Քաղաքային տրանսպորտ. նոր սակագին հուլիսի 20-ից

[Sagittarius]

Տակ, բայց պատերազմը դեռևս հաղթած չէ: Պետք է շարունակել, վարորդների վիճակը դեռ չի փոխվել: Հասարակական տարնսպորտի ոլորտը դեռևս մնում չկարգավորված: Էս ոլորտից էլ որ պրծնեն, կանցնեն մյուս ոլորտներին:

[Չամիչ]

Տակ, բայց պատերազմը դեռևս հաղթած չէ: Պետք է շարունակել, վարորդների վիճակը դեռ չի փոխվել: Հասարակական տարնսպորտի ոլորտը դեռևս մնում չկարգավորված: Էս ոլորտից էլ որ պրծնեն, կանցնեն մյուս ոլորտներին:

Բայց էս օր տեսա՞ք ինչ էր կատարվում, տակտիկական շատ ճիշտ մոտեցում էր մշակվել, վարորդներին, էսպես ասած, վերաբերմունք էր ցույց տրվում, վարորդներին հաց էին տալիս, ջուր էին տալիս: Այ եթե մի քանի օր էլ շարունակվեր վարորդները հաստատ կմիանային ակցիային: Կասեցրին, թույլ չտվին:

[StrangeLittleGirl]

Վիստ ջան, ցավդ տանեմ, տրանսպորտի թանկացումն ինչ-որ մի պահի անխուսափելի ա լինելու: Դա կանեն ուղղակի, թե սուբսիդավորմամբ, ուրիշ հարց ա: Դա կանեն միանգամից հիսուն տոկոսով, թե փոքր-փոքր, էլի ուրիշ հարց ա: Ամեն դեպքում վստահ եղի, որ թանկացումների խնդրին դեռ վերադառնալու ենք: Ու դրան պետք ա պատրաստ լինենք, մշակած լինենք օրակարգեր, իմանանք ոնց անենք, որ մեզ չհարիֆցնեն:

Օրինակ եթե իսկապես որոշեն մոնոպոլիա դարձնեն ու դա տան մի քանի «կարկառունների» ձեռը, պետությունն էլ սուբսիդավորի, պետք ա պատրաստ լինենք դրան ու դրա դեմ էլ դուրս գանք պայքարելու:

Ու սենց լիքը ուրիշ հարցեր: Կարճ ասած՝ էն, ինչին էս պահին պայքարող քաղաքացին հասել ա, հրաշալի ա, բայց սա դեռ վերջը չի, «մարտը» շարունակվելու ա

Վիստ ջան, նորմալ հաշվարկների, չուռճացրած թվերի դեպքում իհարկե նորմալ կլինի, բայց մեր իրականությունում հավանական ա այլ սցենար:
Ընդհանրապես իմ խորին համոզմամբ պետք է կարողանալ հասնել նրան, որ հասարակական տրանսպորտը չլինի բիզնես: Ինքը պետք ա լինի սպասարկման ոլորտ, որտեղ մարդիկ ստանում են «չոր աշխատավարձեր» (հավանաբար ճիշտ կլինի, որ լինի քաղաքապետարանինը), իսկ ստացված բոլոր շահույթները գնում են այդ չոր աշխատավարձերի տրամադրմանն ու սպասարկման որակի բարձրացմանը:

Մեր մոտ սա բիզնես ա, ու քանի դեռ բիզնես ա, կա հսկայական ռիսկ, որ սուբսիդավորումը լինելու ա ոչ թե անհրաժեշտությունից ելած մի բան, այլ որոշակի գրպանների հարստացման տարբերակ:

Արտ, իրականում տրանսպորտը նենց ոլորտ ա, որտեղ մոնոպոլիան ցանկալի ա: Բացատրեմ ինչու: Հասարակական տրանսպորտի մրցակիցներն անձնական մեքենաներն են, ոտքով քայլելը, հեծանիվը և այլն, հետևաբար մոնոպոլիստ ընկերությունը պիտի աշխատի համակարգը նենց դարձնի, որ մարդիկ հաշվարկեն, ուզենան օգտվել դրանից: Նայի, Բեռլինում (չգիտեմ Գերմանիայի մյուս քաղաքներում ոնց ա) հասարակական տրանսպորտի տերուտիրականը (գոնե մետրոյի ու գնացքների մասին հաստատ գիտեմ, ավտոբուսները վստահ չեմ) DB-ն ա: Ու նենց համակարգ ա մշակված, որ անգամ անձնական մեքենա ունեցող մարդիկ շատ ժամանակ օգտվում են հասարակական տրանսպորտից կամ չունեցողներն էլ չեմ ձգտում ունենալ, որովհետև հասարակական տրանսպորտով ամեն տեղ հասնում են: Մոնոպոլիստը կարա ցանցը նենց սարքի, որ հարմար լինի, կարա ավելի ծանրաբեռնված գծերին ավելի շատ մեքենաներ տրամադրի, քան ավելի քիչ ծանրաբեռնվածին, կարա ընդհանուր տոմս ստեղծի, որը կգործի մի ավտոբուսից մյուսին անցնելիս: Նայի, Երևանում աբսուրդ ա, որ մի երթուղայինից իջնում, մյուսն ես նստում, նորից պիտի վճարես, մինչդեռ կարող ա շատ փոքր տարածք ես անցնում: Իսկ ընդհանուր տոմսի դեպքում դու կվճարես A կետից B հասնելու համար, ոչ թե էդ կետին հասնելու բոլոր միավորներին առանձին-առանձին:

Սուբսիդավորումն էլ նորմալ երևույթ ա: Նույն եվրոպական շատ քաղաքներում հասարակական տրանսպորտն իսկապես սուբսիդավորվում ա, որովհետև վնասով ա աշխատում:

Կարծում եմ՝ էստեղ խնդիրը ոչ թե մոնոպոլիան ա, այլ ամեն ինչ օրինական դաշտ բերելը, այսինքն՝ կոնկրետ ընկերությունում աշխատող ցանկացած անձ պետք ա աշխատանքային պայմանագիր ունենա (լինի դա վարորդ, թե տոմս ստուգող), ինչը պիտի կապ չունենա ընկերության եկամուտի հետ, ֆինանսական շրջանառությունը պետք ա գրանցվի, իսկ դրա համար տոմսեր են պետք: Ինձ թվում ա՝ այ էս հարցերը պետք ա առաջ քաշել: Թե չէ սենց հազար ու մի գծատեր, շունը տիրոջը չի ճանաչում: Իսկ եթե քաղաքապետարանին անցնի սաղ ցանցը, դժվար էնքան շահագրգռված լինի, որ ցանց ստեղծի:

[Chuk]

Բյուր ջան, բոլորովին չառարկեցի գրածներիդ:

Եթե ուշադիր լինես, կտեսնես թե ՈՐ մոնոպոլիային եմ դեմ: Դեմ եմ, որ տան սաշիկակերպների ձեռը, ու սրանք դա օգտագործեն փողեր դիզելու համար, այլ ոչ թե ոլորտը զարգացնելու, տրանսպորտի որակը լավացնելու համար: Սա ա խնդիրը, ուրիշ ոչինչ:

Իսկ մեջբերածդ երկրորդ գրառումս հենց քո ասածն ա, երբ ողջ Երևանյան տրանսպորտային կազմակերպությունը կսպասարկվի մի կազմակերպության կողմից, որը կլինի պետական կառույց, չի լինի բիզնես: Տես, դու ինքդ էլ ես ասում, որ եվրոպական մի շարք քաղաքներում սուբսիդավորում են, որովհետև ՎՆԱՍՈՎ են աշխատում: Հայաստանում առ այս պահը որևէ գծատեր վնասով չի աշխատել, ու դա եղել ա ի հաշիվ որակի, հարմարավետության, ծառայության ցածր մակարդակի: Եթե մենք գնալու ենք նրան, որ էս սաղ արատավոր երևույթները պահվելու են, բայց ինչ-որ սաշիկակերպ մոնոպոլիստ ա լինելու ու մենակով (կամ մի քանիսով) փողեր են դիզելու, դրա դեմ պետք ա պայքարել, ասածս սա ա ու ուրիշ ոչինչ:


հ.գ. չգիտեմ էս դեպքում մոնոպոլիա բառն ընդհանրապես ինչքանով ա տեղին, ես պատկերացնում եմ երկու տարբերակ, երկուսի դեպքում էլ մի սպասարկող կազմակերպություն ա, ուղղակի մի դեպքում դա ասենք ՊՈԱԿ ա, մյուս դեպքում ինչ-որ ժամանակը մեկ մրցույթ ա լինում, ու ինչ-որ կազմակերպություն հաղթում ա:

[Չամիչ]

Ժողովուրդ նրանք ովքեր դեռ չեն միացել, միացեք՝ քաղաքացիական հասարակություն նոր խմբին:

https://www.facebook.com/qaxaqaciaka...ocation=stream

[Ռուֆուս]

Ես էլ եմ կարծում, որ մոնոպոլիան ճիշտ է: Բոլոնյայում էլ է հասարակական տրանսպորտը մոնոպոլիա՝ ոչ պետական ընկերության ձեռքն է ու սուբսիդավորվում է նահանգի փողերով, որովհետև չնայած ավտոբուսների վարձը բավականին թանկ է, բայց առանց սուբսիդավորման վնասով են աշխատում: Տոմսերն էլ ժամավարձով են՝ վավերացնելուց հետո 60-70 րոպե (կախված տոմսի տեսակից) կարող ես ցանկացած տեսակի տրանսպորտ նստել, ավտոբուսային գծերի քանակը քիչ է, բայց ծածկում է ամբողջ քաղաքը, մի ծերից մյուս ծեր հասնելու համար պիտի ավտոբուս փոխես: Փոխարենը ավտոբուսները հստակ ժամերով են աշխատում, ծանրաբեռնված ժամերին ավելի հաճախ, գիտես, որ երբեք չես ուշանա:

Պրոստո Հայաստանում եթե ինչ-որ օլիգարխ տրանսպորտը ձեռքը վերցնի, հաստատ ք*քմեջ կանի: Նորմալ մենեջմենթ է պետք դրա համար ու լիքը աշխատանք:

[Տրիբուն]

Պրոստո Հայաստանում եթե ինչ-որ օլիգարխ տրանսպորտը ձեռքը վերցնի, հաստատ ք*քմեջ կանի: Նորմալ մենեջմենթ է պետք դրա համար ու լիքը աշխատանք:

Համո .... Որ հեռու չգնանք, Հայաստանում ավիափոխարդող երկու մասնավոր մոնոպոլիա ենք ունեցել, երկուսն էլ տաս տարի չեն ձգել, ու սնանկացել են սաղից փիս փողեր քցած: Ասենք եթե պիտի Երևանում կամ Հայաստանում մի տրանսպորտային ծառայություններ մատուցող կազմակերպություն լինի, ու էտ կազմակերպությունը Միկա Բաղդասարով տեր ունենա, իտոգում էսօրվա վիճակից վիճակը կարող ա շատ չտարբերվի:

Հ.Գ. Բայց ես չէի հավատում, որ գները հետ կիջացնեն Տարոնին ՀՀԿ-ն որի վրա փիս փչացրեց:

[Ambrosine]

Եկա ասեմ` շնորհակալություն :
Շնորհակալություն բոլոր երիտասարդներին և վերջին օրերին նրանց միացած մեծահասակներին, ովքեր թեժ արևի տակ կանգնում էին կանգառներում և պայքարի մթնոլորտը կենդանի պահում: Շնորհակալ եմ նաև նրանց, ովքեր հարգում էին նախ իրենց, հետո` էդ երիտասարդների աշխատանքը, և վճարում 100 դրամ: Շնորհակալ եմ այն վարորդներին, ովքեր ժողովրդից իրենց չէին առանձնացնում:

Առանձնահատուկ շնորհակալություն Հայկ Մարությանին. ինքը ցույց տվեց, թե ինչպիսին պետք է լինի իրական մտավորականը, կարմիր դիպլոմը կամ գիտական կոչումը Հայաստանում մտավորականի "անքակտելի մաս" չեն:
Իրոք հպարտ եմ:

Բայց միևնույն է, ինձ հետաքրքիր է, թե արդյոք վարորդների վրա դրված պլանը գոնե նախկին մակարդակին վերադարձավ: Եթե ոչ, ուրեմն շարունակել պետք է. այդքան էլ չենք հաղթել, իսկ եթե այո, ապա անցնենք մյուս ոլորտներին: Օրինակ` էլեկտրաէներգիան, որը արտադրվում է հենց մեր երկրում: Կարծեմ ատոմակայանն էլ գազի միջոցով է էլէներգիա արտադրում, բայց կարող ենք "ստիպել" կառավարությանը վերանայել սակագները: Կարելի է էլէներգիայի օգտագործումը հասցնել նվազագույնի, օգտագործել հիմնականում գիշերը, երբ համեմատաբար էժան է: Եթե իմանամ գազի օգտագործումը կրճատելու տարբերակ կա, հաստատ դա կկիրառեմ: Պետք է օգտագործման ծավալները նշանակալի իջեցնել, որ խելքի գան: Էլ չեմ խոսում հացի կամ շաքարի սպառման ծավալների մասին: Ուղղակի սկզբունքի հարց է: Եթե հացը էական բաղադրիչ է ինչ-որ ընտանիքի համար, գոնե մակարոնեղենով փոխարինեն, իսկ շաքարի փոխարեն մեղր օգտագործեն. հաստատ ավելի օգտակար ու առողջարար է, էլ չեմ ասում, որ մուրաբաներ եփելու փոխարեն մեղր օգտագործեն: Այսինքն` տարբերակներ կան, միայն ճիշտ ռազմավարություն է պետք մշակել: Ու կարևոր է հիշել, որ ընդմիշտ չենք հրաժարվում մուրաբաներից կամ հացաբուլկեղենից, այլ` գները ստիպում ենք, որ բերվեն խելամիտ մակարդակի` հարմար ՀՀ քաղաքացու գրպանին:

[Ռուֆուս]

Համո .... Որ հեռու չգնանք, Հայաստանում ավիափոխարդող երկու մասնավոր մոնոպոլիա ենք ունեցել, երկուսն էլ տաս տարի չեն ձգել, ու սնանկացել են սաղից փիս փողեր քցած: Ասենք եթե պիտի Երևանում կամ Հայաստանում մի տրանսպորտային ծառայություններ մատուցող կազմակերպություն լինի, ու էտ կազմակերպությունը Միկա Բաղդասարով տեր ունենա, իտոգում էսօրվա վիճակից վիճակը կարող ա շատ չտարբերվի:

Հ.Գ. Բայց ես չէի հավատում, որ գները հետ կիջացնեն Տարոնին ՀՀԿ-ն որի վրա փիս փչացրեց:

Դրա համար էս երկիրը պետք ա վերևից ներքև քանդել, նորից հավաքել, էն էլ Չամիչն ասում ա, չէ, չէ, Սերժիս բան մի ասեք...

[StrangeLittleGirl]

Արտ, երկու տարի առաջ գոնե Երևանում վնասով աշխատող գիծ կար: 109-ն էր, տերն էլ քաղաքապետարանն էր: Չնայած օդի-ջրի պես կարևոր գիծ էր, ու ճիշտ կառավարման դեպքում վնասով չէր աշխատի (դե հասկանում ես, եթե երկու ժամը մեկ ա աշխատում մոտավոր չվացուցակով, մարդիկ այլ ճամփաներ էին գտնում իրանց ուզած տեղը հասնելու), ամեն դեպքում էդ էր. ուներ ընդամենը երեք մեքենա ու երեք ներվային վարորդ: Չգիտեմ՝ հիմա կա՞ էդ գիծը, թե՞ չէ: Ուղղակի ուզում եմ ասել, թե՝ տես քաղաքապետարանն ինչ ա անում, երբ գիծն իրա ձեռքին ա լինում:

[Ռուֆուս]

Առանձնահատուկ շնորհակալություն Հայկ Մարությանին. ինքը ցույց տվեց, թե ինչպիսին պետք է լինի իրական մտավորականը, կարմիր դիպլոմը կամ գիտական կոչումը Հայաստանում մտավորականի "անքակտելի մաս" չեն:
Իրոք հպարտ եմ:

Աստղուլ, ամեն ինչ լավ ես ասում, բայց «մտավորական» բառը պերեբոր ա կարգին Հայկոյի համար: Բան չունեմ ասելու, ապրի ինքը, լավ գործ արեց, բայց էդ մտավորական բառն էնքան ա հիմա չարաշահվում, որ նման կոնտեքստում օգտագործելը իրոք վիրավորական ա արդեն կարմիր գրքում հայտնված մի բուռ իսկական մտավորականների համար:

[Chuk]

Բայց միևնույն է, ինձ հետաքրքիր է, թե արդյոք վարորդների վրա դրված պլանը գոնե նախկին մակարդակին վերադարձավ:

Աստղ ջան, իհարկե պնդել չեմ կարող, որովհետև խոսակցությունների մակարդակի է, բայց տարբեր գծերում ունեցած ծանոթներից իմացել եմ, որ իրականում պլանը չի էլ բարձրացվել:
Էդ մասին, ի դեպ, մամուլում էլ ա գրվել:

Չար լեզուներն ասում են, որ դա դիտմամբ ա արվել, որ ավելցուկ գումարը մնա վարորդին, ու վերջինս շահագրգռված լիներ դա գանձելու գործում, որ մինչև պլանի բարձրացումը սեփական եկամուտն ավելանար: Եթե էսպես ա, ապա պլանի նախկին մակարդակի վերադարձի խնդիր չկա էլ: Ամեն դեպքում եթե նույնիսկ իմացածս սխալ ա, կամ ոչ բոլոր գծերում ա էդպես եղել, հաստատ հետ վերադարձրած կլինեն, հակառակ դեպքում հասունացել ա էնպիսի պահ, որ հենց էդ վարորդները կատաղած դուրս կգան պայքարի, ու վստահ եմ, որ էս պայքարող ակտիվն էլ իրանց կաջակցի, ու էլի մեծ ակցիաներ կլինեն:

Կարճ ասած՝ չեմ կարծում, որ նման խնդիր կա:

[Տրիբուն]

հ.գ. չգիտեմ էս դեպքում մոնոպոլիա բառն ընդհանրապես ինչքանով ա տեղին, ես պատկերացնում եմ երկու տարբերակ, երկուսի դեպքում էլ մի սպասարկող կազմակերպություն ա, ուղղակի մի դեպքում դա ասենք ՊՈԱԿ ա, մյուս դեպքում ինչ-որ ժամանակը մեկ մրցույթ ա լինում, ու ինչ-որ կազմակերպություն հաղթում ա:

Շատ էլ տեղին ա: Ըստ էության մոնոպոլիա նշանակում ա մի մատակարարող: Որպես կանոն սաղ աշխարհում ընդունված ա, որ հասարակական նշանակության ծառայություններ մատուցողները պիտի պետական սեփականություն լինեն, քանի որ բնական մոնոպոլիա են - ասենք գազի մատակարարում, ջրի, հոսանքի, մինչև սոտովիների մտնելը հեռախոսի .. ու սենց բաներ: Տրանսպորտի ոլորտը մի քիչ նրբություններ ունի ու տարբերվում ա նշվածներից, բայց հանգիստ նույն մոդելը կարա կիրառվի: Նույնիսկ կարելի ա գծերը հայտարարել հասարական սեփականություն, բայց կառավարման տալ ասենք ավստրիական կազմակերպության, խոսքի 50 տարով, «Երևան ջուր»-ի նման:

Ասել է թե, ցանկության դեպքում հանգիստ կարող են շատ լավ լուծում գտնել, ու շատ արագ անել ամեն ինչը: Բայց դե հարցն էլ հենց էտ անտեր ցանկությունն ա: Քսան տարվա մեջ նենց են արել, որ էտ ոլորտում լիքը շահեր են ձևավովել ու մի հատ հսկայական խավ կա հիմա, որը նստած ա էս ոլորտի վրա - գծատեր, շոֆեռ, գազալցակայաններ, վուլկանիզացիա, խադավիկ, կարբուրատորշիկ, ԳԱԶԵԼ ներմուծող, հոտով յոլկա ներմուծող .... ու սենց լիքը: Ու սրանց դեմն առնելը հեշտ գործ չի, քաղաքական հստակ կամք ա պետք:

[Chuk]

Արտ, երկու տարի առաջ գոնե Երևանում վնասով աշխատող գիծ կար: 109-ն էր, տերն էլ քաղաքապետարանն էր: Չնայած օդի-ջրի պես կարևոր գիծ էր, ու ճիշտ կառավարման դեպքում վնասով չէր աշխատի (դե հասկանում ես, եթե երկու ժամը մեկ ա աշխատում մոտավոր չվացուցակով, մարդիկ այլ ճամփաներ էին գտնում իրանց ուզած տեղը հասնելու), ամեն դեպքում էդ էր. ուներ ընդամենը երեք մեքենա ու երեք ներվային վարորդ: Չգիտեմ՝ հիմա կա՞ էդ գիծը, թե՞ չէ: Ուղղակի ուզում եմ ասել, թե՝ տես քաղաքապետարանն ինչ ա անում, երբ գիծն իրա ձեռքին ա լինում:

Բյուր ջան, հասկանում եմ ասածդ, բայց էդ դոգմա չի: Ի վերջո մեր խնդիրն ա հասնել լավ պետության, որտեղ օրենքն ա հարգվում, որտեղ ամեն մարմին իր գործը լավ ա անում, չէ՞: Օքեյ, խոսում ենք հենց էդ դեպքի մասին:

Խոսում ենք նրա մասին, որ հասնում ենք մի վիճակի, երբ եթե էդ խնդրով ՊՈԱԿ-ն ա զբաղվում, ապա ինքը մեր ճնշման տակ, մեզնից վախենալով կամ չգիտիմ ինչի, իր գործը լավ ա անում: Իսկ եթե դա համարում ենք ոչ ռեալ, ուրեմն նույնքան ոչ ռեալ ա, որ տրանսպորտը կպատկանի մասնավոր ընկերության ու էդ մասնավոր ընկերությունը շահագրգռված կլինի որակի բարձրացմամբ, ոչ թե փող դիզելով:

ԱՌԿԱ պայմաններում թե՛ իմ ասած տարբերակը, թե՛ քո ասածը, իրատեսական չեմ համարում: Դրա համար գծում եմ էն նպատակները, որով կարծում եմ պետք ա շարունակել պայքարը, արդյունքի հասնելու համար:

[Տրիբուն]

Դրա համար էս երկիրը պետք ա վերևից ներքև քանդել, նորից հավաքել, էն էլ Չամիչն ասում ա, չէ, չէ, Սերժիս բան մի ասեք...

Քանդելուց հետո պետք չի մի անգամից հավաքել: Պետք ա մի հարյուր տարի խոպան թողնել, որ հողն ու ջուրը կեղտից զտվի, հետո նոր հավաքել:

Մի անգամ վայթեմ դեպրեսիայի մեջ անկապում էի գրել, որ պետք ա սաղով լքել Հայաստանը ու թողնել որ վրեն յոնջա աճի: Էտ ժամանակ, երբ եթիմի պես ցրված կլինենք ալամ աշխարհով, երևի կհասկանանք հայրենիքի արժեքը: