛ լճափում, իսկ դու չկայիր ո՛չ այստեղ, ո՛չ այնտեղ, - կտրուկ ձայնով պատասխանեց Լիլիթ:
    Ադամ մի պահ լռեց: Ադամ մտածում էր` մի՞թե չնկատեց Լիլիթին, անկարելի է, բայց…»։
    Իսահակյանը ևս մեկ անգամ ցուցադրում է Ադամի պարզությունը, հանդուրժողականությունը: Ուշադրություն դարձրեք, թե Ադամը ի՞նչ է մտածում. «Մի՞թե չնկատեց Լիլիթին»: Նա նորից ուրիշ մեղավորներ չի փնտրում, ամբողջ ստեղծագործության ընթացքում նա նույնիսկ Աստծուն չմեղադրեց, որ Լիլիթին այդպես մեծամիտ և թեթևաբարո է ստեղծել:

    «Լիլիթ նայեց Ադամի խղճալի դեմքին և լիահնչուն քրքիջ արձակեց: Սակայն մի պահ: Ապա հայացքը նրա քաղցրացավ, աստծո անունը զգաստացրեց նրան:
    - Բայց, Ադամ, ինչու՞ ես լալիս. Ինչու՞ ես այդպես խոսում: Չէ՞ որ միշտ բարի եմ եղել քեզ հետ»։
    Այստեղ հակառակը, Իսահակյանը ցույց է տալիս Լիլիթի վախկոտությունը և նույնիսկ երկերեսանիությունը: Չէ՞ որ Լիլիթը Աստծո անունը լսելուն պես սկսում է ձևականորեն Ադամի մասին հոգ տանել և զարմանալ, թե ի՞նչու է Ադամը լալիս: Վախկո՛տ, վախկո՛տ Լիլիթ:
    « -Անգին Լիլիթ, այդ ճանապարհը լավը չէ այնքան… Ես գիտեմ բոլոր շավիղները, - և ցույց տվածս է ամենագեղեցիկը… Ներիր, որ ասեմ, թե դու չգիտես:
    -Ո՛չ,- զայրացած ասաց Լիլիթ, - և վերջապես ես այս եմ ուզում. եթե չես գալիս, ես մենակ կերթամ:
    Եվ ոտք դրեց իր կամեցած ուղին…
    Ադամ հլու հետևեց նրան»։
    Իսահակյանը ապացուցում է, որ երկու երնեկ մի տեղում չի լինում: Գեղեցկությունը և իմաստությունը հակադարձ համեմատական մեծություններ են: Սա նաև տղամարդկանց մասին է: Չէ՞ որ Ադամն էլ էր իմաստուն, բայց ոչ այդքան գեղեցիկ: Այո՛, այո՛, իմաստուն էր: Միայն իմաստուն մարդը կարող է իրենից ավելի թույլի հետ չվիճել, համակերպվել, ինչ-որ բան չապացուցել, կոպիտ ասած գլուխ չդնել:
    Նմանատիպ դրվագները շատ-շատ են, որոնցից յուրաքանչյուրը յուրովի արտահայտում է հեղինակի ապրած հիասթափությունները:

    Ինչն եմ հավանել, իսկ ինչը՝ ոչ

    Հավանել եմ Իսահակյանի գրելաոճը, ավելի կոնկրետ այն, որ մեծ և բարդ խնդիրները մասնատել է և փոքր-փոքր չափաբաժիններով, շատ մեղմ, բայց հասկանալի մատուցել ընթերցողին:
    Իմ համեստ կարծիքով հեղինակը շատ է տանջել Ադամին: Պատմվածքը պետք է մի փոքր կարճ լիներ: Կարելի էր մի քանի դրվագներ, որոնք նույն միտքն էին արտահայտում, պարզապես չներկայացնել: Կարծում եմ՝ դրանից ստեղծագործության որակը չէր ընկնի:
    Հարկ է նկատել նաև, որ Ադամի և Լիլիթի զրույցները փոքր-ինչ ձևական բնույթ էին կրում. իրական կյանքում մարդիկ այդպես չէին խոսի: Համաձայն եմ, որ ասյտեղ իրական կյանք չէր, բայց իրական մարդիկ էին, այնպես չէ՞: Նրանց խոսակցությունը շատ հարթված է, անհրաժեշտ էր տեղ-տեղ թույլ տալ, որ նրանք թերանային: Կոպիտ ասած՝ մի քիչ ագրեսիվությունն էր պակասում, մի քիչ ջղային տեսարաններ էին պետք:

    Եզրակացություն
    Եզրակացությունը մեկն է. Իսահակյանը ուրիշ բառերով, ուրիշ պատկերներով, ուրիշ կերպաներով ներկայացրել է իր ապրած կյանքը:

  2. Գրառմանը 12 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Alphaone (06.01.2014), CactuSoul (06.01.2014), ivy (06.01.2014), Jarre (06.01.2014), Lílium (06.01.2014), Lion (26.10.2014), Sambitbaba (06.01.2014), Արևհատիկ (06.01.2014), Նիկեա (14.10.2014), Շինարար (06.01.2014), Վոլտերա (07.01.2014), Տրիբուն (27.01.2014)

  3. #2
    այվի ivy-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    01.04.2006
    Գրառումներ
    11,016
    Mentioned
    52 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Արամ ջան, էս ինչ անկեղծ, «զրուցելով», մտորելով գրված վերլուծություն էր
    Հետաքրքիր էր տեսակետդ, որ Իսահակյանը իր կյանքն էր ներկայացրել:

  4. Գրառմանը 3 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Alphaone (06.01.2014), Jarre (26.01.2014), Sambitbaba (06.01.2014)

  5. #3
    ^ ^ Արամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    29.10.2006
    Հասցե
    Երևան
    Գրառումներ
    4,981
    Mentioned
    4 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Մեջբերում ivy-ի խոսքերից Նայել գրառումը
    Արամ ջան, էս ինչ անկեղծ, «զրուցելով», մտորելով գրված վերլուծություն էր
    Հետաքրքիր էր տեսակետդ, որ Իսահակյանը իր կյանքն էր ներկայացրել:
    Եսի՞մ, ուրիշ վերլուծություններ չեմ կարդացել, չգիտեմ ոնց են գրում, ուղղակի հայերենիս դասախոսն էր հանձնարարել ստուգարքի համար, ես էլ գրել էի:

  6. Գրառմանը 2 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    ivy (06.01.2014), Jarre (26.01.2014)

  7. #4
    Պատվավոր անդամ Sambitbaba-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    14.08.2010
    Գրառումներ
    6,596
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Մեջբերում Արամ-ի խոսքերից Նայել գրառումը
    Եսի՞մ, ուրիշ վերլուծություններ չեմ կարդացել, չգիտեմ ոնց են գրում, ուղղակի հայերենիս դասախոսն էր հանձնարարել ստուգարքի համար, ես էլ գրել էի:
    Կարծում եմ, հայերենիդ դասախոսի համար վերլուծությունդ կանցնի, Արամ ջան: Բավական հաջող ես վերլուծել կոնկրետ Իսահակյանի "Լիլիթը": Բայց Լիթի թեման շատ մեծ ու ծավալուն թեմա է, իսկ Իսահակյանն, ըստ իս, շատ միակողմանի է մոտեցել հարցին. ինձ թվում է, թե նա օգտվել է ընդամենը Լիլիթի մասին հրեական տարբերակից, դրա հետ մեկտեղ ահագին աղավաղելով այն, որպեսզի պատմվածքը, երևի, համ ավելի ռոմանտիկ հնչի, ընդ որում, հիմնականում տղամարդու մտածելակերպի համար, և երկրորդ, որպեսզի ավելի համապատասխանի աստվածաշնչյան առասպելին: Տես, դու էլ, օրինակ, անմիջապես կուլ ես տալիս Իսահակյանի տված կուտն ու սկսում. խեղճ, բարի Ադամ, դու անմեղ ես, ամբողջ մեղքը կնոջն է, թե´ Լիլիթինը և թե´ Եվայինը և այլն...
    Մի նեղացիր հանկարծ, Արամ ջան, խնդրում եմ, ես բոլորովին ձեռք չեմ առնում, ուղղակի ուզածս այն է, որ ասածս անմիջապես պարզ դառնա...

    Ես, ցավոք, ծանոթ չեմ "Բեն-Սիրայի ալֆավիտին", բայց կարծում եմ, որ այնտեղ էլ պատահականություն չի, որ Լիլիթը փախավ Ադամից: Հնարավոր է, որ սա էլ ինչ-որ կաբալիստական մի գիրք լինի, իսկ Կաբալայում, ինչպես գիտես, հողն ու կրակը, ինչից Աստված սարքեց Ադամին ու Լիլիթին, չորս հիմնական էլեմենտներից երկուսն են (ջրի և օդի հետ միասին): Ասվում է, որ առանց սրանցից որևէ մեկի, անհնար է կյանքը Տիեզերքում, և այս չորս էլեմենտները հոյակապ համագործակցում են իրար հետ Տիեզերքի ամբողջականության մեջ:

    Բայց վերցրու նրանցից յուրաքնաչյուր երկուսը, և ներանք անմիջապես կվերացնեն մեկմեկու... Եվ ուրեմն ստացվում է, որ լրիվ նորմալ էր, որ Ադամն ու Լիլիթը չկարողացան միասնանալ, քանզի անխուսափելիորեն կոչնչացնեին մեկմեկու:

    Ստացվում է, որ Իսահակյանը, ցանկանալով մեզ սեր ներշնչել դեպի Ադամը (երևի հենց սա է քո ասած "կենսագրականը"), հակառակը, Լիլիթից ավելի ցածր գիտակցական մակարդակի վրա է դրել Ադամին, քանզի ստացվում է, որ Լիլիթը տեղյակ էր, որ իրենց կապն անհնար է, իսկ Ադամը, ցավոք, այդքան գիտելիքներ չուներ...

    Իմիջիայլոց, մի այլ հրեական գրքում էլ ասվում է, որ Ադամն ու Եվան են Լիլիթի ծնողները, և ունեցել են նրան 130 տարեկնում...

    Կա մի այլ կերպար, որ հանդես է գալիս երկու տարբեր անուններով՝ Սամայել և Սանայել, մի անվան դեպքում (չեմ հիշում, ո՞ր...) նա հանդես է գալիս որպես Լույսի Իշխան, իսկ մյուսի դեպքում՝ որպես Մթի Իշխան: Եվ համապատասխանաբար, մի դեպքում (չեմ հիշում, ո՞ր...) Լիլիթը նրա դուստրն է, իսկ մյուս դեպքում՝ նրա կինը:

    Ինձ թվում է, որ այս՝ մի անձի երկու դերում հանդես գալն ասում է այն մասին, որ այս աշխարհը մի ամբողջականություն է, և հնարավոր չի դիտարկել այն միայն դրական կամ բացասական կողմերից, որն էլ որ ցանկանաս: Չէ՞ որ, եթե չլինի սրանցից մեկնումեկը, ուրեմն մյուսն էլ չի կարող լինել, քանզի, եթե չկա, ասենք, վատը, ուրեմն ինչպե՞ս կարող ենք իմանալ, որ այն, ինչ կա՝ լավն է...

    Վերադառնալով մեր Լիլիթին ասեմ, որ շատ հետաքրքիր է նրա մասին շումերական տարբերակը, որտեղ ասվում է, որ Լիլիթը՝ բնության և արգավանդության աստվածուհին է: Բայց առավել հետաքրքիր է մեզ համար, այսինքն համապատասխանում է Ադամի և Լիլիթի մասին քո առաջ քաշած նյութին, - շումերական տարբերակի վերջաբանը, որտեղ ասվում է, որ Լիլիթի ամենամծ դժբախտությունն այն էր, որ նա չէր կարող ամուսնանալ հողածնի հետ, հակառակ դեպքում հողածին ամուսինն անմիջապես կմահանար...

    Սա մեզ պետք է որ ստիպի լրջորեն մտածել, թե ի՞նչն էր Լիլիթի՝ Ադամից փախչելու իսկական դրդապատճառը. սե՞րը, թե՞ չը-սերը...

    Ասածներս՝ ընդամենը շատ փոքր մասն է այն ամենից, ինչ կարելի է գտնել Լիլիթի մասին, թե լավ, և թե վատ, աստվածուհուց մինչև սուկկուբ և այլն...
    Մեր ցավն այն է, որ մենք կարծում ենք, որ հոգևոր լինելն ընտրության հարց է, այլ ոչ մեր էությունը: (մի հաղորդատվությունից)
    http://www.akumb.am/showthread.php/60784, http://www.akumb.am/showthread.php/56471
    http://www.akumb.am/showthread.php/61017, http://www.akumb.am/showthread.php/57267

  8. Գրառմանը 11 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Alphaone (06.01.2014), CactuSoul (06.01.2014), E-la Via (07.01.2014), ivy (06.01.2014), Jarre (26.01.2014), Lílium (06.01.2014), Արամ (06.01.2014), Արևհատիկ (06.01.2014), Նաիրուհի (06.01.2014), Նիկեա (14.10.2014), Վոլտերա (07.01.2014)

  9. #5
    alien
    Alphaone-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    24.11.2012
    Հասցե
    Հայաստան
    Տարիք
    36
    Գրառումներ
    2,780
    Բլոգի գրառումներ
    3
    Mentioned
    9 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Մեջբերում Sambitbaba-ի խոսքերից Նայել գրառումը
    Կարծում եմ, հայերենիդ դասախոսի համար վերլուծությունդ կանցնի, Արամ ջան: Բավական հաջող ես վերլուծել կոնկրետ Իսահակյանի "Լիլիթը": Բայց Լիթի թեման շատ մեծ ու ծավալուն թեմա է, իսկ Իսահակյանն, ըստ իս, շատ միակողմանի է մոտեցել հարցին. ինձ թվում է, թե նա օգտվել է ընդամենը Լիլիթի մասին հրեական տարբերակից, դրա հետ մեկտեղ ահագին աղավաղելով այն, որպեսզի պատմվածքը, երևի, համ ավելի ռոմանտիկ հնչի, ընդ որում, հիմնականում տղամարդու մտածելակերպի համար, և երկրորդ, որպեսզի ավելի համապատասխանի աստվածաշնչյան առասպելին: Տես, դու էլ, օրինակ, անմիջապես կուլ ես տալիս Իսահակյանի տված կուտն ու սկսում. խեղճ, բարի Ադամ, դու անմեղ ես, ամբողջ մեղքը կնոջն է, թե´ Լիլիթինը և թե´ Եվայինը և այլն...
    Մի նեղացիր հանկարծ, Արամ ջան, խնդրում եմ, ես բոլորովին ձեռք չեմ առնում, ուղղակի ուզածս այն է, որ ասածս անմիջապես պարզ դառնա...

    Ես, ցավոք, ծանոթ չեմ "Բեն-Սիրայի ալֆավիտին", բայց կարծում եմ, որ այնտեղ էլ պատահականություն չի, որ Լիլիթը փախավ Ադամից: Հնարավոր է, որ սա էլ ինչ-որ կաբալիստական մի գիրք լինի, իսկ Կաբալայում, ինչպես գիտես, հողն ու կրակը, ինչից Աստված սարքեց Ադամին ու Լիլիթին, չորս հիմնական էլեմենտներից երկուսն են (ջրի և օդի հետ միասին): Ասվում է, որ առանց սրանցից որևէ մեկի, անհնար է կյանքը Տիեզերքում, և այս չորս էլեմենտները հոյակապ համագործակցում են իրար հետ Տիեզերքի ամբողջականության մեջ:

    Բայց վերցրու նրանցից յուրաքնաչյուր երկուսը, և ներանք անմիջապես կվերացնեն մեկմեկու... Եվ ուրեմն ստացվում է, որ լրիվ նորմալ էր, որ Ադամն ու Լիլիթը չկարողացան միասնանալ, քանզի անխուսափելիորեն կոչնչացնեին մեկմեկու:

    Ստացվում է, որ Իսահակյանը, ցանկանալով մեզ սեր ներշնչել դեպի Ադամը (երևի հենց սա է քո ասած "կենսագրականը"), հակառակը, Լիլիթից ավելի ցածր գիտակցական մակարդակի վրա է դրել Ադամին, քանզի ստացվում է, որ Լիլիթը տեղյակ էր, որ իրենց կապն անհնար է, իսկ Ադամը, ցավոք, այդքան գիտելիքներ չուներ...

    Իմիջիայլոց, մի այլ հրեական գրքում էլ ասվում է, որ Ադամն ու Եվան են Լիլիթի ծնողները, և ունեցել են նրան 130 տարեկնում...

    Կա մի այլ կերպար, որ հանդես է գալիս երկու տարբեր անուններով՝ Սամայել և Սանայել, մի անվան դեպքում (չեմ հիշում, ո՞ր...) նա հանդես է գալիս որպես Լույսի Իշխան, իսկ մյուսի դեպքում՝ որպես Մթի Իշխան: Եվ համապատասխանաբար, մի դեպքում (չեմ հիշում, ո՞ր...) Լիլիթը նրա դուստրն է, իսկ մյուս դեպքում՝ նրա կինը:

    Ինձ թվում է, որ այս՝ մի անձի երկու դերում հանդես գալն ասում է այն մասին, որ այս աշխարհը մի ամբողջականություն է, և հնարավոր չի դիտարկել այն միայն դրական կամ բացասական կողմերից, որն էլ որ ցանկանաս: Չէ՞ որ, եթե չլինի սրանցից մեկնումեկը, ուրեմն մյուսն էլ չի կարող լինել, քանզի, եթե չկա, ասենք, վատը, ուրեմն ինչպե՞ս կարող ենք իմանալ, որ այն, ինչ կա՝ լավն է...

    Վերադառնալով մեր Լիլիթին ասեմ, որ շատ հետաքրքիր է նրա մասին շումերական տարբերակը, որտեղ ասվում է, որ Լիլիթը՝ բնության և արգավանդության աստվածուհին է: Բայց առավել հետաքրքիր է մեզ համար, այսինքն համապատասխանում է Ադամի և Լիլիթի մասին քո առաջ քաշած նյութին, - շումերական տարբերակի վերջաբանը, որտեղ ասվում է, որ Լիլիթի ամենամծ դժբախտությունն այն էր, որ նա չէր կարող ամուսնանալ հողածնի հետ, հակառակ դեպքում հողածին ամուսինն անմիջապես կմահանար...

    Սա մեզ պետք է որ ստիպի լրջորեն մտածել, թե ի՞նչն էր Լիլիթի՝ Ադամից փախչելու իսկական դրդապատճառը. սե՞րը, թե՞ չը-սերը...

    Ասածներս՝ ընդամենը շատ փոքր մասն է այն ամենից, ինչ կարելի է գտնել Լիլիթի մասին, թե լավ, և թե վատ, աստվածուհուց մինչև սուկկուբ և այլն...
    Սամ, դու էստեղ ընդհանրապես Լիլիթի կերպարին անդրադարձար, Արամը կենկրետ Իսահակյանի Լիլիթն էր վերլուծել, բայց գրածդ ահագին հետաքրքրությամբ, մի շնչով կարդացի

  10. Գրառմանը 4 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Jarre (26.01.2014), Sambitbaba (07.01.2014), Անտիգոնե (26.01.2014), Արամ (06.01.2014)

  11. #6
    ^ ^ Արամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    29.10.2006
    Հասցե
    Երևան
    Գրառումներ
    4,981
    Mentioned
    4 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Մեջբերում Sambitbaba-ի խոսքերից Նայել գրառումը
    Կարծում եմ, հայերենիդ դասախոսի համար վերլուծությունդ կանցնի, Արամ ջան: Բավական հաջող ես վերլուծել կոնկրետ Իսահակյանի "Լիլիթը": Բայց Լիթի թեման շատ մեծ ու ծավալուն թեմա է, իսկ Իսահակյանն, ըստ իս, շատ միակողմանի է մոտեցել հարցին. ինձ թվում է, թե նա օգտվել է ընդամենը Լիլիթի մասին հրեական տարբերակից, դրա հետ մեկտեղ ահագին աղավաղելով այն, որպեսզի պատմվածքը, երևի, համ ավելի ռոմանտիկ հնչի, ընդ որում, հիմնականում տղամարդու մտածելակերպի համար, և երկրորդ, որպեսզի ավելի համապատասխանի աստվածաշնչյան առասպելին: Տես, դու էլ, օրինակ, անմիջապես կուլ ես տալիս Իսահակյանի տված կուտն ու սկսում. խեղճ, բարի Ադամ, դու անմեղ ես, ամբողջ մեղքը կնոջն է, թե´ Լիլիթինը և թե´ Եվայինը և այլն...
    Մի նեղացիր հանկարծ, Արամ ջան, խնդրում եմ, ես բոլորովին ձեռք չեմ առնում, ուղղակի ուզածս այն է, որ ասածս անմիջապես պարզ դառնա.....
    Սամ ջան, դե ես սենց չեմ կարա Ինձ ստեղծագործություն են ասել, ես էլ վերցրել «վերլուծել» եմ Կոնլրետ վերլուծել եմ այն, ինչը Իսահակյանը ներկայացրել կամ փորձել ա ներկայացնել:

  12. Գրառմանը 2 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Jarre (26.01.2014), Sambitbaba (07.01.2014)

  13. #7
    Պատվավոր անդամ Sambitbaba-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    14.08.2010
    Գրառումներ
    6,596
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Մեջբերում Արամ-ի խոսքերից Նայել գրառումը
    Սամ ջան, դե ես սենց չեմ կարա Ինձ ստեղծագործություն են ասել, ես էլ վերցրել «վերլուծել» եմ Կոնլրետ վերլուծել եմ այն, ինչը Իսահակյանը ներկայացրել կամ փորձել ա ներկայացնել:
    Հասկանում եմ, Արամ ջան, այդ պատճառով էլ նախ և առաջ ինքս ասացի, որ որպես Իսահակյանի ստեղծագործության վերլուծություն բավական հաջող ես գրել:

    Բայց ստացվել է այնպես, մեր գիտելիքների մեջ՝ ի նկատի ունեմ այն "գիտելիքները", որ հիմնականում տրադիցիոն բնույթ են կրում, այսինքն, գալիս են հնուց, լսել ենք մանկուց, և որոնք հասարակությունն արդեն սովոր է, որ հենց այդպես է, որ կա, - այ, այդպիսի գիտելիքների մեջ հաճախ է հանդիպում այսպես կոչված դեզինֆորմացիան: Կարծում եմ, դրա հիմնական պատճառը նախկինում տեղեկությունների սուղությունն էր, և երկրորդ, տարբեր ձևերի քաղաքականությունները, որոնց թվում շատ հնարավոր է, որ առաջնորդող դեր էր կատարում կրոնական քաղաքականությունը: Չկային համակարգիչներ, որ միտքդ եկած թեման search-եիր ու հազար ձևի տեղեկություններ գտնեիր: Իսկ այն էլ, ինչ կար, շատ հաճախ հասանելի չէր հասարակ մահկանացուների համար...

    Իսկ այսօր արդեն ուրիշ ժամանակներ են, հասկանու՞մ ես... Եվ ինչ ներելի էր հին իսահակյաններին, արդեն աններելի է լինելու ձեր՝ նոր սերնդի իսահակյանների համար: Որովհետև դուք՝ նրանք եք, ովքեր եկել են պրպտելու, փորփրելու, քարուքանդ անելու հին գաղափարներն ու լույս ախարհ հանելու այն, ինչ իրոք ճշմարիտն է: Նույնիսկ թվացյալ հեքիաթների մեջ: Որովհետև ոչ մի հեքիաթ առանց իրական դրդապատճառի չի ստեղծվել:

    Որովհետև ժամանակն է, որ մարդ հասկանա իր իսկական էությունը: Ժամանակն է վերականգնել ճշմարտությունները տարբեր բնագավառներում:

    Կուզե՞ս ազնվորեն ասեմ, թե երբ ես ինձ երջանիկ կզգայի... Երբ, օրինակ, հաջորդ անգամ դասախոսդ քեզ հանձնարարեր վերլուծել, ասենք թե, Սասունցի Դավիթը, իսկ հետո մենք կարդայինք քո վերլուծությունն ու լիքը նոր բաներ իմանայինք Սասունցի Դավիթի մասին:

    Գիտե՞ս, ինչու եմ էսպես հանգիստ գրում այս մասին... Որովհետև համոզված եմ, որ դու այդ կարող ես անել:
    Մեր ցավն այն է, որ մենք կարծում ենք, որ հոգևոր լինելն ընտրության հարց է, այլ ոչ մեր էությունը: (մի հաղորդատվությունից)
    http://www.akumb.am/showthread.php/60784, http://www.akumb.am/showthread.php/56471
    http://www.akumb.am/showthread.php/61017, http://www.akumb.am/showthread.php/57267

  14. Գրառմանը 1 հոգի շնորհակալություն է հայտնել.

    Վոլտերա (07.01.2014)

  15. #8
    Ուշադիր
    Chuk-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    17.03.2006
    Հասցե
    Երևան
    Տարիք
    40
    Գրառումներ
    25,245
    Բլոգի գրառումներ
    31
    Mentioned
    82 Post(s)
    Tagged
    1 Thread(s)
    Մոդերատորական. թեման «Ստեղծագործողի անկյուն» բաժնից տեղափոխվել է «Հայ գրականություն» բաժին:

    Քայլ առ քայլ՝ դարից դար

    Խենթ եմ

  16. Գրառմանը 3 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    CactuSoul (07.01.2014), Sambitbaba (07.01.2014), Նաիրուհի (07.01.2014)

  17. #9
    ^ ^ Արամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    29.10.2006
    Հասցե
    Երևան
    Գրառումներ
    4,981
    Mentioned
    4 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    օֆտոպ
    Հայերենս 100 ստացա
    (խայտառակությունա լռիվ...իմ նման անգրագետը...

  18. Գրառմանը 6 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Jarre (26.01.2014), Sambitbaba (26.01.2014), Նարե91 (27.01.2014), Նիկեա (14.10.2014), Շինարար (25.01.2014), Ռուֆուս (25.01.2014)

  19. #10
    Պատվավոր անդամ Sambitbaba-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    14.08.2010
    Գրառումներ
    6,596
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Մի երկու օր առաջ վերընթերցեցի Արամի այս վերլուծությունը։ Որոշ նոր բաներ նկատեցի ինձ համար, որ առաջ (հիմա արդեն չեմ հիշում) կամ աչքիս չէին ընկել, կամ էլ ուղղակի խոսացածս էր այլ բանի մասին՝ ինչպես Ալֆան էր ճիշտ նկատել, անդրադարձել էի կոնկրետ Լիլիթի կերպարին, այլ ոչ թե Իսահակյանի "Լիլիթին"։

    Այսօր էլ խոսքս "Լիլիթի" մասին չի լինելու։ Ինչ մեղքս թաքցնեմ, չեմ սիրում առանձնապես ոչ Իսահակյանին, ոչ էլ հատկապես նրա այս գործը, քանզի ըստ իս, շատ կնատյացական ստեղծագործություն է, հարուցված կնոջ հանդեպ նախանձից։ (Չէի ուզենա վիճել այս թեմայով այստեղ, սա ուղղակի անհատական կարծիքս է։) Եվ երկու օր է, մտածում էի, արդյո՞ք արժե նորից բարձրացնել այս հարցը, առանձնապես, որ խոսքը կոնկրետ Լիլիթի մասին չէ, և ինչ որ ասվելու էր, պետք էր ժամանակին ասել և այլն... Մյուս կողմից, ասածս շատերի համար ուղղակի մանրուք է, ոչ կարևոր մի բան...

    Բայց սա այն "մանրուքներից" է, որոնց վրա խոշոր փիլիսոփայություններ, կրոններ և աշխարհընկալում է ստեղծվել, և այդ ամենը մեծ վարպետությամբ փաթաթվել է մեր վզին, ստիպելով մեզ՝ բաժանել մեզ հլուների և ըմբոստների, հավատացյալների և աթեիստների։

    Մի խոսքով, ցանկանում եմ խոսել Իսահակյանի և Արամի՝ Աստծո պատկերացման մասին։

    Հեղինակը շատ դիպուկ նկարագրում է Աստծուն:
    «…իր արարչական մի սոսկ խոսքով ստեղծելուց հետո...»
    «Սոսկ խոսքով»: Ի՞նչ է ուզում սրանով ասել հեղինակը: Այն, որ Աստված ամենակարողն էր, և ինչ-որ բան փոխելու համար նրան ընդամենը մի խոսք էր հարկավոր, և եթե իրականում այդպես է, ապա ինչո՞ւ շատ բաներ ուղղակի վրիպել էին նրա աչքից:
    Հովհաննեսի ավետարանն սկսվում է հետևյալ նախադասությամբ. "Սկզբից էր Բանը, և Բանը Աստծո մոտ էր, և Բանը Աստված էր... Ամենայն ինչ նրանով եղավ. և առանց նրա չեղավ ոչինչ, որ եղել է։ Կյանքը նրանով է"։ Հավանաբար, Իսահակյանը տեղյակ էր սրան և հենց սա նկատի ունի, երբ ասում է "սոսկ խոսքով"։ Բայց Իսահակյանը կամ չգիտի, կամ էլ հաշվի չի առնում այն հանգամանքը, որ "Բանը"՝ "խոսքը" չի։ Ավելի ճիշտ, միայն "խոսքը" չի։ Համաձայն եմ, Աստվածաշնչի ռուսերեն թարգմանություններում էլ օգտագործված է "слово" բառը, անգլերենում՝ "word" բառը"։ Բայց չէ՞ որ բոլոր այդ թարգմանությունները կատարվել են հունարենից, որտեղ օգտագործված է "լոգոս" բառը։ Իսկ "լոգոս" բառի բոլոր նշանակությունները գրելու համար էջեր է անհրաժեշտ լրացնել, այլ ոչ թի ասել ընդամենը "խոսք" և վայելել ասածդ։ Իմիջիայլոց, հայերեն "բանն" էլ ոչ միայն "խոսք" է նշանակում և ունի բազում նշանակություններ, և ստացվում է, որ շատ ավելի մոտ է հունարեն "լոգոսի" նշանակությանը, քան այլ լեզուներ։
    Այնպես որ ես խորհուրդ կտայի Իսահակյանին "Բանն" ընկալել ոչ թե որպես "սոսկ խոսք", այլ. "Եվ Բանը Աստված էր... Ամենայն ինչ նրանով եղավ. և առանց նրա չեղավ ոչինչ, որ եղել է։ Կյանքը նրանով է"։

    «…առավ անասունների ոտքի տակ ընկած հողից մի կտոր և նրանից ստեղծեց մարդուն:»
    «Անասունների ոտքի տակ ընկած հողից»: Ինչո՞ւ է Իսահակյանը հողը բնորոշելու այս նվաստացուցիչ տարբերակը ընտրել:
    Չկա այսպիսի բան։ Աստվածաշնչում ասված է. "Աստված գետնի հողից շինեց մարդը..." Թե ինչու է Իսահակյանը միտումնավոր նվաստացրել մարդուն, ես չգիտեմ, բայց կարող եմ եզրակացնել հետևյալը. որպեսզի դրանով իսկ նվաստացնի Աստծոն մեր առջև և ատելություն ներշնչի նրա նկատմամբ։ Կարո՞ղ է Իսահակյանը կոմունիստ էր...

    Պատասխանը պարզ է դառնում հաջորդ պարբերությունում, որտեղ նա նշում է, թե կոնկրետ ինչի համար ստեղծեց մարդուն: Ինչպես ասում է հեղինակը. «Ստեղծեց նրան, որ սա սքանչանա իր վեհ գործերի վրա և փառավորե աստվածային անունը»: Ահա, փաստորեն, թե ինչի համար Աստված ստեղծեց մարդուն: Կարծում եմ, որ շատ դիպուկ նկարագրություն է:
    Արամ ջան, այստեղ, մոլորության մեջ գտնվող Իսահակյանը՝ քեզ էլ իր հետևից մոլորության մեջ է գցել։ Նրա մասին կարելի է ասել, որ նա. լսել է զանգերի ձայնը, բայց եկեղեցու տեղն այդպես էլ չի գտել։ Պարզեմ ասածս։
    Աստվածաշնչում նման բան չկա։ Կարծում եմ, որ Իսահակյանն ինչ-որ տեղ լսել (կամ կարդացել) ու սխալ է հասկացել մեր Գրիգոր Տաթևացու իմաստուն խոսքերը, կամ էլ դավաճանաբար հենց ինքն է նենգափոխել նրանց իմաստը։ Իրականում այդ միտքը հնչում է հետևյալ կերպ. "Աստված բազմացավ մեր մեջ, որպեսզի զմայլվի Իրենով"։ Մարմնավորվեց մեր մեջ, որպեսզի հենց ինքն էլ սքանչանա իր կերպարով։ Սքանչանա Ինքը՝ մեզանով, այլ ոչ թե մենք՝ Իրենով։
    Սրանով ավելի ըմբռնելի և նշանակալի է դառնում Հիսուսի խոսքերի իմաստն էլ. "Աստծո արքայությունը փնտրիր քո ներսում", այսինքն, Աստված քո ներսում է, կամ՝ դու ինքդ ես Աստված։
    Նմանապես ավելի պարզ է դառնում Եռամեծ Տոտ Հերմեսի հանճարեղ միտքն էլ. "Ինչ վերևում է, այն էլ ներքևում է"։

    Հետո էլ մտածում ենք, թե ինչու՞ ենք մենք այսքան նվաստ։ Պատասխանը պարզ է. որովհետև արել ենք ամեն ինչ, որպեսզի նվաստացնենք մեր Աստծոն, և, նվաստացնելով մեր Աստծոն, ամեն կերպ հրաժարվում ենք տեսնել Նրան մեր մեջ։
    Մեր ցավն այն է, որ մենք կարծում ենք, որ հոգևոր լինելն ընտրության հարց է, այլ ոչ մեր էությունը: (մի հաղորդատվությունից)
    http://www.akumb.am/showthread.php/60784, http://www.akumb.am/showthread.php/56471
    http://www.akumb.am/showthread.php/61017, http://www.akumb.am/showthread.php/57267

  20. #11
    ^ ^ Արամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    29.10.2006
    Հասցե
    Երևան
    Գրառումներ
    4,981
    Mentioned
    4 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Սամ ջան չեմ ուզում տպավրություն ստանաս, որ ուշադրություն չեմ դարձրել գրածիդ․ ուղղակի ժամանակ չունեմ պատասխանեմ։

  21. Գրառմանը 1 հոգի շնորհակալություն է հայտնել.

    Sambitbaba (29.10.2014)

Թեմայի մասին

Այս թեման նայող անդամներ

Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)

Համանման թեմաներ

  1. Լիլիթ Պիպոյան
    Հեղինակ՝ ivy, բաժին` Երաժիշտներ, երաժշտական խմբեր
    Գրառումներ: 17
    Վերջինը: 18.01.2014, 22:41
  2. Գրառումներ: 183
    Վերջինը: 13.10.2012, 21:46
  3. Իսահակյան Ավետիք / Վարպետ
    Հեղինակ՝ ihusik, բաժին` Հայ գրականություն
    Գրառումներ: 27
    Վերջինը: 22.07.2012, 13:24
  4. Վահե Ավետյան. Անկախ վերլուծություն
    Հեղինակ՝ tvsevak, բաժին` Անձնական օրագրեր
    Գրառումներ: 0
    Վերջինը: 02.07.2012, 04:40
  5. Վերլուծություն
    Հեղինակ՝ yerevakluram, բաժին` Պատմություն
    Գրառումներ: 6
    Վերջինը: 04.05.2009, 13:38

Էջանիշներ

Էջանիշներ

Ձեր իրավունքները բաժնում

  • Դուք չեք կարող նոր թեմաներ ստեղծել
  • Դուք չեք կարող պատասխանել
  • Դուք չեք կարող կցորդներ տեղադրել
  • Դուք չեք կարող խմբագրել ձեր գրառումները
  •