Վերջապես...
Մնում է հետևողական լինեն:
Բժիշկների բաց նամակը հասարակությանն ու իշխանություններին
11:10, 24 հոկտեմբերի, 2012
Մենք' ֆեյսբուքյան «Բժշկական ազատ անկախ արհմիություն» խմբում միավորված բուժաշխատողներս, արտահայտում ենք մեր խորին մտահոգությունը առողջապահության ոլորտում տեղ գտած մի շարք բացասական երևույթների կապակցությամբ, որոնք առաջացրել են համընդհանուր անվստահության ու անպաշտպանվածության մթնոլորտ թե հիվանդների, և թե բուժաշխատողների մոտ: Առողջապահությունը նախ ինքը պիտի առողջ լինի: Ներկայումս գործող ՀՀ բնակչության բուժօգնության մասին օրենքը, իր անորոշ ձևակերպումներով, արդյունավետ չի կանոնակարգում բուժօգնության համակարգը, չի արտահայտում ո՛չ բուժօգնությունն իրականացնողի, ո՛չ էլ բուժօգնություն ստացողի, հետևաբար ոչ էլ պետության շահերը: Առողջությունը չի լինում ընդդիմադիր կամ իշխանամետ, այն համամարդկային արժեք է բոլորի համար:
Հայաստանի ազգային մրցունակության հիմնադրամը հայտարարել է առողջապահությունը որպես առաջնահերթություն, և հայտարարել է նպատակային թիրախ' հստակ մրցակցային առավելություն համաշխարհային և տարածաշրջանային շուկաներում: Միգուցե նաև տիեզերական, ով գիտե: Բայց մեզ առավել հետաքրքրում է մեր ժողովրդին մատուցվող ծառայությունների որակը, ու այդ ծառայությունները մատուցողների վիճակը:
Բոլորը պետք է հասկանան, որ ժողովուրդ - բժիշկ - իշխանություն հարաբերության մեջ բժիշկը միշտ ժողովրդի հետ է և' իր գործով, և կյանքում: Անթույլատրելի է այլ նպատակներով սեպ խրել ժողովրդի և բժշկի միջև' բժիշկներին դարձնելով քավության նոխազներ: Զուտ բժշկական պարտականություններից բացի, այսօր բժշկի ֆունկցիային ավելացել են բժշկական և սոցիալական ոլորտների կառավարման թերությունները ծածկելը' բժշկի սեփական նյարդերի և լրացուցիչ անվճար աշխատանքի հաշվին: Այդ ավելացումների մեջ են նաև ազատազրկման դատապարտվելը որպես քավության նոխազ, և երբեմն հիվանդի և հիվանդատերերի կոպտությունն ու բռնությունը անխոս տանելը: Հարգելինե՛րս, այդքան շատ մատնացույց արվող Հիպոկրատի երդման մեջ նման կետեր ՉԿԱՆ:
Մեր կոչը և համագործակցության առաջարկ է բոլոր շահագրգիռ անձանց, և հստակ գիտակցում, որ այսպես այլևս չի կարելի:
Մենք միայն չենք քննադատում, այլ փորձում ենք գտնել լուծման ուղիներ:
Խնդիրներ և լուծումների տեսլական
Ֆինանսական խնդիրներ
Եթե պետության բյուջեն չի կարող ամբողջ առողջապահական ծախսը վերցնել իր վրա և անխուսափելի են համավճարներն ու վճարները, պետք է ընդունել նաև, որ շատ մարդկանց բյուջեն նույնպես չի թույլատրում նման ծախսեր, և միայն ճարահատյալ են դիմում հիվանդանոց: Արդյունքում մենք չենք կարող ունենալ ժամանակակից բժշկություն, մեր բժշկությունը էքստրեմալ բժշկություն է' պայքար խորացված հիվանդությունների, ծայրահեղ վիճակների հետ: Մենք ռեալիստ ենք ու համընդհանուր գործազրկության պայմաններում չենք հուսում համընդհանուր ապահովագրություն:
Լուծման տարբերակ առաջարկում ենք'
1.Կատարել առողջության վարկավորման ծրագիր' քիչ տոկոսադրույքով, արագացված թղթատարությամբ, նույնիսկ հիվանդանոցում: Գումարը տրվում է ոչ թե հիվանդին, այլ հիվանդանոցին' ծառայության դիմաց: Հետագայում հարաբերությունների կողմեր են հիվանդը, հարազատը կամ երաշխավորը' մի կողմից, բանկը' մյուս կողմից, իսկ ռիսկերը վերցնում է պետությունը, քանի որ բանկը և պետությունը ունեն փողային վիճելի հարցերը կարգավորելու մշակված մեխանիզմներ, ինչը չունեն բժիշկը և հիվանդանոցը:
Եթե մարդը չի կարող միանգամից 100 000 դրամ տալ, միգուցե ի վիճակի լինի ամիսը վճարել10 000: Անվճարունակության դեպքում նման մարդկանց ծախսերի ռիսկերը պետք է վերցնի պետությունը' համապատասխան սոցիալական ծրագրերով, մասամբ կամ լրիվ: Նման ձևով պետությունը կարող է մարել նաև արտոնություններ ունեցող մարդկանց գումարը արդեն առկա սոցիալական ծրագրերից: Բժիշկը սոցիալական վիճակի համար մեղք չունի: Բժիշկը իրեն օրենքով ամրագրված լիազորություններով չունի ոչ հիվանդից համավճար պահանջելու, ոչ պահանջը չիրականացնելու դեպքում ստիպելու, ոչ չվճարելու կամ պետպատվերի վերջանալու դեպքում հիվանդին մերժելու կամ չբուժելու, ոչ վիճարկելի դեպքերում գումար հետ վերադարձնելու իրավական գործառույթներ: Մենք բժիշկ ենք' առանց գանձապահի կամ կատարածուի ֆունկցիաների, թողեք մեր գործով զբաղվենք:
Անհասկանալի է, որ բժիշկը (և հիվանդանոցը) նույն հիվանդությունը բուժելու համար ստանում է տարբեր վարձատրություն' պետպատվերի արտոնություն ունեցող հաշմանդամության խումբ ունեցող հիվանդից (ով համավճար չի վճարում) 11.500 դրամ, չունեցողից' 23.500 դրամ: Ինչու՞, ո՞րն է տրամաբանությունը: Իրականում բժիշկը և հիվանդանոցը հաշմանդամին բուժելու համար ավելի մեծ ջանք ու ծախս են անում: Օրինակ' դիաբետով հիվանդին վիրահատելու դեպքում ավելանում են հակադիաբետիկ, մետաբոլիկ, սիրտանոթային դեղորայքները, կատարվում են մեծ քանակի լրացուցիչ բիոքիմիական անալիզներ, ԷՍԳ, էնդոկրինոլոգի, թերապևտի, ակնաբույժի կոնսուլտացիաներ ու հսկողություն, վերքերի ուշ լավացման ու բարդությունների պատճառով երկարատև հոսպիտալիզացիա, կրկնակի միջամտություններ, և այդ ամենը թողնվում է բժշկի և հիվանդանոցի ուսերին: Նույնը կարելի է ասել սիրտ-անոթային, երիկամային, թոքային և այլ հիվանդություններ ունեցողների կապակցությամբ: Արտոնություն ունեցող հիվանդը պիտի անվճար բուժվի պետության, ՈՉ ԹԵ բուժող բժշկի (և հիվանդանոցի) հաշվին:
Կամ ինչու պիտի բժիշկը ընդհանրապես պետական վճարից կրկնակի ավելի քիչ վճարվի, քան հիվանդի վճարածից: Ինչու է այդքան անիմաստ բարդացվել վճարման համակարգը, փոխանակ միջինացվելու:
Նույնը վերաբերվում է մարզային բժիշկներին: Մարզերում վճարների չափը 2-3 անգամ քիչ է Երևանի հիվանդանոցների վճարներից: Քանի որ տոկոսները նույնն են, մարզային բժիշկները ստանում են նույն աշխատանքի համար նույնքան անգամ քիչ, աշխատելով առավել բարդ աշխատանքային և սոցիալական պայմաններում: Համաձայն ենք, որ մարզերում ժողովրդի վճարունակությունը քիչ է, բայց միգուցե մարզերում տոկոսները բարձրացվեր: Այսօր մարզային բժշկությունը դեռ մի կերպ յոլա է գնում նախկին սովետական կադրային քաղաքականության վերջին մոհիկանների հաշվին, բայց աղետը մոտ է: Պետք է գոնե շտապ վերանայել առկա արժեքներն ու տոկոսները, որևէ իմաստ թողնելով մարզերում աշխատելու համար:
2. Բժշկի նվազագույն աշխատավարձ համարել ոչ թե 50 000, այլ գոնե 200 000 դրամը: Եթե համապատասխան տոկոսներից գոյացած գումարը գերազանցում է նշվածը, պարզ է որ պետք է վճարել: Նման մեխանիզմով աշխատելու դեպքում հիվանդանոցը ինքը շահագրգռված կլինի գոնե մինիմում ծավալով ապահովել բոլոր բժիշկներին աշխատանքով, ինչը առավել կարևոր է նորավարտ բժիշկների կայացման, իրենց մինիմալ կենցաղային խնդիրները լուծելու և արտագաղթի կասեցման համար, և աշխատավարձի երբեմն տասնյակ անգամ գերազանցող տարբերություններ նույն հիվանդանոցում չեն լինի:
Այն բուժաշխատողները, ովքեր աշխատում են ֆիքսված աշխատավարձով (նաև բուժքույրերն և մայրապետերը), չեն վճարվում ավելացած աշխատանքային ժամաքանակի համար:
Մենք չենք ուզում խոսել առանց ապացույցների, սակայն դեռ կան թերի աշխատավարձի ստացման դեպքեր:
Պոլիկլինիկայի բժիշկների վարձատրման չափը ուղղակի խայտառակություն է: Նեղ մասնագետ չի նշանակում նեղ կենսապայմաններով մասնագետ. ևս մեկ անգամ հիշեցնենք, որ պոլիկլինիկայի նեղ մասնագետի աշխատավարձը կասզմում է 30-40 հազար դրամ: Շուտով պոլիկլինիկաներում ակնաբույժը, հոգեբույժը, նյարդաբանը և այլ մասնագետներ դառնալու են էկզոտիկա:
Մանկաբույժները, նեոնատոլոգները ընդհանրապես վերանում են նման վճարային համակարգի հետևանքով: Շրջանում մեկ երեխայի հետծննդյան բուժօգնության համար մանկաբույժն ստանում է պաղպաղակի գումար' 400-600դրամ:
Անեսթեզիոլոգները, վիրաբույժները առավել ցայտուն են զգում իրենց իրավական անպաշտպանությունն ու մասսայաբար արտագաղթում են: Որ մեկն ասես:
...շարունակելի
Մեջբերել
Էջանիշներ