Կանանց և տղամարդկանց հավասար իրավունքների և հնարավորությունների ապահովման մասին օրենք

[Freeman]

Օրինակ մեր «հիմնարկում» եթե հավասար գիտելիքներ ունեցող աղջիկ ու տղա դիմեն նույն աշխատատեղի համար, առավելությունը անկասկած կտրվի տղային (եթե իհարկե վերջինս բանակի խնդիր չունի, էդ էլ մի այլ խտրականություն է):

Ես որ էս մեջբերածս մասում սխալ չեմ տեսնում: Բնականաբար ցանկացած ընկերություն պիտի ընտրի իրեն հարմար աշխատողների ու եթե իրանց ձեռ չի տալիս երեք ամսական հղի կնոջ վերցնել, որը շուտով ֆիզարձակուրդի ա գնալու, կամ տղայի վերցնել, որը երկու ամսից բանակ ա գնալու, իրանց պետք չի ստիպել: Իհարկե նույնը վերաբերվում ա նաև ոչ հղի կնոջը, ով կարող ա մի տարուց հղիանա ու էն տղային, ով կարող երկու տարով տարկետում ունի, բայց հետո էլի կարող ա բանակ գնա:
Ոնց-որ ասենք խի՞ անգրագետներին հաշվապահի գործ չեն տալիս, էդ խտրականություն ա:

[Ambrosine]

Փաստորեն, դու օրենքում տեսնում ես իրավական հիմք՝ սեռական փոքրամասնություններին ավելի լայն իրավունքներ տալու համա՞ր։

Ոչ թե ավելի լայն, այլ բոլորին հավասար: Որ տպավորություն չստեղծվի մարդատյաց եմ, մի պահ պատկերացրեք քահանան օրհնի երկու տղամարդկանց կամ երկու կանանց: Հիմա Վիշապը էլի կասի` իմ ասածը խտրականություն է, բայց մարդու հետագա զարգացումը միայն այդ ճանապարհով է հնարավոր, եթե իհարկե ուզում ենք, որ մարդ արարածը գոյություն ունենա:

Կարծում եմ մեզ մոտ խտրականությունը լավ էլ արտահայտված է, նույնիսկ խայտառակ է արտահայտված, պարզապես մարդիկ սովոր են, որ հենց տենց էլ պետք է լինի: Օրինակ մեր «հիմնարկում» եթե հավասար գիտելիքներ ունեցող աղջիկ ու տղա դիմեն նույն աշխատատեղի համար, առավելությունը անկասկած կտրվի տղային (եթե իհարկե վերջինս բանակի խնդիր չունի, էդ էլ մի այլ խտրականություն է): Դե աղջիկը վաղը մյուս օր կուզենա երեխա ունենալ, դեկրետ բան... Չնայած դա արգելված է կանոնադրությամբ ու մենեջերները էդ կանոնադրությունը սովորում են, թրեյնինգ են անցնում, տեստ են հանձնում, բայց և այնպես ավանդույթները պահպանում են: Ու եթե աղջիկ լինի, ապա մեծ հավանականությամբ ավելի քիչ աշխատավարձ է ստանալու, քան նույն գիտելիքների ու հմտությունների տեր տղան: Ես զարմանում եմ, որ դու զարմանում ես:
Օրինակ ԱՄՆ-ում կանայք սվառկա են անում, տրակտորով ձյուն են մաքրում, ծառայում են բանակում, պաժառ են հանգցնում... Հայաստանում այդպիսի աշխատանք կատարող քանի՞ կին գիտեք: Տեսնես ինչու՞: Հաաա, հայկական ավանդույթները թույլ չեն տալիս: Նորմալ երկրներում էդ ավանդույթը կոչվում է խտրականություն:

Հ.Գ. Սեռական փոքրամասնությունների խնդիրները քննարկելուց առաջ լավ կլիներ, որ սեռական մեծամասնությունների խնդիրները լուծած տեսնեինք: Իհարկե, կառավարությանը ձեռ կտա որ Հայաստանում շուխուր լինի գոմիկների ու լեսբուհիների խնդիրների վերաբերյալ, տպավորություն կստեղծվի որ մեծամասնության խնդիրները լուծված են, մնացել են փոքրամասնությունների խնդիրները, դեմոկրածիա, կայֆավատ...

Վիշապ, ծանրացնում ես դեպքը: Եթե ես տրակտորի վարորդ չեմ աշխատում, դա չի նշանակում, որ ես ամաչում եմ հասարակության արձագանքից կամ որ մեր պապական ավանդույթները ինձ թույլ չեն տալիս: Դա ընդամենը նշանակում է, որ ես ակադեմիական առումով ունեմ այնպիսի բազա, որը ինձ թույլ կտա աշխատել լրիվ այլ ոլորտում: Ու ոչ մեկի խոսքը, առավել ևս ինչ-որ նավթալինյան գաղափարներ իմ համար էական չեն լինելու` վերջնական որոշումս կայացնելիս: Ու մի զարմացի զարմանալուս վրա. իմ մայրն էլ աշխատում է և ստանում է այնքան աշխատավարձ, որքան` իր տղամարդ կոլեգաները, անգամ որոշ տղամարդկանցից էլ բարձր:

հ.գ. պետք չի մի խնդրի լուծումը պայմանավորել մյուսով: Էդպես բոլոր խնդիրների վրա էլ աչք կփակենք:

[Վիշապ]

Ես որ էս մեջբերածս մասում սխալ չեմ տեսնում: Բնականաբար ցանկացած ընկերություն պիտի ընտրի իրեն հարմար աշխատողների ու եթե իրանց ձեռ չի տալիս երեք ամսական հղի կնոջ վերցնել, որը շուտով ֆիզարձակուրդի ա գնալու, կամ տղայի վերցնել, որը երկու ամսից բանակ ա գնալու, իրանց պետք չի ստիպել: Իհարկե նույնը վերաբերվում ա նաև ոչ հղի կնոջը, ով կարող ա մի տարուց հղիանա ու էն տղային, ով կարող երկու տարով տարկետում ունի, բայց հետո էլի կարող ա բանակ գնա:
Ոնց-որ ասենք խի՞ անգրագետներին հաշվապահի գործ չեն տալիս, էդ խտրականություն ա:

Ինչը և պահանջվում էր ապացուցել Այսինքն դու հղիությունը հավասարեցրեցիր անգրագետ կամ ոչ կոմպետենտ լինելու հետ: Օրենքը չի ասում, որ անկախ գիտելիքներից կամ հմտություններից բոլորը իրավունք ունեն հաշվապահ լինելու, բայց օրենքը արգելում է խտրականությունը կախված ֆիզիկական կարգավիճակից, այն է հղիություն, կամ ասենք հաշմանդամություն: Օրենքը ասում է, որ մնացած հավասար պայմանների դեպքում հղիությունը պատճառ չպետք է լինի ընտրության մեջ մյուսին նախապատվություն տալու համար:

[Freeman]

Ինչը և պահանջվում էր ապացուցել Այսինքն դու հղիությունը հավասարեցրեցիր անգրագետ կամ ոչ կոմպետենտ լինելու հետ: Օրենքը չի ասում, որ անկախ գիտելիքներից կամ հմտություններից բոլորը իրավունք ունեն հաշվապահ լինելու, բայց օրենքը արգելում է խտրականությունը կախված ֆիզիկական կարգավիճակից, այն է հղիություն, կամ ասենք հաշմանդամություն: Օրենքը ասում է, որ մնացած հավասար պայմանների դեպքում հղիությունը պատճառ չպետք է լինի ընտրության մեջ մյուսին նախապատվություն տալու համար:

Չհավասարեցրի, ասեցի, որ եթե էդ մարդուն ձեռ չի տալիս հղի կամ բանակ գնացող կամ այլ հարգի պատճառներով աշխատանքը որոշ ժամանակ ընդհատելու կարիք ունեցողղ մարդու ընդունել աշխատանքի, օրենքը չպիտի իրան ստիպի: Հղիների ցավն էլ տանեմ (ծննդաբերության ցավը չէ):Իսկ եթե էդ դեպքում արգելումա ու ասում ա որ էդ խտրականություն ա, խի՞ խտրականություն դնել անգրագետ ու գրագետ մարդկանց մեջ, եթե ես հաշվապահություն չգիտեմ, մարդ չե՞մ:

[Վիշապ]

Վիշապ, ծանրացնում ես դեպքը: Եթե ես տրակտորի վարորդ չեմ աշխատում, դա չի նշանակում, որ ես ամաչում եմ հասարակության արձագանքից կամ որ մեր պապական ավանդույթները ինձ թույլ չեն տալիս: Դա ընդամենը նշանակում է, որ ես ակադեմիական առումով ունեմ այնպիսի բազա, որը ինձ թույլ կտա աշխատել լրիվ այլ ոլորտում: Ու ոչ մեկի խոսքը, առավել ևս ինչ-որ նավթալինյան գաղափարներ իմ համար էական չեն լինելու` վերջնական որոշումս կայացնելիս: Ու մի զարմացի զարմանալուս վրա. իմ մայրն էլ աշխատում է և ստանում է այնքան աշխատավարձ, որքան` իր տղամարդ կոլեգաները, անգամ որոշ տղամարդկանցից էլ բարձր:

հ.գ. պետք չի մի խնդրի լուծումը պայմանավորել մյուսով: Էդպես բոլոր խնդիրների վրա էլ աչք կփակենք:

Ես քեզ ասում եմ գնա տրակտորի վարո՞րդ աշխատի: Գուցե դու կենտրոնացել ես քո շրջապատի վրա ու չե՞ս նկատում, թե ինչ կա այն կողմում: Օրինակ եթե կինս ինձնից բարձր է ստանում, դա չի նշանակում, որ Հայաստանում կանայք խտրականության խնդիր չունեն:

Կարծում եմ, որ թեման համասեռամոլների վրա շեղելը պարզապես «սկանդալոտ» ու հավայի շուխուր է առաջացնելու ու բուն խնդիրները մնալու են չլուծված: Չնայած ճիշտն ասած ես ուրիշ բանի հույս էլ չունեմ... Հայաստանում ամեն ինչ թարս է...

[Վիշապ]

Չհավասարեցրի, ասեցի, որ եթե էդ մարդուն ձեռ չի տալիս հղի կամ բանակ գնացող կամ այլ հարգի պատճառներով աշխատանքը որոշ ժամանակ ընդհատելու կարիք ունեցողղ մարդու ընդունել աշխատանքի, օրենքը չպիտի իրան ստիպի: Հղիների ցավն էլ տանեմ (ծննդաբերության ցավը չէ):Իսկ եթե էդ դեպքում արգելումա ու ասում ա որ էդ խտրականություն ա, խի՞ խտրականություն դնել անգրագետ ու գրագետ մարդկանց մեջ, եթե ես հաշվապահություն չգիտեմ, մարդ չե՞մ:

Ըստ այն հիմնակության կանոնադրության, որտեղ ես աշխատում եմ, հղի կնոջը պետք է վերաբերվել այնպես, ինչպես կվերաբերվես ոչ հղի տղամարդուն :Ճ Իսկ եթե կինը ի վերջո գնալու է ֆիզարձակուրդի, ապա դա նույնն է, թե քո ոչ հղի ու տղամարդ աշխատողը հանկարծ ու հիվանդանում է: Դու չես կարող կանխատեսել որ ասենք քո լավագույն աշխատողը հանկարծ ու կարող է հիվանդանալ ու երկար պառկել հիվանդանոցում: Հիմա եթե պայծառատես լինեիր ու կարողանայիր կանխատեսել, փաստորեն նախապես կազատեիր նրան հա՞ աշխատանքից ու կընտրեիր մեկին, որը ըստ քո կանխատեսումների առողջ է լինելու: Կամ եթե կարողանայիր կանխատեսել, որ թեկնածուն, որին դու պատրաստվում են ընդունել աշխատանքի, մի շաբաթից հիվանդանալու է, կամ ընկնելու է մեքենայի տակ, փաստորեն դու նրան մերժելու ես: Իհարկե քեզ այդպես ձեռ է տալու, բայց դու խախտելու ես մարդկանց իրավունքները քո խտրականության պատճառով: Հասկանալի՞ է:
Ես հենց դա էլ ասում եմ, որ Հայաստանում մարդիկ սովոր են, որ «ձեռ տալը» ավելի բարձր արժեք է, քան թե մարդկանց իրավունքները: Սխա՞լ եմ:

[Freeman]

Ըստ այն հիմնակության կանոնադրության, որտեղ ես աշխատում եմ, հղի կնոջը պետք է վերաբերվել այնպես, ինչպես կվերաբերվես ոչ հղի տղամարդուն :Ճ Իսկ եթե կինը ի վերջո գնալու է ֆիզարձակուրդի, ապա դա նույնն է, թե քո ոչ հղի ու տղամարդ աշխատողը հանկարծ ու հիվանդանում է: Դու չես կարող կանխատեսել որ ասենք քո լավագույն աշխատողը հանկարծ ու կարող է հիվանդանալ ու երկար պառկել հիվանդանոցում: Հիմա եթե պայծառատես լինեիր ու կարողանայիր կանխատեսել, փաստորեն նախապես կազատեիր նրան հա՞ աշխատանքից ու կընտրեիր մեկին, որը ըստ քո կանխատեսումների առողջ է լինելու: Կամ եթե կարողանայիր կանխատեսել, որ թեկնածուն, որին դու պատրաստվում են ընդունել աշխատանքի, մի շաբաթից հիվանդանալու է, կամ ընկնելու է մեքենայի տակ, փաստորեն դու նրան մերժելու ես: Իհարկե քեզ այդպես ձեռ է տալու, բայց դու խախտելու ես մարդկանց իրավունքները քո խտրականության պատճառով:

Տղամարդու դեպքում հաստատ չգիտես, որ ինքը հիվանդանալու ա ու գնա մի քանի ամիս բուժվի, իսկ կնոջ համարյա համարյա համոզված ես, որ կհղիանա + իրա դեպքում էլ հիվանդանալու հավանականությունը համարյա հավասար ա տղամարդուն: a+x>a:

Ես հենց դա էլ ասում եմ, որ Հայաստանում մարդիկ սովոր են, որ «ձեռ տալը» ավելի բարձր արժեք է, քան թե մարդկանց իրավունքները: Սխա՞լ եմ:

Չէ, սխալ չես, բայց եթե էդ մարդուն վնաս ա, ինքը հաստատ հանուն ուրիշի աշխատանքի իրավունքի ոչ մի բան էլ չի անի: Էդ մարդը ի՞նչ մեղավոր ա որ կանայք հղիանում են, ումից հղիացել են, թող ինքն էլ մտածի

Հասկանալի՞ է:

միանգամայն

[Chuk]

Տղամարդու դեպքում հաստատ չգիտես, որ ինքը հիվանդանալու ա ու գնա մի քանի ամիս բուժվի, իսկ կնոջ համարյա համարյա համոզված ես, որ կհղիանա + իրա դեպքում էլ հիվանդանալու հավանականությունը համարյա հավասար ա տղամարդուն: a+x>a:

Եթե նայում ես գործատուի տեսանկյունից, հա, իրան լիքը դեպքերում դա կարող ա ձեռ չտա: Դրա համար էլ պետությունն իր ձեռքն ա վերցնում նման անարդարության վերացումը, մշակում ա համապատասխան օրենքներ, որոնք պարտադրում են հավասար իրավունքներ ու պահանջում են հղիին կամ պոտենցիալ հղիացողին աշխատանքի վերցնել:

Նայիր, մեր մոտ շատ տարածված երևույթ ա, որ աշխատանքի ընդունվելուց հարցնում են «ամուսնացա՞ս ես», եթե այո, ապա հետո «երեխանե՞ր ունես», ու «ոչ» պատասխանը լսելուն պես կարող ա դեմքին ժպտան, բայց արդեն որոշել են, որ գործի չեն վերցնելու: Ենթադրենք այդ կինը (երիտասարդ աղջիկը) հաշվապահ է: Առողջական խնդիրներ ունի ու 6 տարի շարունակ չի կարողանում երեխա ունենալ (կամ դեռ չի ուզում, կամ գտնում են, որ դեռ ֆինանսական ու այլ պատճառներով պատրաստ չեն երեխային պահել և այլն): Այդ 6 տարին ինքը այ էս երևույթի պատճառով նաև զրկվում ա աշխատելու ու գումար վաստակելու, ստաժ ձեռք բերելու, փորձառություն ձեռք բերելու հնարավորությունից, ավելին, էդ ընթացքում բավական մոռանում է իր գիտելիքները, հեռու մնում նոր օրենքներից ու մեթոդներից ու էսպես շարունակ: Էլ չխոսած էն մասին, որ երիտասարդ ընտանիքի համար դժվար է, երբ միայն ամուսինն է աշխատում:

Հիմա իրավիճակին նայիր այ էդ կնոջ (երիտասարդ աղջկա) տեսանկյունից ու ասա. կա՞ խտրականություն, թե՞ չկա:

Իսկ նմանատիպ դեպքերը բազմաթիվ են: Հեռու չգնամ, իմ ընտանիքում ես այդ խնդիրն ունեցել եմ, որովհետև կնոջս աշխատանքի չէին վերցնում ամուսնացած լինելու ու երեխա չունենալու պատճառով:

[Freeman]

Եթե նայում ես գործատուի տեսանկյունից, հա, իրան լիքը դեպքերում դա կարող ա ձեռ չտա: Դրա համար էլ պետությունն իր ձեռքն ա վերցնում նման անարդարության վերացումը, մշակում ա համապատասխան օրենքներ, որոնք պարտադրում են հավասար իրավունքներ ու պահանջում են հղիին կամ պոտենցիալ հղիացողին աշխատանքի վերցնել:

Նայիր, մեր մոտ շատ տարածված երևույթ ա, որ աշխատանքի ընդունվելուց հարցնում են «ամուսնացա՞ս ես», եթե այո, ապա հետո «երեխանե՞ր ունես», ու «ոչ» պատասխանը լսելուն պես կարող ա դեմքին ժպտան, բայց արդեն որոշել են, որ գործի չեն վերցնելու: Ենթադրենք այդ կինը (երիտասարդ աղջիկը) հաշվապահ է: Առողջական խնդիրներ ունի ու 6 տարի շարունակ չի կարողանում երեխա ունենալ (կամ դեռ չի ուզում, կամ գտնում են, որ դեռ ֆինանսական ու այլ պատճառներով պատրաստ չեն երեխային պահել և այլն): Այդ 6 տարին ինքը այ էս երևույթի պատճառով նաև զրկվում ա աշխատելու ու գումար վաստակելու, ստաժ ձեռք բերելու, փորձառություն ձեռք բերելու հնարավորությունից, ավելին, էդ ընթացքում բավական մոռանում է իր գիտելիքները, հեռու մնում նոր օրենքներից ու մեթոդներից ու էսպես շարունակ: Էլ չխոսած էն մասին, որ երիտասարդ ընտանիքի համար դժվար է, երբ միայն ամուսինն է աշխատում:

Հիմա իրավիճակին նայիր այ էդ կնոջ (երիտասարդ աղջկա) տեսանկյունից ու ասա. կա՞ խտրականություն, թե՞ չկա:

Իսկ նմանատիպ դեպքերը բազմաթիվ են: Հեռու չգնամ, իմ ընտանիքում ես այդ խնդիրն ունեցել եմ, որովհետև կնոջս աշխատանքի չէին վերցնում ամուսնացած լինելու ու երեխա չունենալու պատճառով:

Պարզ ա, որ էդ շատ վատ երևույթ ա, ու ահագին վնասում ա կանանց + որոշ չափով կարող ա ծնելիությունն էլ նվազեցնի, ուղղակի էդ խտրականություն անվանելն ու իրա դեմ օրենք ընդունելը մի քիչ կոպիտ ա, էդ էլ ոնց-որ գործատուի իրավունքները սահմանափակի:Ասենք կարելի էր հարկերը քչացնել ֆիզարձակուրդի գնացած կին աշխատողի դեպքում կամ այլ փոխհատուցում տալ, որ գործատուի շահերն էլ հաշվի առնվի, ինքը կոպիտ ասած արտադրական ռիսկերից ապահովագրված լինի:

Հիմա եթե մնացած բոլոր հավասար պայմանների դեպքում գործատուն տղայի ա վերցնում աշխատանքի, ո՞նց կարաս ապացուցես, որ էդ խտրականություն ա, եթե տղային էլ չընդունեց, էդ արդեն տղայի նկատմամբ կլինի խտրականություն:

[Chuk]

Հիմա եթե մնացած բոլոր հավասար պայմանների դեպքում գործատուն տղայի ա վերցնում աշխատանքի, ո՞նց կարաս ապացուցես, որ էդ խտրականություն ա, եթե տղային էլ չընդունեց, էդ արդեն տղայի նկատմամբ կլինի խտրականություն:

Դե ճիշտն ասած հենց թեկուզ բերածս օրինակում ես դա սեռային խտրականություն չեմ համարում, ու թեմայի սկզբում էլ դրա համար էի գրել, որ մի քիչ աբսուրդային եմ համարում օրենքի էս նախագիծը: Համարում եմ, որ պետք ա կարգավորվի այլ օրենքներով, ու գործատուին շահագրգռելու ասածդ տարբերակն էլ խելքին մոտ ու լավ բան եմ համարում: Իսկ սենց դեպքերում կա մարդու ֆիզիկական վիճակից ելնելով խտրականություն, ոչ թե սեռով պայմանավորված, որտև նույն աշխատանքին շատ հաճախ աշխատանքի են վերցնում հենց աղջիկների ու կանանց, ուղղակի կամ չամուսնացած, կամ ամուսնացած ու արդեն երեխեք ունեցող: Էն, որ միայն կանայք են հղիանում, ընդամենը «դաժան զուգադիպոււթյուն» ա էս դեպքում

Նույնն ասենք բանակ գնալու ենթակա տղերքի դեպքում: Հիմա եթե X ժամանակ անց Հայաստանում աղջիկներին էլ բանակ տանեն, ենթադրենք, նույն խնդիրն իրենց հետ էլ է լինելու: Էլի սեռով պայմանավորված չի, այլ ուրիշ հանգամանքներով:

[StrangeLittleGirl]

Միանգամից ասեմ, որ օրենքը ամբողջությամբ չեմ կարդացել (ես այդքան առողջություն չունեմ ), բայց լավ թեմա է:
Սկսենք նրանից, որ մեր երկրում ինքս երբեք չեմ բախվել կին-տղամարդ խտրականության. դեռ չեմ բախվել :ՃՃ Ու մեզնում դա խորապես արտահայտված էլ չէ: Օրինակ շատ արտասահմանցիներ հարցնում են` Հայաստանում եթե կինն ու տղամարդը նույն աշխատանքն են կատարում, նույնքա՞ն աշխատավարձ են ստանում: Ես անգամ զարմանում եմ նման հարցից: Իսկ հակընդդեմ հարցի պատասխանը էլ ավելի զարմանալի է, երբ եվրոպացին ասում է, որ իրենց երկրում կինը ավելի ցածր է վաստակում: Ու էդտեղ եկ վարդապետ ու մի խենթացի, որ ինքն ա եկել` ինձ մարդու իրավունքներ դասավանդելու:

Հետո, ինչ վերաբերում է օրենքի ներսում առկա ձևակերպումներին, որոնք տարածում են քաղաքացիները, իրոք մտահոգիչ են: Ու պետք չէ ծաղրել կամ հեգնանքով վերաբերվել: Տենց ամեն ինչին հեգնեցինք, որ սենց եղավ: Մի օր էլ տենց հեգնելով բոլորիս մի ուղղությամբ կքշեն, ու մենք հեգնելով կգնանք: Իմ համար միանշանակ անընդունելի ձևակերպումներ են: Թեև առանց օրենքի էլ ով ինչ պետք էր անում էր, բայց օրենքի շնորհիվ ժամանակի ընթացքում սրանք նորմալ երևույթներ կդառնան: Դարձավ այն անեկդոտը, երբ հոլանդացուն հարցնում են տղա է ունեցել, թե աղջիկ, պատասխանում է, թե` կմեծանա, կորոշի: Եթե այս երևույթները քարոզվում են Չինաստանի, Հնդկաստանի... համար, որ բնակչության քանակը գլոբալ առումով նվազեցնեն, դա մեզ չի վերաբերում, ժողովուրդ, կատակ են արել : Ինձ երբեք հաճելի չի լինի Երևանում ականատես լինել գեյ-պառադի: Դե կներեք: Դրանից իմ ցեղապաշտական ու արիական հոգին կալեկոծվի ու բոլորին ջրի տակ կառնի :

Չէ, լուրջ, հերթական հակապետական ձևակերպումներն են: Հեղինե Բիշարյան

Հայաստանում կանայք տղամարդկանցից ցածր են ստանում, հազվագյուտ բացառությունները չհաշված, ու դա ոչ մեկի համար էլ զարմանալի չի: Ես կարամ լիքը օրինակներ բերեմ թե՛ իմ ընտանիքից, թե՛ դրանից դուրս: Պատճառներից մեկը, կարծում եմ, էն ա, որ գործատուն մտածում ա՝ դե կինն ընտանիք պահող չի, քիչ աշխատավարձ ա նշանակում նույն գործի դիմաց:

Ես որ էս մեջբերածս մասում սխալ չեմ տեսնում: Բնականաբար ցանկացած ընկերություն պիտի ընտրի իրեն հարմար աշխատողների ու եթե իրանց ձեռ չի տալիս երեք ամսական հղի կնոջ վերցնել, որը շուտով ֆիզարձակուրդի ա գնալու, կամ տղայի վերցնել, որը երկու ամսից բանակ ա գնալու, իրանց պետք չի ստիպել: Իհարկե նույնը վերաբերվում ա նաև ոչ հղի կնոջը, ով կարող ա մի տարուց հղիանա ու էն տղային, ով կարող երկու տարով տարկետում ունի, բայց հետո էլի կարող ա բանակ գնա:
Ոնց-որ ասենք խի՞ անգրագետներին հաշվապահի գործ չեն տալիս, էդ խտրականություն ա:

Իհարկե, ընկերությունն իրա շահերն ունի: Բայց պետությունն էլ նրա համար ա, որ էդ ընկերության աշխատողի կամ աշխատանքի դիմողի շահերը պաշտպանի: Լավ, ասենք երեք ամսական հղիին գործի չընդունելը էլի մի կերպ կարաս հասկանաս, որովհետև մեկ ա մի քանի ամսից ֆիզարձակուրդ ա գնալու, բայց... անդրադառնանք մյուս գրառմանդ:

Տղամարդու դեպքում հաստատ չգիտես, որ ինքը հիվանդանալու ա ու գնա մի քանի ամիս բուժվի, իսկ կնոջ համարյա համարյա համոզված ես, որ կհղիանա + իրա դեպքում էլ հիվանդանալու հավանականությունը համարյա հավասար ա տղամարդուն: a+x>a:

Չարաչար սխալվում ես: Գործատուն իրավունք չունի կնոջ փոխարեն որոշելու՝ ինքը հղիանալու ա, թե չէ, ոնց որ չի կարա կանխատեսի տղամարդու հիվանդանալը: Եթե կինն ամուսնացած ա, դեռ չի նշանակում, որ վաղը-մյուս օրը հղիանալու ա: Եթե ամուսնացած չի, դեռ չի նշանակում որ վաղը-մյուս օրն ամուսնանալու ա ու վռազ-վռազ էրեխա ա բերելու: Նայի, ես իմ օրինակով ասեմ: Սեպտեմբերից գալու եմ Հայաստան ու աշխատանք փնտրեմ: Իմ ամուսնացած չլինելը շատ լուրջ արգելք ա գործի չընդունելու համար: Բայց տուպոյ գործատուի ուղեղում չի տեղավորվում, որ ինձ համար իմ մասնագիտական աճն ու կարիերան շատ ավելի կարևոր ա, քան պամպերս փոխելը, հետևաբար առնվազն առաջիկա չորս-հինգ տարում ես չեմ պատրաստվում երեխա ունենալ, իսկ եթե չորս-հինգ տարի անց ունենամ էլ, չեմ պատրաստվում երեք տարի տանը նստել: Արդյունքում՝ գործի ընդունում են ինձնից պակաս գիտելիքներ ու հմտություններ ունեցող տղամարդուն, որը գուցե մինչև կյանքի վերջ առողջ ա մնում, բայց ոլորտը վարի ա տալիս: Ուղղակի ես մի լուրջ առավելություն ունեմ. իմ մասնագիտությամբ ավելի շատ աշխատատեղ կա, քան մասնագետ, նենց որ էս վտանգն ինձ չի սպառնում: Բայց ուղղակի ուզում եմ հստակ հասկանաս, որ եթե կին ա ու երեխա չունի, դա բնավ չի նշանակում, որ ինքը հաստատ ունենալու ա:

[StrangeLittleGirl]

Պարզ ա, որ էդ շատ վատ երևույթ ա, ու ահագին վնասում ա կանանց + որոշ չափով կարող ա ծնելիությունն էլ նվազեցնի, ուղղակի էդ խտրականություն անվանելն ու իրա դեմ օրենք ընդունելը մի քիչ կոպիտ ա, էդ էլ ոնց-որ գործատուի իրավունքները սահմանափակի:Ասենք կարելի էր հարկերը քչացնել ֆիզարձակուրդի գնացած կին աշխատողի դեպքում կամ այլ փոխհատուցում տալ, որ գործատուի շահերն էլ հաշվի առնվի, ինքը կոպիտ ասած արտադրական ռիսկերից ապահովագրված լինի:

Հիմա եթե մնացած բոլոր հավասար պայմանների դեպքում գործատուն տղայի ա վերցնում աշխատանքի, ո՞նց կարաս ապացուցես, որ էդ խտրականություն ա, եթե տղային էլ չընդունեց, էդ արդեն տղայի նկատմամբ կլինի խտրականություն:

Ի դեպ, սրա հետ կապված մի բան էլ ասեմ: Գործատուի վնասն էնքան ա լինում, որ տվյալ աշխատողը գնում ա ֆիզարձակուրդ, իրա տեղը պահպանվում ա: Շատ-շատ կա՛մ պիտի նոր աշխատող վերցնի (իսկ դա հանգիստ կարա անի ժամանակավոր պայմանագրով), կա՛մ մի ձև յոլա գնա, մինչև տվյալ աշխատողը գա: Ֆիզարձակուրդի ընթացքում գործատուն չի վճարում աշխատավարձը, պետությունն ա վճարում: Թե չէ էն մի քանի տարի առաջվա էդքան շուխուռ հանած օրենքն ինչի՞ համար էր: Պետությունը չէր ուզում բարձր աշխատավարձ ստացող կանանց ֆիզարձակուրդի ընթացքում նույն բարձր աշխատավարձը տալ:

[Freeman]

Իհարկե, ընկերությունն իրա շահերն ունի: Բայց պետությունն էլ նրա համար ա, որ էդ ընկերության աշխատողի կամ աշխատանքի դիմողի շահերը պաշտպանի: Լավ, ասենք երեք ամսական հղիին գործի չընդունելը էլի մի կերպ կարաս հասկանաս, որովհետև մեկ ա մի քանի ամսից ֆիզարձակուրդ ա գնալու, բայց... անդրադառնանք մյուս գրառմանդ:

Բայց պետությունը ինչի՞ համար գորշատուի շահերի փոխարեն գործի ընդունվողի շահերը պիտի պաշտպանի, այ էս հատվածի հետ համաձայն չեմ:

Չարաչար սխալվում ես: Գործատուն իրավունք չունի կնոջ փոխարեն որոշելու՝ ինքը հղիանալու ա, թե չէ, ոնց որ չի կարա կանխատեսի տղամարդու հիվանդանալը: Եթե կինն ամուսնացած ա, դեռ չի նշանակում, որ վաղը-մյուս օրը հղիանալու ա: Եթե ամուսնացած չի, դեռ չի նշանակում որ վաղը-մյուս օրն ամուսնանալու ա ու վռազ-վռազ էրեխա ա բերելու: Նայի, ես իմ օրինակով ասեմ: Սեպտեմբերից գալու եմ Հայաստան ու աշխատանք փնտրեմ: Իմ ամուսնացած չլինելը շատ լուրջ արգելք ա գործի չընդունելու համար: Բայց տուպոյ գործատուի ուղեղում չի տեղավորվում, որ ինձ համար իմ մասնագիտական աճն ու կարիերան շատ ավելի կարևոր ա, քան պամպերս փոխելը, հետևաբար առնվազն առաջիկա չորս-հինգ տարում ես չեմ պատրաստվում երեխա ունենալ, իսկ եթե չորս-հինգ տարի անց ունենամ էլ, չեմ պատրաստվում երեք տարի տանը նստել: Արդյունքում՝ գործի ընդունում են ինձնից պակաս գիտելիքներ ու հմտություններ ունեցող տղամարդուն, որը գուցե մինչև կյանքի վերջ առողջ ա մնում, բայց ոլորտը վարի ա տալիս: Ուղղակի ես մի լուրջ առավելություն ունեմ. իմ մասնագիտությամբ ավելի շատ աշխատատեղ կա, քան մասնագետ, նենց որ էս վտանգն ինձ չի սպառնում: Բայց ուղղակի ուզում եմ հստակ հասկանաս, որ եթե կին ա ու երեխա չունի, դա բնավ չի նշանակում, որ ինքը հաստատ ունենալու ա:

Իրավունք չունի որոշի, բայց կարա չէ՞ ինտերվյույի ժամանակ հարցնի, հետո պայմանավորվեն և այլն, հո իրա քմահաճույքի համար չի՞ որ էդ մարդուն գործի չի ընդունում:

[StrangeLittleGirl]

Բայց պետությունը ինչի՞ համար գորշատուի շահերի փոխարեն գործի ընդունվողի շահերը պիտի պաշտպանի, այ էս հատվածի հետ համաձայն չեմ:

Որովհետև տվյալ դեպքում խոցելին ոչ թե գործատուն ա, այլ գործի ընդունվողը: Բայց նույնիսկ էդ դեպքում գործատուի շահերը պաշտպանում ա՝ աշխատավարձն ինքը տալով, ոչ թե ստիպելով, որ գործատուն տա: Բացի դրանից, պետության շահերից բխում ա նաև երեխաների ծնվելը: Իսկ եթե կինը ֆինանսապես ապահովված չլինի, գուցե չուզենա (մեկից ավելի) երեխա ունենալ:

Իրավունք չունի որոշի, բայց կարա չէ՞ ինտերվյույի ժամանակ հարցնի, հետո պայմանավորվեն և այլն, հո իրա քմահաճույքի համար չի՞ որ էդ մարդուն գործի չի ընդունում:

Դա անձնական հարց ա, չի կարա: Ու դա նենց բան չի, որ գործատուի հետ պետք ա պայմանավորվել: Ավելին՝ կինն իրավունք ունի որոշումը փոխել: Ես եմ ու ամուսնացել եմ, առաջիկա հինգ տարում չեմ ուզում երեխա ունենալ, պաշտպանվում եմ, բայց մեկ էլ չգիտես ոնց հղիանում եմ: Հո աբորտ չե՞մ անելու:

[Freeman]

Որովհետև տվյալ դեպքում խոցելին ոչ թե գործատուն ա, այլ գործի ընդունվողը: Բայց նույնիսկ էդ դեպքում գործատուի շահերը պաշտպանում ա՝ աշխատավարձն ինքը տալով, ոչ թե ստիպելով, որ գործատուն տա: Բացի դրանից, պետության շահերից բխում ա նաև երեխաների ծնվելը: Իսկ եթե կինը ֆինանսապես ապահովված չլինի, գուցե չուզենա (մեկից ավելի) երեխա ունենալ:

Իսկ եթե էդ կինն ինչ-որ կարևոր պրոյեկտ ա սկսում, դե արի ու փորձառու մասնագետ գտի, ով կարա իրա գործը շարունակի, ու ինչքան էլ լավին գնես մեկ ա նույն ձևով չի անելու, ստեղ մենակ ֆիզի ժամանակ աշխատավարձը չի, մեկ ա գործատուն էլ շատ դեպքերում կորցնելու բան ունի[/QUOTE]

Դա անձնական հարց ա, չի կարա: Ու դա նենց բան չի, որ գործատուի հետ պետք ա պայմանավորվել: Ավելին՝ կինն իրավունք ունի որոշումը փոխել: Ես եմ ու ամուսնացել եմ, առաջիկա հինգ տարում չեմ ուզում երեխա ունենալ, պաշտպանվում եմ, բայց մեկ էլ չգիտես ոնց հղիանում եմ: Հո աբորտ չե՞մ անելու:

Էդ չգիտեմ ոնցը արդեն ուրիշ հարց ա, տղամարդն էլ կարա ավտոյի տակ ընկնի: 100 տոկոսով չես կարա ապահովագրվես, ոչ էլ կարաս միշտ պաշտպանվես, բայց դու ինչ քեզնից հասնում ա, արա, որ էդ մարդկանց էլ վնաս չտաս: Համ էլ եթե գիտես, որ խանգարելու ես գործատուին ու որոշումդ փոխում, հանկարձակի հղիանում ես, էդ արդեն առնվազն անպատասխանատվություն ա: Եթե հղիանալն ու աշխատելը իրար կարող ա խանգարեն, շուտ պետք ա մտածես, թե որն ա կարևոր, իհարկե տղամարդն էլ կարա դուրս գա երեխային պահելու համար, ասածս մենակ կանանց չի վերաբերվում:
Բացի դրանից երեխա ունենալը կարելի ա հետաձգել ավելի բարենպաստ ժամանակ, երբ արդեն կարիերան չի խանգարի ու մի քանի ամիս արձակուրդով գործատուին չես <<գցի>>: