Կյանքի համը
Սոխը մանկությունից չէր սիրում: Ճաշի միջից առանձնացնում էր, շարում ափսեի եզրին ու ճաշը զգուշությամբ ուտում, որ չնկատած սոխը պատահաբար չընկնի ատամի տակ: Դեռ մանուկ ժամանակից գիտեր, որ սոխը մինչև ճաշին համ տալը մորը մրմուռ էր տվել, լացացրել, հետո նոր՝ արտասուքի հետ համեմել ճաշը:
Հիմա Մարիամը արդեն ինքն էր ճաշը պատրաստում: Սոխը մանր – մանր կտրատում էր, որ աչքը ճաշի մեջ չտեսնի, բայց էլի փնտրում էր, գտնում ու շարում ափսեի եզրին:
Այսօրվա սոխը շատ է կծու: Մրմուռից արցունքները կաթում են, աչքերը փակվում: Մոտեցավ խոհանոցի բաց պատուհանին: Դրսում տաք, արևոտ գարնանային օր էր:
Մաքուր օդը հանգստացրեց աչքերի մրմուռը: Աչքն ընկավ դիմացի շենքի Մանուշակ տատի պատուհանին: Փակ էր: Վարագույրները կարծես անշարժ էին մնացել երեկվանից՝ կիսաբաց: Ամեն օր այս ժամին պատուհանը բաց էր լինում ու Մանուշակ տատն էլ կռնթած բազրիքին պատուհանից ժամերով նայու՜մ էր, նայու՜մ: Ասես սպասում էր որդիներին, որ մի քանի րոպեով էին տանից դուրս եկել ու ուր որ է տուն էին գալու: Երբ մի մեքենա էր մտնում բակ, անհանգիստ շարժումներ էր անում, լարում տեսողությունը, բայց ամեն անգամ հուսախաբ էր լինում:
Մանուշակ տատը երկու տղա ուներ: Ընտանիքներով մեկնել էին Ռուսաստան աշխատելու ու մնացել էին այնտեղ: Ասում էր զանգում են շուտ շուտ, բայց աչքերը մատնում էին սրտի կարոտը, կսկիծը, ծնողական վիշտը: Ծերությունից չէր, չէ՛, միայնությունից ու որդիների անտարբերությունից էր, որ ամփոփվել էր իր մեջ, ճերմակել, կուչ եկել, դարձել մի բուռ: Աչքերը միշտ թաց էին, ասես արտասուքը սառել ու մնացել էր նրա աչքերում:
Մանուշակ տատի քրոջ աղջիկը՝ Արևիկն էր ամեն օր այցի գալիս նրան, հաց բերում, երբեմն ձեռքը բռնած իջեցնում բակ: Նստում էին բակի միակ նստարանին, զրուցում: Բակում խաղացող երեխաներին կոնֆետներ էր հյուրասիրում, շոյում նրանց գլուխը ու մի ծանր հոգոց էր գալիս սրտի խորքից: Թոռների կարոտից էր, որոնց չէր տեսել, քանի որ Ռուսաստանում էին ծնվել ու ոչ մի անգամ չէին եկել Հայաստան:
* * *
- Մարիամ ջան արի՜, հազիվ մի կարգին ֆիլմ են ցույց տալիս,- լսվեց կողքի սենյակից: Մայրն էր:Շուտով տարին կլրանար, որ ոտքերը չէր զգում, բուժումներն էլ արդյունք չէին տալիս: Հեռուստացույցն էր օգնում նրան կրճատելու հավերժական թվացող օրվա երկար ժամերը:
<<Մխիթար Սպարապետ>> ֆիլմն էր դիտում :
- Գալիս եմ մամ ջան, ճաշը դնեմ եփելու, գամ:
Մի աչքը պատուհանին էր: Տեսավ, թե ինչպես մեքենայով բերեցին, իջեցրին դիմացի շենքում ապրող Կարեն - Կարինեին ու գնացին: Նա արդեն վաղուց չէր ամաչում ու չէր թաքցնում իր Կարինե լինելը: Խեղճ մայրը չէր դիմացել ամոթին ու ինքնասպան էր եղել: Հորը ճակատագիրը խնայել էր՝ նա ավելի շուտ էր մահացել ու չէր հասցրել տեսնել, թե ինչպես էր որդին իր սեռը փոխել:
Կարենը կոտրատվելով մտավ իրենց մուտքը:
Կողքի սենյակից Մարիամի ականջին հասան Մխիթարի Սպարապետի կնոջ ՝ Սաթենիկի խոսքերը.
- Խեղդի՛ր զավակիս:
- Ա՜խ, խե՜ղճ մայր,- լսվում էր մոր հեկեկոցը:
- Նա արդեն շնորհեալ է, էլ չե՛ս կարող պղծել հոգին, ինչպես որ չես կարող շուռ տալ գետի հոսանքը: Չէ՛, չես կարող:
* * *
Վազելով խոհանոց մտավ փոքրիկ Արսենը: Նոր էր քնից արթնացել: Տեսնելով մոր թաց աչքերը, կախվեց փեշից.
- Մամ, մի՜ լացի:
- Չեմ լացում բալես, ճաշի համար սոխ եմ կտրատել, աչքերս մռմռացրել է:
- Բայց ես տեսնում եմ, որ լաց ես եղել,- մանկական միամտությամբ պնդում էր փոքրիկը:
* * *
Արդեն մթնում էր: Մի տաքսի մտավ բակ ու կանգնեց դիմացի շենքի դիմաց: : Մեքենայից իջավ գեր, ճաղատ գլխով միջահասակ մի տղամարդ: Ճանաչեց: Միսակն էր, Մանուշակ տատի մեծ տղան: Նա բացեց մեքենայի ետևի դուռը, իջավ կինը, հետո դեռահաս աղջնակը: Վարորդը բեռնախցիկից իջեցրեց ճամպրուկները, նստեց մեքենան ու գնաց:
Կինը շատ գեղեցիկ էր, նկատեց Մարիամը, խնամված: Նա աղջկա ձեռքը բռնած գնաց դեպի մուտքը, ամուսնուն թողնելով մենակ ճամպրուկների հետ:
Մարիամը աչք գցեց Մանուշակ տատի պատուհանին: Գուցե հիմա մոտեցել ու տեսնու՞մ էր, որ որդին եկել է:
Պատուհանը բաց էր, բայց Մանուշակ տատը չկար: Արևիկն էր հայացքով ուղեկցում նրանց:
Մարիամի սիրտը ասես բութ գործիքով սեղմեցին:
Արսենը կրկին կառչեց մոր փեշերից.
- Մա՜, մի՜ լացի:
- Մինչև չլացացնի, համ չի տա կյանքին,- ծանր հոգոց քաշեց Մարիամը,- է՜, ճաշի՛ն բալես, ճաշի՜ն…
Մեջբերել
Lusntag Lusine-ի խոսքերից
Էջանիշներ