Կրոնական զգացմունքներ. սահման հարգանքի և ծաղրանքի միջև

[Mephistopheles]

Մեֆ, համաձայն եմ գրառմանդ էն մասին հետ, որ կրոնը ինքը խախտում է մարդու ազատությունը՝ քիթը խոթելով ամեն տեղ։ Բայց ես քեզ ճի՞շտ եմ հասկանում, որ դու կարծում ես, թե այն ամեն խախտումների համար, որ թույլ է տալիս կրոնը հարկավոր է ծաղրել կրոնականներին։ Էս հարցը տալիս եմ, որ խուսափենք թյուրիմացություններից

Ժառ ջան, կրոնը հիմնականում կրոն ա նրանով որ պրոպագանդվում ու ամենակարևորը փորձվում ա պարտադրել, մարդուն և հասարակությանը… սա փաստ ա… ու սրա դեմ ես ունեմ փաստ, գիտություն, տրամաբանություն ու հումոր որպես զենք… ես իմ զենքերից ոչ մեկը չեմ զիջի… մանավանդ վերջինը…

[Mephistopheles]

Արտ, իմ մասնագիտությունը նենց ա, որ ես վաղուց արդեն սովորել եմ չծիծաղել: Եթե դու տենց ծիծաղում ես ընդամենը անգրագետների վրա, բա ինչքա՞ն կծիծաղես հոգեկան հիվանդների վրա, որոնցից մեկը պնդում ա, որ ինքը գրողների միության նախագահն ա, մյուսը` որ ինքը քաղբանտարկյալ ա, երրորդը` որ աստված իրան էս ու էս բաներն ա ասում, սատանան` էս ու էն:

Բյուր քո ասելով դուրս ա գալիս կրոննակաները հիվանդ են որ պտի չծիծաղե՞նք… իսկ անգրագիտության վրա պետք ա ծիծաղել, բա ինչ անենք ու՞մ մեղքն ա որ անգրագետ ա…

եթե դու ասես որ կրոնականները հոգեկան հիվանդ են, ուրեմն դեղ նշանակի կամ բոժում նշանակի, ես էլ չեմ ծաղրի…

[StrangeLittleGirl]

ակումբում կարա անի… ակումբը դրա համար ա, որ թեմա բացես կարծիք հայտնես ստատուս գրես ու քլնգես… բայց ոչ մի աթեիստ դուռդ չի ծեծում ու աթեիզմ չի քարոզում… ոչ մի աթեիստ քեզնից փող չի վերցնում աթեիզմի անունից… աթեիզմ չի պարտադրվում դպրոցներում… ոչ մի աթեիստ ռասիզմ ու դիսկրիմինացիա չի քարոզում… աթեիզմի զենքը փաստն ա ու գիտությունը, իսկ բարոյական նորմերը անտեսանելի գերուժերի հետ չի կապվում… եթե կան ագրեսիվ, վատ աթեիստներ, թաղեմ ես իրանց բոյը…

եթե կան հավատացյալներ որոնք իրանց կրոնն իրենց են պահում ու երեսիդ չեն թռնում ու չեն փորձում ուրիշին պարտադրել կամ հասարակությանը պարտադրել իրենց կրոնը, գլխիս վրա տեղ ունեն… բայց դու շատ լավ գիտես որ դա տենց չի… էդ հսկա եկեղեցիներն ու փողեր հավաքելը նրա համար չի որ ամեն մարդ սուս-ու-փուս տունը նստի իրա կրոնն անձնական ոլորտում պահի…

աթեիզմի ագրեսիվությունը դրանով ա պայմանավորված…

Մեֆ, լավ էլի Կարո՞ղ ա Հիտլերը նենց թույն հավատացյալ էր: Կամ էլ Մարսի վրա էին համալսարաններում աթեիզմ կոչվող առարկա դասավանդում: Կամ էլ Սովետը դռնեդուռ ընկած աթեիզմ չէր քարոզում: Ուղղակի հիմա հանգամանքների բերումով եկեղեցին ա վերխ վերցրել: Բայց պետք չի եկեղեցու մուռը հավատացյալներից հանել, հատկապես երբ էդ հավատացյալներից շատերն իրենք են ՀԱԵ-ին ոնց որ պետք ա քննադատում:

Մեֆ, ակումբում ամեն ինչ խելոք-խելոք թեմա բացելով ու քննարկելով չի, այլ ղժժալով ու ծաղրելով ա ու մենակ ակումբով չի սահամանափակվում: Ես օդից չեմ ասում էն, ինչ ասում եմ: Ավելին ասեմ` ես վաղուց կրոն բաժնի թեմաներ չեմ մտնում: Չեմ մտնում դատելով էդ թեմաների վերնագրերից: Բայց կոնկրետ վիճահարույց թեման առանց մտնելու էլ արդեն ծաղրական վերնագիր ուներ, այսինքն` չես ուզում, մի մտի տարբերակը ստեղ չէր գործի:Ստեղ էկել, դուռս ծեծում էին, ականջիս մեջ գոռում էին:

[StrangeLittleGirl]

Բյուր քո ասելով դուրս ա գալիս կրոննակաները հիվանդ են որ պտի չծիծաղե՞նք… իսկ անգրագիտության վրա պետք ա ծիծաղել, բա ինչ անենք ու՞մ մեղքն ա որ անգրագետ ա…

եթե դու ասես որ կրոնականները հոգեկան հիվանդ են, ուրեմն դեղ նշանակի կամ բոժում նշանակի, ես էլ չեմ ծաղրի…

մեջներն ահագին շատերը կան, որ հոգեկան հիվանդ են, բայց ոչ թե կրոնն ա իրանց հոգեկան հիվանդ սարքել, այլ կրոնն ընտրել են հոգեկան հիվանդ դառնալուց հետո:

Ընդհանրապես, կարծում եմ մարդու որևէ պակասության վրա ծիծաղել չի կարելի: Անգրագիտությունն էլ ա պակասություն, իրանք մեղավոր չեն, որ ոչ ոք իրանց չի ասել որտեղից ու ոնց ճիշտ ինֆորմացիա ճարել:

[Շինարար]

Բյուր քո ասելով դուրս ա գալիս կրոննակաները հիվանդ են որ պտի չծիծաղե՞նք… իսկ անգրագիտության վրա պետք ա ծիծաղել, բա ինչ անենք ու՞մ մեղքն ա որ անգրագետ ա…

եթե դու ասես որ կրոնականները հոգեկան հիվանդ են, ուրեմն դեղ նշանակի կամ բոժում նշանակի, ես էլ չեմ ծաղրի…

Մեֆ, անգրագիտության վրա ծիծաղելը արդեն մեծագույն անգրագիտության դրսևորում ա: Նույնիսկ ոչ միայն անգրագիտության, այլև նաև որոշակի ունեցած քիչ թե շատ գիտելիքների՝ տվյալ մարդու դեպքում ապարդյուն, անիմաստ լինելու: Որովհետև գրագետ մարդ, մարդը, ով ուզում ա ինչ-որ բան փոխել, իր կերպարով նախ և առաջ պետք ա լինի նմանակման առարկա: Ահա, տես, ինքը ինչ հրաշք կերպար ա ու ինքը աթեիստ ա: Ակումբի կրոնի բաժնում քննարկումները հակառակ ազդեցություն են թողնում. եթե էդպիսին ա աթեիստը, ուրեմն չէ էստեղ ինչ-ճոր բան էնպես չի: Չի կարա իրան տենց պահող մարդը ճիշտ լինել, հասկանո՞ւմ ես:

[Տրիբուն]

Չգիտեմ ինչ բան է կրոնական զգացմունք, եթե այդպիսի բան ունի, ապա պիտի որ գոյություն ունենա նաև գիտական զգացմունք, սոցիալական զգացմունք, քաղաքական զգացմունք... Ժառ գուցե հայա՞ցք նկատի ունես... Չնայած երևի հասկանում եմ ինչ նկատի ունես։

Ես օրինակ թերահավատ եմ, բայց մի հատ զգացմունք ունեմ Օրինակ «Հայր–մեր»–ն եմ ասում մտքիս մեջ կրիտիկական պահերին։ Ինձ օգնում է...

Կրոնը թույլ պահերի համար է... որ քեզ անզոր ես զգում։ Մարդկանց մեծ մասը երևի թե ժամանակ առ ժամանակ իրենց անզոր են զգում։ Նենց չի որ ամեն ինչ կանխատեսում ես, ամեն ինչ հաշվարկում ես ու ռացիոնալիզմդ միշտ հաղթում է ու կյանքում միշտ հաղթականած կամ հաջողած ես դուրս գալիս...

Կարելի է ասենք օրինակ Բուդդային կանչել, ինձ թվում է նույն բանն է։ Ես չգիտեմ Բուդդային ոնց են կանչում, ժամանակ չի եղել ուսումնասիրելու։ Պարզապես «Հայր– մեր»–ը անգիր գիտեմ, ինձ այն հարմար է ու ոնց որ օգնում է որ ես չգոռոզանամ, խոնարհեցնում, հանդուրժող է դարձնում, հույս է տալիս մի տեսակ, դրա համար ուրիշ բան չեմ որոնում։ Եկեղեցի մտնել մոմ վառելը ինձ էդքան չի հրապուրում։

Ես նենց ձեռի հետ կասկածում եմ որ մենք ենք հնարել մեր Աստծուն, բայց ես օքեյ եմ դրա հետ, քանի դեռ համը չենք հանում։ Բայց ոնց որ հանում ենք... Զզվում եմ էս սև հագած թրաշով առևտրականներից, որ դեմքներին «Գրիգոր Նարեկացի» հայացք են տալիս ու իբր կարողանում են բոլորի հոգու խորքը տեսնել, մի քիչ գրագետները կան, որ բավական վտանգավոր են, տգետների հետ ավելի պարզ է։

Ինչ եմ ուզում ասել... Հավատացյալներին թողեք աղոթեն, իսկ Աստծու անունից իրենց ճղճիմ հայացնքերը մյուսներին փաթաթողներին, առևտրականներին, քյարթերին, մոլեռանդներին, ռասիստներին, կեղծ բարեպաշտներին, դեմագոգներին նզովեք։ Թող անիծվեն, դժոխքի բաժին դառնան ու հավերժ տապակվե՛ն կրակի մեջ...

Հ.Գ. Մոռացա ասել, Ալլահի հետ չունեմ ու չեմ էլ ուզում ունենալ։ Էդ Իսլամը շատ բեջուռա կրոն ա, իսլամիստներն էլ ... չասեմ։

Մեր մեջ ասած, ես էն սաղ ասածներդ անում եմ, գումարած եկեղեցի էլ եմ գնում, չնայած երբեք հավատացյալ չեմ եղել: Բայց ոչ մեկին թույլ չեմ տալիս, որ զահլես տանի ա իրա կրոնա-փիլսոփայական զառանցանքով:

Ու ոչ մի վատ բան չեմ տեսնում կնքվելու, Հայր Մերն ասելու ու եկեղեցում մոմ վառելու մեջ: Որ նայում ես, բավականին գեղեցիկ սովորույթներ են, ոչ մեկին չեն խանգարում, պատմության ու մշակույթի մի մասն են կազմում: Բայց էտ ինձ չի խանգարում տեղն եկած տեղը եկեղեցուն իրա բոլոր սպասավորներով ուղարկել գրողի ծոցը:

Իմ լուսահոգի տատը, օրինակ, շատ առաջադեմ կին էր, բայց իրա համար եկեղեցին կարևոր ինստիտուտ էր: Ես օրինակ հաճույքով եմ հիշում էն օրերը, երբ մենք թոռներով փոքր էինք, ու զատիկին գնում էինք տատուս շնորհավորելու. հերթով մոտենում էինք, ձեռքը համբուրում էինք, ու ինքը մեզ մի-մի հատ ձու էր տալիս: Իմ մանկության լավագույն հիշողություններից մեկն ա, ու դրանից ես կրոնամոլ չեմ դառել, ոչ մեկի վզին իմ սովորութը փաթաթել չեմ ուզել, չեմ ուզում, ոչ մեկին չեմ նեղում, չեմ էլ ուզում, որ ինձ նեղեն:

[Mephistopheles]

Մեֆ, անգրագիտության վրա ծիծաղելը արդեն մեծագույն անգրագիտության դրսևորում ա: Նույնիսկ ոչ միայն անգրագիտության, այլև նաև որոշակի ունեցած քիչ թե շատ գիտելիքների՝ տվյալ մարդու դեպքում ապարդյուն, անիմաստ լինելու: Որովհետև գրագետ մարդ, մարդը, ով ուզում ա ինչ-որ բան փոխել, իր կերպարով նախ և առաջ պետք ա լինի նմանակման առարկա: Ահա, տես, ինքը ինչ հրաշք կերպար ա ու ինքը աթեիստ ա: Ակումբի կրոնի բաժնում քննարկումները հակառակ ազդեցություն են թողնում. եթե էդպիսին ա աթեիստը, ուրեմն չէ էստեղ ինչ-ճոր բան էնպես չի: Չի կարա իրան տենց պահող մարդը ճիշտ լինել, հասկանո՞ւմ ես:

Շին, կան մարդիկ որ գիտեն որ չգիտեն և կարիք ունեն իմանալու և սովորելու… և կան մարդիկ որոնք չգիտեն որ չգիտեն ու մարտնչող տգիտություն են, դրանք սովորաբար կիսագրագետներն են, ովքեր ավելի անգրագետ են քան իրական անգրագետները… ի՞նչ ես կարծում ու՞մ ենք ծաղրում մենք…

եթե մարդը փաստը չի ընմդունում, ակնհայտ փաստը չի ընդունում ու հետդ կռվում ա, ծաղրը քիչ ա…

[StrangeLittleGirl]

Շին, կան մարդիկ որ գիտեն որ չգիտեն և կարիք ունեն իմանալու և սովորելու… և կան մարդիկ որոնք չգիտեն որ չգիտեն ու մարտնչող տգիտություն են, դրանք սովորաբար կիսագրագետներն են, ովքեր ավելի անգրագետ են քան իրական անգրագետները… ի՞նչ ես կարծում ու՞մ ենք ծաղրում մենք…

եթե մարդը փաստը չի ընմդունում, ակնհայտ փաստը չի ընդունում ու հետդ կռվում ա, ծաղրը քիչ ա…

Մեֆ, երբ դու մարդու հետ նստում ու հիմնավորումներով ես խոսում, փորձը ցույց ա տալիս, որ ինքը եթե նույնիսկ չի ընդունում, գնում ա գոնե մի քիչ ավելի շատ ինֆո ստանալու կամ սուսուփուս քաշվում ա մի կողմ: Այ հենց ծաղրի արդյունքում ա սկսում հետդ կռիվ անել: Ինձ մի համոզի էլի, որ ծաղրը լավ ա... Ծաղրը ոչ քեզ ա օգնում, ոչ էդ մարդուն:

[Աթեիստ]

Ընդհանրապես, կարծում եմ մարդու որևէ պակասության վրա ծիծաղել չի կարելի: Անգրագիտությունն էլ ա պակասություն, իրանք մեղավոր չեն, որ ոչ ոք իրանց չի ասել որտեղից ու ոնց ճիշտ ինֆորմացիա ճարել:

ասողիկին լսողիկ ա պետք, ոչ թե վիրավորվողիկ։
Տակտիչնի ասում ես, բանատեղ չեն դնում, փաստը դեմն ես դնում, վիրավորվում են։

Բյուր, փորձի պատկերացնել, թե իմ ՖԲ-ի պատի վրա ինչքան Հիսուսի ու խաչի նկար ա հայտնվում։ Պատկերացնելու համար մի հատ նայի ընկերներիս քանակը ու համարի որ դրանց առնվազն կեսը աթեիստ չի։ Հիմի պատկերացրա, ինչ ա կատարվում ինչ որ սպեցիֆիկ տոն օրերին։ Նեղվե՞մ որ խաչը աչքս են կոխում։
Էդ էն բանը չի, էլի որից պտի բողոքես։ Հա, ես էս աշխարհայացքն ունեմ, ու քանի դեռ իմ պատի վրա նման սրբեր են ֆռֆռում, ես էլ ինձ իրավունք եմ վերապահում ցույց տամ իմ վերաբերմունքը դրանց հանդեպ։ Հնարավորւթյան սահմաններում առանց վիրավորելու։

[Mephistopheles]

մեջներն ահագին շատերը կան, որ հոգեկան հիվանդ են, բայց ոչ թե կրոնն ա իրանց հոգեկան հիվանդ սարքել, այլ կրոնն ընտրել են հոգեկան հիվանդ դառնալուց հետո:

Ընդհանրապես, կարծում եմ մարդու որևէ պակասության վրա ծիծաղել չի կարելի: Անգրագիտությունն էլ ա պակասություն, իրանք մեղավոր չեն, որ ոչ ոք իրանց չի ասել որտեղից ու ոնց ճիշտ ինֆորմացիա ճարել:

Բյուր, հասկանում ե՞ս ինչ ես ասում… դուրս ա գալիս որ եկեղեցին հանցագործ ա որ հոգեկան հիվանդներին ընդունում ա ու շահագործում ա որպես անդամ, փող ա հավաքում իրանցից… ես հոգեկան հիվանդիմ չեմ ծաղրի հաստատ էդ կարաս չկասկածես, բայց երբ որ ասում ես հոգեկան հիվանդության պատճառով կրոնն են ընտրում արդեն հարց ա առաջանում կրոնը կրիմինալ գործունեություն չի՞ ծավալում, քանի որ եկեղեցին նրանց չի վերաբոերվում որպես հոգեկան հիվանդ…

եթե կրոնը պակասություն ա ուրեմն պետք ա բուժվի ոչ թե օրինականացվի ու իշխանություն տրվի, լեգալության հետ միասին…

սարքեցիր նենց որ բոլոր կրոնականները հոգեկան հիվանդ են ես էլ վրաները ծիծաղում եմ…

[Աթեիստ]

Մեֆ, երբ դու մարդու հետ նստում ու հիմնավորումներով ես խոսում, փորձը ցույց ա տալիս, որ ինքը եթե նույնիսկ չի ընդունում, գնում ա գոնե մի քիչ ավելի շատ ինֆո ստանալու կամ սուսուփուս քաշվում ա մի կողմ: Այ հենց ծաղրի արդյունքում ա սկսում հետդ կռիվ անել: Ինձ մի համոզի էլի, որ ծաղրը լավ ա... Ծաղրը ոչ քեզ ա օգնում, ոչ էդ մարդուն:

Բյուր, էս քո ասածը ես դրսում էլ եմ անում, ու ուզում եմ ներսում էլ անեմ։ Բայց խոսելիս, որ խոսում եմ խնդալու էպիզոդներից, ժտպալով եմ խոսում (հազար անգամ լսածի վրա չես խնդա, էլի)։
Ու ինչ որ վիրավորվող չի եղել։ Հենց մտանք ակումբ, պարզվավ դա խիստ վիրավորական ա եղել, չեմ իմացել։ Լավ ա էդ մարդիկ դեռ ինձ բարևում են։

[Տրիբուն]

եթե մարդը փաստը չի ընմդունում, ակնհայտ փաստը չի ընդունում ու հետդ կռվում ա, ծաղրը քիչ ա…

Մեֆ դու չես պատկերացնում, թե որքան հաճախ ես դու խուսափում ակնհայտ փաստերն ընդունելուց: Բայց քեզ ոչ մեկն առանձնապես ոտատակ չի տվել դրա համար: Դու հիմա ծաղրում ես մեկին, որը կուրորեն հավատում ա Աստծուն, ու իրան անվանում ես տգետ, քանի որ, ասենք, կոսմոգոնիայի պարզագույն սահմանումներից խաբար չի: Բա որ իմանաս, թե որքան հաճախ ես դու կարծիք հայտնում երևույթների ու պրոցեսների մասին, որոնցից 10.000 կիլոմտեր ֆիզիկապես հեռու ես ու ըստ էության ոչ մի առնչություն չունես: Ու դու անում ես հաստատակամ, հարյուր տոկոսով վստահ քո ճշմարտացիության մեջ, առանց բեկանման հնարավորության: Քո կույր հավատն ավելի վտանգավոր ա, քան մի քանի հավատացյալների հաավայի տասովկեքը:

Հ.Գ. Հիրավի, հարուստ լեզու ա հայերենը: «Հավայի» բառը թուրքերեն ա, նշանակում ա օդ, դատարկ, փուչ: «Տասովկեն» ռուսերեն ա, նշանակում ա խառնել, խառնշտկել երևի: Բայց «Հավայի տասովկա» բառակապակցությունը զուտ հայերեն ա

[Mephistopheles]

Մեֆ, երբ դու մարդու հետ նստում ու հիմնավորումներով ես խոսում, փորձը ցույց ա տալիս, որ ինքը եթե նույնիսկ չի ընդունում, գնում ա գոնե մի քիչ ավելի շատ ինֆո ստանալու կամ սուսուփուս քաշվում ա մի կողմ: Այ հենց ծաղրի արդյունքում ա սկսում հետդ կռիվ անել: Ինձ մի համոզի էլի, որ ծաղրը լավ ա... Ծաղրը ոչ քեզ ա օգնում, ոչ էդ մարդուն:

Բյուր, մի սկսի… շատ պարզ երևում ա թե ով ա ընդունում ու մտածում և ով ա մարտնչում… կրոնը ծաղրի արդյունք չի, ծաղրն ա կրոնի արդյունք

[StrangeLittleGirl]

ասողիկին լսողիկ ա պետք, ոչ թե վիրավորվողիկ։
Տակտիչնի ասում ես, բանատեղ չեն դնում, փաստը դեմն ես դնում, վիրավորվում են։

Բյուր, փորձի պատկերացնել, թե իմ ՖԲ-ի պատի վրա ինչքան Հիսուսի ու խաչի նկար ա հայտնվում։ Պատկերացնելու համար մի հատ նայի ընկերներիս քանակը ու համարի որ դրանց առնվազն կեսը աթեիստ չի։ Հիմի պատկերացրա, ինչ ա կատարվում ինչ որ սպեցիֆիկ տոն օրերին։ Նեղվե՞մ որ խաչը աչքս են կոխում։
Էդ էն բանը չի, էլի որից պտի բողոքես։ Հա, ես էս աշխարհայացքն ունեմ, ու քանի դեռ իմ պատի վրա նման սրբեր են ֆռֆռում, ես էլ ինձ իրավունք եմ վերապահում ցույց տամ իմ վերաբերմունքը դրանց հանդեպ։ Հնարավորւթյան սահմաններում առանց վիրավորելու։

Արտակ ջան, դու ես ընտրել ֆեյսբուքի քո ընկերներին, ես մեղավո՞ր եմ: Իմ ընկերների մեջ լիքը հավատացյալներ կան, բայց կյանքում պատ չեն մխտռում: Ու ընդհանրապես, եթե դա քեզ ներվայնացնում ա, կա հայդ կոճակ: Ես դա հաճախ օգտագործում եմ որոշ մարդկանց նկատմամբ, որոնք րոպեն մեկ քաղաքական լինք են դնում: Հիմա ինձ էլ էդ քաղաքականությունն ա ներվայնացնում: Դնեմ, ղժժա՞մ վրաները:

Իսկ եթե տեսնում ես, վիրավորվում են, գուցե ուղղակի չարժե՞ բանավեճի մեջ մտնել: Կամ վստա՞հ ես, որ նորմալ ես խոսել հետները: Գիտես, էդ նույն գենդերի թեմայով մենք մի բավական թունդ հավատացյալի հետ էինք վիճում, որը Մարիամի արձանի արցունքներն էր օրինակ բերում որպես աստծո գոյության ապացույց, դեռ էնքան էլ հեռու էր գնում, որ ասում էր` գոմիկներին տեսնելուց ա լացում: Ղժժալու ա թվում, չէ՞: Բայց էդ մարդուն ահագին բան կարողացանք բացատրել ուղղակի լինելով համբերատար, առանց իրան ձեռ առնելու, առանց վիրավորական խոսքերի: Հիմա նենց չի, որ ինքը պակաս հավատացյալ ա, բայց ոնց որ թե հասկացավ, որ գոմիկների անկողին պետք չի քիթը խոթել ու պետք չի իրա կրոնն ուրիշների վզին փաթաթել: Ի դեպ, էդ բանավեճը մենք տարանք բնավ չփորձելով ապացուցել, որ իր կրոնը սխալ ա: Եթե դու դա անում ես, դու արդեն քո կրոնն ես նրա վզին փաթաթում, եթե նույնիսկ դա աթեիզմն ա:

[Շինարար]

Շին, կան մարդիկ որ գիտեն որ չգիտեն և կարիք ունեն իմանալու և սովորելու… և կան մարդիկ որոնք չգիտեն որ չգիտեն ու մարտնչող տգիտություն են, դրանք սովորաբար կիսագրագետներն են, ովքեր ավելի անգրագետ են քան իրական անգրագետները… ի՞նչ ես կարծում ու՞մ ենք ծաղրում մենք…

եթե մարդը փաստը չի ընմդունում, ակնհայտ փաստը չի ընդունում ու հետդ կռվում ա, ծաղրը քիչ ա…

Դե Մեֆ ջան ամեն ինչ էնքան հարաբերական ա: Մարդը ունի համոզմունքներ՝ արմատացած: Հիմա նայի, արի հակառակը նայենք, իմ տեսանկյունից, ես ինչ-որ բան ասի, դու ինձ հետ համաձայն չես: Իմ ասածը չես ընդունում: Ես ինձ թույլ տա՞մ, ենթադրել, որ դու չգիտես ու չես ուզում իմանա՞լ: Չէ, չէ՞: Դու ուղղակի պնդում ես քո տեսակետը, բա եղբայր ջան, հավատացյալն էլ իր տեսակետն ունի: Ու ակումբում ես չեմ զգացել, որ հավատացյալները ինչ-որ ակնառու անթույլատրելի ձևով իրենցը պնդեն, ախր թույլարտելի էլ չեն պնդում, լուռ են:

Նորից եմ ասում, եթե ուզում ես ասածդ համոզիչ լինի, պետք ա կարողանաս ճիշտ կերպով մատուցել: Եթե համոզելու, մարդկանց ավելի լավը դարձնելու, մարդկանց աչքերը բացելու, կրթելու նպատակ չունի այն ողջ աթեիստական քարոզարշավը, որին երբեմն-երբեմն ականատես ենք լինում ակումբում, ուրեմն էդ դեպքում դա արդեն էլ ոչ մի արդարացում չունի: Որովհետև եթե ունեցած գիտելիքով կիսվելը նպատակ չունի շրջապատը, միջավայրը ավելի լավը դարձնել, այլ ուղղակի ինքնահիացման, ինքնազմայլման, զվարճանքի համար է արվում, կներես, նույնիսկ չեմ ուզում բնորոշել էդ երևույթը: