Քաղաքապետի ընտրություն Հրազդանում․ 2012

[Mephistopheles]

Տո լավ է ... Սասունի հետ անձամբ խոսացե՞լ ես: Կարող ա հոգու խորքում փոշմամել ա, որ ժամանակին սխա ստավկա արեց, Ջհանգիրյանի նման: «Սասունը իր գաղափարների համար» .... Մեեեեեեեեեեեեֆ ..... Սասունը դաժե ինքը չգիտի, որ ինքը գաղփարներ ունի, դու իրա տեղը եզրակացություններ ես անում: :

Ապեր, խոսքս Սասունի մասին չի թե ինչի ձենները չեն տվել… խոսքը նրա մասին ա որ իրանց կաշառակերությունը քաղաքական մեկնաբաններն արդարացնում են Սասունի կամ եսիմում ով լինելով… Քաղաքական մեկնաբանը կարա պատճառն ասի, բայց չի կարա արդարացնի… իրանց գնածից հենց էդ ա երևում… էն էլ ասեմ որ 5000 դրամով ձեն ծախողը նախկին ընդիմադիր չի, որ պատճառ բերես Սասունի անցյալը… իրանք՝ Հակոբն ու Արամը տենց բան "իրավունք" չունեն ասելու… իրանք կաշառքն արդարացնում են…

կարելի էր արդարացնել եթե ընտրությունը լիներ կաշառքի և մահվան միջև… մենակ չասես տենց էլ կա, որովհետև մարդ կա չի վերցնում… Հակոբն ասում ա "մարդիկ ընտրեցին ընտրակաշառքը" ուրեմն ասա որ շատ վատ ընտրություն են արել, ծախվել են… պուտանկեն երևի մի ժամի համար ա էդքան փող առնում իսկ իրանք 5 տարվա… ինչ հանկարծ որ միլիցեն բռնեց պտի ասի "դե՜ հիասթափված ե՞մ"…

Բայց երևի կարելի ա մի ամբողջ ժողովրդի մեղադրել կաշառակերության ու պուտանկության մեջ ու ձեռքերը լվանալ: «Էս ա մեր ժողովուրդը, բան չենք կարա անենք» ... ինչքան հեշտ ա, չէ՞: ՀԱԿ-ը միտինգ ա անում, սաղին տուն ա ուղարկում, ժողովուրդն ա մեղավոր որ ակտիվ չի: Մարդիկ մարտի մեկին ծեծ են ուտում ու զոհեր են տալիս, զանգում են տուն են ուղարկում, ժողովուրդն ա մեղավոր: Մարդի հինգ տարի ա աճող գների ու կոռուպցիայի պայմաններում հազիվ ծերը ծերին են հասցնում, ժողովուրդն ա մեղավոր, որ Սասունին ձայն չի տալիս: ՀԱԿ-ը երկխոսում ա, ժողովուրդն ա մեղավոր, որ երկխոսությանը չի հավատում:

Ընգեր, օբշի ժողովուրդն ա մեղավոր: Փաթթեմ ես էս ժողովրդին .... թափեք թող գնա, տեղը ուրիշ ժողովուրդ բերեք... լաաաավ, կարգին, քաղհասունացած ժողովուրդ, որ արժանի լինի մեր փառահեղ ընդդիմությանը:


Դուրդ գալի՞ս ա սենց մոտեցումը:

Ապեր չեմ ուզում նույն կռուգով անընդհատ գնանք, բայց եթե քո ամենասիրած ընդդիմությանը բերես Հայաստան հաստատ սրանից ավել չի լինելու… կարաս նույն ձևի ամբողջ մեղքը բարդես ընդդիմության վրա, որն ավելի հեշտ ա, կան դեմքեր ու կոնկրետ գործողություններ… բայց էլի եմ ասում ԱՄՆ-ի ընդդիմությունը մերոնցից ոչ մի բանով լավը չի, մեկը մեկից դեբիլ են… երկրի 99.9999% ժողովուրդ ա, երկրի միջուկը, սյունը, իմաստը, ուժը, ռեսուրսը, շարժիչը ամեն ինչը ժողովուրդն ա, որևէ երկրի մասին ժողովրդով ու իրա ղեկավարությամբ են դատում, բայց առաջին հերթին ժողովրդով… ի՞նչ ես ուզում անեմ՝ ասեմ շատ լավ ժողովուրդ ունենք բայց շատ վատ իշխանություն ու ընդդիմությու՞ն… տենց բան չի լինում, դրանով մարդ չեմ կարա խաբեմ (եղել ա ու մի անգամ չէ)

…բա սենց ա՞ լավ…

Ապեր, դու քանի՞ անգամ ես վերջին չորս տարում Երևանում միտինգի եղել: Ես սաղ ակտիվիստներից ամենաքիչն եմ եղել, բայց մի տաս անգամ եղած կլինեմ, չլինի-չլինի: Գիտե՞ս ինչքան լավ ա ժողովուրդն ամեն ինչ պատկերացնում: Չես էլ պատկերացնում, թե ինչքան լավ ա ամեն ինչ պատկերացնում: Ոչ մի ժողովուրդ թույլ չի տա, որ ինքը մեկին վստահի, իսկ իրա վստահություն ունեցողն իրան չորս տարի տրնգիից տրնգի տանի երկխոսության: Տանի երկխոսության էն ժողովրդին, որը զոհեր ա տվել: Տանի երկխոսության իրա վրա կրակողի հետ: Այ հենց էս արտակարգ պատկերացումն ա, որ ժողովրդին ստիպում ա էսօր ՀԱԿ-ին ցույց տալ իրա իրական տեղը - твое место у параши:

Ես էս ընտրություններից հետո վաբշե հպարտ եմ իմ ժողովրդի բարձր քաղաքական գիտակցությամբ: Ժողովուրդը ձայն չի տվել ՀՀԿ-ին: Ժողովուրդը պատժել ա ՀԱԿ-ին: Իսկ պատժի գագաթնակետը լինելու ա ԱԺ ընտրությունները

Չէ ապեր, եթե աշխարհում ուրիշ ժողովուրդ տեսած չլինեի երևի հավատայի… no way ապեր, ես էլ կարամ ասեմ աշխարհում շատ քիչ ժողովուրդ կա որ ընդդիմությանը պատժելու համար իշխանությանը ձայն տա… հակառակը տեսել եմ… մարդը չի կարա ինքն իրան ավելի մեծ վատգություն անի ինչ ա թե էն մեկի համար մի քիչ վատ, կամ թեկուզ շատ վատ լինի…

[Mephistopheles]

A big, smiley screw from Uncle Sam, հա՞ Մեֆ:

Բա ո՞նց… էդ "լավության" տակից էս իշխանությունները մեր հաշվին են դուրս գալու…

[Mephistopheles]

Իսկ ինձ թվումա շատ էլ արդար են ընտրությունները: Եթե կաշառք են մարդիկ վերցնում, ուրեմն մտածելակերպը էտա, ուրեմն ետ մարդու ձենը նրաննա, ով կաշառքա տալիս: Նույնը նաև վարչական մարմիններում աշխատողների ձայները և այլն... Դայա իրականությունը: Այլ հարց, որ լցոնումներ լինեն, թվեր նկարեն, բայց կարծես թե Հրազդանում նման մասսայական դեպքեր չեն եղել: Ուստի գտնում եմ, որ շատ էլ արդար արդյունքներ են:

Կաշառքի թեման արդար ընտրությունների հարց չի, դա քաղաքացիական հասարակության ու քաղաքացիական արժանապատվության հարցա:

Կաշառքը քրեական հանցագործություն ա ու արդար ընտրության ամենակարևոր թեմաներից մեկն ա Ռեալ ջան, միևնույն ժամանակ քաղաքացիական հասարակության ու քաղաքացիական արժանապատվության հարց…

դրա համար դատ ա հասնում ապեր

[Varzor]

...Ով ուզում է իր լուման ունենալ երկրի զարգացման գործում: Էդ էն ժողովուրդն ա, որը Հայաստանում փոփոխություն ա բերելու:

Դե դուք տենց լումա-լումա ուզենաով պայքարեք միլիարդավոր դոլարներն ունեցող ու ավելի շատ ուզեցողների դեմ:
Պարզ, դպրոցական մակարդակի համեմատույթուններ.
1. ֆինանսա-տնտեսական դաշտում` ուժերն անհավասար են
2. իշխանական լծակների դաշտում` ուժերն անհավասար են
3. ռազմատեխնիկական դաշտռում` ուժերն անհավասար են
4. օտարների աջակցության դաշտում` ուժերն անհավասար են
5. նենգության ու լկտիության դաշտում` ուժերն անհավասար են
....

Էսքան անհավասար պայմաններում էլ ինչ եք ուզում?
Պիտի կամաց-կամաց ուժերի հարաբերակցությունը գոնե որոշ դաշտերում համակշռվի, իսկ իմ խորին համոզմամբ 5.-րդ կետում նշված դաշտում ընդիմությունն ունի լրիվ շանսերը ոչ միայն հավասարակշռելու, այլև գերազանցելու իշխանություններին
Ի դեպ, հիմնական պայքարը գնում է հենց այդ դաշտում

[Varzor]

Կաշառքը քրեական հանցագործություն ա ու արդար ընտրության ամենակարևոր թեմաներից մեկն ա Ռեալ ջան, միևնույն ժամանակ քաղաքացիական հասարակության ու քաղաքացիական արժանապատվության հարց…
դրա համար դատ ա հասնում ապեր

Ճիշտ ես ասում, բայց...
Մի անգամ հարցրեցի, ոչ մեկդ չարձագանքեց` չտեսաք, կամ էլ չտեսնելու տվիք
Բայց մի անգամ էլ հարցնեմ.

Ով կարող է հստակ սահմանել.
Որտեղ է սկսվում ընտրանյաշառքը և վերջանում նախընտրական աշխատանքը` նյութական ծախսերով?
Եթե մի թեկնածու բակում խաղահրապարակ է կառուցել կամ մուտքերն է նորոքել, ընդ որում ընտրություններից առաջ` բնակիչների համար նյութական ծախս է կատարել: Հիմա դա զուտ որպես երևույթ ինչով է վատ կամ լավ բնակչին 5000դր տալուց? Երկուսի դեպքում էլ նույն պայմանն է. ես ձեզ համար, դուք` ինձ համար: Հետն էլ կարող է հավելել. "որ անցա` ավելի ճոխ կլինի" կամ էլ առանց դրա:

Բնական է, որ երուսն էլ բնակչի համար զուտ նախըտրական խոստումից լավ են (մարդիկ արդեն մինչև ականջները կուշտ են այդ խոստումներից)` նաղդը թողած, նիսյայի հետևից չեն գնում:

[Տրիբուն]

Դու նորից սխալվում ես: Տեղեկացված ժողովուրդը, ով հետևում ա քաղաքական իրադարձություններին, ով «փաթթած չունի», գնացել ու ընտրել ա ՀԱԿ-ի թեկնածու Սասունին: Ի տարբերություն շատերի ես փողով ընտրողներին ու վախեցնելով ընտրողներին անուն չեմ կպցնի, բայց ինքս իմ մեջ վստահ եմ, որ իրանք քաղաքականապես չտեղեկացված, քաղաքականապես առանձնապես ոչ հասուն մասսան ա, ով ոչ թե ՀԱԿ-ին ա պատժել, այլ անձամբ իր հարցն ա լուծել, իր 5000 դրամը կլինի, թե աշխատանքի մնալը, կարևոր չի:

Ուրեմն, ժողովրդի տեղեկացվածության, քաղաքականապես հասունության ու բարձր գիտակցության մասին քո պատկերացումների լավագույնս անդրադարձել ա ՀԱԿ ներկայացուցիչը:

Սովը հաղթեց քաղաքացուն. Արամ Մանուկյան

«Այն, ինչ ես տեսա Հրազդանում, կարդացել եմ Հյուգոյի գրքերում: Այդ օրը ճակատ առ ճակատ ես բախվեցի աղքատւթյանը»,- անդրադառնալով Հրազդանում կայացած քաղաքապետի ընտրություններին, այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց ՀՀՇ վարչության նախագահ Արամ Մանուկյանը:

Ես քեզ ու Մեֆին փորձում եմ համոզել, որ էս պայմաններում հույսը դնել բարձր ինքնագիտակցությամբ քաղաքականապես հասուն ժողովրդի վրա միամտություն ա: Ընգեր, մարդկանց առաջնահերթություններն ուրիշ են: Իրանք չեն կարա սաղ օրը թերթ կարդան, Լևոնի ելույթները լսեն ու միտինգի գնան, որ քաղաքականապես կրթվեն ու հասնեն էն մակարդակին, որին դու ես ուզում իրանց տեսնել: Չկա ապեր աշխարհում տենց բա: Քո իմացած քաղաքականապես հասուններն ու տեղեկացվածները երբեք մեծամասնություն չեն լինելու:


Արտակ, հասկացի, պատճառահետևանքային կապը սխալ ես տեսնում:

Էսօրվա Հայաստանում հնարավոր չի հասնել ընտրողների գիտակցության այնպիսի մակարդակի, որ մարդիկ իրենք իրանցով պայքարեն, թույլ չտան որ կաշառք տրվի իրենց ու ապահովեն արդար ընտրություններ, արդար ելքով: Եթիմ երգիրը պիտի ծերից ծեր փոխվի, ապեեեեեեր: Աղքատին գիտակցություն չես կարա բացատրես: Չես կարա համոզես որ իրա ապագան փայլուն ա լինելու, եթե ինքը ընդդիմության ձայն տա: Պիտի ընտրական գրոծընթացը կարգավորողները ծերից ծեր փոխվեն, ուրիշ մարդիկ լինեն, ոչ թե էս ղզլբաշները: Մենք ղզլբաշներին ս...իր անելու փոխարեն մտածում ենք ժողովրդին փոխելու մասին: Ո՞նց ես ուզում փոխես այ ընգեր: Կարո՞ղ ա հարստացնես բոլորին մի անգամից:

Իսկ էդ տեղեկացված ժողովուրդը, ով ընտրել ա Սասունին, հավատալով, Հրազդանի ընտրողների առնվազն 26 տոկոսն էր, առնվազն, որովհետև
ա) ես չեմ հավատում ընտրողների պաշտոնական թվի իսկությանը,
բ) ես կարծում եմ, որ եթե խոպանում եղողներն ավելի քիչ լինեին, ապա ձայներն ավելի շատ կլինեին:

Ու նաև էդ տեղեկացված ժողովուրդը, ով ընտրել ա Սասունին, ընտրությանը մասնակցածների առնվազն 46 տոկոսն էր, առնվազն, որովհետև
ա) ես կարծում եմ, որ ամեն դեպքում եղել են բազմակի քվեարկություններ,
բ) ես կարծում եմ, որ վախի մթնոլորտի բացակայության դեպքում ավելի շատերը կընտրեին:

Հետևաբար քո պատժելու ու ՀԱԿ-ին այլևս չվստահելու մասին տեսությունը սին է: Այո՛, այսօր կա մեծ զանգված, ով չի վստահում: Բայց ամբողջ ժողովրդին մի վերագրի քո ընկալումը: Մի մեծ զանգված ՀԱԿ-ի կողքին է, կողքին է ոչ թե կույր հավատալով, այլ որովհետև իրադարձությունները վերլուծում է քեզնից տարբերվող ձևով: Տես, ես չեմ ասում ճիշտ ու սխալ: Ընդամենը ասում եմ, որ քեզնից տարբերվող ձևով: Որովհետև դու կարծես չես կարողանում ընդունել, որ քոնինից բացի այլ կարծիք կարող է լինել, էն էլ՝ ավելի տրամաբանական ու ճիշտ:

Չուկ ջան, արդեն նույնիսկ Զուրաբյանն ա ընդունում, որ ընտրություններ նորմալ են անցել: Իսկ դու բազմակի քվերակություններից ու վախի մթնոլորտից ես խոսում: Հրազդանում տեղի ա ունեցել երկու բան - (1) Ընդդիմությունը ինչպես միշտ փայլելա կազմակերպչական փնթիությամբ, (2) ՀՀԿ բառացիոեն առել ա ձայները: Այ էսքան պարզ:

Էն որ ժողովուրդը պատժել ա ՀԱԿ-ին, մեր մեջ ասած, իմ ադամանդյա երազանքն էր, ու կապ չուներ իրականության հետ: Որ ՀԱԿ-ը 7000 դրամ բաժաներ, Սասունը կանցներ:

Ու ստեղից գալիս ու հանգում են մի հատ ուրիշ պարզ եզրակացության: Էն որ դու ասում ես, որ վերջին չորս տարում դեպի լավը փոփոխություններ կան ու պետք ա նկատել, թե ոնց ենք մենք բոլորս հասունացել, իրականության հետ ոչ մի աղերս չունի: Քանի որ, եթե դու ճիշտ ես, ապեր, ապա պետք ա ընդունել, որ չորս տարի առաջ միտինգի գնացողների ու մարտի մեկին դոշ տվողների գերակշիռ մեծամասնությունը քաղաքականապես տհաս էր:

Պարզ թվաբանություն ա չէ՞: Եթե էն ժամանակ միտինգ ավելի շատ մարդ էր գնում քան հիմա, իսկ հիմա քո ասելով ՀԱԿ-ի գործունեության արդյունքում քաղաքականապես հասունները ավեի շատ են քան էն ժամանակ, ուրեմն էն ժամանակ բոլորրը, կամ մեծամասնությունը, քաղաքականապես տհաս էին: Ապեր, ես վիրավորված եմ, համ իմ փոխարեն, համ մնացյալ ժողովրդի:

Իսկ ես անձամբ բաց եմ ցանկացած կարծիքի համար ու ընդունում եմ բոլոր ճիշտ կարծիքները: Բայց կարծիքը պիտի հիմնավորված լինի: Ապեր, չորս տարում մենք չենք ունեցել ոչ մի ձեռքբերում (բացառությամբ քո գովերգած հասունացում-մասունացումը, որը շատ սուբյեկտիվ ա), բացի նրանից որ ապահովել ենք Սերժի ու մնացյալ թալանչիների հանգիստ, անվախ ու անպատասխանատու կյանքը: Հրազդանի ընտրությունները դրա վառ ապացույցն են: Նախորոդող բոլոր իրադարձություններն էլ, երկխոսությունով ու թաշա-խուստով, վրից:

Նենց ոնց որ իշխանույթուններն են հաբռգել, ոչ մի անգամ չի եղել: Մի հատ Գալուստին ու մյուս ՀՀԿ-ականներին լսի: Արդեն բան էլ չեն ասում, պռոստը սաղիս ձեռ են առնում, ՀԱԿ-ին ներառյալ: Այնպես որ ապեր, եթե դու ձեռքբերումներ ես տեսնում, քեզ պահի էտ ձեռքբերումները, ինձ դրանք պետք չեն, ու ինչպես տեսնում ես պետք չեն նաև մնացած շարքային ընտրողներին:

[Mephistopheles]

Ճիշտ ես ասում, բայց...
Մի անգամ հարցրեցի, ոչ մեկդ չարձագանքեց` չտեսաք, կամ էլ չտեսնելու տվիք
Բայց մի անգամ էլ հարցնեմ.

Ապեր, մի անգամ մի հատ պարսիկ պատվիրատու ունեի, նրա տունը երբ որ կառուցվեց վերջացավ, կինը շատ էր ուրախացել և որոշեց բոնբոներկա տանել քաղաքապետարանի աշխատողներին ի նշան շնորհակալության… ապեր դու տենայիր էս խաղճին ոնց լարեցին քաղաքպատարանից… կնիկը մնացել էր շվար…

ի՞նչ եմ ուզում ասել… աշխարհում կան տեղեր որտեղ կաշառքի ու նվերի միջև հստակ տարբերություն կա՝ ուրեմն հնարավոր ա հստակ գիծ քաշել… համենայն դեպս ընտրարշավի ժամանակ և ընտրության օրը որևէ կուսակցության կողմից փող բաժանելը այն դեպքում երբ իր թեկնածուն առաջադրված է, պիտի որ կասկած չառաջացնի դրա կաշառք լինելու մեջ

[Varzor]

ի՞նչ եմ ուզում ասել… աշխարհում կան տեղեր որտեղ կաշառքի ու նվերի միջև հստակ տարբերություն կա՝ ուրեմն հնարավոր ա հստակ գիծ քաշել… համենայն դեպս ընտրարշավի ժամանակ և ընտրության օրը որևէ կուսակցության կողմից փող բաժանելը այն դեպքում երբ իր թեկնածուն առաջադրված է, պիտի որ կասկած չառաջացնի դրա կաշառք լինելու մեջ

Ապեր էդ տարբերությունը ֆուֆլո բան ա: Պաշտոնյային cache փողի փոխարեն մի ինչ որ թանկանոց ակումբի կամ առողջարանային կենտրոնի բաժանորդային քարտ են նվեր տալիս` ծնունդին, "ընկերական կարգով": Հիմա դա պակաս կաշառք է, թե նվեր?
Ես ինչքան գիտեմ կաշառքի ու նվերի, հյուրասիրության, օգնության, ուշադրության ցուցաբերման միջև դեռևս ոչ մի ժամանակներում, ոչ մի երկրում, ոչ մի հասարակարգում չեն կարողացել հստակ գիծ քաշել: Իսկ դու պնդում ես, թե "կան երկրներ..." Հստակ քչից-շատից կարողանում են որոշել մենակ փող կամ ուղղակի պայմանավորվածության կարգով տրված նյութական, թանկարժեք իրեի փոխանցման երևույթը և դա դասակարգում են որպես կաշառք:
Էդ քո ասած պարսիկի օրինակը շատ ցայտուն էր ամերիկյան համակարգի համար: Քաղաքապետարանից դուրս են գցել, որովհետև վախենում են, որովհետև իրենք էլ հստակ չգիտեն էդ քո ասած գիծը որտեղով է անցնում: Ու դա կարող էին օգտագործել իրենց դեմ` մի ուզող ունեն, հազար չուզող :
Իսկ հայերն արդեն պարսիկներից խելոք են` բոնբոներկան տանում են, տեղում բացում են, վրայից մի հատ ուտում ու դա միանգամից, վուայլա` կաշառքից վերածվում է նվեր-հյուրասիրության
Հիմա հասկացար, թե որտեղ է աբսուրդը?
Ընտրություններից առաջ փողոցներ ասֆալտելը, շենքի մուտքեր ու խաղահրապարակներ սարքելը ըտրակաշառք չեն? Եթե ընտրակաշառք չեն, ապա ինչու են արվում հենց ընտրություններից առաջ?
Ասենք` փող չտային չտային, բայց մարդկանց ընտրություններից առաջ մի շաբաթ ձրի սննդի կետերում կերակրեյին` կաշառք է, թե չէ?: Կամ էլ սննդամթերքի չեկեր բաժանեյին, ինչ-որ բոնուսային կտրոններ և այլն: Հիմա դա կաշառք է, թե ընտրողի հանդեպ բարի վերաբերմունք?

[Chuk]

Էսօրվա Հայաստանում հնարավոր չի հասնել ընտրողների գիտակցության այնպիսի մակարդակի, որ մարդիկ իրենք իրանցով պայքարեն, թույլ չտան որ կաշառք տրվի իրենց ու ապահովեն արդար ընտրություններ, արդար ելքով: Եթիմ երգիրը պիտի ծերից ծեր փոխվի, ապեեեեեեր: Աղքատին գիտակցություն չես կարա բացատրես: Չես կարա համոզես որ իրա ապագան փայլուն ա լինելու, եթե ինքը ընդդիմության ձայն տա: Պիտի ընտրական գրոծընթացը կարգավորողները ծերից ծեր փոխվեն, ուրիշ մարդիկ լինեն, ոչ թե էս ղզլբաշները: Մենք ղզլբաշներին ս...իր անելու փոխարեն մտածում ենք ժողովրդին փոխելու մասին: Ո՞նց ես ուզում փոխես այ ընգեր: Կարո՞ղ ա հարստացնես բոլորին մի անգամից:

Տրիբուն ջան, նորից տպավորություն ա, որ դու անտեսում ես ուրիշների, մասնավորապես իմ գրածները: Եթե դու ուշադիր լինեիր, ապա կնկատեիր, որ ես այս թեմայում կամ այլ տեղ միշտ հնարավորինս օբյեկտիվ գնահատում եմ ընտրությունների անցկացման ձևն ու ի սկզբանե ասում, որ այդ ճանապարհով խնդիրը լուծվել չի կարող: Ես միշտ ասում եմ, որ ընտրությունը միայն ճանապարհին քայլ ա, կոնկրետ էս դեպքում ժողովրդին ակտիվացնելու ձև: Առավել ևս եթե դու խոսում ես ու փաստորեն հասկանում ես, որ ժողովուրդն այլ խնդիրներ ունի (ժողովրդի մի հատվածը, ոչ փոքր հատվածը), ապա նաև պետք է հասկանաս, որ այս պայմաններում ուղղակի անհնար է ընտրությունների բոյկոտ կազմակերպելը, որովհետև էդ խնդիրներ ունեցողների մի հատվածը իր հենց այդ խնդիրների լուծումը ոչ քաղաքացիական բարձր գիտակցության դաշտում լինելու պատճառով գնալու ա ընտրությունների, ընտրություններն անց են կացվելու, «ընտրվելու» են իշխանությունները ու ամեն ինչ շարունակվի հին ձևով: Այսինքն ստացվելու է, որ ընտրությունները Հայաստանում բացարձակապես ոչինչ չեն փոխում, այդ թվում չի փոխվի պայքարող ակտիվ զանգվածը, նորերը չեն միանա: Ընտրություններին մասնակցել, ըստ այդմ, կարող է օգտագործվել որպես ստիմուլ ավելի շատ ժողովուրդ ոտի կանգնացնելու համար: Իսկ էն, որ էսօր միայն ժողովրդի ակտիվությամբ կարող ենք փոփոխության հասնել, կարծում եմ, որ երկուսս էլ համաձայն ենք, ու սա անկախ նրանից, որ ժողովրդի ակտիվության օգտագործումը ես կարող եմ մի կերպ տեսնել, մասնավորապես ասենք չարչրկված սահմանադրական պայքարի տեսքով, դու այլ կերպ, մասնավորապես ուժի ու զոռբայության ակնհայտ դրսևորումներով: Ահա ուրեմն այդ մեր պատկերացումներից, հետագա պայքարի ձևի մասին (ստեղ ի դեպ նկատեմ, որ ես քո պատկերացրած մեթոդները չեմ բացառում) մենք տեսնում ենք, որ պետք ա ժողովրդի մոբիլիզացիա, ակտիվացում: Եթե ՀԱԿ-ն էս պահին ուզում ա ժողովրդին ակտիվացնի, ապա լավագույն տարբերակներից մեկը հենց ընտրությունները որպես գործիք օգտագործելն ա: Սա անկախ նրանից, որ դու կարծում ես, թե ՀԱԿ-ն ուրիշ բան ա ուզում, պետք ա որ տրամաբանորեն մտածելու դեպքում հասկանաս, որ եթե սխալվում ես, ուրեմն իսկապես կա հարցի այդ կողմը՝ ընտրություններով հասնել ժողովրդի ակտիվացման:

