Բաց նամակ իմ կողքին ապրող հային

[Tig]

Հայ օլիգարխը չունի ինքնապաշտպանվելու բնազդ

Այո, այո, վերնագիրը շատ ճիշտ եք կարդացել: Ասեմ ավելին, դա պապական եկած սովորություն է: Պատմականորեն հայ մեծահարուստները այդպես էլ չկարողացան հասկանալ, որ իրենց հարստությունը պաշտպանության կարիք ունի: Մեր այսօրվա օլիգարխներն էլ նրանց հավատարիմ հետնորդներն են: Ժամանակին հայ մեծահարուստները ազգային բանակ ունենալու համար ներդրումներ անելու փոխարեն ֆինասավորում էին երիտթուրքերի հեղափոխությունը: Երկու կոպեկ ֆիդայիններին էին տալիս, կամ էդ էլ չէին տալիս, իսկ երիտթուրքերին հարյուր հազարներով ֆինասական աջակցություն էին ցուցաբերում: Այսօր էլ հայ օլիգարխները հայկանան բանակին գլխի վրա պեհելու փոխարեն մի բան էլ բանակի հաշվին կեղտոտ փողեր են աշխատում: Չի կարողանում հայ մեծահարուստը իր ուղեղում տեղավորել մի հասարակ միտք, որ իր և իր հարստության պաշտպանվածության համար պետք է ունենալ հզոր պետություն, իսկ հզոր պետության առաջին գրավականը հզոր բանակն է: Եվ հետո նրա հարստությունը գոյանում է իր իսկ ժողովրդից, այսինքն եթե իր ժողովուրդը չկա, ապա չի էլի լինի նաև իր հարստությունը ու այդ հարստությունը պաշտպանող բանակը: Այսինքն նա նպաստելով իր պաշտպանությանը ինքնաբերաբար կնպաստի հայրենիքի պաշտպանությանը: Իսկ հայ մեծահարուստին թվում է, թե դրանով իր հաշվին ձրիակերներ է պահելու... Հայ օլիգարխները այնպես պիտի պահեն մեր բանակը, որ ոչ մի զինվորական խնդիր չունենա, առավելապես սպաները: Իսկ մեր սպաները այսօր ապրում են չքավորի կարգավիճակում, չհաշված հատուկենտ բարձրաստիճաններին իհարկե: Հասարակ նորաթուխ սպան պիտի սոցիալական խնդիր չունենա, որ հայրենիքի պաշտպանելուց բացի այլ բաների մասին չմտածի:
Բերեմ Իսրաելի օրինակը: Ինչպե՞ս և ինչի՞ հաշվին նա դարձավ պետություն: Ողջ աշխարհի հրեաները, թե մարդկային, թե ֆինանսական ռեսուրսները միավորեցին ստեղծեցին հզոր բանակ, որի շնորհհիվ էլ կայացավ պետությունը: Իսկ մերոնք...

[Tig]

Անարժանապատիվ պատվախնդրություն

Մի՞թե հայոց լեզվում արժանապատվություն բառի իմաստը փոխվել է: Մի՞թե այն չի նշանակում արժանի լինել պատվի, ընդ որում արժանի լինել դրական իմաստով, ազնիվ ու արդար գործերի համար, ընդ որում արժանանալ շարքային մարդու պատվին ու հարգանքին: Բայց այսօր ոնցոր թե այդ հասկացությունը խեղվել է: Շատերի կողմից արժանապատիվ են համարվում նրանք, ովքեր փող ու իշխանություն ունեն, ընդ որում հատկապես նրանք՝ ովքեր այդ փողն ու իշխանությունը ձեռք են բերել անազնիվ ու անարդար կյանքով: Մի՞թե պատվախնդրությունը ձեզ չի խեղդում: Թե՞ այդ եզրույթն էլ է փոխել իր իմաստը ու հավասարվել վախին: Այո ՎԱԽԻՆ: Վախացրու, որ քեզ հարգեն, որ պատվիդ հարցում խնդիր չունենաս: Մի՞թե դա է ձեր անարժանապատիվ պատվախնդրությունը: Հիմա կեղծ կծիծաղեք ու կասեք՝ ի՜նչ միամիտն ես, աշխարը կեղտոտվել է, պատվազրկվել, ինչպե՞ս կարելի է մաքրության մասին խոսել, առավել ևս ապրել այդպես: Կարելի է պարոնայք, ու շատերը հենց այդպես էլ ապրում են: Աշխարհը նոր չի կեղտոտվել, կամ նոր չի մաքրվելու: Աշխարհը միշտ է այսպիսին եղել՝ կեղտն ու մաքրությունը կողք-կողքի: Ու մարդը միշտ է այդ ընտրության առաջ կանգնած: Ու մարդը ամեն օր հնարավորություն ունի փոխելու իր ընտրությունը, ընդամենը ցանկություն է պետք: Իսկ դուք ունե՞ք ցանկություն արժանապատիվ ապրելու, թե՞ ձեր բոլոր ցանկությունները կուլ են գնացել նյութապաշտական իդեալներին: Ու ի՞նչ է դա ձեզ տվել...

Հը՞, պարոնայք իշխանավորներ, մնացե՞լ է արդյոք ձեր մեջ մի քանի կաթիլ անկեղծություն, որ գոնե ինքներդ ձեզ կարողանաք խոստովանել՝ արժանի՞ եք արդյոք դուք իրական պատվին ու հարգանքին, թե՞ դատապարտված եք ընդմիշտ վայելել քծնողների ու հետույքալեզների <<պատիվն ու հարգանքը>>:

[Tig]

Պայքարելու համար նախ պիտի ունենալ արժեհամակարգային, գաղափակարան ու նպատակային հենքեր: Ու ոչ միայն ունենալ այլ լինել դրանց կրողը, կիրառողը ու դրանցով ապրողը: Այ երբ մեր հասարակությանը կմատուցվի մեր ազգին համապատասխան արժեհամակարգ և գաղափարախոսություն, կմատնանշվի այն նպատակը, որի համար պայքարելու ենք ու հասարակությունը կդառնա այդ ամենի կրողն ու պահպանողը, այդ ժամանակ կարծում եմ պայքարի կարիք էլ չի լինի: Ինքստինքյան ամեն ինչ կփոխվի: Իսկ քանի դեռ շարքային քաղաքացին առաջնորդվում է այսօրվա իշխանավորի արժեհամակարգով, այսինքն, եթե ինքն էլ լիներ իշխանավոր՝ կվարվեր նույն կերպ, ապա ոչ մի պայքար արդյունք չի տալու: Մնում է ձևավորվի այն խավը, որը կարող է վերոնշյալը ձևակերպել հասարակության համար ընկալելի կերպով ու տալ հասարակությանը, հասարակության կողմից էլ դա ընկալվի և ընդունվի: Մնացածը հալած յուղի պես կգնա:

Մյուս կողմից մենք ճիշտ ենք ասում, որ ամեն ինչում մեղավոր են իշխանությունները, բայց այ պատճառը, թե ինչո?ւ են մեղավոր ճիշտ չենք ձևակերպում: Իշխանությունները մեղավոր են ոչ թե նրա համար, որ չեն կարողանում կարգուկանոն հաստատել ու ճիշտ տնտեսություն վարել, այլ նախ և առաջ մեղավոր են իրենց արժեհամակարքի դեգրադացվածության համար: Ընդ որում այդ արժեհամակարգը՝ որպես սոցիալական կանոն, պրոյեկտվում է հասարակության վրա: Այսինքն հասարակությունն էլ է դառնում այդ դեգրադացված արժեհամակարգի կրողը: Ու երբ իշխանությունները կբուժեն իրենց արժեհամակարգը, այդ ժամանակ էլ ինքստինքյան ամեն ինչ իրա տեղը կընկնի: Այսինքն շեշտադրումների խնդիր ունենք:

Առաջին հայացքից իրարամերժ մտքեր են: Բայց պետք է գտնենք այս մոտեցումների համադրման մեխանիզմները...

[Tig]

Հայկական երազանք:
Ո?րն է այն, ո?վ է սահմանել, ե?րբ, կամ սահմանվա?ծ է արդյոք այն մինչ օրս:
Շատ կան սահմանումներ, բայց այսօր ես ուզում եմ հայկական երազանքի իմ տարբերակը ներկայացնել:
Նախ սահմանել նպատակը, հետո միջոցները:

Իմ համար հայկական երազանքի գերագույն նպատակը հայ տեսակի պահպանումն է և զարգացումը, որը հանդես կգա որպես օրինակ այլ տեսակների համար, որոնք դեռ որոնումների մեջ են: Այսինքն նախ և առաջ պիտի սահմանել, թե որն է հայ տեսակը: Նախ առաջին բնական միտքը որ գալիս է, դա այն է, որ հայ տեսակը պիտի լինի մարդկային արժեքների կրող, ինչպես ասում են՝ նախ մարդ: Շատերը կասեն, բա մարդու սահմանումը ո?րն է: Հարցրեք ինքներդ ձեզ, եթե չեք գտնի պատասխանը, հիշեք ձեզ երեխա ժամանակ ու հարցրեք ձեզ այդ ժամանակի մեջ, եթե էլի չեք գտնի, հարցրեք ցանկացած դեռ չկեղտոտված երեխայի:
Այնուհետև իմ կարծիքով ազգային ոգին բնութագրվում է երեք հիմնասյուներով՝ լեզու, մշակույթ և հող: Հայ տեսակին պատկանող անհատը նախ և առաջ պիտի ձգտի հավաքագրվել այս երեք հիմնասյուների շուրջ: Խոսի հայերեն, լինի հայ մշակույթի կրող և ապրի իր հողում: Այսինքն այս ամենը նա պիտի ունենա, սիրի, լինի դրա կրողն ու պահպանողը:

Հիմա միջոցների մասին:
Այս ամենին հասնելու համար նախ պիտի լինել վերոնշյալ մարդ որակումին համապատասխան արժեհամակարգի կրող և ձևավորել այդ որակների գերագույն աստիճանին հասնող էլիտա: Կարող է լինել նաև հակառակը նախ ձևավորվի վերոնշյալ մարդ որակներով օժտված էլիտա, որի արժեհամակարգն էլ կպրոյեկտվի հասարակության վրա: Ու այս ամենը կհանգեցնի հզոր, ամուր, ապահով և բարեկեցիկ պետություն ունենալուն՝ Հայկական բարձրավանդակում: Այսինքն պետությունը ոչ թե նպատակ է այլ միջոց վերոնշյալ նպատակները իրականացնելու համար:

[Tig]

Երբ Վստահությունը կդառնա որոշիչ գործոն:

հ.գ. Արժեհամակարգային հեղափոխություն շարքից

[Tig]

Երբ Ազնվությունը սովորական մարդկային որակ կլինի:

հ.գ. Արժեհամակարգային հեղափոխություն շարքից

[Tig]

Երբ Ազատությունը անպատասխանատվությունից կփոխակերպվի պատասխանատվության:
Երբ փողը կդասվի մեռած աստվածների շարքին:
Երբ բարեգործությունը ողորմություն տալուց կփոխակերպվի ոտքի կանգնեցնելու գործընթացի:
Երբ թալանն ու գողությունը լավտղություն համարելու փոխարեն կպախարակվի հասարակության կողմից:
Երբ բանավոր խոսքը կվերականգնի իր ծանրակշռությունը:
Երբ սպառողականությունը կփոխարինվի արարման նպատակով և գործելակերպով:
Երբ պաշտոնյան իր պարտականությունները կատարելու համար կբավարարվի շնորհակալությամբ: Շնորհակալություն ասողը նույնպես
Երբ ինքնագնահատականը չի հատի մեծամտության սահմանը:
Երբ ինքնաքննադատությունը չի հատի թերաժեքության սահմանը:
Երբ սերը հիմնված կլինի ճանաչողության վրա:
Երբ հարգանքը վախի վրա հենվելու փոխարեն կհենվի արժանիքների վրա:
Երբ ճիշտ ապրելը կգերադասվի լավ ապրելուց:
Երբ կրոնը կփոխարինվի բանական արժեհամակարգով:
Երբ կրկին քաջություն կհամարվի հայրենիքի պաշտպան և նվիրյալ լինելը, ոչ թե իրենից թույլին հալածելն ու թալանելը:
Երբ շահ կհամարվեն ոչ միայն նյութական, այլև ոչ նյութական ձեռքբերումները:
Երբ պատիվը կրկին կչափվի ոչ թե գրպանի պարունակությամբ, այլ ազնվությամբ, քաջությամբ, սկզբունքայնությամբ, առաքինությամբ, գործերով, ...
Երբ նսեմացնելը կրկին կհամարվի նսեմացնողի ցածրացում:
Երբ իմաստ փնտրելու փոխարեն սկսենք այն արարել:
Երբ տեր լինելը կրկին կհասկացվի որպես տիրություն անել, ոչ թե տիրել:

հ.գ. Արժեհամակարգային հեղափոխություն շարքից