Արտագաղթ - սոցիալական ոչ բարվոք վիճակի արդյունք, թե' ազգային առանձնահատկություն

[One_Way_Ticket]

Ի դեպ, մյուս տարվանից Հայաստանը Շենգեն երկրների համար միակողմանի հանում ա վիզային ռեժիմը: Անկեղծ ասած, մեկ էլ դրանից եմ նվաստացած զգում, որովհետև մինչև հիմա գոնե էդ մի պուճուր ինքնասիրությունը կար, անընդհատ ինձ հանգստացնում էի՝ լավ, ես իրանց երկիր գնալու համար պիտի լիքը նվաստանամ էս վիզաների պատճառով, բայց գոնե իրանք էլ գալիս են, հերթեր են կանգնում, որ վիզա ստանան, հետո էլ եթե անօրինական երկար են մնում, իրանց արգելվում ա Հայաստան գալը: Հիմա էդ էլ են հանում, ու մեր ինքնասիրությունը լրիվ հավասարվում ա գետնին

Ես էլ եմ ավելի շատ դրան դեմ, քան կողմ։ Հա, Եվրոպան էլ խոստացել է փոխարենը հեշտացնել մեզ համար իրենց վիզան ստանալը, ու երևի ինչ-որ ցուցադրական բան իրոք կանի։ Ասենք, կարող է վճարը 60 եվրոյից սարքի 35, բայց էական առաջընթաց այդ հարցում չեմ կանխատեսում։ Ուկրաինան 2005 թվականից բաց է ԵՄ երկրների համար, իսկ վերջիններս Ուկրաինային միայն խոստանում են, որ "մենք աշխատում ենք այդ ուղղությամբ, և ունենք առաջընթաց", Տրիբունի ասած եվրոգոմիկությունը Այ Ռուսաստանին հալալ է, վերջերս նոր պահանջ էր մտցրել, որ Գերմանիայի քաղաքացիները տուրիստական վիզա ստանալու համար պիտի ապացուցեն, որ Ռուսաստանում մնալու մտադրություններ չունեն

[One_Way_Ticket]

Էական առաջընթաց կլիներ, որ, ասենք, ով վերջին տարվա կտրվածքով գոնե մեկ շենգենյան վիզա է ունեցել ու այն խախտումների է օգտագործել, նրանից ավելի քիչ փաստաթղթեր ուզեին հաջորդ անգամ դիմելիս։ Բայց չեմ հավատում, որ այդպիսի բան անեն։ Մեր վիզային ռեժիմը առանձնապես խնդիրներ չէր հարուցում եվրոպացիների համար, ով ուզում էր Հայաստան գալ, առանց այդ էլ գալիս էր։ Ռեալ շահ եվրոպացիներին առանց վիզայի թողնելու մեջ չեմ տեսնում։

[dvgray]

պետք է պահանջել եվրոպայից, որ հայաստանցիների համար բացեն իրենց սահմանները: դրանով բոլոր հարցերը կլուծվի:
պետք է իրանց ապացուցել, որ սահմանները բացելուց անօրինական արտագաղթը անհամեմատ ավելի քիչ կլինի, քան է հիմա: ես դրանում համոզված եմ:
եվրոպայում հիմա իրանց համար գործ չկա, հայերը գնում են ինչ անեն: իսկ եթե սխալմամբ և գնա, ապա շատ հեշտ հետ կգա, իմանալով որ իրա վրա ոչ միր վիզային սանկցիաներ հետագայում չի լինի: մանավանդ, որ սենց մարդիկ լիքը փող են ծախսում - անօրինակակն զագսերի ու եսիմ ինչերի վրա: ու գնալով, էտ մեծ ծախսի տակ մտած, չեմ ուզում ձեռնունայն հետ գան... իսկ եթե այդ մեեեծ ծախսերը չլինեն /կաշառք ու նման բաները ինկատի ունեմ/, ապա ինքնաթիռի տոմսն էլ որ տուժի, ապա դա իրան հետ չի պահի վերադառնալուց:

[dvgray]

Ստեղ ոչ մի ճիշտ բան չեմ տեսնում` ոչ մի բանով հիմնավորված չի էդ "ճիշտ"-ը: Կարողա ասես, որ ՀՀ-ում ընդհանրապես ապրել պետք չի կամ ՀՀ-ն ընդհանրապես սպետք չի?
Պարզ մաթեմատիկական տրամաբանությամբ կարելի է հաշվել, որ ՀՀ-ում ստվերի հնարավորինս նվազման և պետեկամուտների օպտիմալ օգտագործման շնորհիվ կարելի է հասնել բավականին բարձր կենսամակարդակի: Իսկ քո ասած "լիցքաթափման" ծրագիրը արդեն 2 տասնյակ տարուց ավել իրականացվում է ու ներկայումս մեծապես աջակցվում է մեր լավ "բարեկամ" ՌԴ-ի կողմից:

ես ինքս տնտեսագետ չեմ, բայց իմ իմացածով, պետեկամուտների մեծխ մասը գալիս է վերջին հաշվով սպառմումից, այլ ոչ թե ներքին արտադրական կամ առավել ևս դրսի աշխարհին սպասարկման ոլորտներից: այսինքն ստեղ օպտիմալ բաշխման շնորգհիվ կարելի է իհարկե թոշակնրը ու պետական ծառայողների աշխատավարձերը ավելացնել, բայց դա կատարվելու է հիմնականում դրսի տնարսֆերների հաշվին, մեկ էլ հիմա արդեն երկրի ընդերքի կողոպուտի հաշվին: իսկ այդ կողոպուտը հավանաբար արդարացված է, քանի որ ուրիշ եկամտի աղբյուր չկա ռեալ, ու ՀՀ կռախից փրկելու միակ ձևն է դա ներկա պահին, հաշվի առնոլվ նաև էսպես կոչված "սպառազինությունների մրցավազքը" : իսկ եթե բնակրությունը պակասի, պետական հոգսերը միանգամից երկրաչափական պրգրեիայով /բացասական գործակցով / կպակասի: հեշտ կլինի մանովրելը: ես էտ միլինոն ասում եմ շատ սիմվոլիկ:
օրինակ նայի, Կաննի կամ Նիցայի բնակչությունը, Վանաձերից երևի փոքր են: ու ինչքան լավ ա ընտեղ ապրողների համար

[StrangeLittleGirl]

Ես էլ եմ ավելի շատ դրան դեմ, քան կողմ։ Հա, Եվրոպան էլ խոստացել է փոխարենը հեշտացնել մեզ համար իրենց վիզան ստանալը, ու երևի ինչ-որ ցուցադրական բան իրոք կանի։ Ասենք, կարող է վճարը 60 եվրոյից սարքի 35, բայց էական առաջընթաց այդ հարցում չեմ կանխատեսում։ Ուկրաինան 2005 թվականից բաց է ԵՄ երկրների համար, իսկ վերջիններս Ուկրաինային միայն խոստանում են, որ "մենք աշխատում ենք այդ ուղղությամբ, և ունենք առաջընթաց", Տրիբունի ասած եվրոգոմիկությունը Այ Ռուսաստանին հալալ է, վերջերս նոր պահանջ էր մտցրել, որ Գերմանիայի քաղաքացիները տուրիստական վիզա ստանալու համար պիտի ապացուցեն, որ Ռուսաստանում մնալու մտադրություններ չունեն

Չէ, ես Ռուսաստանի վրա կատաղած եմ: Էն ա, Պիտերում տուրիզմը խթանելու համար թույլ են տալիս նավով գալու դեպքում երեք օր անվիզա մնալ: Ես էլ ասում էի՝ վերջապես մի տեղ առանց վիզայի կգնամ, թող մի քիչ հետիս եվրոպացիք տանջվեն, տեսնեն՝ էդ ինչ ա:

Էական առաջընթաց կլիներ, որ, ասենք, ով վերջին տարվա կտրվածքով գոնե մեկ շենգենյան վիզա է ունեցել ու այն խախտումների է օգտագործել, նրանից ավելի քիչ փաստաթղթեր ուզեին հաջորդ անգամ դիմելիս։ Բայց չեմ հավատում, որ այդպիսի բան անեն։ Մեր վիզային ռեժիմը առանձնապես խնդիրներ չէր հարուցում եվրոպացիների համար, ով ուզում էր Հայաստան գալ, առանց այդ էլ գալիս էր։ Ռեալ շահ եվրոպացիներին առանց վիզայի թողնելու մեջ չեմ տեսնում։

Բայց տենց էլ կա. ավելի քիչ փաստաթուղթ են ուզում: Ուղղակի երևի քո առաջին անգամ դիմելը վաղուց ա էղել, չես հիշում: Մամայենքս որ պիտի գային մոտս, շատ վաղուց շենգեն վիզա չէին ստացել: Ու չես պատկերացնի՝ ինչ փաստաթղթեր են ուզել: Ուղղակի լացելու էր: Գերմանիայում իմ գրանցման թղթերը, ապրելու իրավունքը, ինչ ասես չեմ ուղարկել էն դեպքում, երբ իրանք որպես տուրիստ էին գալիս, առանց հրավերի:

Մեր վիզային ռեժիմը լավ էլ խնդիր ա, շատ էլ որ օդանավակայանում առանց որևէ բանի տեղում խփում են (ու կարծեմ քառասուն եվրո, թե ինչ մուծում): Հենց վիզայի անուն լսում են, խրտնում են: Ու բացի դրանից, էդ վիզան քսանմեկ օրանոց ա: Մեկ-մեկ ավելի երկար ժամանակով են գալիս, չեն երկարացնում վիզան: Ու գնալուց իրանց ասում են՝ բայ-բայ, վեց ամիս ոտք չդնես Հայաստան:

պետք է պահանջել եվրոպայից, որ հայաստանցիների համար բացեն իրենց սահմանները: դրանով բոլոր հարցերը կլուծվի:
պետք է իրանց ապացուցել, որ սահմանները բացելուց անօրինական արտագաղթը անհամեմատ ավելի քիչ կլինի, քան է հիմա: ես դրանում համոզված եմ:
եվրոպայում հիմա իրանց համար գործ չկա, հայերը գնում են ինչ անեն: իսկ եթե սխալմամբ և գնա, ապա շատ հեշտ հետ կգա, իմանալով որ իրա վրա ոչ միր վիզային սանկցիաներ հետագայում չի լինի: մանավանդ, որ սենց մարդիկ լիքը փող են ծախսում - անօրինակակն զագսերի ու եսիմ ինչերի վրա: ու գնալով, էտ մեծ ծախսի տակ մտած, չեմ ուզում ձեռնունայն հետ գան... իսկ եթե այդ մեեեծ ծախսերը չլինեն /կաշառք ու նման բաները ինկատի ունեմ/, ապա ինքնաթիռի տոմսն էլ որ տուժի, ապա դա իրան հետ չի պահի վերադառնալուց:

Հա, համաձայն եմ: Հետո կարելի ա ավելի լավ միջոցներ ձեռնարկել ապօրինի ներգաղթի դեմ պայքարելու: Համենայնդեպս, մարդու իրավունքների մասին լոլո կարդացող ԵՄ-ն էդ վիզային ռեժիմով շատ ուժեղ խախտում ա մարդու իրավունքները:

[One_Way_Ticket]

Բայց տենց էլ կա. ավելի քիչ փաստաթուղթ են ուզում: Ուղղակի երևի քո առաջին անգամ դիմելը վաղուց ա էղել, չես հիշում: Մամայենքս որ պիտի գային մոտս, շատ վաղուց շենգեն վիզա չէին ստացել: Ու չես պատկերացնի՝ ինչ փաստաթղթեր են ուզել: Ուղղակի լացելու էր: Գերմանիայում իմ գրանցման թղթերը, ապրելու իրավունքը, ինչ ասես չեմ ուղարկել էն դեպքում, երբ իրանք որպես տուրիստ էին գալիս, առանց հրավերի:

Դե փաստաթղթերի ցուցակը իհարկե դեսպանատնից է կախված, բայց տուրիստական վիզայի դեպքում հիմնականը սա է՝ անձնագիր, լրացված հարցաթերիկ, լուսանկար, ավիատոմսերի բռոնյա (Լեհաստանի դեսպանատունը չի ուզում, ի դեպ), հյուրանոցների բռոնյա, աշխատավայրից տեղեկանք, բանկից տեղեկանք, ապահովագրություն։ Ես միշտ սա եմ տարել։

Հա, համաձայն եմ: Հետո կարելի ա ավելի լավ միջոցներ ձեռնարկել ապօրինի ներգաղթի դեմ պայքարելու: Համենայնդեպս, մարդու իրավունքների մասին լոլո կարդացող ԵՄ-ն էդ վիզային ռեժիմով շատ ուժեղ խախտում ա մարդու իրավունքները:

Ես էլ էի առաջ այդպես կարծում, բայց հետո պարզեցի, որ ոչ մի խախտում չկա։ Մարդու իրավունքների մեջ ոչ մի տեղ չի պահանջվում, որ օտարերկրացուն ներս թողնես քո երկիրը։

[StrangeLittleGirl]

Դե փաստաթղթերի ցուցակը իհարկե դեսպանատնից է կախված, բայց տուրիստական վիզայի դեպքում հիմնականը սա է՝ անձնագիր, լրացված հարցաթերիկ, լուսանկար, ավիատոմսերի բռոնյա (Լեհաստանի դեսպանատունը չի ուզում, ի դեպ), հյուրանոցների բռոնյա, աշխատավայրից տեղեկանք, բանկից տեղեկանք, ապահովագրություն։ Ես միշտ սա եմ տարել։


Ես էլ էի առաջ այդպես կարծում, բայց հետո պարզեցի, որ ոչ մի խախտում չկա։ Մարդու իրավունքների մեջ ոչ մի տեղ չի պահանջվում, որ օտարերկրացուն ներս թողնես քո երկիրը։

Տուրիստական, եթե վերջին հինգ տարվա ընթացքում ստացել ես վիզա: Մերոնցից ընտանիքի անդամների անձնագրերն էլ էին ուզում: Ու քանի որ դրսում գտնվողներ կային, մեր գրանցման թղթեր-մղթերով, կացության իրավունքով, ինչ ասես չէին ուզել:

Խոսքը երկիր ներս թողնելու մասին չի, այլ որ իրանց քիթը խոթում են մեր բանկային հաշիվների մեջ (Իռլանդիայի դեսպանատունը տեղեկանք էլ չէ, վերջին վեց ամսվա քաղվածք էր ուզել) ու պահանջում ընտանիքի անդամների գտնվելու վայրի մասին տեղեկություններ տալ:

[One_Way_Ticket]

Չէ, ես Ռուսաստանի վրա կատաղած եմ: Էն ա, Պիտերում տուրիզմը խթանելու համար թույլ են տալիս նավով գալու դեպքում երեք օր անվիզա մնալ: Ես էլ ասում էի՝ վերջապես մի տեղ առանց վիզայի կգնամ, թող մի քիչ հետիս եվրոպացիք տանջվեն, տեսնեն՝ էդ ինչ ա:

Յաա, ես որ Միջին Ասիա ուղևորության էի պատրաստվում, Lonely Planet-ի ֆորումն էի կարդում, ամեն երրորդ թեման վիզաների հարցով էր․ ոնց ստանալ Դուշանբեյում ուզբեկական վիզա, ոնց ստանալ Բիշկեկում տաջիկական վիզա, և այլն, ահագին հաճույք էի ստանում տենց թեմաները տեսնելիս ու չկարդալիս, որովհետև ինձ համար ակտուալ չէին Հլը պատկերացրու, մեկը պատմում էր, որ իրեն էնտեղ սահմանի վրա երկար պահել էին, լրիվ տվյալ երկրի օրենքների շրջանակներում (մաքսային դեկլարացիայի մեջ ինչ-որ բան չէր լրացրել), ու ինքը տամոժնիկին ասել է․ "ես տուրիստ եմ, ինչու՞ ես ինձ համար խնդիրներ ստեղծում, վաղը որ քո որդին Եվրոպա գա որպես տուրիստ ու պրոբլեմներ ունենա, լավ կլինի՞"։ Ինչպիսի նագլիություն, չէ՞։ Հին թեմա էր, թե չէ կպատասխանեի էդ մարդուն, թե մի հատ գնա նայի, թե ինչ փաստաթղթեր եք դուք ուզում, որ էդ մարդկանց Եվրոպա մուտք գործել թողնեք։

[One_Way_Ticket]

Հա, մեկ էլ որ Ուզբեկստանում հյուրանոցում նախաճաշի շուրջ մի բելգիացի տուրիստի հետ էի զրուցում, վիզաներից խոսք գնաց, հպարտորեն ասացի, որ ես առանց վիզայի եմ էս կողմերը գալիս, քանի որ ԱՊՀ երկրի քաղաքացի եմ: Ինչ մի հպարտանալու բան է, չէ՞

[Varzor]

ես ինքս տնտեսագետ չեմ, բայց իմ իմացածով, պետեկամուտների մեծխ մասը գալիս է վերջին հաշվով սպառմումից, այլ ոչ թե ներքին արտադրական կամ առավել ևս դրսի աշխարհին սպասարկման ոլորտներից: այսինքն ստեղ օպտիմալ բաշխման շնորգհիվ կարելի է իհարկե թոշակնրը ու պետական ծառայողների աշխատավարձերը ավելացնել, բայց դա կատարվելու է հիմնականում դրսի տնարսֆերների հաշվին, մեկ էլ հիմա արդեն երկրի ընդերքի կողոպուտի հաշվին: իսկ այդ կողոպուտը հավանաբար արդարացված է, քանի որ ուրիշ եկամտի աղբյուր չկա ռեալ, ու ՀՀ կռախից փրկելու միակ ձևն է դա ներկա պահին, հաշվի առնոլվ նաև էսպես կոչված "սպառազինությունների մրցավազքը" : իսկ եթե բնակրությունը պակասի, պետական հոգսերը միանգամից երկրաչափական պրգրեիայով /բացասական գործակցով / կպակասի: հեշտ կլինի մանովրելը: ես էտ միլինոն ասում եմ շատ սիմվոլիկ:
օրինակ նայի, Կաննի կամ Նիցայի բնակչությունը, Վանաձերից երևի փոքր են: ու ինչքան լավ ա ընտեղ ապրողների համար

Ճիշտ է, պետեկամուտների առյուծի բաժինը գոյանում է ներքին սպառման հաշվին, բայց ոչ ներմուծված ապրանքներից: Եթե նայում ես խոշոր հարկատուների ցանկը, ապա տեսնում ես այդ ցանկում ծառայություններ մատուցող ընկերությունների, հանքաարդյունահանողների մասնաբաժինը ավելի մեծ է: Ու հենց ստեղ էլ խնդիր կա` հարկերն ըստ պատշաճի չեն հավաքագրվում ու բառիս բուն իմաստով երկիրը կթում են ու փողերը տանում դուրս: Դրսից էլ խոպանչի-բարեկամներն են փող ուղարկում ու դրա հաշվին մի քիչ բալանսավորվում է վիճակը, բայց միևնույն է բալանսը բացասական է մեր երկրի համար: Նույն ընդերքի շահագործումը կատարվում է առավելապես ստվերում ու ստացված եկամուտները կրկին հոսում են օտարերկրյա գրպաններ:
Ներկայումս ՀՀ գլխավոր խնդիրը ոչ թե արտահանու-ներմուծում հարաբերակցորւթյան բարելավումն է, այլ ներքին սպառման և ընդերքի շահագործման հաշվին ստացված եկամուտները ստվերից հանելու, հարկելու և ՀՀ-ում շրջանառելու մեջ:

[Varzor]

Ընդհանրապես արտագաղթի համար որպես պատճառ կարող են հանդիսանալ հետևյալ գործոնները.

1. Կյանքին/գույքին սպառնացող վտանգներ (պատերազմ, բնական աղետներ, համաճարակներ և այլն)
2. Սոցիալական և կենցաղային վատ պայմաններ: Սրանց համար կարող են պատճառ հանդիսանալ ինչպես 1 կետում նշվածները, այլը ներքին քաղաքա-հասարակական իրավիճակները:
3. Ունեցածից ավելի լավին ձգտելը (օրինակ` ՀՀ-ում միլիոնատեր է, բայց նախադրյալներ չունի միլիարդատեր դառնալու, գնում է ԱՄՆ): Այս պարագայում սոցիալական ու կենցաղային գործոնները այդքան էլ որոշիչ չեն:
4. Անձնական նախասիրությունները կամ առողջական վիճակը (մարդն ամբող կյանքը երազել է Ճապոնիայում ապրել, ծովային կլիման իրեն ավելի առողջարար է և այլն)
5. Ընտանեկան կամ աշխատանքային անհրաժեշտությունը (գործատուն հաստիքային տեղափոխում է կատարում, գիտնականը երկարատև ուսումնասիրություններ է կատարում արտերկրում, ամուսիններից մեկը օտարերկրյա քաղաքացի է)
6. Սեռական, քրեական, քաղաքական կամ հասարակական հետապնդումները:
...
Կարելի է էլի մանրանալ, բայց ԻՀԿ սրանք հիմնական գործոններն են ու ազդում են բոլոր ազգերի, հասարակարգերի և ժամանակների պարագայում: Սրանք անվանեմ օբյեկտիվ գործոններ:
Ու այս ցանկում բնականաբար ամենաէական գործոնները առաջին 3-ն են, ըստ ազդեցության աստիճանի:
Բայց երբ որ խոսում ենք արտագաղթի ազգային առանձնահատկություններից, ապա պիտի հաշվի առնենք, թե ինչպես են օբյեկտիվ գործոնները ազդում այս կամ այն ազգի ներկայացուցչի խառնվածքի և աշխարհայացքի վրա:
Այնպես որ միանշանակ համեմատել ազգային առանձնահատկությունը օբյեկտիվ գործոնի հետ, այդքան էլ տրամաբանական չեմ համարում:
Օրինակ եթե նույն սոցիալական պայմաններում պահենք հային ու ճապոնացուն, ապա նրանցից որ մեկն ավելի շատ կարտագաղթի և այդ արտագաղթելու որոշման վրա ինչպես է անդրադառնում հայ կամ ճապոնացի լինելը?

[Freeman]

Ընդհանրապես արտագաղթի համար որպես պատճառ կարող են հանդիսանալ հետևյալ գործոնները.

1. Կյանքին/գույքին սպառնացող վտանգներ (պատերազմ, բնական աղետներ, համաճարակներ և այլն)
2. Սոցիալական և կենցաղային վատ պայմաններ: Սրանց համար կարող են պատճառ հանդիսանալ ինչպես 1 կետում նշվածները, այլը ներքին քաղաքա-հասարակական իրավիճակները:
3. Ունեցածից ավելի լավին ձգտելը (օրինակ` ՀՀ-ում միլիոնատեր է, բայց նախադրյալներ չունի միլիարդատեր դառնալու, գնում է ԱՄՆ): Այս պարագայում սոցիալական ու կենցաղային գործոնները այդքան էլ որոշիչ չեն:
4. Անձնական նախասիրությունները կամ առողջական վիճակը (մարդն ամբող կյանքը երազել է Ճապոնիայում ապրել, ծովային կլիման իրեն ավելի առողջարար է և այլն)
5. Ընտանեկան կամ աշխատանքային անհրաժեշտությունը (գործատուն հաստիքային տեղափոխում է կատարում, գիտնականը երկարատև ուսումնասիրություններ է կատարում արտերկրում, ամուսիններից մեկը օտարերկրյա քաղաքացի է)
6. Սեռական, քրեական, քաղաքական կամ հասարակական հետապնդումները:
..

7Որակյալ ուսում

[One_Way_Ticket]

7Որակյալ ուսում

Ուսման նպատակով գնալը գաղթել չի համարվում:

[Freeman]

Ուսման նպատակով գնալը գաղթել չի համարվում:

Ուշադիր չէի կարդացել:

[StrangeLittleGirl]

Ուսման նպատակով գնալը գաղթել չի համարվում:

Համարվում ա: ՄԹ-ի վերջին շուխուռները չե՞ս լսել: Որ որոշել են ներգաղթյալների թիվը նվազեցնել ու ոնց գցել-բռնել են, ուսանողների հաշվին են դա արել: Բայց վերջը չիմացա՝ ոնց վերջացավ էդ շուխուռը:

Ցանկացած երկիր, ուր մեկնում ես ավելի քան երեք ամսով, անկախ նրանից, թե ինչի համար, համարվում ես ներգաղթյալ: