Ուզում եմ հիշեցնել, որ չնայած սրանք իրական հուշեր են, բայց վաղեմության պատճառով որոշ դրվագներ ռեստավրացիայի են ենթարկվել՝ գուցե իրականությունից ինչ-որ չափով շեղվելով, դե իսկ ծաղկեցումներն էլ առավել գեղարվեստական դարձնելու համար էր: Նաև հիշեցնեմ, որ սրանք գրվում են մի շնչով, չեն խմբագրվում, ու չեն սրբագրվում: Դե... գոնե դեռ:
Մի կահույքի պատմություն
Մեր բակից դեպի վերև՝ դիմացի բակ գնացող ճանապարհ կա, որի վերջում պուլպուլակ ու տուռնիկ կար: Հաճախ մեր խաղերն էնտեղ էին լինում, կամ գոնե դրանց քննարկումները, որտև քչից-շատից ծնողների ուշադիր հսկողությունից, տեսողությունից դուրս էինք լինում: Այդ օրն էլ բակի երեխեքով հավաքվել էինք այդտեղ, երկու թիմի բաժանվել ու ամենօրյա կռիվը սկսել. պահմտոցի՞ խաղալ, թե՞ հավալա: Արդեն հասել էինք էն պահին, որ ամեն կողմից ընտրվել էր մեկական հոգի՝ չինգաչունգով հարցին լուծում տալու: Բայց չհասցրինք, որտև շնչակտուր վազելով եկավ եղբայրս՝ Տարոնը:
- Մարիամիկի պապին ա մեռել, - մեզ հասնելով հայտնեց ցավալի լուրը:
- Ի՞նչ գիտես, - իրար խառնվեցինք մենք:
- Նոր բալկոնից նայում էի, տեսա թե ոնց մեռելի ավտոն եկավ, հետո դագաղով Մարիամիկի պապին բերեցին, դրեցին մեջն ու տարան:
Մենք փոքր երեխեք էինք, ու մեր համար մահը դեռ նոր ու ինչ-որ չափով վախենալու բան էր: Քչերն էին, որ հասցրել էին հարազատի մահ տեսած լինել ու նման լուրը, որ մեր ընկերներից մեկի պապը մահացել է, մեզնից ամեն մեկին ստիպեց բոլոր խաղերը թողնել ու վազել տուն՝ անսպասելի լուրը տնեցիքին հայտնելու:
Մեր շենքը հին շենք է, էդ տարիներին դեռ քչերն էին փոխել իրենց բնակարանը ու մեծ մասամբ իրար վաղուց, շատ վաղուց ճանաչող մարդիկ էին: Էնպես որ բոլորովին զարմանալի չի, որ լուրը արագորեն տարածվեց շենքից դուրս էլ, իսկ արդեն մի քանի րոպե անց հարևաններից առաջինը շտապես Մարիամիկենց տուն: Հետո գնաց երկրորդ հարևանը, հետո երրորդը, բայց չորրորդն արդեն տուն չհասավ, որտև գնացողները շփոթված դուրս էին գալիս տնից ու խմբվում մուտքի դիմաց՝ անհանգիստ իրար հետ խոսելով: Մենք՝ երեխեքս էլ, քիչ հեռու կանգնած, հետաքրքրված, մի քիչ էլ վախվորած հետևում էինք: Կարծեմ առաջինը Արսենի մայրն էր, որ Արսենին կանչեց մոտը՝ իմանալու թե լուրը որտեղից է իմացել: Արսենն էլ, հպարտ, որ իրենից են ուզում տենց կարևորը փաստը ճշտում, անմիջապես հայտնեց, որ Տարոնն է տեսել: Արսենին ուղարկեցին հետ, Տարոնին՝ կանչեցին:
- Տարոն, որտեղի՞ց ես իմացել, որ Մարիամիկի պապին մահացել է, - հարցրին:
- Բալկոնից նայում էի, տեսա, որ մեռելի ավտոն եկավ...
- Մեռելի ավտո՞ն:
- Հա, գռուզավիկ էր:
- Բա ինչի՞ց վերցրիր որ մեռելի է:
- Վրան ռուսերեն տառերով «մեռել» էր գրած:
Մեծերը զարմացած իրար են նայում.
- Բա հետո՞:
- Հետո տեսա, որ փակ դագաղ բերեցին, դրեցին մեջը:
- Փա՞կ:
- Հա, փակ էր:
- Բա ի՞նչ իմացար, որ Մարիամիկի պապիկն ա:
- Դե... - շփոթվեց Տարոնը, - ես գիտեի որ իրանց մուտքում ինքն ա հիվանդ:
Անհարմար, երկար լռությունը խախտեց Մարիամիկենց վերևի հարևանը.
- Դե լավ, ժողովուրդ, երեխա ա: Չի հասկացել ի՞նչ ա կատարվում...
- Բայց էս ինչե՞ր ա հորինում:
- Դե էնքան էլ չի հորինում, ուղղակի ինքը սխալ ա ամեն ինչ հասկացել: Էդ գռուզավիկը մեր մոտ էր եկել, վրան ռուսերեն «МЕБЕЛЬ» էր գրած, երեխեն սխալ ա հասկացել: Հետո էլ որ մեր տնից էն թախտը բերեցին մեջը դրեցին, կարծել ա, թե դագաղ ա:
Մեծերը կամաց-կամաց սկսեցին ցրվել տներով, ոչ էն ա կարողանալով ծիծաղել եղածի վրա, ոչ էն ա, բարկանալ: Երեկոյան եկավ Մարիամիկը, ով տանը չէր էդ օրը: Ռաֆոն վազելով եկավ, Տարոնին, թե փախի, Մարիամիկը կատաղած ա: Փախնել չհասցրեց, Մարիամիկը ձեռները դրել էր կոնքերին ու հաշիվ էր պահանջում.
- Ինչի՞ ես հենց իմ պապին մեռցրել, ուրի՞շ մարդ չկար:
- Ախր ձեր մուտքից էր, ինքն ա հիվանդ, վաղուց...
- Իմ պապիկը բուժվելու ա, - Մարիամիկի աչքերը առաջինը լցվեցին, երկրորդը Տարոնինը, հետո արդեն մյուսներինը:
Բայց հաշտությունն էդպես արագ չէր լինի: Մարիամը նեղացել էր ոչ միայն Տարոնից, այլ մյուսներիցս էլ, երևի ամբողջ աշխարհից էլ: Ինչքան էլ սիրտն ուզում էինք շահել, մեկ է տխուր էր: Ու երևի դեռ երկար մեր բակում կհիշեինք էդ պատմությունը, կծաղկացնեինք, լեգենդ կսարքեինք, եթե դրանից ուղիղ երկու օր անց սև կոստյումներով ազգականները չբերեին, ու Մարիամենց մուտքի դռանը չդնեին դագաղի կափարիչը: Երկար տևած ծանր հիվանդությունից հյուծված պապը մահացավ, ու չնայած դրանում Տարոնը կապ չուներ, բայց դեռ երկար ժամանակ ինքն իրեն մեղավոր էր զգում, Մարիամիկը «պապին մեռցնողի» հետ չէր խոսում:
Հուղարկավորությունից երևի մի տասը օր էր անցել, մենք նորից նույն տեղում մեր խաղն էինք պլանավորում, երբ նորից վազելով եկավ Տարոնը, վախեցած աչքերով ու կանչեց.
- Մարիամիկի պապը սաղացել ա:
- Ի՞նչ ես խոսում, է:
- Չեք հավատում, եկեք նայեք, իրանց պադյեզդի առաջ նստած ա:
Իրար հրհրելով վազեցինք՝ Մարիամի կենդանացած պապին տեսնելու: Ու իրանց մուտքից քիչ ներքև կանգ առանք: Մուտքի դիմացի մեծ քարին նստած էր Մարիամի պապը ու տխուր ժպտալով խոսում էր Մարիամի հետ:
Մենք ոչ էն էի փախնեինք, ոչ էն է ուրիշ բան անեինք: Մարիամը մեզ տեսավ, տեսավ, որ ուշադիր ու վախվորած աչքերով իրանց ենք նայում, ու մարտական քայլվածքով ջղայն եկավ մեր վրա.
- Հի՞մա ինչ եք ուզում:
- Մարիամիկ, պապիկդ սաղացե՞լ ա:
- Ապուշներ, - սկսեց լացել Մարիամը, - պապիկիս երկվորյակ ախպերն ա:
Էջանիշներ