Բիձա-ի խոսքերից
Տրիբունն ջան, դու տնտեսագետ ես ու նաև աշխարհի ամեն ինչից քաջատեղյակ: Քո մասնագիտականով քո հետ վիճելը հիմարություն կլինի: Հաշվիր որ հետագա իմ փաստարկներ զուտ քո կարծիքն իմանալու համար են:
իմ իմացածով համաշխարհային վալյուտային ներկայացվող առաջին պահանջը վստահությունն է նրա տիրոջ հանդեպ: Այսինքն ոչ թե ինքնին փողի, այլ փողի տիրոջ հանդեպ: Սա պետք է որ ընդունված կարգ լինի /չգիտեմ, մի գուցե տնտեսագիտորեն սխալ եմ/: Այդ վստահությունը տարբեր ժամանակներում տարբեր հիմքեր է ունեցել: մի ժամանակ դա միայն տիրոջ ոսկին էր, հետո բազմապարամետր դարձավ, ուր ոսկին միայն կրիտիկական պահերին սկսեց դեր խաղալ:
Ներկա դարում, երբ ամերիկյան դոլարի ֆիզիկական ծավալները որևէ կերպ չեն համապատասխանում ոչ ոսկուն, ոչ ամերիկյան արտադրանքին, ոչ էլ քաղաքական վստահությանը, աշխարհի ֆինանսական պրոցեսներն իմ կարծիքով զուտ դինամիկ իներցիայի հաշվին են ինչ որ կայունություն ցուցաբերում:
Էն, որ համեմատություն էի բերել սովետի ու ներկա ամերիկայի միջև պատահական չէր: սովետի օրոք մի կիլո պոմիդորը Հայաստանում էլ էր 10 կոպեկ ու Նորիլսկում էլ 10, -դա շուկայական չէր, աբսուրդ էր: Իսկ հիմա էլ դրա հակառակն է ամերիկայում:
բժշկի աշտարավարձը իր արտասնած մեկ բառի համար 3,5 դոլար է, նեյրոխիրուրգի մեկ ժամը մոտ $10,000: CEO- ն իր աշխատողից շատ է ստանում 400 անգամ: Իսկ ԱՄՆ նախագահը, որի մի կոճակի սեղմումով երկիր կարող է վերանալ- ժամում աշխատում է ընդամենը $200:
Սովետի վերացման մեջ ահռելի տեղ ուներ փողի անտեսումը: Իհարկե ներկա դարում փողը մի քիչ ավելի բարդացել է, բայց էս եղած աննորմալ շեղումներով ստացվում է, որ ամերիկացիք էլ են արդեն անտեսում փողը:
Մեծ փողերի ոլորտում ոչ մի կապ չկա փողի ու իր հետևում եղած ոչ ֆինանսական պարամետրերի մեջ: օրինակ ժամը $ 4- 7 ով լիքը մարդ են աշխատեցնում օրեկան նույնիսկ 14-15 ժամ, բայց փողատերերի դեպքում փողը ոչ թե աշխատելու շնորհիվ է գալիս, այլ սարքելու շնորհիվ /making money/.
դեռ 10 տարի առաջ դա մարսվող էր: 2008-ի կրիզիսից հետո, երբ փողը տպեցին ու նվիրեցին բանկերին, շատ բան փոխվեց: պարզվեց որ փողը ոչ մի կերպ չի աշխատվում ու կապ չունի ոչ աշխատանքի, ու ոչ էլ ապրանքի հետ, ուղղակի օդից են սարքում:
Ինչի հաշվին է սա ապահովվում՞: Իմ կարծիքով միայն ու միայն դոլարի հանդեպ հին վստահության: Եթե ռուսները կամ չինացիք տրիլիոններ տպեն ու տան իրենց բանկերին, երկրորդ օրը ռուբլու ու յուանի վրա թքող չի լինի: իսկ ամերիկացիք տպեցին ու հեչ: ոնց կոկա-կոլան 1,25 էր, էնպես էլ 1,25 մնաց: սա անհնար բան է- ֆանտազիա է:
Ասածս էն է, որ էս իներցիան, էս վստահությունը շարունակելու համար ամերիկան պետք է կողմնակի պրոցեսներով շեղի աշխարհի ուշադրությունը դոլարի վիճակից, ու շեղում է՝ սրան նրան ռմբակոծելով ու արդեն ոչ թե վստահությունն է փողի հիմքը, այլ վախը:
Էջանիշներ