Կրոնական զգացմունքներ. սահման հարգանքի և ծաղրանքի միջև

[StrangeLittleGirl]

Բյուր, հասկանում ե՞ս ինչ ես ասում… դուրս ա գալիս որ եկեղեցին հանցագործ ա որ հոգեկան հիվանդներին ընդունում ա ու շահագործում ա որպես անդամ, փող ա հավաքում իրանցից… ես հոգեկան հիվանդիմ չեմ ծաղրի հաստատ էդ կարաս չկասկածես, բայց երբ որ ասում ես հոգեկան հիվանդության պատճառով կրոնն են ընտրում արդեն հարց ա առաջանում կրոնը կրիմինալ գործունեություն չի՞ ծավալում, քանի որ եկեղեցին նրանց չի վերաբոերվում որպես հոգեկան հիվանդ…

եթե կրոնը պակասություն ա ուրեմն պետք ա բուժվի ոչ թե օրինականացվի ու իշխանություն տրվի, լեգալության հետ միասին…

սարքեցիր նենց որ բոլոր կրոնականները հոգեկան հիվանդ են ես էլ վրաները ծիծաղում եմ…

Մեֆ, իրականում եկեղեցին էդ մարդկանց օգտագործում ա «աղանդների դեմ պայքարում»: Հոգեկան հիվանդը սպանում ա հորն ու մորը, ասում են` Եհովայի վկա էր, դրա համար սպանեց: Ոչ, ինքը Եհովայի վկա էր, որովհետև հոգեկան հիվանդ էր: Ու հորն ու մորը սպանեց, որովհետև հոգեկան հիվանդ էր: Դե ՀԱԵ-ում էլ լիքը հոգեկան հիվանդներ կլինեն, չեմ բացառում: Բայց ՀԱԵ-ն էդքան գիտելիք չունի, որ հավատքն ու կրոնական զառանցանքն իրարից տարբերի:

[Աթեիստ]

Արտակ ջան, դու ես ընտրել ֆեյսբուքի քո ընկերներին, ես մեղավո՞ր եմ: Իմ ընկերների մեջ լիքը հավատացյալներ կան, բայց կյանքում պատ չեն մխտռում: Ու ընդհանրապես, եթե դա քեզ ներվայնացնում ա, կա հայդ կոճակ: Ես դա հաճախ օգտագործում եմ որոշ մարդկանց նկատմամբ, որոնք րոպեն մեկ քաղաքական լինք են դնում: Հիմա ինձ էլ էդ քաղաքականությունն ա ներվայնացնում: Դնեմ, ղժժա՞մ վրաները:

Իսկ եթե տեսնում ես, վիրավորվում են, գուցե ուղղակի չարժե՞ բանավեճի մեջ մտնել: Կամ վստա՞հ ես, որ նորմալ ես խոսել հետները: Գիտես, էդ նույն գենդերի թեմայով մենք մի բավական թունդ հավատացյալի հետ էինք վիճում, որը Մարիամի արձանի արցունքներն էր օրինակ բերում որպես աստծո գոյության ապացույց, դեռ էնքան էլ հեռու էր գնում, որ ասում էր` գոմիկներին տեսնելուց ա լացում: Ղժժալու ա թվում, չէ՞: Բայց էդ մարդուն ահագին բան կարողացանք բացատրել ուղղակի լինելով համբերատար, առանց իրան ձեռ առնելու, առանց վիրավորական խոսքերի: Հիմա նենց չի, որ ինքը պակաս հավատացյալ ա, բայց ոնց որ թե հասկացավ, որ գոմիկների անկողին պետք չի քիթը խոթել ու պետք չի իրա կրոնն ուրիշների վզին փաթաթել: Ի դեպ, էդ բանավեճը մենք տարանք բնավ չփորձելով ապացուցել, որ իր կրոնը սխալ ա: Եթե դու դա անում ես, դու արդեն քո կրոնն ես նրա վզին փաթաթում, եթե նույնիսկ դա աթեիզմն ա:

Բյուր, եթե ես ասում եմ կոկաինը վնաս ա, դրանից բխում ա՞, որ հերոինն օգուտ ա։
Եթե ասում եմ, էս պնդումդ յուղ ա, էղավ աթեիզմի քարոզ ու փաթաթա՞ն։ Ես կոնկրետ բան եմ քննադատում։

Ռուսաստանում մարդիկ դիսկոտեկայի պատի վրայի մեզի հետքերի մեջ տեսել էին Հիսուսին, դեմը մոմ էին վառում ու պատը պաչում։ Որ վիդեոյի տակը գրեմ, որ էդ պատ պաչողը դալբավեբ ա, էղավ աթեիզմի քարո՞զ։
Որ լճակում խեղդվող երեխու մերը չի թողնում երեխուն հանեն, «որտև Հիսուսն իրան կփրկի» (սրա վիդեոն կար), երեխեն մեռնում ա, էդ մորն ու իրա «գաղափարին» էլ բան չասե՞մ, որտև մեջը Հիսուս անունը կա։

Էլի պարզաբանեմ, ես կրոնի ու հավատքի դեմ բան չունեմ, բայց դե դրանց անվան տակ հազար ու մի բան կա, որ անունը կրոն ա, իսկ ինքը մենակ քննադատելու համար ա (մեկը հենց աստվածաշունչը)։

[Տրիբուն]

Էլի պարզաբանեմ, ես կրոնի ու հավատքի դեմ բան չունեմ, բայց դե դրանց անվան տակ հազար ու մի բան կա, որ անունը կրոն ա, իսկ ինքը մենակ քննադատելու համար ա (մեկը հենց աստվածաշունչը)։

Ապեր, լիքը դալբավեբ էլ ռոք համերգի ժամանակ ա ընկնում տրանսի մեջ ու հետո դուրս գալիս, ու սկսում ա վառել թափել: Լիքը մարդ էլ ֆիզիկայի օրենքները օգտագործում ա, որ ատոմային ռումբ ստեղծի, քիմիան օգտագործում ա, որ մարդկանց թունավորի, գրականությանն օգտագործում ա, որ ֆաշիզմ պրոպագանդի, ու սենց բաներ:

Հիմա, ուզենք թե չուզենք, կրոն ասածդ հասկացությունն էլ են մարդիկ ստեղծել: Ու ոնց որ մարդու ստեղծած մնացած բաները, ինքը իրա մեջ լիքը բացասական բաներ ունի: Բայց մի հատ խորացի ու տես, թե ինչ խելոք մարդիկ են կրոնը ստեղծել ու դալբիտ արել մարդկանց գլուխների մեջ, որ մինչև հիմա աշխարհի բնակչության բացարձակ մեծամասնությունը հավատացյալ ա:

[Տրիբուն]

Մեր պետությունն էլ ա այլանդակների ձեռը: Լիքը ուրիշ պետություններ էլ կան, որ այլանդակների ձեռն են: Բայց ոչ մեկս դեռ կասկածի տակ չենք դրել պետության գոյություն ունենալու իրավունքը: Երևի եկեղեցին էլ ա էլի էտ վիճակում: Իմ ձեռը որ լիներ, հենց վաղը կփակեի էտ հաստատությունը, տերտերներին էլ կուղարկեի ուրանի հանքերում համբալություն անելու: Հատկապես մեր էսօրվա եկեղեցին, ու մեր էսօրվա տերտերներին: Բայց ու՞ր ա, որ ամեն ինչ էտքան հեշտ լիներ:

[Գալաթեա]

Դե Մեֆ ջան ամեն ինչ էնքան հարաբերական ա: Մարդը ունի համոզմունքներ՝ արմատացած: Հիմա նայի, արի հակառակը նայենք, իմ տեսանկյունից, ես ինչ-որ բան ասի, դու ինձ հետ համաձայն չես: Իմ ասածը չես ընդունում: Ես ինձ թույլ տա՞մ, ենթադրել, որ դու չգիտես ու չես ուզում իմանա՞լ: Չէ, չէ՞: Դու ուղղակի պնդում ես քո տեսակետը, բա եղբայր ջան, հավատացյալն էլ իր տեսակետն ունի: Ու ակումբում ես չեմ զգացել, որ հավատացյալները ինչ-որ ակնառու անթույլատրելի ձևով իրենցը պնդեն, ախր թույլարտելի էլ չեն պնդում, լուռ են:

Նորից եմ ասում, եթե ուզում ես ասածդ համոզիչ լինի, պետք ա կարողանաս ճիշտ կերպով մատուցել: Եթե համոզելու, մարդկանց ավելի լավը դարձնելու, մարդկանց աչքերը բացելու, կրթելու նպատակ չունի այն ողջ աթեիստական քարոզարշավը, որին երբեմն-երբեմն ականատես ենք լինում ակումբում, ուրեմն էդ դեպքում դա արդեն էլ ոչ մի արդարացում չունի: Որովհետև եթե ունեցած գիտելիքով կիսվելը նպատակ չունի շրջապատը, միջավայրը ավելի լավը դարձնել, այլ ուղղակի ինքնահիացման, ինքնազմայլման, զվարճանքի համար է արվում, կներես, նույնիսկ չեմ ուզում բնորոշել էդ երևույթը:

Շին ջան, բայց հավատացյալները հիմնավորված ու խելացի, առանց ծաղրի որևէ նշույլի խոսքն էլ չեն ընդունում չէ՞:
Քանի՞ հավատացյալ գիտես, որ աթեիստի հետ խաղաղ զրույցից հետո, երբ վերջինս առանց կարմրատակած գոռգռալու, հանգիստ իր գիտականն ա առաջ տարել, հանկարծ հասկացել ա, որ իզուր էր ցայժմ հավատում, չկա հավատալու բան:
Չի կարա չէ՞ տենց բան լինի, որտև անկախ նրանից թե ինչ տոնով ա ասվում, աթեիստը հավատացյալին փորձում ա ապացուցի, որ նրա հավատքը դատարկ ա: Ոչ ոք չի կարա դա հանդուրժի լսել, Շին ջան: Որ ինքն իր հավատը հավայի ծախսում ա գոյություն չունեցող բանի վրա: Դա կենսակերպ ա, աշխարհայացք ա: Ոչ ոք դրանից չի հրաժարվում: Համենայն դեպս ոչ՝ առանց որևէ խիստ էական, ցնցումային պատճառի կյանքում:
Ես էս գրածովս ծաղրը չեմ արդարացնում, թեև ինքս էլ հաճախ չեմ դիմանում ու ինձ թույլ եմ տալիս կրոնի հանդեպ ծաղրական արտահայտություններ:

Ու մենք գալիս ենք նրան, որ էս կարգի խոսակցություններն ընդհանրապես, ըստ էության, անիմաստ են:
Իզուր տեղը լավ մարդիկ վիրավորվում են:
Ուղղակի երևի չենք կարող էս մասին չխոսել: Աշխարհի պես հին, ծեծված, բայց մեկ ա, դեռ ակտուալ թեմա ա:

[Տրիբուն]

Ես էս գրածովս ծաղրը չեմ արդարացնում, թեև ինքս էլ հաճախ չեմ դիմանում ու ինձ թույլ եմ տալիս կրոնի հանդեպ ծաղրական արտահայտություններ:

Նույն բանն էլ ես անում շատ հաճախ: Ամո՛թ, թքեմ ես իմ երեսին:

Բայց, ես դեռ մի դեպք չգիտեմ, որ հավատացյալին քացու տակ քցելուց հետո, ինքը ճշմարիտ ուղի վերադարձած լինի: Երևի մենք հավատացյալներին ծաղրում ենք, որ ինքներս մեզ համոզենք, թե որքան զարգացած ու առաջադեմ ենք:

Էս ինչ մի հատ բարի եմ ես էսօր

[Գալաթեա]

Նույն բանն էլ ես անում շատ հաճախ: Ամո՛թ, թքեմ ես իմ երեսին:

Բայց, ես դեռ մի դեպք չգիտեմ, որ հավատացյալին քացու տակ քցելուց հետո, ինքը ճշմարիտ ուղի վերադարձած լինի: Երևի մենք հավատացյալներին ծաղրում ենք, որ ինքներս մեզ համոզենք, թե որքան զարգացած ու առաջադեմ ենք:
Էս ինչ մի հատ բարի եմ ես էսօր

Հրաշք ես դու մի
Հերիք ա Ակումբի հավատացյալների աչքը մտնես, զուսպ պահի քեզ մի քիչ:

[Շինարար]

Շին ջան, բայց հավատացյալները հիմնավորված ու խելացի, առանց ծաղրի որևէ նշույլի խոսքն էլ չեն ընդունում չէ՞:
Քանի՞ հավատացյալ գիտես, որ աթեիստի հետ խաղաղ զրույցից հետո, երբ վերջինս առանց կարմրատակած գոռգռալու, հանգիստ իր գիտականն ա առաջ տարել, հանկարծ հասկացել ա, որ իզուր էր ցայժմ հավատում, չկա հավատալու բան:
Չի կարա չէ՞ տենց բան լինի, որտև անկախ նրանից թե ինչ տոնով ա ասվում, աթեիստը հավատացյալին փորձում ա ապացուցի, որ նրա հավատքը դատարկ ա: Ոչ ոք չի կարա դա հանդուրժի լսել, Շին ջան: Որ ինքն իր հավատը հավայի ծախսում ա գոյություն չունեցող բանի վրա: Դա կենսակերպ ա, աշխարհայացք ա: Ոչ ոք դրանից չի հրաժարվում: Համենայն դեպս ոչ՝ առանց որևէ խիստ էական, ցնցումային պատճառի կյանքում:
Ես էս գրածովս ծաղրը չեմ արդարացնում, թեև ինքս էլ հաճախ չեմ դիմանում ու ինձ թույլ եմ տալիս կրոնի հանդեպ ծաղրական արտահայտություններ:

Ու մենք գալիս ենք նրան, որ էս կարգի խոսակցություններն ընդհանրապես, ըստ էության, անիմաստ են:
Իզուր տեղը լավ մարդիկ վիրավորվում են:
Ուղղակի երևի չենք կարող էս մասին չխոսել: Աշխարհի պես հին, ծեծված, բայց մեկ ա, դեռ ակտուալ թեմա ա:

Գալ, ամեն ինչը ճիշտ ես ասում, բայց եթե աթեիստը մի քիչ ավելի շատ իմացողն ա, ավելի խելացին, ավելի հասկացողը, ավելի ճիշտը, իր պահվածքն էլ պետք ա համապատասխանաբար մի քիչ ավելին լինի՝ դրական առումով, չէ՞: Ու հանկարծ տեսնում ենք, որ չէ, էդպես չի. աթեիստները իրանց էնպես չեն պահում, որ ուզենաս դու էլ լինես տենց: Կյանքում շատ բան ա լինում, ես հիմնականում խոսում եմ կոնկրետ էս միջավայրի մասին: Ես չեմ տեսել, որ աթեիստը հանգիստ իր զրույցը տանի, ես տեսնում եմ, որ աթեիստը ծաղրում ա, բացահայտ ղժժում ա, իրան գերագնահատում ա միջավայրից էն դեպքում, որ իրականում ինքը ոչնչով ավելի լավը չի: Ու ես տեսնում եմ, որ հավատացյալներն ի վերջո, անկախ իրանց պահվածքից, լռեցված են, չկան, ո՞ւր են:

Կոնկրետ դու էս աշխարհը էնքան նուրբ, էնքան լայն ու մանրակրկիտ ես զգում, որ որևէ գիտականություն սահմանափակ ա քո զգալու չափը սահմանելու համար, ու էդպես զգալը ավելի մոտ ա կրոնին, քան գիտությանը. ես պնդում եմ: Կյանքում էդպես արտահայտված աթեիստներ չկան իմ շրջապատում, ես ծնվել, մեծացել եմ կրոնի հանդեպ անտարբեր դիրքորոշում ունեցող միջացայրում, ոնց որ երևի մեծ մասս սովետական միությունում, բայց ակումբում տեսնում եմ, որ երբ հարցը հասնում ա հենց կրոնի և աթեիզմի ննարկմանը, աթեիստները իրենց բնավորության լավագույն կողմերը չի որ էդ թեմաներում ցույց են տալիս: Խոսքս կոնկրետ միայն ու միայն էդ թեմաների քննարկման ժամանակ ստացածս տպավորության մասին ա, նույն մարդիկ այլ թեմաներում հրաշալի մարդիկ կարող են լինել ու են:

[Գալաթեա]

Գալ, ամեն ինչը ճիշտ ես ասում, բայց եթե աթեիստը մի քիչ ավելի շատ իմացողն ա, ավելի խելացին, ավելի հասկացողը, ավելի ճիշտը, իր պահվածքն էլ պետք ա համապատասխանաբար մի քիչ ավելին լինի՝ դրական առումով, չէ՞: Ու հանկարծ տեսնում ենք, որ չէ, էդպես չի. աթեիստները իրանց էնպես չեն պահում, որ ուզենաս դու էլ լինես տենց: Կյանքում շատ բան ա լինում, ես հիմնականում խոսում եմ կոնկրետ էս միջավայրի մասին: Ես չեմ տեսել, որ աթեիստը հանգիստ իր զրույցը տանի, ես տեսնում եմ, որ աթեիստը ծաղրում ա, բացահայտ ղժժում ա, իրան գերագնահատում ա միջավայրից էն դեպքում, որ իրականում ինքը ոչնչով ավելի լավը չի: Ու ես տեսնում եմ, որ հավատացյալներն ի վերջո, անկախ իրանց պահվածքից, լռեցված են, չկան, ո՞ւր են:

Կոնկրետ դու էս աշխարհը էնքան նուրբ, էնքան լայն ու մանրակրկիտ ես զգում, որ որևէ գիտականություն սահմանափակ ա քո զգալու չափը սահմանելու համար, ու էդպես զգալը ավելի մոտ ա կրոնին, քան գիտությանը. ես պնդում եմ: Կյանքում էդպես արտահայտված աթեիստներ չկան իմ շրջապատում, ես ծնվել, մեծացել եմ կրոնի հանդեպ անտարբեր դիրքորոշում ունեցող միջացայրում, ոնց որ երևի մեծ մասս սովետական միությունում, բայց ակումբում տեսնում եմ, որ երբ հարցը հասնում ա հենց կրոնի և աթեիզմի ննարկմանը, աթեիստները իրենց բնավորության լավագույն կողմերը չի որ էդ թեմաներում ցույց են տալիս: Խոսքս կոնկրետ միայն ու միայն էդ թեմաների քննարկման ժամանակ ստացածս տպավորության մասին ա, նույն մարդիկ այլ թեմաներում հրաշալի մարդիկ կարող են լինել ու են:

Հետաքրքիր բան ես ասում գիտե՞ս, Շին...
Ուզում եմ մտածեմ էս ուղղությամբ:
Կգրեմ հետո էլի:

Կոնկրետ դու էս աշխարհը էնքան նուրբ, էնքան լայն ու մանրակրկիտ ես զգում, որ որևէ գիտականություն սահմանափակ ա քո զգալու չափը սահմանելու համար, ու էդպես զգալը ավելի մոտ ա կրոնին, քան գիտությանը. ես պնդում եմ:

Իսկ սրա մասին առանձին կխոսենք

[Jarre]

Մեֆ, լավ էլի Կարո՞ղ ա Հիտլերը նենց թույն հավատացյալ էր:

Չնայած տվյալ թեմայի ու քո գրառման հիմնական իմաստը սա չի, բայց պարզապես ուզում եմ նշել, որ այո՛, Հիտլերը եղել է հավատացյալ։ Մինիմում աջակցել է եկեղեցուն։

[Mephistopheles]

Մեֆ, իրականում եկեղեցին էդ մարդկանց օգտագործում ա «աղանդների դեմ պայքարում»: Հոգեկան հիվանդը սպանում ա հորն ու մորը, ասում են` Եհովայի վկա էր, դրա համար սպանեց: Ոչ, ինքը Եհովայի վկա էր, որովհետև հոգեկան հիվանդ էր: Ու հորն ու մորը սպանեց, որովհետև հոգեկան հիվանդ էր: Դե ՀԱԵ-ում էլ լիքը հոգեկան հիվանդներ կլինեն, չեմ բացառում: Բայց ՀԱԵ-ն էդքան գիտելիք չունի, որ հավատքն ու կրոնական զառանցանքն իրարից տարբերի:

դու հիմա ի՞նչ ես ուզմում ինձնից… էն որ ոստիկանությունը անգործության ա մատնված ու չի փակում ՀԱԵ-ն որ տեսնի թե էդ ինչ ա կատարվում էդտեղ քո աչքին չի երևում ու աթեիստի բանավեճն ու ծաղրական վերաբերմունքը վիրավորում ա կրոնականնեմրի նուրբ հոգի՞ն…

դե տեսնում ե՞ս որ պրոբլեմը կրոնի մեջ ա ոչ թե աթեիստների մեջ…

միգուցե հոգեբույժներն ու ոստիկանությու՞նը պտի զբաղվի դրանով… իմ ծիծաղն ու ծաղրը էդքան վատ ա՞…

դու փաստորեն ինձ ասում ես կրոննականներին մի ծաղրի, իտրանք հոգեկան հիվանդ են…

[Mephistopheles]

Չնայած տվյալ թեմայի ու քո գրառման հիմնական իմաստը սա չի, բայց պարզապես ուզում եմ նշել, որ այո՛, Հիտլերը եղել է հավատացյալ։ Մինիմում աջակցել է եկեղեցուն։

եկեղեցին էլ հիտլերին… Ռացինգերն էլ (Հոռոմի պապը, հրաժարյալ) դրանցից մեկն ա եղել…

…ու հիտլերն ու Ստալինը դա աթեիզմի անունից չեն արել… Աթեիզմը չի եղել դրա պատճառը…

[Mephistopheles]

Մեֆ, երբ դու մարդու հետ նստում ու հիմնավորումներով ես խոսում, փորձը ցույց ա տալիս, որ ինքը եթե նույնիսկ չի ընդունում, գնում ա գոնե մի քիչ ավելի շատ ինֆո ստանալու կամ սուսուփուս քաշվում ա մի կողմ: Այ հենց ծաղրի արդյունքում ա սկսում հետդ կռիվ անել: Ինձ մի համոզի էլի, որ ծաղրը լավ ա... Ծաղրը ոչ քեզ ա օգնում, ոչ էդ մարդուն:

Բյուր, քանի՞ դեպք գիտես որ մարդն ուզենա ինֆո ստանա ու իրան ծաղրած լինեն… քանի՞ մարդ գիտես որ փաստն ընդունում ա՝ գիտական ու իրան ծաղրում են… արի էդտեղից սկսենք…

ու ասեմ… Աթեիստի ու կրոնականի միջև երբեք… երբեք… երբեք երբեք բանավեճ չի կարող լինել… էն կողմը որ փաստը, տրամաբանությունն ու գիտությունը չի ընդունում նա ոչ մի բան ժխտել չի կարող, ասել ա թե բանավեճ չկա… եթե չկա բանավեճ ծաղրը առկա ա…

[Chuk]

Բյուր, քանի՞ դեպք գիտես որ մարդն ուզենա ինֆո ստանա ու իրան ծաղրած լինեն… քանի՞ մարդ գիտես որ փաստն ընդունում ա՝ գիտական ու իրան ծաղրում են… արի էդտեղից սկսենք…

ու ասեմ… Աթեիստի ու կրոնականի միջև երբեք… երբեք… երբեք երբեք բանավեճ չի կարող լինել… էն կողմը որ փաստը, տրամաբանությունն ու գիտությունը չի ընդունում նա ոչ մի բան ժխտել չի կարող, ասել ա թե բանավեճ չկա… եթե չկա բանավեճ ծաղրը առկա ա…

Ուրեմն քո էս բաժնում ներկայությունը ինչի՞ համար ա: Ծաղրելու՞: Հարցն առաջանում ա, որովհետև դու ի սկզբանե սահմանում ես, որ էստեղ քննարկելու բան չունես:

[Skeptic]

Ես ականանետի հրամանատար եմ, ու էջի վերևի ձախ անկյունում տեղադրված սխալ պատկերված թնդանոթի նկարը վիրավորում ա իմ հրետանավորային զգացմունքները:



Ժող, բայց լուրջ, եկեք սահմանենք թե "կրոնական զգացմունքը", թե "ծաղրելը": Կրկնվեմ, ինքնախայտառակվում են էն աթեիստները, ովքեր քննարկումների ընթացքում կամ, ավելի վատ, սեփական նախաձեռնությամբ, հավատացյալների դոգմաներին պիտակներ (անկապ, հիմար, դեբիլ և այլն) են կպցնում, առաջնորդվում են ինտերնետային միջավայրում տարածված "աթեիստները թեիստներից ավելի խելոք են ու կարդացած" ընդհանուր կարծրատիպը իրենց օրինակով մասնավորեցնելով սեփական գերանցության մեջ խորին համոզմամբ: Իրանցից շատերը, իմ կարծիքով, խիստ հավատացյալ ընտանիքներում մեծացած նորաթուխ աթեիստներն են, ովքեր աշխարհայացքը փոխել են, բայց աշխարհընկալման մեխանիզմները (մասնավորապես' էվանգելիզմը) դեռ նույնն են մնացել:

Իսկ կրոնի էդ բացառիկ անձեռնմխելիությունն անտրամաբանական ա: Եթե, օրինակ, մահամերձ հավատացյալին աթեիստն ասի, թե հանդերձյալ աշխարհ չկա, ու ինքը իրա ամբողջ կյանքը սխալ ապրելով ա վատնել, տվյալ աթեիստի պահվածքը արդարացիորեն նվազագույնը որպես բ.տ.-ություն կգնահատվի, բայց եթե հավատացյալը մահամերձ աթեիստին էշի համառությամբ, բայց պուշիստի ադուվանչիկ դեմքով զզվացնի "ընդունիր Հիսուսին որպես փրկիչ, քանի դեռ ուշ չի, թե չէ հետո շատ կփոշմանես" տիպի բարբաջանքներով, էդ նորմալ ա համարվում: Օղորմածիկի ասած' f*ck that: