ֆեյսբուքից-ի խոսքերից
Մեղադրել մարդուն նրա համար, որ ինքը այդ հավատքի կարիքը ունի, նույնն է թե մեղադրել երեխային, որ ծնողի կարիք ունի: Դա առնվազն հիմարություն կլիներ: Բայց հավատը շատ անձնական բան է, ու ամեն մարդու մոտ մի ձև է դրսևորվում: Չի կարելի հավատի սեփական պատկերացումը անընդհատ թմբկահարել, որովհետև հավատը ինքնին իռացիոնալ է, ու ոչ մի վատ բան չկա նրա մեջ, որ մեկը հավատում է անհնարին, բայց երբ սկսում է դա բերել օբյեկտիվության դաշտ, պնդել, որ դա ճշմարտությունն է, որին պտի բոլորը հավատան, դա արդեն ագրեսիա է, ու իրավունք է տալիս դիմացինին ցուցադրելու այդ հավատի անհիմն լինելը: Եթե պտի հավատաս նրա համար, որ դա հնարավոր է ապացուցել, դա արդեն հավատ չէ: Որովհետև այն, ինչ հնարավոր է ապացուցել, գիտելիք է կոչվում: Իսկ հավատը այդ ոլորտից չէ, ավելին՝ իռացիոնալ է, ու գիտելիքի հետ նույն դաշտում դնելը դիլետանտություն է: Հավատի ու գիտության կապի կամ հակասության մասին խոսելը ամենամեծ սրիկայությունն է թե գիտության ու թե հավատի նկատմամբ, որովհետև ոչնչացնում է գիտությունը՝ այնտեղ իռացիոնալն ու սուբյեկտիվը մտցնելով, ու ոչնչացնում հավատը՝ ռացիոնալիզացիայի անհաջող փորձերով: Իսկ լինքերը, որ դրվում էին, կարելի է գոնե կարդալ, նայել, նոր շարունակել մեկնաբանել:
Ես վախենում եմ պատկերացնել, թե ինչքան էներգիա ու ժամանակ է ծախսվում ծնողկոմիտեական տգիտություններ կարդալու ու նայելու վրա, երբ աշխարհում կան հրաշք գրքեր, որոնցից լիքը հրաշալի իմաստնություններ կարելի է սովորել, կան գիտական հաղորդումներ, որոնցից անհամար գիտելիքներ կարելի է քաղել: Ինքնակամ հիմարացումը ամենատարօրինակ երևույթն է, որ կատարվում է 21-րդ դարում:
Էջանիշներ