Հայոց պատմություն: Այլ լույսի ներքո

[Malxas]

Դավաճանին այլ բառով կոչելը կամ նրա մեջ որևէ լավ բան տեսնելն ուղղակի անընդունելի է:

Ընդունես, թե չընդունես. եթե արժանիքը կա ուրեմն կա:
Քեզ և ինձ համար դավաճանություն է` իր և իր արհեստակիցների համար արգելքի հեռացում:

[My World My Space]

Դավաճանին այլ բառով կոչելը կամ նրա մեջ որևէ լավ բան տեսնելն ուղղակի անընդունելի է:

կատեգորիկ կերպով նրան անվանել դավաճան՝ կիսագիտական շամանիզմ է, ուստիև նման պաթետիկ-բարոյախրատական արտահայտություններ անելն էլ անտեղի…

[Varzor]

Դավաճանին այլ բառով կոչելը կամ նրա մեջ որևէ լավ բան տեսնելն ուղղակի անընդունելի է:

Դա գիտական մոտեցում չի, առավել ևս պատմագիտական

[Varzor]

Սահմանելուց դու ես լավ, դու էլ սահմանիր
Իսկ եթե լուրջ, ես պարզապես կողմնակից եմ ճշմարտությանը: Թե չէ Վասակի կողմնակիցները նրան երկինք են հանում, իսկ հակառակորդները ոչ մի ձևով չեն ուզում նկատել արժանիքները և լոկ մեկ բառով են բնորոշում` դավաճան:

Քաղաքագիտական սահմանումներից թույլ եմ, բայց
1. լավ դիվանագետ համարում եմ այն դիվանագետին, ով կարողանում է արդյունավետ լուծումներ գտնել և պահովել առավելագույն օգուտն իր պետությանը և դա անում է սեփական նախաձեռնոթւյան հաշվին, նվազագույն ծախսերով/կորուստներով ու կարճ ժամանակում:
2. Միջին կարգի դիվանագետ համարում եմ այն դիվանագետին, ով կարողանում է հստակ պաշտպանել իր պետության շահերը և կատարել նախապես ծրագրված խնդիրները:
3. Մնացածներին կարելի է հանգիստ խղճով կոչել վատ դիվանագետներ, նույնիսկ ավելի շատ ավանտյուրիստներ:

Համաձայն ես?

Բա քանի բառով ես ուզում որ բնութագրեն? Ամեն մի ասպարեզում կարելի է տարբեր բնութագրեր տալ, բայց հայրենական պայքարի տեսանկյունից կա 2 տարբերակ` "մերոնքական" ու դավաճան: Ուրիշ տարբերակ կա?
Հիմա Եղոն ու եկեղեցին էս 1700 տարի է ասում են, որ Վարդանանք մերոնքական են, իսկ Վասակը դավաճան է: Դու ոնց ես համարում կոնկրետ` մերոնքական էր, թե դավաճան? Կրկին եմ շեշտում բնութագրումը տալիս ենք միայն ազգային պայքարի տեսանկյունից:

[Varzor]

կատեգորիկ կերպով նրան անվանել դավաճան՝ կիսագիտական շամանիզմ է, ուստիև նման պաթետիկ-բարոյախրատական արտահայտություններ անելն էլ անտեղի…

Ընդհանուր առմամբ համամիտ եմ: Էդ մարդը լիքը լավ ու ազգանվեր բաներ էլ է կատարել: Դրանք հո չենք կարող ջնջել նրա կենսագրությունից?

[Lion]

կատեգորիկ կերպով նրան անվանել դավաճան՝ կիսագիտական շամանիզմ է, ուստիև նման պաթետիկ-բարոյախրատական արտահայտություններ անելն էլ անտեղի…

Եթե այս ամենը -

Վասակը, այն ժամանակ, երբ սպարապետը իր բանակով գտնվում էր Աղվանքում, կեղծ զորաշարժով ցույց տվեց, թե իբր պատրաստվում է շարժվել Վարդանին օգնության, բայց իրականում գրավեց և ավերեց այն բերդերը, որոնք չէր կարող պահել իր ձեռքում:

Բացի այդ

ա) ոչ մի ջանք չխնայեց հայ-բյուզանդական հնարավոր և հայ-վիրա-աղվանյան կայացած դաշինքը վիժեցնելու ուղղությամբ (Ավարայրի ճակատամարտից մի քանի շաբաթ առաջ տեղեկացրեց Վիրք, Աղվանք և Բյուզանդիա, թե իբր պարսիկները հրաժարվել են իրենց նպատակներից և այլևս կարիք չկա օգնության հասնել հայերին) և ի վերջո հասավ իր նպատակին (սակայն Գուգարքը, որը մինչ այդ միացվել էր Վրաստանին, մասնակցեց ապստամբությանը, քանի որ Տաշիրը և Աշոցքը, ըստ սկզբնաղբյուրների, ներկա էին):
բ) նույն ձևով խոչնդոտեց նաև Խաղկտիքից, Տմորիքից, Աղձնիքից, Կորդույքից եկող հնարավոր օգնությանը (Աղձնիքը Արշակունյաց Հայաստանի ամենահզոր բդեշխություններից էր և նրա զինական ուժը շատ կօգներ Ավարայրում, իսկ Կորդույքը հզոր նախարարություն էր (1.000 հեծյալ) և հատկապես փառաբանված իր նետաձիգներով): Վասակը փորձեց խոչնդոտել նաև Արցախից եկող օգնությանը, սակայն քանի որ Արցախը ավելի սերտ կապերի մեջ էր Վարդանանց հետ, Վասակի քայլը չհաջողվեց և, ըստ Ստեփանոս Օրբելյանի մի տեղեկության, Արցախի Առանշահիկների և նրանց հետ էլ, նաև ՈՒտիքի ու Գարդմանքի հեծելագնդերը և ժողովրդական աշխարհազորերը, որպես Առանշահիկների կրտսեր և քաղաքական ազդեցության ոլորտում գտնվող նախարարներ, մասնակցել են Ավարայրի ճակատամարտին:
գ) Սյունյաց գնդով Ավարայրի ճակատամարտի ժամանակ հանդես եկավ հայերի դեմ՝ գտնվելով Պարսից բանակի աջ թևում :
դ) Ավարայրի ճակատամարտից անմիջապես առաջ մի քանի անգամ ներկայացավ Փայտակարանում գտնվող Միհրներսեհին և տեղեկություններ հայտնեց հայոց բանակի քանակի, զորքի տեսակի և զինվածության մասին :
ե) Վարդանի Աղվանք գնալուց հետո գերեց որոշ առաջատար նախարարների երեխաների՝ Պարսկաստան ուղարկելու համար :
զ) հավաքագրեց լեռնային և դաշտային որոշ վայրենի ցեղեր (օր.՝ Լփնաց, Ճղբաց, և այլն՝ թվով 11 ) , որոնք հետագայում հանդես եկան հայեր դեմ:
է) պարսկական զորամասերով փակեց հյուսիսից Աղվանք մտնող կիրճերը և արգելեց հոների մուտքը Պարսկաստան, որը բավականին կհեշտացներ հայերի վիճակը Ավարայրում՝ շեղելով պարսից բանակի մի մասը :

Այս արարքները ևս այլ կերպ, քան հայրենիքի դավաճանությունն չես անվանի` և քրեաիրավական և բարոյական տեսանկյունից: Եթե նա համաձայն չէր ապստամբության հետ, կարող էր գոնե չեզոք դիրք բռնել, այլ ոչ թե ամեն կերպ ակտիվորեն վնասեր իր ժողովրդին (այդպես, ի դեպ, որոշ չափով վարվեցին Բագրատունիները, ինչը հեշտ է նկատել, քանի որ Եղիշեն Տիրոց Բագրատունու նկատմամբ ատելություն համարյա չի դրսևսորում): Մեր կարծիքով այստեղ ոչ մի դիվանագիտություն չկա:

Նա ով պատերազմող երկրում ՀԱՆԴԵՍ Է ԳԱԼԻՍ ԻՐ ԱԶԳԱԿԻՑՆԵՐԻ ԴԵՄ ՄԱՐՏԻ ԴԱՇՏՈՒՄ, Նա ով պատերազմող երկրում ԱՄԵՆ ԿԵՐՊ ՎՆԱՍՈՒՄ Է ԿԵՆԱՑ ՈՒ ՄԱՀՈՒ ՄԱՐՏԻ ԵԼԱԾ ԻՐ ԱԶԳԻՆ,

ԴԱՎԱՃԱՆ Է - պարզ, հստակ ու կոնկրետ.

Վասակ Սյունին վարվեց հենց այսպես, հետևաբար նա... Դավաճան է: Ուղղակի չեմ հասկանում, թե ինչպես է կարելի արդարացնել նման մարդու: Տեսեք - սովորաբար ՎՍ-ին արդարացնողները բավարարվում են ընդհանուր դատողություններով "ճկուն դիվանագիտության" մասին, բայց հենց կենկրետ գործողություններն ես մատնանշում - ասելու բան չեն ունենում... Հիմա էլ այդպես կլինի, կտեսնեք

http://www.akumb.am/showthread.php/3...=1#post2304202

Նույն բանը այստեղ -

http://www.akumb.am/showthread.php/3...=1#post2253640
http://www.akumb.am/showthread.php/3...81#post1682909

իրեն թույլ տված անձին "դավաճան" կոչել չի կարելի և դա "կիսագիտական շամանիզմ է", տո հալալա ձեր մտածողությանը, կարող եք թուրքերին ծախված ու նրանց մեր բանակի մասին տեղեկատվություն տրամադրող յուրաքանչյուր մեկին էլ արդարացնել...

[My World My Space]

Ո՜նց եմ սիրում, որ Լիոնը նույն բանը հարյուր տեղ քոփի ա անում ու իրան հղում անելով բան ա ապացուցում….

[Lion]

Ոնց եմ սիրում, որ մի բանը հարյուր տեղ քոփի անելուց հետո էլ դրան հիմնավորված առարկություն չեմ տեսնում ու պատրաստվում եմ 101-րդ քոփիին

[My World My Space]

Դոզան ա թույլ, դոզա՜ն…

[Lion]

Հարցը դոզան չի, այլ այն վտանգավոր մտայնությունը, որ դավաճանին ձգտում են արդարացնել: Կրկին քոփի անեմ, որ քո ուշադրությունը հրավիրեմ անպատասխան մնացած հարցիս վրա -

Ի դեպ, մեր հարգարժան վասակասերներին, որոնք փորձում են այդ շարքային դավաճանի գործունեույթան մեջ որևէ խորքային իմաստ տեսնել, կուզենայի հետևյալ հարցն ուղղել – որն է Վասակի և այս մյուս դավաճանների տարբերությունը, որ Վասակին արդարացնում եք, իսկ իրենց` ոչ:

Մեհրուժան Արծրունի և Վահան Մամիկոնյան, հանդես եկան պարսիկների կողմում հայերի դեմ 360-370-ական թվականներին,
Գդիհո Սյունի, հանդես եկավ 481-485 թթ. ապստամբության դեմ, մարտնչեց պարսիկների կողմում, զոհվեց մարտում,
Ֆիլիպ Սյունի, հանդես եկավ 572-591 թթ. ապստամբության դեմ, մարտնչեց պարսիկների կողմում,
Հերակլ Ավագ Հայ և Համազասպ Մամիկոնյան, հանդես եկան 592 և 593 թ-ի ապստամբությունների դեմ, մարտնչեցին բյուզանդացիների կողմում և խեղդեցին ապստամբությունները,
Սահուռ Անձևացի և Վարդիկ Մոկացի, դեպի Հայաստան արաբների առաջին արշավանքի ժամանակ հանդես էին գալիս թշնամու կողմում և նպաստեցին հայկական ուժերի պարտությանը,
Մուշեղ Մամիկոնյան, 652-653 թ-ի պատերազմի ժամանակ հանդես եկավ բյուզանդացիների կողմում հայերի դեմ,
Անձևաց իշխան, հայտնի Տաճատ Անձևացու որդին, որը արաբների դեմ 849-855 թ-ի ապստամբության ժամանակ հանդես էր գալիս արաբների կողմում և խեղդեց խութեցիներին?

Հը, սրանք ևս “խորքային իմաստներ” ու “վեհ նպատակներ” ունեին, թե չէ? Իսկ եթե այնուհանդերձ չէ, ապա որն է նրանց ու Վասակի տարբերությունը?

[Malxas]

Քաղաքագիտական սահմանումներից թույլ եմ, բայց
1. լավ դիվանագետ համարում եմ այն դիվանագետին, ով կարողանում է արդյունավետ լուծումներ գտնել և պահովել առավելագույն օգուտն իր պետությանը և դա անում է սեփական նախաձեռնոթւյան հաշվին, նվազագույն ծախսերով/կորուստներով ու կարճ ժամանակում:
2. Միջին կարգի դիվանագետ համարում եմ այն դիվանագետին, ով կարողանում է հստակ պաշտպանել իր պետության շահերը և կատարել նախապես ծրագրված խնդիրները:
3. Մնացածներին կարելի է հանգիստ խղճով կոչել վատ դիվանագետներ, նույնիսկ ավելի շատ ավանտյուրիստներ:

Համաձայն ես?

Բա քանի բառով ես ուզում որ բնութագրեն? Ամեն մի ասպարեզում կարելի է տարբեր բնութագրեր տալ, բայց հայրենական պայքարի տեսանկյունից կա 2 տարբերակ` "մերոնքական" ու դավաճան: Ուրիշ տարբերակ կա?
Հիմա Եղոն ու եկեղեցին էս 1700 տարի է ասում են, որ Վարդանանք մերոնքական են, իսկ Վասակը դավաճան է: Դու ոնց ես համարում կոնկրետ` մերոնքական էր, թե դավաճան? Կրկին եմ շեշտում բնութագրումը տալիս ենք միայն ազգային պայքարի տեսանկյունից:

Փորձեմ առավել հասկանալի բացատրել իմ կարծիքը:
Ինչ գրել ես, շատ ճիշտ ես գրել, բայց մի կարևոր բանի մասին մոռացել ես նշել, որ ես համառորեն կրկնում եմ և դու ոչ պակաս համառորեն չտեսնելու ես տալիս` ՀԱՆԳԱՄԱՆՔՆԵՐ: Այսպես ուրեմն, եթե հանգամանքները բարենպաստ են, միջին դիվանագետը կարող է փայլունի տեղ անցնել, հակառակ դեպքում ամենալավ դիվանագետն էլ կարող է կործանվել:
Վասակի ու Վարդանի դավաճան - հայրենասեր պահով, Եղիշեի ու եկեղեցու մասին:
Վասակն այդքան դավաճան չէր, ինչքան նրան ներկայացնում են: Չեմ կարծում, թե նա ուզում էր կործանել Հայաստանը կամ պարսիկներինը դարձնել, ավելի շուտ հակառակն է եղել: Եթե Վասակ Սյունին հաղթեր այդ կռվում և Հայաստանը վերականգներ որպես թագավորություն, մի թե նրա մասին չէին գրի, որ մի անձնվեր հայրենասեր է եղել: Իսկ Վարդան Մամիկոնյանին ու իր կողմնակիցներին կքարկոծեինք, որ իրենց մարզպանի դեմ ու հայրենիքի դեմ են դուրս եկել, այսինքն դավաճաններ են:
Մեկ անգամ էլ պետք է նշեմ, որ իմ կարծիքով Վարդան Մամիկոնյանի ու իր կողմնակից նախարարների ամենաընդգծված հատկանիշը հայրենասիրությունը չի եղել: Առաջին հերթին իրենց շահերն են պաշտպանել: Մի թե նրանք չէին, որ պարսիկներին հանձնեցին վերջին Արշակունի թագավորին: Հապա որտեղ մնաց նրանց հայրենասիրությունը այն ժամանակ: Թե կարծում ես մի քսան տարի ապրելով ավելի հայրենասեր դարձան:
Ցավոք պետական մտածելակերպի տեսանկյունից եկեղեցուն կարելի է ավելի վատ բնութագիր տալ: Գրիչն իրենց ձեռքն էր, ինչ ուզեին կգրեին, բայց պատմության մեջ ականատես ենք եղել, որ միայն եկեղեցու շահերով են առաջնորդել և հաճախ դա արել են պետական շահի հաշվին: Վարդանանց պատերազմում նրանք քաջաբար կռվեցին ու նույնիսկ չխնայեցին իրենց կյանքը: Կարող ենք ծափահարել տեսնելով մեր եկեղեցականների խիզախ պահվածքը, բայց դա արվեց հանուն հայ եկեղեցու և ոչ թե հանուն հայ պետականության: Միայն հայ եկեղեցուն չէ բնորոշ այս: Երբ ընկնում էր Կոստանդնուպոլիսը, նույնիսկ այդ ժամանակ հույն եկեղեցականները չհամաձայնեցին ընդունել կաթոլիկների գերակայությունը, որպեսզի պատշաճ օգնություն ստանան: Իսկ այնպես ինչ է եղել որ, քաղաքը թուրքերի ձեռքն ընկավ, բայց եկեղեցին մնաց իրեն համար անկախ:

Մեր շատ սիրելի ու հարգելի Լիոնի պոստերին չեմ պատասխանում, որովհետև ժամանակին շատ երկար բանավիճել ենք, իսկ վերջում մնացել ենք մոտավորապես ամեն մեկս մեր կարծիքին:

[My World My Space]

Ինչ ուզում եք ասեք, բայց եթե «Դավաճանին արդարացնելու համար:» մեկնաբանությամբ ստացածս կարմիր վարկանիշը ինձ մի այլ կարգի դզեց, ապա կարծում եմ տվողին սեռական աննկարագրելի հաճույք ա պատճառել....

[Lion]

Չէ, ապեր, սեռական հաճույք ես այլ բաներից եմ ստանում, վարկանիշի տալուց նման հաճույք ստանալը իմ ճաշակի մեջ չի մտնում, ավելին, ես ավելի շուտ տհաճություն զգացի, բայց դե... պետք էր, ինչ կարող ես անել

Բայց իմ հարցը հերթական անգամ կարծես թե անպատասխան է մնալու...

[My World My Space]

Չէ, ապեր, սեռական հաճույք ես այլ բաներից եմ ստանում, վարկանիշի տալուց նման հաճույք ստանալը իմ ճաշակի մեջ չի մտնում, ավելին, ես ավելի շուտ տհաճություն զգացի, բայց դե... պետք էր, ինչ կարող ես անել

Բայց իմ հարցը հերթական անգամ կարծես թե անպատասխան է մնալու...

հետաքրքիր ա ի՞նչ բաներից...
Ես մի բան գիտեմ, որից որ ստանում են...

[Varzor]

Չէ, ապեր, սեռական հաճույք ես այլ բաներից եմ ստանում, վարկանիշի տալուց նման հաճույք ստանալը իմ ճաշակի մեջ չի մտնում, ավելին, ես ավելի շուտ տհաճություն զգացի, բայց դե... պետք էր, ինչ կարող ես անել

Լիոն ձյա, կարմիր վարկանիշ տվողների շարքերում հեչ չէի մտածի քեզ տեսնել
Մարդը իր կարծիքն ու մտքեի շարադրանքն է ներկայացնում:
Է ջհանդամը, թե 100 հազար հոգի , 1000 տարի ասում են, որ դավաճան է: Ով ասեց որ շատը ճիշտ են?

Այն փաստարկները, որ բերում ես Վասակին դավաճան բնութագրելու համար, բերել էի նաև այլ մարդկանց վերաբերյալ, որոնց ոչ միայն դավաճան չէին համարում, այլև սրբացրել ու հերոսացրել են:
Որ մեկդ հերքեցիք ասածներս? Որ ասածս հերքեցիք?
Գիտես` փաստերով են խոսում:
Կոմունիստների վախտով Նժդեհն էլ եր ազգի թշնամի: Պայքարել էր "ազնիվ պլորետարիատի դեմ"` իր իսկ ժողովրդի դեմ: Տենց ես գտնում? Պարզա, որ չէ, քանի որ Հժդեհի կյանքից ու կատարած գործերից ավելի լավ ես տեղեկացված, քան սովետական պրոպագանդային տարիներին էր: Բայց հո 70 տարի պաշտոնապես համարվում էր դավաճան: Եթե որպես դավաճանի որակման հիմնական գործոն համարում ենք ժողովրդի մի հատվածից դեմ պայքարելու գործոնը, ուրեմն Գրգոր Պարթևն էլ է դավաճան, Աղասի Խանջյանն ու Մյասնիկյանն են դավաճան, Նժդեհն ու Դրոն են դավաճան, Լևոնն էլ, Սերժն ու Ռոբն են դավաճան...
Չեմ հասկանում, են հին թվերին, որտեղ կարևորը ֆեոդալի ու տոհմի շահերն էին, ինչ եք կպել "ազգային" շահերից: Որն էր էդ վախտվ ա ազգային շահը? Եկեղեցուն ու իշխանին վճարվող հարկերը, թե հավայի կռիվների ժամանակ զոհվելը?
Ինչ ազգային շահ, ինչ ազգային դավաճանույթուն? էդ եկեղեցական դեմագոգիային պետք է վերջ տալ: Մի քանի համբալ իշխան իրար հետ չունեին, կռիս տերտերներն էլ խառնակչություն էին անում, էդ եղավ դավածանություն ու ազգի դավաճան? Լավ էլի, երբ ենք ես ճղճիմ ուղեղալվացումից բարձր կանգնելու