Կես ժամ անց Արամը սեղմում էր Լոլայի բնակարանի զանգի կոճակը:
- Դու նման ես թրջված մկան, որին զվարճության համար ցեխն են կոխել,- ասաց Լոլան: - Քեզ հետապնդում է ոստիկանությո՞ւնը:
- Ճանաչո՞ւմ ես Խորխե դը Բալենսիագա անունով մինիստրի,- համարյա գոռաց Արամը:
- Ոչ: Քո ինչի:ն է պետք մինիստրը: Այն ցնդա՞ծն է գլուխդ մտցրել:
Լոլան Արամին ներս հրավիրեց, հնարավորություն տվեց լվացվել և չորանալ ու սուրճ հյուրասիրեց: Մի քանի րոպե լուռ նստած էին:
- Իսկ հիմա ինձ ասա, թե ինչ է պատահել,- հանգիստ ասաց Լոլան:
Արամը չգիտեր, թե ինչ պատասխանի: Եթե Ուգոյի պես երազողը չէր հավատում, հապա ի՞նչ կասեր Լոլան, իրենց համեմատությամբ մի շատ լուրջ աղջիկ:
- Հետո ամեն ինչ կբացատրեմ: Հիմա ինձ պետք է իմանալ, թե ով է Խորխե դը Բալենսիագան, հենց հիմա:
Լոլան հանգիստ կում արեց իր սուրճից:
- Այդպիսի մարդու ես չեմ ճանաչում: Ներկայիս կառավարության մեջ, որքան գիտեմ, նման մարդ չկա: Եթե այդքան կարևոր է, վաղը կարող ենք միասին ճշտել:
Հանկարծ Արամի աչքերը ոգևորվածությամբ փայլատակեցին:
- Ես գիտեմ, թե ով ինձ կպատասխանի,- բացականչեց նա: Ու մինչ Լոլան կհասցներ մի բան ասել, դուրս թռավ տանից:
Կես ժամ անց Արամը Մարդաբանական թանգարանի դռների առաջ էր:
- Թանգարանը փակ է,- ասաց պահակը,- եկեք վաղը` ժամը տասից:
- Իսկ դուք կարո՞ղ եք ինձ տալ սինյոր Մորալեսի տան հասցեն:
Պահակը ուշադրությամբ նայեց Արամին, կարծես ցանկանում էր ճշտել նրա ոչ վտանգավոր մարդ լինելու աստիճանը, ապա ասաց:
- Սինյոր Մորալեսը դեռ շենքի ներսումն է: Միշտ էլ այսքան երկար է մնում… ահա և նա:
Աստիճանների վրա երևաց Բալտասար Մորալեսի անպաճույճ կերպարանքը: Ակնոց էր դրել, ձեռքին հովանոց ուներ:
- Ի՞նչ է պատահել, Միգել,- հարցրեց սինյոր Մորալեսը:
- Այս երիտասարդը ցանկանում էր տեսնել ձեզ:
- Ի՞նձ: Քայլենք ծառուղով, ճանապարհին կասեք, թե ինչ է ձեզ հարկավոր… Ինչո՞ւ եք այս եղանակին առանց անձրևանոց դուրս եկել: Դուք կմրսեք, երիտասարդ: Եթե դեմ չեք` պահեք իմ հովանոցը մեր երկուսի համար:
Դեռ երկար ժամանակ Արամը չգիտեր, թե ինչից սկսի: Տեսնելով նրա հուզմունքը ծեր գիտնականը փորձեց քաջալերել նրան:
- Համարձակ եղեք: Խոստանում եմ օգնել ձեզ:
Արամը վճռաբար կանգնեց և նայեց Բալտասար Մորալեսի աչքերի մեջ:
- Ճանաչո՞ւմ եք Խորխե դը Բալենսիագային,- հարցրեց նա դողահար ձայնով:
Սինյոր Մորալեսը պարզապես ապշած էր: Նույնիսկ բարձրացրեց ակնոցը, որպեսզի ավելի լավ ուսումնասիրի զրուցակցին:
- Խոստովանում եմ, որ դուք ինձ զարմացրիք, երիտասարդ,- վերջապես ասաց նա,- որտեղի՞ց եք իմացել նրա մասին:
- Ես տեսել եմ նրան…
- Հավանաբար ցանկանում էիք ասել, որ տեսել եք նրա նկարը: Որտե՞ղ, եթե գաղտնիք չէ, չեմ թաքցնում որ դա անչափ հետաքրքրում է ինձ:
Արամն ամբողջովին դողում էր հուզմունքից:
- Աղաչում եմ ձեզ, ասացեք ինձ, թե ով էր Խորխե դը Բալենսիագան, որն իրեն կոչում էր նորին մեծության մինիստր: Հոգեկան հիվա՞նդ, ով ամայի վայրում…
- Ուրեմն դրա մասին էլ գիտեք: Այո, դա այդպես էր: Եպիսկոպոս դը Գուսմանը, որը 1820 ական թվականներին Մեխիկոյի եպիսկոպոսն էր, մեզ հաղորդում է, որ Խորխե դը Բալենսիագան, նորին մեծության մինիստրը, արդեն լինելով ոչ այնքան երիտասարդ, խելագարվեց…
- Ներեցեք, սինյոր Մորալես, դուք ասացիք 1820 ական թվականների՞ն:
- Եթե ձեզ հետաքրքրում է ճշգրիտ թվականը, ապա կարիք կլինի գրադարան այցելել, սակայն որքան հիշում եմ, եպիսկոպոս Էնրիկո դը Գուսմանը Մեխիկոյի եպիսկոպոսն է եղել 1820 – ից մինչև 1829 թվականները:
Արամը զարմանքից այլայլվել էր: Թվում էր երազում է գտնվում:
- Իսկ ի՞նչ պատճառով խելագարվեց նորին մեծության մինիստրը:
Սինյոր Մորալեսը հոգոց հանեց:
- Դա շատ ցավալի պատմություն է: Խորխե դը Բալենսիագան ասում էր, որ մի անգամ ուշ գիշերը, երբ տուն էր վերադառնում, հանկարծ մի անճոռնի երկաթյա տնակ տեսավ: Սատանայական ոռնոց էր լսվում տնակից, լուսամուտից ներս փայլատակում էր կայծակը: Ինքն էլ չհասցրեց հասկանալ, թե ինչպես շուտով հայտնվեց տնակի ներսում: Այստեղ նա տեսել էր մի բարձրահասակ տղայի, որին, դատելով նրա տարօրինակ հագուստից, սատանայի ծառայի տեղ էր դրել: Մահու չափ վախեցած մինիստրը աղոթք էր հղել Բարձրյալին, որից հետո վերստին հայտնվել էր Մեխիկոյի փողոցներից մեկում: Բոլոր փորձերը` դուրս վռնդել դևին նրա մարմնից, տեղեկացնում է Էնրիկո դը Գուսմանը, անհաջողություն կրեցին… Ի՞նչ պատահեց ձեզ, երիտասարդ: Ինչո՞ւ այդքան վախեցաք: Հերիք է տնտղեք ձեր հագուստը, այն բավականաչափ վայելուչ է, թեկուզև թրջվել է անձրևից … Ինչո՞ւ ցեխի մեջ շպրտեցիք իմ հովանոցը… Այդ ո՞ւր եք վազում…
Արամը վազում էր դեպի ՙամայի վայրը՚: Այս անգամ նա փորձ չարեց խճճել հետքերը: Գործի դնելով հսկա քայլքերը ու դեսուդեն ցայտեցնելով ջրափոսերի անձրևաջուրը, մի քանի րոպեում հսկա տարածություն հաղթահարեց, ու միայն այն ժամանակ ուշքի եկավ, երբ մի տաքսի տեսավ մայթի աջ կողմում կանգնած: Ակնթարթորեն մեքենայի մեջ գցեց իրեն ու մի հարյուրանոց շպրտեց վարորդին: Սակայն վերջինս քաջ և արկածախնդիր մեքսիկացիների թվին չէր պատկանում, չգայթակղվեց նաև երկրորդ հարյուրանոցով և հաստատակամորեն դուրս վռնդեց Արամին մեքենայից, քանզի համոզված էր, որ նա արդարադատությունից թաքնվող հանցագործ է, որը հինգ րոպե առաջ է փախել բանտից: Նորից սկսեց խելագարի պես վազել: Անձրևը շարունակում էր տեղալ ինչպես դույլերից, երկնքում փայլատակում էր կայծակը: Հատուկենտ մարդիկ, որոնք պատահում էին ճանապարհին, որոնց վրա Արամը ջուր էր ցայտեցնում` խելացնոր ոտք դնելով ջրափոսերի մեջ, զարմանքով էին նայում նրան: Եվս երկու թե երեք տաքսի հրաժարվեցին նրան տեղ հասցնել: Գիտակցությունը գրեթե մթագնել էր: Խորխե դը Բալենսիագա, Մեխիկոյի եպիսկոպոս Էնրիկո դը Գուսման, 1820 թվական, բարձրահասակ տղա` սատանայի ծառա: Շունչն արդեն կտրվում էր, երբ հասավ կոտրված ապակիներով վագոնին: Փոշին կպչուն ցեխի էր վերածվել: Սայթաքում էր, դժվարությամբ բարձրանում ու շարունակում մոտենալ չարաբաստիկ վագոնին: Ոտքից գլուխ ցեխ էր եղել, բայց չէր նկատում: Վագոնի ներսում տարօրինակ առկայծումներ էին լինում, Արամը գրեթե համոզված էր, որ ներս մտնելով կրկին կհանդիպի Խորխե դը Բալենսիագային` նորին մեծության մինիստրին: Ձեռքը տանելով վագոնի դռանը մի պահ վարանեց: Եվ վերստին այն զգացողությունը, որ ինքը մենակ չէ այս ամայի վայրում: Սակայն նրա մենությունը խախտողն այս անգամ վագոնի ներսում չէր: Արամը շրջվեց Ուգոն էր: Նույնիսկ մթության մեջ Արամը կարողացավ հասկանալ, որ դա բարեկամական հայացք չէ: Շուտով փայլատակեց կայծակը և երևաց Ուգոյի չարագուշակ դեմքը: Ոչ մի անգամ այդպիսի տեսքով չէր տեսել նրան:
- Ամերիկացի,ուզում էիր միայնա՞կ տիրանալ գանձին:
Արամը միանգամից չհասկացավ մեքսիկացու ասածը: Ահա թե ինչ, Ուգոն կասկածելի է համարել Արամի վարքը ու գաղտագողի հետևել է նրան: Իսկ երբ Արամը ի վերջո վերադարձել է նույն տեղը, Ուգոյի կասկածները համոզմունքի են վերածվել:
- Ինձ պետք չէ քո գանձը, ես քեզ հիմա ամեն ինչ կբացատրեմ- ասաց Արամը ու շատ զարմացավ, թե որքան անհամոզիչ հնչեցին իր խոսքերը:
Ուգոյի դեմքը ծայրաստիճան լրջացավ: Մահվան սառնություն էր փչում նրանից:
- Երբ սկսեցիր ավել պակաս դուրս տալ,- ասաց նա,- միանգամից ամեն ինչ հասկացա:
- Ի՞նչ ես ուզում դրանով ասել, Ուգո: Գլխիցդ հանիր այդ հիմար միտքը, ի՞նչպես կարող էի այս ամայի վայրում գանձ փնտրել առանց քո օգնության: Լսիր ինձ մի րոպե, ես քեզ ամեն ինչ կբացատրեմ…
- Արամ Հարիգան,- մեքսիկացու խոսքերը կայծակի ու ամպրոպի ուղեկցությամբ հնչեցին ծայրաստիճան չարագույժ,- պատրաստվիր մեռնելու:
Ուգոյի ձեռքերի մեջ պսպղաց ատրճանակը: Արամը կայծակնորեն իրեն գցեց վագոնի ներսը: Պայծառ լույսը կուրացրեց նրան: Արամը սավառնում էր անհուն տարածությունների մեջ, հետո գիտակցությունը մթագնեց ու նրան թվաց, թե տանն է, հարազատների միջավայրում և Ազգանուշ տատիկը պատրաստվում է հարցնել, թե ինչ եղավ վերարկուն, որ հանդգնել էր իր տուն բերել բորբոսնած վիշապը:
Մեջբերել
Lion-ի խոսքերից
Էջանիշներ