Էնթոնի Դե Մելլո

[Sambitbaba]

ԹԱՔՍՏՈՑ


Վարպետը դեռևս կյանքի օրոք դարձավ լեգենդ: Պատմում են, որ ինքն Աստված մի անգամ նրանից խորհուրդ հարցրեց.

- Ես ցանկանում եմ մարդկանց հետ պահմտոցի խաղալ: Հարցրեցի հրեշտակներիս, թե որտեղ է ավելի լավ թաքնվել: Ինձ առաջարկեցին տարբեր տեղեր. օվկիանոսի խորքում, ամենաբարձր սարի կատարին, լուսնի հակառակ կողմում և հեռավոր աստղի վրա: Իսկ դու ի՞նչ խորհուրդ կտայիր:

Վարպետը պատասխանեց.

- Թաքնվիր մարդու սրտում՝ այնտեղ նա հաստատ չի մտածի Քեզ փնտրել:

[Sambitbaba]

ՉԲՌՆՈՒԹՅՈՒՆ


Մի գյուղում օձի խայթոցից այնքան շատ մարդ էր տուժել, որ քչերն էին համարձակվում դաշտ դուրս գալ: Ասում են, մի Վարպետ սանձահարեց օձին ու համոզեց նրան խաղաղասեր դառնալ:

Գյուղի բնակիչները շուտով տեսան, որ օձն անվնաս է դարձել: Նրանք սկսեցին քարեր նետել նրա վրա ու քաշքշել պոչից:

Մի գիշեր, ծեծված, հազիվ կենդանի, օձը Վարպետի տուն սողաց: Վարպետը լսեց նրա բողոքներն ու ասաց.

- Բարեկամս, մարդիկ դադարել են վախենալ քեզանից՝ և դա վա՛տ է:
- Բայց չէ՞ որ դու ինքդ սովորեցրեցիր ինձ բռնություն չցուցաբերել:
- Ես ցանկանում էի, որ դու դադարես կծել՝ բայց ո՛չ ֆշշացնել:

[Sambitbaba]

ՎԵՐԱԴԱՐՁ ՏՈՒՆ


- Գոյություն ունեն զարգացման երեք մակարդակներ, - ասաց Վարպետը, - ֆիզիկական, հոգևոր և աստվածային:
- Ի՞նչ է նշանակում ֆիզիկական մակարդակ, - անհամբեր հարցրեցին աշակերտները:
- Այդ մակարդակի վրա դու նայում ես ծառերին՝ և տեսնում ես ծառեր, նայում ես սարերին՝ և տեսնում ես սարեր:
- Իսկ հոգևո՞ր:
- Այդ մակարդակի վրա տեսնում ես իրերի էությունը՝ ծառերը դադարում են լինել ծառեր, սարերը դադարում են լինել սարեր:
- Իսկ աստվածայի՞ն:
- Իսկ դա էլ հենց Պայծառացումն է, - քմծիծաղեց Վարպետը: - Ծառերը նորից դառնում են ծառեր, իսկ սարերը՝ սարեր:

[Sambitbaba]

ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ


Վարպետն իր աշակերտի հետ դուրս եկավ ճամփորդության: Գյուղի ծայրամասում նրանց հանդիպեց երկրի Տիրակալը: Եզրակացնելով, որ Վարպետն ու աշակերտը դուրս են եկել իրեն դիմավորելու, Տիրակալն ասաց.

- Հարկ չկար անհանգստանալ իմ մասին:
- Դուք սխալվում եք, ձերդ մեծություն, - պատասխանեց աշակերտը: - Մենք ճամփորդության ենք գնում: Բայց եթե գիտենայինք ձեր գալը, անպայման կդիմավորեինք:

Վարպետը ոչ մի խոսք չասաց: Միայն երեկոյան կողմ նա հարցրեց աշակերտին.

- Ի՞նչ անհրաժեշտություն կար ասել, որ մենք չէինք պատրաստվում նրան դիմավորել: Դու տեսա՞ր, թե ինչպես նա շփոթվեց:
- Բայց մի՞թե մենք կարող էինք նրան չասել ճշմարտությունը: Այդ դեպքում մենք ուղղակի կխաբեինք Տիրակալին:
- Ոչ, պատասխանեց Վարպետը, - նա ինքը կխաբեր իրեն:

[Sambitbaba]

ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ


- Օգնիր մեզ գտնել Աստծոն:
- Այդ բանում ոչ ոք ձեզ օգնել չի կարող:
- Ինչու՞:
- Մի՞թե ինչ-որ մեկը կարող է օգնել ձկանը, որպեսզի նա գտնի օվկիանոսը:

[Sambitbaba]

@ @ @


- Ինչպե՞ս օգնել աշխարհին:
- Հասկացիր նրան:
- Իսկ ինչպե՞ս հասկանալ աշխարհը:
- Շուռ եկ նրանից:
- Այդ դեպքում ինչպե՞ս ծառայել մարդկանց:
- Հասկացիր ինքդ քեզ:

[Sambitbaba]

ԱՐՏԱՔՍՈՒՄ


Վարպետին վտարեցին երկրից. իշխանությունները նրա ուսմունքը չէին խրախուսում:

Աշակերտները հետաքրքրվեցին, թախծու՞մ է նա արդյոք հայրերնիքի մասին: Վարպետը պատասխանեց.

- Ոչ:
- Բայց չէ՞ որ մարդուն հատուկ է թախծել հարազատ տան մասին:
- Բավական է հայտնաբերել, որ քո տունը՝ Տիեզերքն է, - և այլևս երբեք քեզ վտարանդի չես զգա:

[Sambitbaba]

ԻՄԱՍՏՈՒԹՅՈՒՆ


Վարպետին դուր էր գալիս, երբ մարդիկ ընդունում էին իրենց անգիտությունը:

- Իմաստությունն աճում է սեփական անգիտությունը ճանաչելուն ուղիղ համեմատականորեն:

Երբ նրան խնդրեցին բացատրել, նա ասաց այսպես.

- Եթե դուք նկատել եք, որ այնքան խելոք չեք այսօր, որքան ձեզ թվում էր երեկ, նշանակում է, որ այսօր դուք ավելի իմաստուն եք դարձել:

[Sambitbaba]

ՍԵՐԸ


- Ի՞նչ պետք է անել, որպեսզի մեր սերն անցնի ժամանակի փորձությունները, - հարցրեցին երիտասարդ ամուսինները Վարպետին:
- Սիրեք ոչ միայն մեկմեկու, այլև ձեզ շրջապատող աշխարհը, - պատասխանեց Վարպետը:

[Sambitbaba]

ՀԱՐՍՏՈՒԹՅՈՒՆ


- Ինչպե՞ս հոգևորը կարող է օգնել աշխարհիկ մարդուն, ինչպիսին ես եմ, - հարցրեց բիզնեսմենը Վարպետին:
- Այն կօգնի քեզ ավելի հարուստ դառնալ, - պատասխանեց Վարպետը:
- Բայց ինչպե՞ս:
- Սովորեցնելով ավելի քիչ ցանկանալ:

[Sambitbaba]

ՀԱՄԸՆԴՀԱՆՐՈՒԹՅՈՒՆ


Մենաստան գնալ ցանկացող մարդկանց Վարպետը սովորաբար համոզում էր այդ չանել:

- Գրքերից օգուտ քաղելու համար բոլորովին պարտադիր չէ ապրել գրադարանում:

[Sambitbaba]

ԸՆԹԱՑՔ


Աշակերտները ճնշված էին: Նրանք գիտեին, որ Վարպետը շուտով մեռնելու է:

Բայց Վարպետն ասաց ժպիտով.

- Մի՞թե դուք չգիտեք, որ մահն առանձնահատուկ թովչանք է տալիս կյանքին:
- Ոչ: Մենք կուզեինք, որ դու երբեք չմեռնեիր:
- Իսկական ամեն բան պետք է մահանա: Նայեք ծաղիկներին. չեն մահանում միայն արհեստականները:

[Sambitbaba]

ԿԱՊԱՆՔՆԵՐ


- Ինչպե՞ս ես ազատ դառնամ:
- Պարզիր, թե ով է քեզ կապել:

Մեկ շաբաթ անց աշակերտը վերադարձավ և ասաց.

- Ինձ ոչ ոք չի կապել:
- Ուրեմն էլ ինչու՞ ես հարցնում ազատագրվելու մասին:

Դա աշակերտի պայծառացման պահն էր, որը հանկարծակի ազատագրվեց:

[Sambitbaba]

ՍԱՀՄԱՆԱՓԱԿՈՒԹՅՈՒՆ


Վարպետը մեծագույն հարգանքով ընդունեց իրեն այցելող պրոֆեսորներին, բայց թույլ չտվեց ներգրավել իրեն գիտական բանավեճերի մեջ:
Զարմացած աշակերտներին նա ավելի ուշ բացատրեց.

- Կա՞ արդյոք իմաստ ջրհորում ապրող գորտին պատմել օվկիանոսի մասին: Կամ իրենց սեփական համոզմունքներով սահմանափակված մարդկանց՝ Աստծո մասին:

[Sambitbaba]

ՆԵՐԳՐԱՎՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆ


Չնայած և Վարպետը սիրում էր իր բոլոր աշակերտներին, բայց նաև չէր թաքցնում, որ իր հոգուն ավելի մոտ են նրանք, ովքեր ապրում են "աշխարհում", այլ ոչ մենաստանում, - ընտանիքավոր մարդիկ, առևտրականները, ֆերմերները:
Երբ նրան խնդրեցին բացատրել, նա պատասխանեց.

- Առօրեական կյանքում ձեռք բերված հոգևորն անհամեմատ ավելի բարձր է նրանից, որը ձեռք է բերվում մենաստանի լռության մեջ: