v2.0 #ladolcevita

[Ռուֆուս]

Երբ որ Հայաստան այցելած իտալացիների հետ Հայաստանից եմ զրուցում, ամոթից գետինն եմ մտնում, երբ իմանում են, որ 1-2 շաբաթում Հայաստանում իրենց տեսած տեսարժան վայրերի կեսը ես իմ ապրած ամբողջ կյանքում չեմ տեսել: Գլուխները տարուբերում են, թե, ո՞նց, դու Տաթևն ու Սելիմը չես տեսե՞լ, Ախթալա ու Օձուն էլ չես այցելե՞լ, Ղարաբաղում էլ մենակ Շուշի՞ն ես տեսել: Ո՞նց կարելի է հայ լինել ու չգնալ դրանք տեսնել:

Թու-թու-թու, վերջին մի քանի տարիներին երբ հեծանիվ էի քշում, հասցրել եմ Երևանի շրջակայքն ու Երևան-Սևան-Դիլիջան մայրուղու մոտ գտնվող հիմնական կոթողներն այցելել: Ու գրեթե ամեն ամառ Ալավերդիում մորաքրոջս տանն եմ մնացել, ու չնայած Ախթալան էլ, Օձունն էլ, Դսեղավանքն էլ Ալավերդուց հեռու չեն գտնվել, երևակայությունս մենակ Սանահին-Հաղպատի վրա է կանգ առել: Ասենք տաս անգամ Հաղպատ գնալու տեղը կարող էի մի անգամ Ախթալա գնայի, բայց դե չեմ արել: Պատճառը ֆինանսականը չէր, Հայաստանն էնքան փոքր է, որ որ ծերն ուզում ես հասի, մի գիշերում փաբում ծախսած գումարից էլ քիչ է գալիս: Ոչ էլ ավտո չունենալն է պատճառը, ամեն տեղ էլ հնարավոր է ավտոբուսով, մարշրուտկայով, տաքսիով, կամ էլ գրողը տանի, ավտոստոպով էլ կարելի է Հայաստանը մի ծերից մյուս ծերը ճանապարհորդել: Չէ, թքե՛մ ճակատիդ, Ռուֆու՛ս, էդքան տարի հեծանիվդ տակդ էր, մի օր մենակովդ ոչ մի տեղ չգնացիր:

Իրական պատճառը թամբալությունն է: Տաթևում չե՞մ եղել, ոչինչ, մի օր կլինեմ, մենակ թե 30 տարի ա, էդ անտեր օրը չի գալիս: Ու ընթացքում ուրիշները գալիս են քո երկիրն են վայելում, իսկ դու ոչ մի բան էլ չես տեսնում, որովհետև թամբալ ես ու նախընտրում ես օրվադ դատարկությունը ուրիշ դատարկությամբ լցնել:

Բայց ոչինչ Ես էլ իտալացիներից եմ լավ վրեժ լուծում, ես էլ ստեղ եմ լիքը տեղեր եղել, որտեղ որ իրենք կյանքում չեն գնացել ու լրիվ նույն պատճառներով, ոնց որ ես՝ Հայաստանում: Ճիշտ է Հռոմում դեռ չեմ եղել ու չեմ կարծում, որ մոտակա ժամանակներս Հռոմ գնալս կստացվի, բայց ոչինչ, լավագույնը կպահեմ ապագայի համար:

Մի խոսքով, որոշել եմ էս բացը լրացնեմ: Հենց Հայաստան եկա ու օրերը մի քիչ տաքացան, ինչը որ դեռ չեմ տեսել, գնալու եմ տեսնելու: Չեղավ-չեղավ, հեծանիվ կառնեմ, վրանն ու քնապարկը վրան կկապեմ, մենակով կգնամ ֆրֆրալու: Եթե մարդիկ միանան, էլ ավելի ուրախ կանցնի: Երբ որ ուրիշների հարստությունն ես տեսնում, նոր սկսում ես քո ունեցվածքը գնահատել: Սենց բաներ:

#ankaptag

[Ռուֆուս]

Մի հատ Ռուբիական գրառում անեմ

Ինչը ճիշտ ա, ճիշտ ա, ես իտալական խոհանոցից ավելի քան գոհ եմ: Մենակ որոշ տեսակի մրգերից եմ դժգոհ, բայց դե իտալական կարմիր նարինջներն ու մանդարինները լրիվ տեղը հանում են: Իսկ սրանց մսեղենը պարզապես անմահական ա, ամեն անգամ սալումերիաների կողքից անցնելուց ոտքերս թուլանում են, տարբեր տեսակի սալյամիներ, հում ապխտած ու եփած խոզապուխտներ, սպեք, երշիկներ, նրբերշիկներ, ինչ ասես չունեն: Նույնիսկ բաստուրմա ունեն՝ բրեզաոլա (ընդ որում տավարի մսից բացի պատրաստում են նաև հնդկահավի կամ ձիու մսից), լրիվ նույն ձևի է պատրաստած, մենակ թե առանց չամանի: Ես էլ թարսի պես բաստուրմայի չամանն եմ սիրում: Բայց դե մեկ ա, հայկական ավանդական սուջուխն ու բաստուրման կարոտում եմ:

Գարնանը երբ ախպերս եկել էր, հետը բաստուրմա, սուջուխ ու լավաշ էր բերել, տան կենվորներին մի-մի բրդուճ հյուրասիրեցի, իսկ մնացածը ինքս կերա՝ ամեն կտորը վայելելով:

Նոր տարուց առաջ հետս մնացող բուլղարացուն մերը երկու հատ սուջուխ էր ուղարկել (իրենք էլ դրանից ունեն), մեկն ամբողջությամբ ինքը կերավ, իսկ մյուսը թողեց սառնարանում ու արձակուրդներին վերադարձավ Բուլղարիա: Դե հիմա պատկերացրեք իմ վիճակը, երբ Նոր Տարվան ամեն անգամ սառնարանը բացում եմ, էդ սուջուխն ինձ ա նայում ու լուռ շշնջում. «Կե՛ր ինձ»: Էս երկու շաբաթը չգիտեմ ոնց եմ դիմացել գայթակղությանը, որ էդ սուջուխը չուտեմ, ասենք թեկուզ ուտեի էլ, սարսափելի բան չէր պատահի, բայց դե սիրուն չէր:

Էսօր բուլղարացին հետ էր եկել, խոհանոցում էի, մեկ էլ եկավ, սկսեց սուջուխը կտրել: Բերանիս լոզերը գնացին, ասի ոտս կախ գցեմ, կարող ա ֆայմի, գոնե մի կտոր ինձ էլ հյուրասիրի: Սուջուխը կտրեց, հացի վրա շարեց, առանց ինձ մի կտոր առաջարկելու, առավ գնաց սենյակը: Վայ ես քո էշ գլուխը թաղեմ, անասուն

#sujukh #basturma #popokpndukmandarin***emnmannortarin

[Ռուֆուս]

Իտալիայում տարին երկու անգամ՝ հունվարին ու հուլիս-օգոստոսին բոլոր խանութներում մեծ զեղչեր են՝ 50-90%: Անցած տարի հունվարին գնացի շոփփինգի, նայում ես էն ինչը որ առաջ 50-100 եվրո էր կամ էլ ավելին, հիմա՝ 5 եվրո, 10 եվրո, 20 եվրո, 30 եվրո, մի հատ սրանից ես վերցնում, մի հատ նրանից, առածներդ մի մեծ բան չեն, մեկ էլ վերջում ջոգում ես, որ մի քանի հարյուր եվրոյի գցվել ես ու լիքը զիբիլ շալակած գալիս ես տուն: Տենց լավ խոշորով մի հատ էլ հուլիսին գցվեցի, թե ինչիս էր պետք էդքան շոր ու կոշիկ, չհասկացա:

Էս տարի որոշել էի, որ ոչ մի կոպեկ չեմ ծախսելու, ոչ մի բանի կարիք չունեմ, բայց գիտեի, որ գայթակղությանը չեմ դիմանալու ու հատուկ քաղաք չէի իջնում: Էսօր գնացի ֆրֆրալու, մեկ էլ տեսնեմ՝ OVS/Bata 70% զեղչ, ապրանքների գները սկսվում են 1 եվրոյից: Ամեն կերպ փորձեցի դիմադրել, բայց ոտքերս իմ կամքին հակառակ ինձ ներս տարան: Մի երկու բան փորձեցի, դուրս եկան, աշխատողներն էլ ոնց որ դիտմամբ անեին, գնում գալիս ինչ-որ բան էին բերում, թե գինը ընդամենը 5 եվրո կամ 10 եվրո, ամենավերջինն ա մնացել, վերցնու՞մ ես, թե չէ: Տենց չեղածս փողերը անիմաստ ծախսեցի, լիքը զիբիլ հավաքեցի, մի կերպ քաշ տվեցի տուն: Հիմա նստել նայում եմ իրար վրա շարված տուփերի ու տոպրակների սարին ու հարցնում, ինչու՞, ախր, ինչու՞

#yaxk

[Ռուֆուս]

Բոլոնյայի գրեթե բոլոր մայթերը կամարներով փակված են ու մի հատ ախմախ օրենք կա, որով արգելվում է կամարապատ փակ մայթերին հեծանիվ քշել: Բայց քանի որ սա Իտալիան է, ու իտալացիները խորապես թքած ունեն բոլոր տեսակի օրենքների ու սահմանափակումների վրա, բոլորն էլ հեծանիվները էդ փակ մայթերով են քշում:

Ուրեմն հեծոյով գործի եմ գնում, մի շատ կարճ հատված կա, որտեղ փողոցը միակողմանի է ու ավտոները դիմացից են գալիս ու շատ վտանգավոր ու անհարմար է փողոցով քշելը ու միշտ բարձրանում եմ մայթ: Մի անգամ մայթով գնում էի, մեկ էլ տեսնեմ դիմացից երկու ոստիկան են գալիս ու ձեռուոտ են թափ տալիս, թե կանգնի: Իտալացի ոստիկաններն էլ սարսափելի երևույթ են, պարտադիր ատրճանակները կողքներից կախած՝ հենց էդ անտեր զենքը տեսնում ես, վախենում ես, թե կարող ա ամեն պատեհ, անպատեհ առիթի վրադ օգտագործեն: Կանգնում եմ, հարցնում եմ ինչ ա եղել, (ես էդ ժամանակ չգիտեի էդ օրենքի մասին), սրանք շատ քաղաքավարի ինձ բացատրում են, որ մայթերով արգելված է հեծանիվ քշել, կամ փողոցով պիտի քշեմ, կամ հեծանվից իջնեմ, ոտքով գնամ: Ներողություն եմ խնդրում, հեծոյից իջնում, էդ երկու ոտ ճանապարհը ոտքով անցնում: Դրանից մի երկու շաբաթ անց էլի էդ հատվածով նույն ժամին քշելով անցնում եմ, էլի էս նույն երկուսը դեմս են դուրս գալիս: Մի անգամ էլ են բացատրում, որ արգելված ա, կամ ոտքով գնա, կամ փողոցով, էլի ներողություն եմ խնդրում, ասում եմ, մոռացել եմ, անցնում գնում եմ: Ու հաջորդ օրերին էլի նույն ձևի եմ գործի գնում, ես իտալացիներից ի՞նչ պակաս եմ, որ:

Անցած շաբաթ գործից ուշանում էի, էլի էդ մասով էի հեծոյով անցնում, մեկ էլ որ չտեսնեմ, անկյունից էլի նույն երկուսը դեմս են դուրս գալիս: Միանգամից իջնում եմ հեծոյից, սկսում եմ քայլել, բայց դե արդեն ուշ ա, հասցրել են տեսնել: Հասնում եմ իրենց, կատաղած վրա են տալիս, թե արդեն որերորդ դեպքն է քեզ տեսնում ենք էստեղ հեծանիվ քշելուց, երկու անգամ զգուշացրել ենք, քեզ տուգանք ենք նշանակում՝ 30 եվրո, շուտ փաստաթուղթ ներկայացրու, թե չէ տանում ենք ոստիկանություն: Չեղածս իտալերենը խոդի եմ տալիս ու լաց ու կոծս դնում եմ, թե խեղճ ուսանող եմ, փող չունեմ, հազիվ եմ ծերը ծերին հասցնում, մի տուգանեք, էլ չի կրկնվի, սրանք էլ թե, չէ արդեն հերիք եղավ, բոլ եղավ: Մեկ էլ տեսնեմ երկու չինացիներ են գալիս հեծոներով, ասի, տեսե՞ք էն երկուսն էլ են հեծոյով, իրենց ինչի՞ չեք տուգանում: Չինացիները հասան մեզ, սրանց կանգնացրին, սկսեցին հետները բացատրական աշխատանքներ տանել, ես նստա հեծոս, արագ-արագ քշելով հո չեմ փախնում ու ամեն վայրկյան սպասում եմ, թե հեսա մեջքիցս կկրակեն Բարեբախտաբար հետևիցս վազելու հավես չունեին ու ես դեռ շնչում եմ: Տուն գալուց էլ փորձեցի ուրիշ ճանապարհով գալ, մի հատ ուրիշ փողոց գտա, որով ավելի հարմար է երթևեկելը:

Դե մի հատ էլ անեկդոտ իտալացի ոստիկանների ու իրենց ատրճանակների մասին:

Ասում են, երբ որ Իտալիայում ոստիկանը տեսնում ա, որ ավտոդ հաշմանդամների համար նախատեսված տեղում ես կանգնացրել, չեն տուգանում, կրակում են ոտքերիդ, դառնում ես հաշմանդամ

[Ռուֆուս]

BBC-ն էլի եկավ

Էս Վինչենցոն էնքան պարապ ա, որ ամբողջ օրը ՖԲ-ում իր ամբողջ առօրյան ամենայն մանրամասնությամբ պարտաճանաչորեն նկարագրում ա. «Ես հենց նոր ճաշեցի», «Լողացա, տնից դուրս եմ գալիս», «5 կիլոմետր վազեցի», «սալսայի էն դժվար շարժումը 40 րոպեում սովորեցի»: Ու էդ ճղճիմ առօրյան ոչ մեկին հետաքրքիր չի, նյուզֆիդումս գնում կորում ա, առանց մի հատիկ լայքի կամ քոմենթի : Մի անգամ տանը հյուրեր ունեինք, մի գիշեր պիտի մնային, ահագին ռակիրովկա արեցինք, թե ով որտեղ պիտի քնի ու չգիտեմ ոնց էդ գիշերն անցկացրի Վինչենցոյի սենյակում: Գարդերոբը բացեցի, որ առավոտվա շորերս մեջը դնեմ, մեկ էլ տեսնեմ, էս խելոքը իր գարդերոբում շորերն ըստ լվացքի մեքենայի ռեժիմների է դասավորում, ասենք լիքը մայկա, կողքը թուղթ կպցրած cottone 40, սպիտակեղեն՝ cottone 90, սվիտերներ՝ delicato 30 և այլն: Բայց ամեն դեպքում էնքան քյալ է, որ լվացք անելուց մեկ մեկ գնում տանտիրոջն ա կանչում, թե էս շորը սրա հետ էս ռեժիմով կարելի՞ ա լվանալ, թե՞ չէ:

Էս վերջերս մի հատ բրդից սվիտեր առավ, որը ձեռքով պիտի լվացվի, բայց հիմա նույնիսկ ամենապայթած լվացքի մեքենաները ձեռքի լվացքի ռեժիմ ունեն, իսկ ինքը դրա մասին չգիտի Նոր մի ժամ ա բաղնիք զուգարանից դուրս չէր գալիս, ասում եմ, ինչ ա անում էդքան, դու մի ասա, տաշտը դրել ուղիղ 45 րոպե էդ սվիտրն էր լվանում: Իրենից գոհ գոհ սվիտրը ձեռքը բաղնիքից դուրս եկավ, չռռռցնելով տարավ դրսում կախեց ու ուղիղ 30 վայրկյան հետո ՖԲ-ում ստատուս հայտնվեց. «Dash ձեռքի լվացքի փոշի+սվիտր=մաքրություն»: Հիմա էս խելոքի ստատուսը լայքե՞մ, որ իրեն շատ միայնակ չզգա, թե՞ ֆսյո տակի քոմենթ գրեմ, որ բրդից շորերը կախած չեն չորացնում, այլ հորիզոնական դիրքով են փռում, որ չլոճվի

#bambasank #BBC

[Ռուֆուս]

Հայերս շատ ենք սիրում ամեն ինչից բողոքվել, թե սա երկիր չի, թե սա կյանք չի, որ ապրում ենք, բայց արի ու տես, որ հայերից էլ ավելի պարապ ու բողոքավոր ազգ իտալացիներն են: Ու ի տարբերություն հայերի, ովքեր սահմանափակվում են մենակ բողոքելով, իտալացիները դիմում են կոնկրետ գործողությունների, մասնավորապես գործադուլի: Իտալերեն առաջինը սովորածս բառերից մեկը sciopero-ն էր՝ գործադուլ: Իտալական բոլոր տրանսպորտային ընկերությունների սայթերում հատուկ բաժին կա՝ գործադուլներ, որտեղ այցելելով հաճախորդները կտեղեկանան մոտակա գործադուլների օրերին ու ժամերին: Ամեն ինչ անում են մարդկանց անհարմարություն չպատճառելու համար: Ու աշխատողներն էլ պարտաճանաչորեն ամիսը մեկ անգամ գործադուլ են անում, գույնզգույն դրոշները վերցնում, բարձրախոսներով լոզունգներ գոռալով երթ անում, վերջում գալիս ֆիրմայի շենքի դիմաց հավաքվում, մի կես ժամ գոռում, գոչում, հետո հավաքվում, գնում տներով... ու էսպես ամեն ամիս

Նենց չի էն ընկերությունը, որտեղ որ հիմա աշխատում եմ սուրբ է, ընդհակառակը, լիքը սխալ բաներ է անում, բայց ամեն ամիս գործադուլ անելն էլ իրոք որ պերեբոր է:

Էսօր գործի էի գալիս, մեկ էլ տեսնեմ մեր օֆիսի շենքի դիմաց մի 200 հոգի մարդ է հավաքված, մի 40 հատ էլ ոստիկան՝ հինգ-վեց ոստիկանական մեքենաներով, սիրտս կանգնեց, մտածեցի դեպք է պատահել, մարդ-մուրդ են սպանել, կամ նման բան: Դու մի ասա, մի քանի բաժանմունք միացել են իրար, գործադուլ են հայտարարել: Քանի որ ես ուղղակիորեն տնօրինության հետ եմ աշխատում, գործադուլի իրավունք չունեմ, ոստիկանները փաստաթղթերս ստուգեցին, թողեցին, որ ներս մտնեմ: Հիմա գրասենյակումս նստած դրսից հնչող լոզունգների ու կոչերի տակ փորձում եմ գործ անել ու մի տեսակ Սերժիկ եմ ինձ զգում

#sciopero #yerkiryyerkirchi #gortsadul #serzhik

[Ռուֆուս]

Չնայած դասերս դեռ մայիսին էին ավարտվել, բայց մնացել էր ընդամենը մեկ պրոյեկտ, որը պարտավոր եմ հանձնել՝ պաշտոնապես ավարտելու համար: Պրոյեկտը պետք է գրեի դեռ հոկտեմբերին, իսկ դեդլայնը դեկտեմբերին էր: Եթե հոկտեմբերին հավեսով կպնեի գործին, ամենաշատը մի շաբաթում պրոյեկտը կգրեի կվերջացնեի: Բայց դե պրոկրաստինացիան իր սև գործն արեց, ձգեցի, ձգձգեցի, հասա դեկտեմբեր, դեդլայնը դարձրին հունվարին: Եկավ հունվարը, դեդլայնը դարձրին փետրվար: Մի երկու օր առաջ համալսարանից կատաղած նամակ եկավ, թե դեդլայնը վերջին անգամ երկարացնում են մինչև մարտ ու ով մինչև մարտի 15-ը պրոյեկտը չհանձնի, ավարտելու հույս թող չունենա: Ես գիտեի, մենակ ես էլ թամբալ, էն էլ պարզվեց կեսից շատը դեռ պրոյեկտները չեն ուղարկել: Էսօր վերջապես ինքս ինձ էլ քֆրտելով էլ գուրգուրելով համոզեցի, նստեցի կոմպի դիմաց ու սկսեցի գրել: Պարզվեց, գրելը շատ ավելի հեշտ ա, քան ես էի պատկերացնում, մանավանդ որ գրելու շատ բան չկա, ընդամենը արածս գործը իտալերենից թարգմանում եմ անգլերեն, մի քիչ սիրունացնում ու ճոխացնում ու վուալյա: Եթե պրոկրաստինացիա կոչվող ախտը էլի գլուխ չբարձրացնի, կիրակի օրը կվերջացնեմ:

Բայց գրելուց մի տեսակ տխուր եմ, որովհետև էս պրոյեկտով մի կյանքիս մի ամբողջ էջ եմ փակում՝ անքուն գիշերների, գիրք կրծելու ու փսիխոզի հասցնող նևրոզների մի ամբողջ տարի: Բայց նաև ուրախ եմ, որ վերջապես էդ ծանր տարին իր բոլոր բացասական լիցքերով ուսերիցս կընկնի ու կմնան միայն լավ ու դրական հիշողությունները: Հիմա հիշում եմ, ուղիղ մի տարի առաջ ես իսկական զոմբի էի՝ հոգնածությունից ու անքնությունից ուռած աչքերով, ում ամեն փոքր պրոբլեմ կարող էր հիստերիկայի հասցնել:

Հ.Գ. Ներողություն եմ խնդրում բոլոր նրանցից, ում խոստացել էի, որ շուտով վերադառնալու եմ Հայաստան: Մոտակա 4 ամիսներին ես դեռևս Իտալիայում եմ լինելու, պլաններս անսպասելիորեն փոխվեցին:

[Ռուֆուս]

Ժամանակին Ակումբում թեմա էի բացել. «Աշխարհի ամենատարօրինակ գերեզմանոցները»: Հռոմի ու Պալերմոյի կապուցինների դամբարաններն այցելելու հնարավորություն դեռ չեմ ունեցել, ոչ էլ կարողացել եմ Միլանի ու Ճենովայի հանրահայտ միջնադարյան գերեզմանատները տեսնել: Փոխարենը էսօր պարզեցի, որ Բոլոնյայի միջնադարյան գերեզմանատունը ոչ պակաս հանրահայտ է Իտալիայում: Ճիշտ է մարդկային ոսկորներից պատրաստված սարսափներ էստեղ չկան, բայց փոխարենը տարբեր դարաշրջանների մահարձաններ ու շքեղ ձևավորված դամբարաններ կան: Մոտակա օրերս մի մռայլ ու գորշ օր կընտրեմ, ֆոտոապարատս կվերցնեմ ու կգնամ թափառելու

#gothic #horror #ghosts #edgarallanpoe

[Ռուֆուս]

- Ջեսիկա:
- Հայկ:
- Չասես որտեղից ես, թող գուշակեմ:
- Փորձիր:
- Իսրայե՞լ:
- Չէ:
- Պաղեստի՞ն:
- Չէ, Ա տառով է ու մի քիչ ավելի հյուսիս:
- Արաբ:
- Չէ, նորից փորձիր:
- Հայ ես:
- Հա, բայց ինչի՞ց ենթադրեցիր:
- Կանաչ աչքերիցդ, կամ հրեա պիտի լինեիր, կամ արաբ կամ էլ հայ:

Սենց բաներ...

#hayiachker #sirunachker

[Ռուֆուս]

Էս ռոմանական լեզուները մի հատ ախմախ յուրահատկություն ունեն, իրենք հարգալից պաշտոնական «Դուք»-ը լրիվ ուրիշ ձևով են կազմում: Օրինակ իսպաներենում դրա համար հատուկ դերանուն ունեն Usted (հոգնակին Ustedes), որը երրորդ դեմքի եզակի թվի դերանուն է ու հետևաբար բայի խոնարհումը համապատասխանաբար պիտի լինի երրորդ դեմքով եզակի թվով: Երբ որ իսպաներեն էի սովորում էս Usted-ի հետ հեչ չէի համակերպվում, էնքան անբնական էր դիմացինիդ հետ երրորդ դեմքով խոսելը:

Իտալերենում վիճակն էլ ավելի տխուր է, որովհետև իրենք Usted-ին համապատասխան դերանուն չունեն ու փոխարենն օգտագործում են երրորդ դեմքի եզակի թվի իգական սեռի Lei դերանունը, համապատասխանորեն բայը երրորդ դեմքով խոնարհելով: Էս Lei-ի հետ ես ընդհանրապես չունեմ, ոչ մի կերպ ինքս ինձ չեմ կարողանում համոզել էս ձևն օգտագործել ու երբ որ դիմացինս է օգտագործում հաճախ թյուրիմացություններ են առաջանում:

Ուրեմն էսօր գործնական նպատակով զանգահարում եմ, լարված, որ հանկարծ սխալ բան չասեմ ու ծիծաղի առարկա չդառնամ, օպերատորին հարգալից ձևով ու շատ գրագետ իտալերենով խնդրում եմ միացնել Պատրիցիայի հետ: Օպերատորն էլ հարցնում է.
- E Lei chi è? (Իսկ Դուք ո՞վ եք):
Ես էլ էս հարցը հասկանում եմ, թե ՆԱ, Պատրիցիան ո՞վ է (վերջիվերջո Lei-ը իգական սեռի երրորդ դեմքի դերանունն է նաև), պատասխանում եմ, թե Պատրիցիան է:
Իտալացի կնանիք էլ ինչպես գիտեք լավ լիրբ են, զգում եմ, որ մի կերպ է ինքն իրեն հավաքում ու մի անգամ էլ է հարցը կրկնում, թե Դուք ո՞վ եք:
Ես էլ ոչ ավել, ոչ պակաս, պատասխանում եմ, թե Պատրիցիան է, ձեր մոտ է աշխատում:
Գծի էս կողմից զգում եմ օպերատորի ձեռքերի անկառավարելի ժեստիկուլյացիան ու մտքում ասվող քֆուրներն ու հիստերիկացած վրես է գոռում, թե մենք տղամարդու ձայնով Պատրիցիա աշխատակից չունենք:
Ես էլ իրար խառնված ներողություն եմ խնդրում, թե երևի սխալ եմ զանգել ու թափով հեռախոսը կախում եմ ու նոր եմ հասկանում, թե ինչ էր կատարվել:

Մի խոսքով մի կերպ խիզախությունս հավաքելով հետ եմ զանգում, թե կներեք ես իտալերեն լավ չգիտեմ, թյուրիմացություն է տեղի ունեցել, ես էսինչն եմ, ինձ Պատրիցիայի հետ միացրեք

#merda

[Ռուֆուս]

15-րդ դարում Բոլոնյայի կառավարիչ Ջովաննի 2-րդ Բենտիվոլյոն քաղաքում կառուցում է ընտանեկան մատուռ՝ նվիրված Սուրբ Չեչիլիային: Այս մատուռ մուտք կարող էին գործել միայն Բենտիվոլյոների ազնվական ընտանիքը: Մատուռի պատերը զարդարված էին Վերածննդի շրջանի բոլոնյացի հայտնի նկարիչների ֆրեսկոներով, ինչպիսիք էին Ֆրանչեսկո Ֆրանչիան, Լորենցո Կոստան ու Ամիկո Ասպերտինին: Ֆրեսկոներն այնքան գեղեցիկ էին, որ Սանտա Չեչիլիայի մատուռն անվանում էին Բոլոնյայի Սիքստինյան կապելլա: Հետագայում Բենտիվոլյոներն իրենց լավ չպահեցին, դարձան տիրաններ, Հռոմի պապը նրանց անիծեց, իսկ ժողովուրդը մի օր կատաղեց, Բենտիվոլյոների պալատը քանդեց ու ընտանիքին աքսորեց քաղաքից, իսկ մատուռը բացեցին հանրության համար ու կցեցին հարևանությամբ գտնվող Սան Ջակոմո եկեղեցուն:

Հիմա Օրատորիո դի Սանտա Չեչիլիան կարող են այցելել հասարակ մահկանացուները, հիանալ հրաշալի ֆրեսկոներով, իսկ շաբաթ, կիրակի օրերին վայելել դասական երաժշտություն: Ու քանի որ Սուրբ Չեչիլիան երաժշտության պահապան սուրբն էր, այս հինավուրց պատերի տակ դասական երաժշտությունը մի այլ կարգի աննկարագրելի հաճույք է դառնում:

Վալերիանոսի ու Տիբուրտիոսի մարտիրոսությունը (Ամիկո Ասպերտինի)


Վալերիանոսի ու Տիբուրտիոսի թաղումը (Ամիկո Ասպերտինի)


Սուրբ Չեչիլիայի թաղումը (Ֆրանչեսկո Ֆրանչիա)


Վալերիանոսի մկրտությունը (Լորենցո Կոստա)


Սուրբ Չեչիլիայի նվիրատվությունը (Լորենցո Կոստա)


Համաձայն լեգենդի Սուրբ Չեչիլիան ազնվազարմ հռովմեացի էր, ում իր ամուսնու՝ Վալերիանոսի, նրա եղբոր՝ Տիբուրտիոսի ու հռովմեացի զինվոր Մաքսիմոսի հետ 230թ-ին մահապատժի են ենթարկում Ալեքսանդր Սեվերոս կայսեր հրամանով:

[Ռուֆուս]

Բոլոնյայի հայերը

Շուտվանից էի ուզում էս մասին գրեի, բայց հավես չկար: Ask.fm-ում էսօր մեկը հարցրեց, ասի գրեմ:

Նախաբան

Երբ որ նոր էի Բոլոնյա եկել, մեր կուրսում երեք հայ էինք: Մեկի հետ նորմալ ընկերություն եմ անում, ինքն ինձ էր ֆինանսների դասերին էր օգնում, ես էլ իրեն անգլերենով էի օգնում: Իսկ մյուսը ոնց հետագայում պարզվեց, մարդ չէր ու իրական դեմքը բացահայտելուց հետո հետն էլ չշփվեցի: Էս պահին երկուսն էլ Միլանում են ու մենակ ես եմ մնացել Բոլոնյայում: Ուրիշ հայեր Բոլոնյայում չգիտեի ու երկար ժամանակ մտածում էի, որ ես միակն եմ ու անկրկնելի:

Պատահական ծանոթություններ հայերի հետ

Մի անգամ Ֆլորենցիայի եկեղեցիներից մեկում հայ զույգ տեսա, ըստ երևույթին եկել էին հարսանեկան ճանապարհորդության, մի երկու հատ անկապ ադնակլասնիկային նկարներ չխկցրին, անցան գնացին, ցանկություն մոտս չառաջացավ մոտենալ, խոսել:

Ամռանը Վենետիկում էի, երկու աղջիկ անցան կողքներովս, բարձր հայերեն խոսելով: Մոտեցանք, հայերեն առաջարկեցինք «Հառաչանքների կամուրջի մոտ» նկարել, հայերեն նախադասություն լսելուց մի պահ զարմացան, իրար խառնվեցին, հետո ուրախացան, սկսեցինք զրուցել: Մի քանի օրով Իսպանիայից էին եկել ման գալու, ափսոս ուշ էր ու պետք է Սբ. Ղազար գնայինք, թե չէ կարելի էր հետները մի քիչ ավելի երկար շփվել:

Ներսեսենց հետ Սիենայում էինք, մի հատ վերին աստիճանի քյառթու զույգ անցավ մեր կողքով բարձր հայերեն խոսելով անցան: Մոտեցա, հայերենով առաջարկեցի նկարել, սկսեցին հարցուփորձ անել, թե որ «ագենտսվա»-ով ենք եկել Իտալիա ու ինչքան ենք վճարել:

Էլի Ներսեսենց հետ անձրևից պաշտպանվելու համար Պիզայի տաճարում էինք մի քանի ժամով լռվել: Արփիի հետ խաղում էինք, մի աղջիկ մեր կողքը ահագին նստելուց ու ականջ դնելուց հետո վերջապես խոստովանեց, որ հայ է: Թե Իտալիայում ինչ էր անում ու հետի ընկերն ինչ ազգ էր, տենց էլ բան չհասկացանք

Իտալիայի հայ համայնքը
Ֆլորենցիայի, Միլանի, Վենետիկի ու Մոնտեպուլչանոյի հայերի հետ ծանոթանալուց հետո մոտս ցանկություն առաջացավ վերջապես գտնել, թե արդյո՞ք Բոլոնյայում ուրիշ հայեր կան, թե՞ մենակ ես եմ: ՖԲ-ում իտալահայության խումբ կա, էնտեղ հարցրեցի, մի քանի հոգու անուն տվեցին: Բոլորին նամակ գրեցի, մեկից պատասխան չստացա, մեկը սխալ էր քաղաքը նշել ու լրիվ ուրիշ տեղ էր ապրում, իսկ երրորդը՝ Լուսինեն իրոք Բոլոնյայում էր, բայց ասեց, որ էս պահին ուրիշ քաղաքում է ու երբ Բոլոնյա գա, ինձ կգրի:

Բոլոնյայի հայությունը
Հայագիտության ամբիոնը
Երկու ամիս առաջ իտալացի գործընկերներիցս մեկն ինձ ասեց, որ Բոլոնյայում հայագիտության ամբիոն կա՝ դասախոսի ազգանունն էլ Շիրինյան: Գուգլեցի, Շիրինյանին գտա, նամակ գրեցի, ինքն էլ ինձ շատ սիրալիր ձևով (թեպետ տրանսլիտով) հրավիրեց, որ դասախոսությանը նստեմ: Գործի տեղից թույլտվություն վերցրեցի ու գնացի, պարզվեց հայոց լեզվի ու մշակույթի էս տարվա առաջին դասն էր: Շիրինյանը մեծ էնթուզիազմով ու ոգևորությամբ դաս էր բացատրում, իսկ խեղճ ուսանողները աչքերը չռած փորձում էին հասկանալ, թե էդ Հայաստանն ինչ ա ու ինչներին էր պետք դրա մասին իմանալը: Հետո երբ Շիրինյանը հայոց այբուբենը բաժանեց ու բացատրեց, որ պետք է սովորեն գրել կարդալ ու սեմեստրի ավարտին պետք է մի փոքր տեքստ հայերենից թարգմանեն իտալերեն, խեղճները լրիվ խառնվեցին իրար, թե էս տարօրինակ լեզուն ու էլ ավելի տարօրինակ գրերը ոնց պիտի սովորեն ու հասկանան: Առաջարկեցի, որ եթե օգնության կարիք ունենան, ես պատրաստ եմ օգնել: Հա, մեկ էլ Շիրինյանի դասին Լուսինեի հետ ծանոթացա, ում ՖԲ-ով գրել էի մի քանի ամիս առաջ:

Սոնան
Մի ամիս առաջ ՖԲ-ով մեկ ուրիշ հայից նամակ ստացա, ով երկար ժամանակ Իտալիայի հարավում էր ապրել ու նոր էր տեղափոխվել Բոլոնյա: Հանդիպեցինք, պարզվեց լիքը ընդհանուր ընկերներ ունենք, որոշեցինք բացահայտել Բոլոնյայում ապրող մնացած բոլոր հայերին: Մի երկու ուսանողի էլ հայտնաբերեցինք, կողքի քաղաքներում մի երկու հոգու բացահայտեցինք, պարզվեց լավ էլ հայերը շատ են, պարզապես լավ են թաքնվում:

Բաբիլոնիա քյաբաբնոցը
Մի անգամ Լուսինեն ասաց, որ լսել է, որ Բոլոնյայում հայկական շաուրմայանոց կա (Եվրոպայում շաուրման որպես քեբաբ է հայտնի), բայց կոնկրետ հասցեն չգիտեր, մենակ փողոցը գիտեր ու որ սպիտակ մուտք ունի: Որոշեցինք գնալ էդ շաուրմայանոցը գտնել: Փողոցի հենց սկզբում մի հատ կար սպիտակ մուտքով վրան էլ գրած էր Turkish kebab, մտածեցինք դժվար թե հայը շաուրմայանոցի վրան Turkish գրեր, բայց ամեն դեպքում մտանք ներս ու սկսեցինք բարձր հայերեն խոսել: Տեսանք, որ մեզ շան տեղ չեն դնում, դուրս եկանք ու շարունակեցինք քայլել, մտածելով, որ երևի թե հայերին թուրքերի հետ են խառնել: Մի քիչ անց մի ուրիշ քյաբաբնոց տեսանք, էլի սպիտակ մուտքով, անունն էլ՝ Բաբիլոնիա: Մտանք ու աշխատողին կոնկրետ հարցրեցինք, էս քյաբաբնոցում հայ կա՞, իտալացի աղջիկն էլ, թե «Արիի՞ն եք ուզում, մի րոպե, Արարա՛տ, արի, քեզ են հարցնում»: Արարատը պարսկահայ է, մոտ 20 տարի Բոլոնյայում է ապրում, ահագին խոսեցինք, վերջում էլ մեզ շատ համով շաուրմա հյուրասիրեց: Բայց ամենակայֆն էն էր, որ Արարատի շաուրմայանոցում խաղողի թփով տոլմա կա, մի օր հաստատ վերադառնալու եմ իր մոտ:

Մի խոսքով վերջին երկու ամսվա ընթացքում ավելի շատ հայի հետ ծանոթացա, քան էստեղ եղածս մեկ ու կես տարում: Մենք շատ ենք, բայց թաքնված ենք, եթե լավ փնտրես, կգտնես:

[Ռուֆուս]

Իտալացի բուդդիստները

Մի շաբաթ առաջ իտալացի ընկերներիցս մեկն ասաց, որ ինքը բուդդիստ է ու իրենք իրենց բուդդիստական խմբով ամեն շաբաթ մեկնումեկի տանը հավաքվում են աղոթելու ու մեդիտացիա անելու ու հարցրեց, կուզենայի՞ հետը գնալ էդ հանդիպմանը: Ինձ մի այլ կարգի բացեց, որ աշխարհի ամենակաթոլիկ ազգի ներկայացուցիչը կարող է բուդդիստ լինի, բայց ամեն դեպքում հետաքրքիր են ինձ համար նման բաները, համաձայնվեցի ու իրար հետ գնացինք: Նախօրոք հարցուփորձ արեցի ու պարզեցի որ, սրանք բուդդիզմի Սոկա Գակկայ ուղղության ներկայացուցիչներն են, մի քիչ ինտերնետում քրքրեցի, ու պարզվեց, որ Սոկա Գակկայը ընդամենը աղանդ է ու բուդդիզմի հետ էնքան կապ ունի, ինչքան որ ասենք եհովայի վկաներն ու մորմոնները՝ քրիստոնեության: Ամեն դեպքում, արդեն խոստացել էի գնալ, մոտ 20 հոգի 20-40 տարեկան տարբեր տեսակի մարդ էր հավաքվել, նախ խմբովին կերուխում արեցին, հետո գնացին մեդիտացիա անելու: Էդ մեդիտացիա կոչվածը բառերով հնարավոր չէ բացատրել, պատկերացրեք սրանք լուրջ դեմքով ճապոներեն ինչ-որ մանթրաներ են երգում առանց իմաստը հասկանալու: Ես մի կերպ եմ ծիծաղս զսպում, սենյակի մի անկյունում կանգնած անկախ ինձանից ցնցվում եմ, որ հանկարծ ծիծաղից չպոռթկամ, իսկ իրենք արդեն կես ժամ է ամենայն լրջությամբ մեդիտացիա են անում բաղաձայն երգելով ու տրանսի մեջ ընկնելով:

Էս տրագիկոմեդիան վերջապես վերջացավ, մոմերը փչեցին, անուշահոտությունները վառվեցին վերջացան, վրան հիերոգլիֆներ խզբզած մագաղաթի կտորը (գոհոնզոնը) փայտե պահարանում փակեցին ու վերջում սկսեցին իրենցից գոհ ծափահարել, թե ինչի համար, ես էդպես էլ չհասկացա:

Ու քանի որ ես նոր մարդ էի, «բուդդիստներից» մեկը սկսեց ինձ հարցուփորձ անել.
- Հետաքրքի՞ր էր քո համար:
- Ճիշտն ասած ծիծաղելի էր:
- Հա, իմ համար էլ էր սկզբում ծիծաղելի, բայց հետո երբ սկսում ես գրականությունը կարդալ ու հասկանում ես, թե նիրվանան ինչ լավ բան է, սկսում ես ավելի լրջորեն վերաբերվել: Ես երեք տարի առաջ եմ բուդդիստ դարձել ու հիմա իմ կյանքն առանց էս կրոնի չեմ պատկերացնում: Ուզու՞մ ես մեր հաջորդ հանդիպմանն էլ գաս:
- Միգուցե, կարող է էլի գամ:
Ձայնը իջացրեց, կողքուբոլորը նայեց.
- Մի հարց տամ, իսկ դու քրիստոնյա՞ ես, թե՞ մահմեդական:
- ...
Ռադ եղեք, էդ էր մնացել ձեր աղանդի հանդիպմանն էլի գամ

[Ռուֆուս]

Ուրեմն երեկ մի ճապոնուհու հետ եմ զրույց անում։ Թեման հասավ Հայաստանին, հարցնում է, թե Հայաստանի բնակչությունն ինչքան է, ես էլ թե երեք միլիոն։ Մեկ էլ տեսնեմ ուղեղը կախեց, մի քանի րոպե մտքում բարդ հաշվարկներ էր անում, թե էդ երեք միլիոնը Տոկիոյի որ մի թաղամասի կամ ավելի շուտ որ մի բազմաբնակարանային շենքի բնակչությանն է հավասար, մեկ էլ ուղեղի լամպուշկան վառվեց, առանց էդ էլ կլոր աչքերն էլ ավելի կլորացրած վրաս նայեց ու.
- Երեք միլիո՞ն։ Պատկերացնում եմ ինչքան էիր զարմացել, երբ Իտալիա գալուց հետո էսքան շատ մարդ ես տեսնում։
Վայ ես քո էշ խելքը թաղեմ։

#copypaste

[Ռուֆուս]

Փետրվարից Բոլոնյայում մի նոր բնակչուհի էր հայտնվել, ամբողջ քաղաքը ցնծության մեջ: Ասում էին մինչև մայիսի 25 էստեղ է ապրելու: Կաֆեների, խանութների ապակիներին, նույնիսկ մայթերին նրա նկարն էր կպցրած, առաջին երկու ամիսը իրեն տեսնել ցանկացողների քանակությունն էնքան հսկայական էր, որ փողոցում մի քանի ժամանոց հերթեր էին առաջանում: Ես համբերատար սպասեցի, մինչև մարդիկ քիչ քիչ մոռացան իր մասին ու էսօր վերջապես գնացի այցելության: Հրաշք էր

Յան Վերմեեր
Մարգարտե ականջօղով աղջիկը