Ինչ վերաբերվում ա քո ասածին, որ ժողովրդի մեծ մասը երբեք քաղաքացիական բարձր գիտակցություն չի ունենա, համաձայն եմ: Ես հակառակը երբեք չեմ ասել: Բայց կա ինչ-որ կրիտիկական զանգված (դա կլինի 100 մարդը, 1000 մարդը, 10000 մարդը, 100000 մարդը, թե 1000000 մարդը, ես չեմ քննարկում, արդեն ուրիշ հարց ա դա), որի նման գիտակցության հասնելու դեպքում կարելի ա փոփոխությունների հասնել, որտև իրանք կլինեն լավ կորիզ, անառարկելի ա: Ու էդ քանակի մարդկանց նման գիտակցությամբ դառնալը խնդիր ա, որի համար պետք ա պայքարել, հասնել դրան:

[Chuk]

Ու ստեղից գալիս ու հանգում են մի հատ ուրիշ պարզ եզրակացության: Էն որ դու ասում ես, որ վերջին չորս տարում դեպի լավը փոփոխություններ կան ու պետք ա նկատել, թե ոնց ենք մենք բոլորս հասունացել, իրականության հետ ոչ մի աղերս չունի: Քանի որ, եթե դու ճիշտ ես, ապեր, ապա պետք ա ընդունել, որ չորս տարի առաջ միտինգի գնացողների ու մարտի մեկին դոշ տվողների գերակշիռ մեծամասնությունը քաղաքականապես տհաս էր:

Պարզ թվաբանություն ա չէ՞: Եթե էն ժամանակ միտինգ ավելի շատ մարդ էր գնում քան հիմա, իսկ հիմա քո ասելով ՀԱԿ-ի գործունեության արդյունքում քաղաքականապես հասունները ավեի շատ են քան էն ժամանակ, ուրեմն էն ժամանակ բոլորրը, կամ մեծամասնությունը, քաղաքականապես տհաս էին: Ապեր, ես վիրավորված եմ, համ իմ փոխարեն, համ մնացյալ ժողովրդի:

Տրիբուն ձյա, ինձ դուր չեկավ «Քաղաքականապես տհաս» արտահայտությունը, ես այն մերժում եմ:

Բայց էն, որ այո՛, ես համարում եմ, որ այն ժամանակ ոտի կանգնած ժողովրդի շատ մեծ հատվածը քաղաքականապես ոչ բարձր գիտակցության մակարդակի էր, իմ համար անառարկելի ճշմարտություն ա, ես վստահ եմ դրանում, անկախ նրանից, դու կամ մեկ ուրիշը կվիրավորվի, թե ոչ, ես այդ մասին բարձրաձայնում եմ:

Ու նաև էդ ա պատճառը, որ ես բազմիցս ասել եմ, որ ուղղակի բարեբախտություն եմ համարում, որ էն ժամանակ իշխանափոխություն չեղավ: Որովհետև էդ դեպքում, իմ կարծիքով, մենք ավելի կթաղվեինք:

Անառարկելի ա, որ էդ ժամանակ ոտի կանգնած ժողովրդի մի ստվար զանգված ընդամենը իշխանափոխություն էր ուզում, առանց որևէ հետևանքի մասին մտածելու: Առանց հետագայում պայքարը շարունակելու համոզման: Անառարկելի ա, որ նոր եկած իշխանությունը նույն ձևով երկիրը վարի տալու դեպքում այդ ժողովուրդը չէր պայքարելու դրա դեմ: Ընդամենը անձեր էին փոխվելու, ու դա այն պատճառով, որ ձևավորված չէր այն գիտակցությանը, որ երկրում դրական փոփոխության հասնելու համար ոչ թե մի քանի ժամվա կամ մի քանի օրվա ակտիվություն ա պետք, այլ անընդհատ պայքար, անգամ իշխանափոխության հասնելու դեպքում:

Ես նաև վստահ եմ, որ այսօր նման գիտակցություն ունեցողները, անդադրում պայքարի պատրաստակամություն ունեցողներն անհամեմատ շատացել են, ինչը լավ ա:

Ես չեմ ուզում ոչ մեկին վիրավորեմ, բայց այո՛, այն ժամանակ ոտի կանգնածների մի մասը ոչ թե քաղաքացիական գիտակցության պատճառով էր ոտքի, այլ սեփական գրպանի դատարկության հարցը լուծելու համար, առանց հասկանալու, որ միայն իշխանություն փոխելը, անձեր փոխելը բավարար չի այդ դատարկությունը լցնելու համար:

[Տրիբուն]

Տրիբուն ջան, նորից տպավորություն ա, որ դու անտեսում ես ուրիշների, մասնավորապես իմ գրածները: Եթե դու ուշադիր լինեիր, ապա կնկատեիր, որ ես այս թեմայում կամ այլ տեղ միշտ հնարավորինս օբյեկտիվ գնահատում եմ ընտրությունների անցկացման ձևն ու ի սկզբանե ասում, որ այդ ճանապարհով խնդիրը լուծվել չի կարող: Ես միշտ ասում եմ, որ ընտրությունը միայն ճանապարհին քայլ ա, կոնկրետ էս դեպքում ժողովրդին ակտիվացնելու ձև: Առավել ևս եթե դու խոսում ես ու փաստորեն հասկանում ես, որ ժողովուրդն այլ խնդիրներ ունի (ժողովրդի մի հատվածը, ոչ փոքր հատվածը), ապա նաև պետք է հասկանաս, որ այս պայմաններում ուղղակի անհնար է ընտրությունների բոյկոտ կազմակերպելը, որովհետև էդ խնդիրներ ունեցողների մի հատվածը իր հենց այդ խնդիրների լուծումը ոչ քաղաքացիական բարձր գիտակցության դաշտում լինելու պատճառով գնալու ա ընտրությունների, ընտրություններն անց են կացվելու, «ընտրվելու» են իշխանությունները ու ամեն ինչ շարունակվի հին ձևով: Այսինքն ստացվելու է, որ ընտրությունները Հայաստանում բացարձակապես ոչինչ չեն փոխում, այդ թվում չի փոխվի պայքարող ակտիվ զանգվածը, նորերը չեն միանա: Ընտրություններին մասնակցել, ըստ այդմ, կարող է օգտագործվել որպես ստիմուլ ավելի շատ ժողովուրդ ոտի կանգնացնելու համար: Իսկ էն, որ էսօր միայն ժողովրդի ակտիվությամբ կարող ենք փոփոխության հասնել, կարծում եմ, որ երկուսս էլ համաձայն ենք, ու սա անկախ նրանից, որ ժողովրդի ակտիվության օգտագործումը ես կարող եմ մի կերպ տեսնել, մասնավորապես ասենք չարչրկված սահմանադրական պայքարի տեսքով, դու այլ կերպ, մասնավորապես ուժի ու զոռբայության ակնհայտ դրսևորումներով: Ահա ուրեմն այդ մեր պատկերացումներից, հետագա պայքարի ձևի մասին (ստեղ ի դեպ նկատեմ, որ ես քո պատկերացրած մեթոդները չեմ բացառում) մենք տեսնում ենք, որ պետք ա ժողովրդի մոբիլիզացիա, ակտիվացում: Եթե ՀԱԿ-ն էս պահին ուզում ա ժողովրդին ակտիվացնի, ապա լավագույն տարբերակներից մեկը հենց ընտրությունները որպես գործիք օգտագործելն ա: Սա անկախ նրանից, որ դու կարծում ես, թե ՀԱԿ-ն ուրիշ բան ա ուզում, պետք ա որ տրամաբանորեն մտածելու դեպքում հասկանաս, որ եթե սխալվում ես, ուրեմն իսկապես կա հարցի այդ կողմը՝ ընտրություններով հասնել ժողովրդի ակտիվացման:

Мир-дружба-фествиаль .. Էս հարցի շուրջ էլ չեմ վիճելու:

Ընտրությունները բոյկոտելը համարում եմ զուտ անձնական մոտեցում: Համակրում են էն քաղաքական ուժերին ու անհատներին, որոնք բոյկոտի գաղափարը ուզում են տեղ հասցնել:

Ինչ վերաբերվում ա քո ասածին, որ ժողովրդի մեծ մասը երբեք քաղաքացիական բարձր գիտակցություն չի ունենա, համաձայն եմ: Ես հակառակը երբեք չեմ ասել: Բայց կա ինչ-որ կրիտիկական զանգված (դա կլինի 100 մարդը, 1000 մարդը, 10000 մարդը, 100000 մարդը, թե 1000000 մարդը, ես չեմ քննարկում, արդեն ուրիշ հարց ա դա), որի նման գիտակցության հասնելու դեպքում կարելի ա փոփոխությունների հասնել, որտև իրանք կլինեն լավ կորիզ, անառարկելի ա: Ու էդ քանակի մարդկանց նման գիտակցությամբ դառնալը խնդիր ա, որի համար պետք ա պայքարել, հասնել դրան:

Ապեր, դու նկատե՞լ ես, որ էտ կրիտիկական զանգվածը գնալով պակասում ա: Մենակ չասես չէ: Հեսա հաջորդ հանրահավաքին կտեսնենք: Իսկ եթե դու կրիտիկական զանգված ասելով ի նկատի ունես այն, որ բարձր քաղաքական գիտակցությամ երտիսարդների թիվը 100-ից դարձել ա 150 (50% լուրջ աճ ա), ապա կարաս մի քառասուն սերուն սպասես, որ կրիտիկական զանգված լինի:

Ընգեր, պարզ մաթեմ: 2008-ից 2011 թվականներին ՀՀ բնակչությունը 150.000 մարդով պակասել ա (քաղաքականապես հասուն մարդիկ էլ են լքել Հայաստանը սրանց մեջ): Բարձր քաղաքական գիտակցությամբ քաղաքացիների թիվը, քո թանկագին խաթեր համար 20.000-ով ավելացել ա (էս ինչ մի հատ մուտիտ թիվ եմ գրում): Ե՞րբ ՀՀ-ում բարձր քաղաքական գիտակցությամբ կրիտիկական զանգվածն ավելի շատ կլինի քան քաղաքականապես տհաս բնակչությունը, որը որակական փոփոխություններ կիրականացնի: Պատասխան: Էն ժամանակ, երբ Հայաստանում մնացած կլինեն 100 հոգի, որից 55-ը կլինեն հասուն, 45՝ ոչ հասուն:

Նորից: Վերադարձեք հայկական դառը իրականություն: Իսկ հայկական դառը իրականությունը հետևյալն ա - 50% աղքատություն ու ահագնացող արտագաղթ: Մի քանի տարի հետո կարող ա երկիր չունենանք բառիս բույն իմաստով, ու սրա համար հավասարապես պատասխանատու են և՛ իշխանությունները, և՛ ընդդիմությունը:

[Տրիբուն]

Տրիբուն ձյա, ինձ դուր չեկավ «Քաղաքականապես տհաս» արտահայտությունը, ես այն մերժում եմ:

Բայց էն, որ այո՛, ես համարում եմ, որ այն ժամանակ ոտի կանգնած ժողովրդի շատ մեծ հատվածը քաղաքականապես ոչ բարձր գիտակցության մակարդակի էր, իմ համար անառարկելի ճշմարտություն ա, ես վստահ եմ դրանում, անկախ նրանից, դու կամ մեկ ուրիշը կվիրավորվի, թե ոչ, ես այդ մասին բարձրաձայնում եմ:

Ու նաև էդ ա պատճառը, որ ես բազմիցս ասել եմ, որ ուղղակի բարեբախտություն եմ համարում, որ էն ժամանակ իշխանափոխություն չեղավ: Որովհետև էդ դեպքում, իմ կարծիքով, մենք ավելի կթաղվեինք:

Անառարկելի ա, որ էդ ժամանակ ոտի կանգնած ժողովրդի մի ստվար զանգված ընդամենը իշխանափոխություն էր ուզում, առանց որևէ հետևանքի մասին մտածելու: Առանց հետագայում պայքարը շարունակելու համոզման: Անառարկելի ա, որ նոր եկած իշխանությունը նույն ձևով երկիրը վարի տալու դեպքում այդ ժողովուրդը չէր պայքարելու դրա դեմ: Ընդամենը անձեր էին փոխվելու, ու դա այն պատճառով, որ ձևավորված չէր այն գիտակցությանը, որ երկրում դրական փոփոխության հասնելու համար ոչ թե մի քանի ժամվա կամ մի քանի օրվա ակտիվություն ա պետք, այլ անընդհատ պայքար, անգամ իշխանափոխության հասնելու դեպքում:

Ես նաև վստահ եմ, որ այսօր նման գիտակցություն ունեցողները, անդադրում պայքարի պատրաստակամություն ունեցողներն անհամեմատ շատացել են, ինչը լավ ա:

Ես չեմ ուզում ոչ մեկին վիրավորեմ, բայց այո՛, այն ժամանակ ոտի կանգնածների մի մասը ոչ թե քաղաքացիական գիտակցության պատճառով էր ոտքի, այլ սեփական գրպանի դատարկության հարցը լուծելու համար, առանց հասկանալու, որ միայն իշխանություն փոխելը, անձեր փոխելը բավարար չի այդ դատարկությունը լցնելու համար:

Դու էլի հարցին նայում ես նեղ ակտիվիստական, փայլուն երիտասարդական տեսանկյունից ընգեր:

Չուկ ջան, չեմ հոգնի կրկնելուց - Հայաստանի բնակչության գերակշիռ մեծամասնությունը ապրում ա քո պատկերացրածից լրիվ ուրիշ աշխարհում: Ու էտ աշխարհը ոչ մի կապ չունի անդադրում պայքարի պատրաստակամություն ունեցող ՀԱԿ կամ դաշնակ ակտիվիստի, կամ 200 հոգի թեղուտի բնապահպանի հետ: Մի քիչ լայն նայի խնդրին, դուրս արի պայքար, ՀԱԿ, Լևոն, ակտիվիստ, թեղուտ, մի հատ դատ, երկու քաղբանտարկյալ նեղ շրջանակից:

Գիտե՞ս ինչի են իշխանությունները մինչև հիմա հաղթում բոլոր ճակատներում, ու ինչի են մինչև հիմա իշխանություն: Մեր իշխանությունները կալխոզնիկ են, ու իրանց կալխոզնիկ հալով ավելի լավ են պատկերացնում թե էս իրականության պայմաններում ժողովրդի մեծամասնությանը ոնց ա պետք կառավարել: Իրանք ինձանից ու քեզանից լավ գիտեն, որ քանի իրանք իշխանության են ու թալանում են, ժողովրդի մեծամասնությունը պիտի աղքատ լինի, ու խոպանչի լինի իմ նման: Իսկ քանի իրանք ունեն էտ մեծամասնությունը, իրանք ունեցած ունեն բոլոր ընտրությունները: Ու մենք կարանք հազար տարի ավելացնենք անդադրում պայքարելու պատրաստ բարձր գիտակցությամբ քաղաքացիների թիվը: Պարադոքս ա, բայց հավատա, ինչքան ավելանա էտ բարձր գիտակցություն ունեցողների թիվը, էնքան մեծանալու ա աղքատությունը Հայաստանում: Ինչքան շատ մարդ ուզենա արդար ընտրություն կատարի, էնքան շատ մարդ ա ընտրակաշառք վերցնելու: Ու սա կարա լինի երկարաժամկետ կտրվածքում անընդհատ ու անվերջ:

Պարզ բան: Հրազդանում ընտրություններին պաշտոնապես մասնակցել ա 45.000-ից 25.000-ը, որից հազար տոկոսով կարանք վտասհ լինենք որ 12.000-ը ընտրակաշառք չի վերցրել: Մեզ կարող ա թվա թե էն չմասնակցած 20.000-ը մեր ռեզերվն ա, որ եթե համոզենք ու գիտակցությունը բարձրացնենք, ապա կգնա հաջորդ ընտրություններին, չի կաշառվի ու ձայնը կտա լավ թեկնածուին: Բայց չէէէէէէէէէէ, ապեր: Էտ 20.000-ից լավագույն դեպքում 5000-ն ա քո ռեզերվը: Մնացած 15.000 իշխանության ռեզերվն ա:

Ընգեր, ՀՀԿ-ն Հրազդանում կազմակերպեց իրա համար արտակարգ, գժանոց, հանգիստ ընտրություններ, վերջում էլ տժացին սաղիս վրա ու սալյուտ խփեցին: Քանի որ գիտեին, որ եթե քամակներս էլ պատառոտենք, ու Սասունին տված ձայների թիվը արդար ճանապարհով 5000 էլ ավելացնեինք, ապա իրանք իրանց ձայների թիվը 7000-ով կավելացնեին:

Ընգեր, ես ուզում եմ, որ դու պրոբլեմը տեսնես իրա ողջ պարզության մեջ, այլ ոչ թե ամպագոռգոռ «բարձր քաղաքացիական գիտակցության» տեսանկյունից: Հայաստանում չկա քաղաքական դաշտ, որտեղ քաղաքացիական գիտակցությունը, լինի 5000 մարդ կամ 500.000 մարդ, որևէ բան որոշի: Հայաստանում կա մի հատ պարզ մոդել, որը ժամանակին շատ ճիշտ ա բնորոշել ցավոք սրտի Լևոնը - թաթարական խանություն:

[Chuk]

Պարզ բան: Հրազդանում ընտրություններին պաշտոնապես մասնակցել ա 45.000-ից 25.000-ը, որից հազար տոկոսով կարանք վտասհ լինենք որ 12.000-ը ընտրակաշառք չի վերցրել: Մեզ կարող ա թվա թե էն չմասնակցած 20.000-ը մեր ռեզերվն ա, որ եթե համոզենք ու գիտակցությունը բարձրացնենք, ապա կգնա հաջորդ ընտրություններին, չի կաշառվի ու ձայնը կտա լավ թեկնածուին: Բայց չէէէէէէէէէէ, ապեր: Էտ 20.000-ից լավագույն դեպքում 5000-ն ա քո ռեզերվը: Մնացած 15.000 իշխանության ռեզերվն ա:

Տրիբուն ձյա, գրառումներիդ ամբողջովին չեմ անդրադառնա, որտև նորից կարուսելին ենք հասնում, բայց էս մասին կանդրադառնամ:

Ապեր, նորից մակերեսային սխալ հաշվարկ ես անում: Հիմա ասեմ ինչի.
1. Բնակչությունն իրականում չի եղել 45000, եղել են նաև ուռճացումներ, անկախ նրանից ընդդիմությունը կարողացել է դրա դեռն առնել, թե ոչ (այս դեպքում՝ ոչ)
2. Ողջ բնակչությունը երբևէ ընտրությանը չի մասնակցելու, հետևաբար չի կարող խոսք գնալ էն ողջ 20000-ի մասին (պայմանական վերցնենք կեղծված 45000 քվեարկողը)
2.1. անհրաժեշտ է նաև հաշվի առնել, որ չքվեարկածների բավական մեծ հատված արտագնա աշխատանքի են
3. Եթե այսօր 12000 հազար հոգի մեր կողմից են, էդ չի նշանակում, որ իրենց մեջ չեն լինելու մարդիկ, ովքեր ճամբարը չեն փոխելու, կամ ամեն ինչնից ձանձրացած իրենք էլ չեն սկսելու թեկուզ փող վերցնել, այսուհանդերձ վստահ եմ, որ այս մարդկանց մեծ մասը դա չեն անի, բայց նման թվերով հաշվարկի փորձ անելու ժամանակ ուղղակի չի կարելի էս հարցն էլ չդիտարկել, էլ չասած, որ կարող են լինել քո նման բոյկոտողներ՝ հիասթափվելու պատճառով,
4. Սասունին չքվեարկածների մեջ կան ինչպես ընտրակաշառքով կամ վախենալով քվեարկողներ, այնպես էլ ազնվորեն Արամին ընտրել ուզող և ազնվորին Սասունին չուզող մարդիկ, այս բոլոր չորս ենթախմբերից էլ հնարավոր է ստանալ ռեսուրս՝ ճիշտ աշխատելու դեպքում, և անգամ այս խմբում կան վաղը պոտենցիալ պայքարողներ:

Ահա էս 4 պարզ կետերը ցույց են տալիս, որ դե գրել ես էլի:

Տրիբուն ձյա, ես կարծում եմ, որ այո՛, էսօր քաղաքացիական գիտակցություն ունեցողները շատանում են, ու հասնելու են այն քանակի, որը փոփոխությունների հասնելու շանս է տալու: Ու քանի որ նորից այնպես էիր գրել, որ կենտրոնացել էիր նորից ընտրությունների վրա, մինչդեռ ես պարզ, չափազանց պարզ տեսքով նախորդ գրառմանս մեջ ասել էի, որ ընտրությունները դիտարկում եմ միայն գործիք ժողովրդին ակտիվացնելու համար, այլ ոչ թե ընտրությամբ իշխանություն փոխելու համար, ահա ուրեմն քանի-որ նորից այդ ենթատեքստում էիր գրել, ապա չհոգնեմ կրկնելուց, որ այդ փոփոխությունների շանսը հավանաբար գալու է ոչ ընտրություններով, այլ հասարակական ընդվզմամբ, որին արդեն քո ասած մասսաները չեն խոչընդոտելու:

Որովհետև եթե պայքարող մարդիկ հազարներով հավաքվում են իրենց խնդիրը լուծելու համար, քո ասած մարդիկ տանն են նստում ու արդեն այդ լուրջ, հրապարակային ու հասարակական պրոցեսների վրա ազդեցություն չեն ունենում: Ունենալուց էլ ունենում են նպաստող ազդեցություն, որովհետև եթե որոշում են իրենք էլ ակտիվ լինել, լինում են ընդվզող ժողովրդի կողմից, ինչ-որ մի պահի հույս տեսնելով, տաքանալով, գալով ու միանալով: Ու Ազատության հրապարակում (Ազատության հրապարակը սիմվոլիկ եմ ասում) այդ մարդիկ ի վերջո կորոշեն Հայաստանի ճակատագիրը: Այո՛, քանի որ դա կլինի տաքացման թեժ պահը, ապա այդտեղ կլինեն շատ մեծ քանակով մարդիկ, այդ թվում մարդիկ, ովքեր քաղացիական գիտակցության այնքան էլ բարձր աստիճան չեն ունենա, այլ կուզեն ընդամենը իշխանափոխություն, ամեն ինչը կապելով միայն անձանց հետ, բայց վերջնարդյունքը լավը կլինի, որովհետև այդ պայքարող ժողովրդի կորիզը արդեն լինելու են էն մարդիկ, ովքեր ընտրություններից հետո էլ տուն չեն գնալու, այլ շարունակելու են հանուն օրենքի գերակայությամբ Հայաստանի իրենց պայքարը: Ու այդ կորիզը այսօր գնալով մեծանում է, ուզես տեսնել դա, թե չուզես, մեկ է, մեծանում է: Չնայած մի բանում ճիշտ ես. ցավոք արտագնա աշխատանքի մեկնողների, ինչպես նաև Հայաստանն ընդմիշտ լքողների մեջ կան ՆԱԵՎ այդ կորիզից մարդիկ, ինչն իսկապես խիստ ցավալի է:

[Varzor]

2.1. անհրաժեշտ է նաև հաշվի առնել, որ չքվեարկածների բավական մեծ հատված արտագնա աշխատանքի են
...
...Եթե այսօր 12000 հազար հոգի մեր կողմից են...

Չուկ ջան, երևի կարծում ես, որ արտագնա աշխատանքի գնացածներն էլ են ձեր կողմից? Բայց կասեմ հակառակը` իրենք արդեն ոչ մեկի կողմից են` մենակ իրենց կողմից են ու փաթթած ունեն բոլոր կողմերը, որովհետև ստիպված են հացի համար լքելու իերնց տունն ու հայրենիքը:
Միգուցե նրանք ժամանակին "ձեր կողմից էին", սակայն արդեն ուշացել եք: Սենց որ գնա, կամաց-կամաց "ձեր-կողմիցների" մի մասը կլքի հայրենիքը: տեղում կմնան նրանք, որքեր հաստատ ձեր կողմից չեն, փաթթած ունեն բոլոր կողմերի աջակցությունը և նրանք, ովքեր ձեր կողմից են, բայց փոքրամասնություն են (դե մնացածն արդեն գնացել են):

Քեզ հաստատ բան եմ ասում. ընդիմության ամեն մի ձախողումը ակնհայտորեն նպաստում է երկրի դատարկմանը: Ամեն մի ձախողումը թաքնված մեսիջ է, որպեսզի մարդիկ վերանայեն իրենց ապագա պլանները:
Շատ մարդիկ սպասում են "Հըլը էս ընտություններն էլ անցնեն, տենանք, թե կրեցին, հալբաթ մի բան կլավանա, ես էլ չեմ գնա": Բայց ձախողման մեսիջից հետո "Արա ինչքան սպասեմ? հո սենց սպասելով չեմ մեռնելու? բա տունս? տեղս? ընտանիքս? ..." Ու իրերն հավաքում ու ճամփա է ընկնում: Լավագույն դեպքում արտագնա աշխատանքի, իսկ վատագույն` ընտանիքով հանդերձ լքում է այս "խորտակվող" երկիրը:

Հ.Գ.
Էս ինչ գերլ եք գրում, ու դեռ մի հատ էլ ինձ են ասում "Կիլոմետրանոց գրառումներ ..."

[Chuk]

Չուկ ջան, երևի կարծում ես, որ արտագնա աշխատանքի գնացածներն էլ են ձեր կողմից? Բայց կասեմ հակառակը` իրենք արդեն ոչ մեկի կողմից են` մենակ իրենց կողմից են ու փաթթած ունեն բոլոր կողմերը, որովհետև ստիպված են հացի համար լքելու իերնց տունն ու հայրենիքը:

Նախ հստակեցնեմ, որ այդ «մեր կողմից են»-ը պայմանական նշում էր: Երկրորդ, ես ոչ մի տեղ չեմ գրել, թե ում կողմից են արտագնա աշխատանքում եղողները, այլ ընդամենը փաստել եմ, որ քանի-որ լինելու են արտագնա աշխատանքում եղողներ, անհնար է ապահովել ընտրություններին 100 տոկոս մասնակցություն, այսինքն անիմաստ է խոսել այն 20 հազարի մասին, որի մասին խոսում էր Տրիբունը:

Արտագնա աշխատանքում ներայումս գտնվողները Հայսատան գալու դեպքում (կամ էլ առանց գալու, էնդեղից) «ում կողմից» կլինեն, միանշանակ չի կարելի ասել: Ի վերջո իրենց մեջ էլ կան ամենատարբեր մտածողության տեր մարդիկ, տարբեր աշխարհընկալումներով: Բնականաբար մեզ ձեռնտու է, որ լինեն մեր կողմից: Այս պահին մեր կողմից ասելով նկատի ունեմ բոլոր նրանց, ովքեր Հայաստանում ուզում են հասնել արմատական փոփոխությունների, Հայաստանը սարքեն արժանապատիվ երկիր, Հայաստանը սարքեն օրենքի գերակայությամբ երկիր:

Հացի խնդիր ունեն բոլորը: Հացի խնդիր ունենալը չի նշանակում, որ մարդը պետք է հրաժարվի իր ապագայի, իր երկրի, իր ընտանիքի, իր հայրենիքի ապագայի համար պայքարելուց: