Պարզ ա, տարբեր վերաբերմունքն էլ ֆիզարձակուրդին ու նման բաներին ա վերաբերում:
Պարզ ա, տարբեր վերաբերմունքն էլ ֆիզարձակուրդին ու նման բաներին ա վերաբերում:
Բայց ասեմ, էս կետը մեկ ա մի քիչ վախենալու ա ավելի շատ «հավասար արդյունքի» տեսանկյունից: Ասենք, վերցնենք սպորտը: Ո՞նց կարելի ա սպասել, որ օրինակ վազելիս կամ շտանգա բարձրացնելիս կինն ու տղամարդը հավասար արդյունք ցույց տան: Տենց բան չի կարա լինի, դա արդեն կենսաբանորեն անհնար ա:
Բայց ներկա պահին առանց այս օրենքի էլ ֆիզարձակուրդ գնացող կնոջ աշխատավարձը չի՞ պահպանվում: Ինձ թվում է՝ տարբեր վերաբերմունքը վերաբերում է միևնույն աշխատանքը կատարելու արագությանը (= արտադրողականություն): Կա աշխատանք, որ տղամարդն ավելի արագ է կատարում, կա, որ կինն է ավելի արագ կատարում՝ փորձից, ֆիզիկական հատկանիշներից ելնելով (օրինակ՝ ծանր ֆիզիկական աշխատանք, կամ մանկապարտեզում դայակություն): Այս օրենքն էլ ասում է, որ ընդունում է, որ կա այդպիսի տարբերություն ու արգելում է դրա հիման վրա տարբեր վարձատրություն տալը:
Իսկ ֆիզարձակուրդի հաշվով, օրինակ, վերջերս այսպիսի մի հետաքրքիր հարց էին քննարկում աշխատակցիս հետ (Գերմանիայում). ասում էր՝ հաշվողական գիտության բնագավառում սովորաբար լուրջ արդյունքների հասնելու համար համարվում է, որ պետք է տևական աշխատանք կատարել: Դրա համար գործատուները դժկամությամբ են կանանց ընդունում աշխատանքի, ասելով, որ կինը կարող է հղիանալ ու կիսատ թողնել աշխատանքը, իսկ տղամարդը՝ ոչ: Որպես այս խնդրի լուծում ոմանք առաջարկում են տղամարդկանց՝ պարտադիր արձակուրդ գնալը երեխա ունենալիս (ներկայումս օրենքը առաջարկում է տղամարդուն «դեկրետ» վերցնել երեխայի ծննդից հետո, բայց չի պարտադրում):
Il y a un spectacle plus grand que la mer, c'est le ciel; il y a un spectacle plus grand que le ciel, c'est l'intérieur de l'âme. (V. Hugo, Les Misérables)
Tig (01.08.2013)
Հըմ, հա, կարող ա... բայց քո ասածն էլ ա չարաշահման տեղ թողնում: Նայի, ասենք՝ ծանր ֆիզիկական աշխատանք ա, տղամարդն ու կինը նույն արդյունքի դիմաց հավասար են վարձատրվում, բայց կնոջն ավելի շատ ժամանակ ա պետք էդ արդյունքին հասնելու համար: Արդյոք չի՞ ստացվում, որ կարան, օրինակ, կնոջ աշխատանքային ժամերն ավելացնեն հավասար արդյունք ապահովելու համար, բայց մյուս կողմից էլ նույն աշխատավարձը տան:
Հա, տղամարդու դեկրետ գնալու մասին ես էլ եմ լսել: Եթե չեմ սխալվում, Հայաստանում էլ ա օրենքը նման բան թույլ տալիս: Իհարկե, կարելի ա նման բան անել՝ կախված կնոջ աշխատանքի բնույթից: Բայց մի քիչ չեմ պատկերացնում տղամարդուն էրեխուն ծիծիկ տալիս: Իհարկե, դրա լուծումն էլ կա կաթն առավոտյան կթելով, շշերի մեջ պահելով և այլն: Բայց դե չգիտեմ, ինձ թվում ա՝ էլի նույն կենսաբանական տեսանկյունից դա սխալ ա:
Մեկ էլ ինչ վերաբերում ա հաշվողական գիտության բնագավառին... Դա իսկականից խտրականությունից ա, որովհետև կնոջը գործի չընդունելով գործատուն արդեն նախապես առաջնորդվում ա ստերեոտիպներով, մինչդեռ տվյալ կինը կարա, օրինակ, որոշած լինի էրեխա չունենալ: Իսկ տղամարդը կարա հիվանդանա (բժշկականում սովորելիս մենք հա զարմանում էինք, որ աշխարհի գրեթե բոլոր հիվանդությունները տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ էին հանդիպում, քան կանանց), գործի չգա: Ճիշտ ա՝ գուցե դա էնքան հաճախ չի, ինչքան հղիությունը, չգիտեմ: Դա ճշտել ա պետք:
Բայց մի հարց էլ. նույն էդ բնագավառի աշխատողներին արձակուրդ չե՞ն տալիս: Էդ դեպքում երեխա ունենալն էլ արձակուրդ գնալու պես մի բան ա: Այսինքն, ստացվում ա, որ աշխատողի որակը պահելու համար պիտի գործից պոկ չգա՞:
Ես էլ հենց նույն կոնտրօրինակը պատկերացրի։ Բայց ինչքանով հասկանում եմ (հաշվողական գիտության բնագավառի օրինակով), կնոջ աշխատանքային ժամերը չեն ավելացնում, չնայած՝ պարբերաբար հիշեցնում են վերջնաժամկետի մասին, ու նույն աշխատավարձն են տալիս (ֆիքսված դրույք)՝ անկախ նույն աշխատանքը կատարելու վրա ծախսած ժամանակից: Բայց մեր օրինակն այնքան էլ հաջող չէ, քանի որ մեր վարձատրությունն ուղղակիորեն կախված չի արտադրանքի քանակից կամ դրա սպառման ծավալներից: Այ, արդյունաբերության մեջ, երևի, տարբերությունն ավելի կտրուկ կերևա:
Եթե գործընկերներիս ճիշտ եմ հասկացել, կա նույնիսկ հնարավորություն, որ կինն ու ամուսինը միաժամանակ նույն երկարությամբ (առավելագույնը՝ 1 տարի) դեկրետ գնան: Համենայն դեպս մենք մի տղամարդ աշխատող ունենք, որ արդեն մոտ 4 ամիս է՝ դեկրետում է:Հա, տղամարդու դեկրետ գնալու մասին ես էլ եմ լսել: Եթե չեմ սխալվում, Հայաստանում էլ ա օրենքը նման բան թույլ տալիս:
Ամբողջովին համաձայն եմ: Իմ նկարագրած տեսակետը պաշտոնական չի, իհարկե, «ներքին խոհանոցն» է, քանի որ օրենքը նման խտրականությունն արգելում է ու չեն կարող կնոջն ասեն՝ դու կարող է հղիանաս, դրա համար քեզ աշխատանքի չենք ընդունում: Բացի դրանից, որոշ դեպքերում կան քվոտաներ ըստ սեռերի ու ինչքան էլ մի սեռի քվոտայում թափուր տեղեր լինեն, մյուս սեռի ներկայացուցյիչները չեն կարող դիմել (ես տեսել եմ նման բան, օրինակ, summer school of computing-ում, բայց ասում են որոշ ինստիտուտներ ունեն PhD-ների նման քվոտաներ):Մեկ էլ ինչ վերաբերում ա հաշվողական գիտության բնագավառին... Դա իսկականից խտրականությունից ա, որովհետև կնոջը գործի չընդունելով գործատուն արդեն նախապես առաջնորդվում ա ստերեոտիպներով, մինչդեռ տվյալ կինը կարա, օրինակ, որոշած լինի էրեխա չունենալ: Իսկ տղամարդը կարա հիվանդանա (բժշկականում սովորելիս մենք հա զարմանում էինք, որ աշխարհի գրեթե բոլոր հիվանդությունները տղամարդկանց մոտ ավելի հաճախ էին հանդիպում, քան կանանց), գործի չգա:
Այս բոլոր քվոտաներն ու ստիպողական միջոցները, երևի, երկրորդական չեն, բայց մարդիկ նաև աշխատանք են տանում, օրինակ՝ կին գիտնականներ դաստիարակելու համար: Դպրոցից սկսած «աղջիկների օրեր» են կազմակերպում, հատուկ տանում են խոշոր գիտական կենտրոններ, ցույց տալիս, թե մարդիկ ինչպես են աշխատում, հատկապես՝ կանայք, և այլն: Նույնիսկ մանկապարտեզներում նման միջոցառումներ կան: Անկեղծ ասած՝ չեմ հասկանում, թե ինչն է խանգարում տղաներին էլ հետները տանել նման միջոցառումների: Տղաներին էլ տանում են մանկապարտեզի տղամարդ դայակների մոտ, օրինակ:
Կամ էլ «աղջկա խաղալիք» (տիկնիկ) ու «տղայի խաղալիք» (մեքենա, կոնստրուկտոր) վերացնում են, բայց էլի մի տեսակ արհեստական՝ տղաներին սովորացնելով տիկնիկներով խաղալ: Համենայն դեպս, ես նախատեսել եմ, որ իմ աղջիկը խոշորացույցներով, հեռադիտակներով ու երաժշտական գործիքներով է խաղալու, շատ չեմ հուզվում:
Il y a un spectacle plus grand que la mer, c'est le ciel; il y a un spectacle plus grand que le ciel, c'est l'intérieur de l'âme. (V. Hugo, Les Misérables)
StrangeLittleGirl (31.07.2013)
Անձամբ իմ կարծիքով չի կարա հավասարություն լինի… դա անհնար ա… երբեք էլ կինն ու տղամարդը հավասար չեն եղել, ոչ ֆիզիկական և ոչ էլ մտավոր կարողություններով… հավասարության նշանը ավելի բարդացնում ա հանգամանքները... ինչի՞ պետք ա կինը հավասար լինի տղամարդուն, երբ նրանք բավականին տարբեր բնույթի են... շատ բաներ կան որ կանայք իզորու չեն անելու, պարզապես բավարար չեն ոչ մտավոր և ոչ էլ ֆիզիկական կարողություններից ելնելով… պետք չի կնոջն արհեստականորեն բերել հասցնել տղամարդու մակարդակին… օրենքով ամեն բան չես կարող կարգավորել, բաներ կան որ կենսաբանական են, բնությունից եկած…
բացարձակապես: ուղղակի մեր հիստերիկները մի քիչ լավ չեն հասկանում, որ հոմոսեքսուալ լինելը որոշվում ա նրանով, թե ում հետ ես քնում, սեռը նրանով, թե կենսաբանորեն ով ես, գենդերը՝ թե ինչ ես քեզ համարում: Հասկանում եմ, որ սեռի փոխարեն գրել են գենդեր զուտ միջազգային հարթակներին համահունչ լինելու համար:
Chuk (31.07.2013)
Ինչ վերաբերում ա կին գիտնականներ դաստիարակելուն, ապա լրիվ համաձայն եմ, որ տղաներին էլ կարելի ա տանել, լաբորատորիաներ-բաներ ցույց տալ: Վերջիվերջո, տղաներն էլ սովորաբար գիտությունը պրիստիժնի գործ չեն համարում: Բայց էդ քվոտաներն ըստ սեռի մի տեսակ անկապ ա էլի: Ոլորտներ կան, որտեղ տղամարդիկ են շատություն անում, ոլորտներ կան՝ կանայք: Նայի, մեր բնագավառում՝ կլինիկական լեզվաբանությունում, համարյա սաղ կանայք են, մատների վրա հաշված տղամարդիկ կան: Էդքանով հանդերձ, հենց հասնում ես PhD-ի, տղամարդկանց ու կանանց թիվը հավասարվում ա: Ու սա էրեխա ունենալու-բանի հետ կապ չունի: Ուղղակի կանայք բավարարվում են նրանով, ինչին հասել են, անցնում աշխատանքի, իսկ տղամարդիկ ուզում են ավելի մեծ բարձունքներ նվաճել:
Մեֆ, տղամարդիկ ու կանայք կարող ա ֆիզիկապես տարբեր հնարավորություններ ունեն (չնայած լավ մարզված կինը ճլորած հայ տղերքին կցխի), բայց թույլ տուր մտավորի մասով չհամաձայնել: Ու խնդրում եմ՝ աչքս չխոթես, թե տղամարդ գիտնականներն ավելի շատ են: Դրա բացատրությունը տես վերևում:
Հա, շատ սպասված օրենք էր մեր երկրի համար, մենակ կանանց ու տղամարդկանց իրավունքներն էին մեր երկրում անհավասար, այ հիմա կհավասարվեն… Ինձ թվում է, կարելի է մի քանի նոր օրենքներ էլ նախագծել, ասենք՝ պետական պաշտոնյաների ու մնացած մարդկանց հավասար իրավունքների ու հնարավորությունների ապահովման մասին, փող ունեցողների ու փող չունեցողների հավասար իրավուքների ու հնարավորությունների ապահովման մասին, Սերժի ախպոր ու մնացածների իրավունքների ու հնարավորությունների ապահովման մասին...
Si vis pacem, para bellum
CactuSoul (04.08.2013), Chuk (31.07.2013), Moonwalker (31.07.2013), Արէա (01.08.2013), Տրիբուն (31.07.2013)
Միանգամից ասեմ, որ օրենքը ամբողջությամբ չեմ կարդացել (ես այդքան առողջություն չունեմ ), բայց լավ թեմա է:
Սկսենք նրանից, որ մեր երկրում ինքս երբեք չեմ բախվել կին-տղամարդ խտրականության. դեռ չեմ բախվել :ՃՃ Ու մեզնում դա խորապես արտահայտված էլ չէ: Օրինակ շատ արտասահմանցիներ հարցնում են` Հայաստանում եթե կինն ու տղամարդը նույն աշխատանքն են կատարում, նույնքա՞ն աշխատավարձ են ստանում: Ես անգամ զարմանում եմ նման հարցից: Իսկ հակընդդեմ հարցի պատասխանը էլ ավելի զարմանալի է, երբ եվրոպացին ասում է, որ իրենց երկրում կինը ավելի ցածր է վաստակում: Ու էդտեղ եկ վարդապետ ու մի խենթացի, որ ինքն ա եկել` ինձ մարդու իրավունքներ դասավանդելու:
Հետո, ինչ վերաբերում է օրենքի ներսում առկա ձևակերպումներին, որոնք տարածում են քաղաքացիները, իրոք մտահոգիչ են: Ու պետք չէ ծաղրել կամ հեգնանքով վերաբերվել: Տենց ամեն ինչին հեգնեցինք, որ սենց եղավ: Մի օր էլ տենց հեգնելով բոլորիս մի ուղղությամբ կքշեն, ու մենք հեգնելով կգնանք: Իմ համար միանշանակ անընդունելի ձևակերպումներ են: Թեև առանց օրենքի էլ ով ինչ պետք էր անում էր, բայց օրենքի շնորհիվ ժամանակի ընթացքում սրանք նորմալ երևույթներ կդառնան: Դարձավ այն անեկդոտը, երբ հոլանդացուն հարցնում են տղա է ունեցել, թե աղջիկ, պատասխանում է, թե` կմեծանա, կորոշի: Եթե այս երևույթները քարոզվում են Չինաստանի, Հնդկաստանի... համար, որ բնակչության քանակը գլոբալ առումով նվազեցնեն, դա մեզ չի վերաբերում, ժողովուրդ, կատակ են արել : Ինձ երբեք հաճելի չի լինի Երևանում ականատես լինել գեյ-պառադի: Դե կներեք: Դրանից իմ ցեղապաշտական ու արիական հոգին կալեկոծվի ու բոլորին ջրի տակ կառնի :
Չէ, լուրջ, հերթական հակապետական ձևակերպումներն են: Հեղինե Բիշարյան
StrangeLittleGirl (31.07.2013)
Կարծում եմ մեզ մոտ խտրականությունը լավ էլ արտահայտված է, նույնիսկ խայտառակ է արտահայտված, պարզապես մարդիկ սովոր են, որ հենց տենց էլ պետք է լինի: Օրինակ մեր «հիմնարկում» եթե հավասար գիտելիքներ ունեցող աղջիկ ու տղա դիմեն նույն աշխատատեղի համար, առավելությունը անկասկած կտրվի տղային (եթե իհարկե վերջինս բանակի խնդիր չունի, էդ էլ մի այլ խտրականություն է): Դե աղջիկը վաղը մյուս օր կուզենա երեխա ունենալ, դեկրետ բան... Չնայած դա արգելված է կանոնադրությամբ ու մենեջերները էդ կանոնադրությունը սովորում են, թրեյնինգ են անցնում, տեստ են հանձնում, բայց և այնպես ավանդույթները պահպանում են: Ու եթե աղջիկ լինի, ապա մեծ հավանականությամբ ավելի քիչ աշխատավարձ է ստանալու, քան նույն գիտելիքների ու հմտությունների տեր տղան: Ես զարմանում եմ, որ դու զարմանում ես:
Օրինակ ԱՄՆ-ում կանայք սվառկա են անում, տրակտորով ձյուն են մաքրում, ծառայում են բանակում, պաժառ են հանգցնում... Հայաստանում այդպիսի աշխատանք կատարող քանի՞ կին գիտեք: Տեսնես ինչու՞: Հաաա, հայկական ավանդույթները թույլ չեն տալիս: Նորմալ երկրներում էդ ավանդույթը կոչվում է խտրականություն:
Հ.Գ. Սեռական փոքրամասնությունների խնդիրները քննարկելուց առաջ լավ կլիներ, որ սեռական մեծամասնությունների խնդիրները լուծած տեսնեինք: Իհարկե, կառավարությանը ձեռ կտա որ Հայաստանում շուխուր լինի գոմիկների ու լեսբուհիների խնդիրների վերաբերյալ, տպավորություն կստեղծվի որ մեծամասնության խնդիրները լուծված են, մնացել են փոքրամասնությունների խնդիրները, դեմոկրածիա, կայֆավատ...
Վերջին խմբագրող՝ Վիշապ: 31.07.2013, 22:39:
Si vis pacem, para bellum
Chuk (31.07.2013), StrangeLittleGirl (31.07.2013)
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