Հայրիկ Մուրադյանը ծնվել է Վանի նահանգի, Շատախի շրջանի Ջնուկ գյուղում 1905 թվականի մայիսի 3-ին:
Հասմիկ Հարությունյանի հետ հարցազրույցի ժամանակ Հայրիկը նրան պատմել է հետևյալ պատմությունը.
<<Մայրս գնացել էր Առնոս լեռան լանջ` կանաչի հավաքելու: Դա մի գարնանային արևոտ օր էր: Հանկարծ երկինքը մթնում է: Սկզբում անձրև է տեղում, հետո` կարկուտ: Մայրս, եղանակից պաշտպանվելու համար, ծածկում է գլուխը մեծ տերևներով մինչև որ հասնում է մի քարանձավի: Այդ ժամանակ հանկարծակի սկսվում են ծննդաբերության ցավերը: Այդպես աշխարհ եմ գալիս ես: Մայրս չկորցնելով իրեն` ինձ փաթաթում է իր զգեստի մի կտորով:
Հայրս տեսնելով, որ եղանակը փոխվել է` անհանգստանում է ու գնում է Առնոս լեռ` օգնելու կնոջը: Հասնելով քարանձավի մուտքի մոտ` նա զարմացած ու ուրախացած նայում է մեզ: Հետո երկուսիս էլ տուն է տանում>>:
1915 թվականին, երբ Հայրիկը 10 տարեկան էր, Շատախի հայերը, այդ թվում նաև Մուրադյանների գերդաստանը, ստիպված են լինում լքել իրենց տները: Սոված ու հուսահատ, Մուրադյանների 54 անձից բաղկացած ընտանիքը, անցնելով մեծ դժվարությունների, համընդհանուր սպանությունների միջով հասնում է Սալմաստ (Իրան): Հետո վերադառնում են Վան, հետո նորից Իրան և, վերջապես, հասնում են Իրաքի անապատներ: Միայն Հայրիկը, նրա մայրը, եղբայրն ու հորեղբայրն են կարողանում ողջ մնալ այդ փորձություններից հետո:
Հայրիկ Մուրադյանն ապրել է երկար, հետաքրքիր ու իրադարձություններով լի կյանք: Ուր էլ, որ նա գնացել է, որտեղ էլ ապրել է` երգը միշտ ուղեկցել է իրեն` ուրախ և տխուր պահերին:
Հայրիկը մասնագիտությամբ պատմաբան էր և շատ արժեքավոր աշխատությունների հեղինակ: Սակայն նա առավել հայտնի էր, որպես հին հայկական ժողովրդական երգերի կատարող: Նա ձայնագրվել է Հայաստանի Ազգային Ռադիոյում: Նրա ձայնն է հնչում բազմաթիվ հայկական հայտնի ֆիլմերում:
Հայրիկ Մուրադյանը Ակունք Ազգագրական Համույթի ոգեշնչողն ու խորհրդատուն էր, որը հետագայում գլխավորեց նրա դուստրը` Մարո Մուրադյանը: Բազմաթիվ ազգագրական համույթներ (այդ թվում` ուսանողական, մանկական) է ստեղծել և գլխավորել Մուրադյանը, որոնցից ամենահայտնին <<Հայրիկ Մուրադյան ազգագրական երգի ու պարի համույթն>> էր` Հասմիկ Հարությունյանի ու Ռուդիկ Հարոյանի տնօրինությամբ:
Մեջբերել
Էջանիշներ