Ստեղծագործական մրցույթ. հեքիաթ

[Chuk]

Մեկնարկում է գրական նոր մրցույթ, այս անգամ հեքիաթ:

Բարի ու չար կախարդներ, վիշապներ ու թզուկներ, խոսող կենդանիներ ու միամիտ մարդիկ, կորցրած կոշիկներ ու կեսգիշերային կախարդանք, քնած գեղեցկուհիներ ու սպիտակ նժույգով ասպետներ... Այս մրցույթում տիպային որևէ սահմանափակում չենք մտցնում. կերպարները, մեծահասակների թե փոքրահասակների համար, տխուր թե ուրախ, զվարճալի թե դրամատիկ լինելն ընտրում է ստեղծագործողը: Կարևոր է, որ ստեղծագործությունը լինի հեքիաթ:

Կանոններ

• Ստեղծագործությունը պետք է լինի արձակ, հայերեն ու մեքենագրված լինի հայատառ:
• Ստեղծագործությունը պետք է նամակագրական համակարգով (PM) ուղարկեք ինձ, վերնագրում գրելով «Մասնակցություն գրական մրցույթին»: Եթե ստեղծագործությունը երկար է ու դժվար է PM-ով ուղարկելը, ապա նույն PM-ով ինձնից կարող եք ճշտել իմ email հասցեն ու ուղարկել այդ հասցեով, այդ թվում՝ օրինակ *.doc ֆորմատով:
• Ստեղծագործությունը կարող եք ուղարկել մինչև հաջորդ երեքշաբթի օրվա (29.11.2011) ավարտը՝ 24:00-ն:
• Աշնան վերջին օրը՝ նոյեմբերի 30-ին ստացված ստեղծագործությունները՝ առանց հեղինակների անունները նշելու կտեղադրվեն թեմայում քննարկման ու քվեարկության համար:
• Ստեղծագործությունն ինձ ուղարկելուց հետո չեք կարող ինձ խնդրել այն չտեղադրել կամ Ձեր անունը չհրապարակել, որովհետև այն ստանալու պահից համարելու եմ, որ ստեղծագործությունը ու ստեղծագործողը մասնակցելու են մրցույթին:
• Յուրաքանչյուր ակումբցի կարող է ուղարկել մեկից ավելի տարբերակ:
• Քննարկման ու քվեարկության ժամկետներն ու պայմանները կհայտարարվեն ստեղծագործությունները տեղադրելիս, դրանք կախված կլինեն ուղարկված ստեղծագործությունների քանակից, ինչպես նաև հաշվի կառնվի անցյալի փորձը:

[Chuk]

Քվեարկության պայմանները

• Ստեղծագործությունները տեղադրվում են առանց հեղինակների նշման, «Տարբերակ N. Ստեղծագործության վերնագիր» վերնագրով, որոնք էլ լինելու են քվեարկության ընտրության կետերը,
• Քվեարկությունը տևելու է 4 օր,
• Ստեղծագործությունների հեղինակները կարող են քվեարկել նաև սեփական տարբերակի օգտին՝ գուշակության փուլում իրենց վրայից կասկածը հանելու տակտիկական նկատառումով, սակայն արդյունքների վերջնական ամփոփման ժամանակ այդ ձայները չեն հաշվելու,
• Քվեարկության 4 օրերի ընթացքում կարելի է թե՛ քննարկել ստեղծագործությունները, թե՛ փորձել գուշակել հեղինակներին,
• Ստեղծագործության հեղինակներն ինքնաբացահայտվելու իրավունք չունեն,
• Քվեարկությունը բազմակի է, կարելի է քվեարկել մեկից ավելի հավանած տարբերակների օգտին, սակայն դա պետք է արվի միաժամանակ: Գրառման տեսքով քվեները չեն հաշվելու,
• «Ոչ մեկը չհավանեցի» կետ հարցման մեջ չկա: Այդպիսի կետ ընտրել ցանկանալու դեպքում կարելի է պարզապես չքվեարկել ու թեմայում՝ գրառման տեսքով, ներկայացնել կարծիքը,
• Քվեարկությունը բաց է, բոլորը տեսնելու են, թե ով որ տարբերակի օգտին է քվեարկել,
• 4 օր անց, քվեարկության ավարտից հետո կհայատարարվեն հեղինակները:

Երկար տատանվում էի քվեարկությունը 3, թե 4 օր թողնեմ, ի վերջո որոշեցի, հաշվի առնելով, որ աշխատանքային օրեր են, նախկինի պես 4 օր թողնել, մանավանդ հաշվի առնելով, որ օրերի այդ քանակը նախորդ դեպքերում արդարացված է եղել:

[Chuk]

Բոլորիդ բարի ժամանց, հետաքրքիր ու բուռն քննարկումներ եմ ցանկանում

[Chuk]

Տարբերակ 1.
Տխուր արքայազնը

Հեռավոր մի սարի գագաթին, ուր միայն չարագույժ անգղներն էին թևածում, իր մենավոր դղյակում ապրում էր տխուր արքայազնը: Նրա դեմքը մռայլ էր՝ իր հոգու նման:

Արքայորդու կյանքն ուրիշ էր, որովհետև չուներ ճակատագիր: Ասում են՝ նրա հայրը ապրել էր վայելքներով լի, հարուստ կյանքով, ինչի համար գիր բաժանողը նրա որդուն զրկել էր ճակատագրից.

- Քո բաժին բախտն էլ է հորդ հասել,- ասել էր նա ու հեռացել՝ ոչինչ չտալով նորածին արքայորդուն:

Անցել էին տարիներ, ու արքայազնը դարձել էր կյանքից խռոված ու աշխարհից փակված մեկը, ով ոչ թե ապրում էր, այլ գլորում իր օրերը՝ ամեն ինչից ու ամենքից հեռու: Իր դղյակից նա դուրս էր գալիս միայն գիշերները, որ ոչ ոքի չհանդիպի ու չտեսնի նրանց խղճահարված հայացքները:

Ժամանակի հետ մարդիկ արդեն մոռացել էին նրա գոյության մասին ու տեսնելու դեպքում չէին էլ ճանաչի իրենց կողմերում ապրող տխուր արքայազնին, ով չուներ ճակատագիր:

Մի անգամ՝ երկար մտածմունքից հետո, արքայազնը որոշում է գիշերվա փոխարեն առավոտ կանուխ դուրս գալ իր դղյակից ու տեսնել, թե ինչպես են մարդիկ ապրում իրենց օրը: Այդպես էլ անում է: Ու հայտնվում լուսավոր աշխարհում: Անցնում է արքայազնը մարդկանց միջով ու հասկանում, որ ոչ ոք իրեն չի ճանաչում: Օտարական ձևանալով՝ զրույցի է բռնվում հետները ու հարցուփորձ անում կյանքից և աշխարհից: Խոսքուզրույցի մեջ արքայազնի ականջին է հասնում, որ մոտակա քաղաքներից մեկում արդեն տարիներ շարունակ առեղծվածային բաներ են կատարվում:

- Չգնաս այդ կողմերը, բարի օտարական:

- Անիծված տեղ է, հեռու մնա...

Բայց արքայազնը, որ կորցնելու բան չուներ, իր ճամփան թեքում է հենց այդ ուղղությամբ ու գնում հասնում է անիծված քաղաքը:

Քաղաքը բացում է արքայազնի առաջ իր մռայլ դռները: Նա հայտնվում է անհասկանալի շշուկներով ու ծանր մառախուղով լի մի վայրում: Անկյուններում մարդկանց ստվերներ են հայտնվում ու արագ կորչում: Թվում է՝ ամեն քայլափոխին նրան են հետևում թաքնված ու վախեցած աչքեր:

Ինչքան առաջ է գնում, այնքան խորանում է արքայազնի տխրությունը:

Շուտով նրա աչքովն է ընկնում մենավոր մի ծառ ու նրա տակ նստած երկար մազերով մի կին: Կնոջ վարսերի միջից փայլում էին սպիտակող փնջերը, իսկ դեմքի վաղեմի թարմությունը ճեղքում մոխրագույն կնճիռները:

Ճամփորդը մոտենում է նրան: Կինը դատարկ աչքերն ուղղում է արքայազնի կողմը:

- Ես սպասում եմ,- ասում է նա արքայորդուն:

- Ո՞ւմ:

- Իմ սիրածին:

- Վաղո՞ւց է գնացել:

- Քսանհինգ տարի առաջ... Բայց ասել է, որ կգա իմ հետևից: Ես սպասում եմ:

Օտարականը նստում է նրա կողքին:

- Ի՞նչ է կատարվում այստեղ: Այս քաղաքում:

Կինը վախով լի հայացքով նայում է նրան:

- Գնա այստեղից... Չար տեղ ես եկել:

- Ի՞նչ է այստեղ կատարվում,- նորից հարցնում է արքայազնը:

- Այստեղ մարդիկ կորցնում են իրենց ճակատագիրը:

- Ուրեմն ճիշտ տեղում եմ...

Կինը բռնում է նրա ուսերը ու գլուխը մոտեցնելով նրան՝ շշնջում.

- Ինչ-որ մեկը գողանում է մեր ճակատագրերը:

Արքայազնը թախծոտ հայացքով նայում է ցնորված կնոջը: Հետո գրկում նրան:

- Հետ գնա քո աշխարհը,- ասում է կինը՝ կամաց հեկեկելավ,- գիշերը չմնաս այստեղ: Նա գալիս է ու տանում մարդկանց բախտը:

Արքայազնը վերջին անգամ նայում է դժբախտ կնոջն ու հեռանում: Նա թափառում է քաղաքում ու ժամանակ առ ժամանակ մոլորված և իրենց կյանքը կորցրած մարդկանց հանդիպում: Նրանք բոլորն էլ նույնն են ասում.

- Չմնաս այստեղ գիշերը:

Թանձրանում է արքայազնի հոգին մաշող թախիծը: Իրիկնադեմին նա պառկում է բաց երկնքի տակ: Մառախուղը փաթաթվում է նրան ու վերցնում իր սառը գրկի մեջ: Վրա է հասնում գիշերը: Մշուշը փոխարինվում է խեղդող մթությամբ, իսկ շշուկները վերածվում ծանր հառաչների: Սակայն արքայազնը, որ սովոր էր մթնային թափառումների, գիշերվա մեջ ոչ մի սարսափելի բան չի տեսնում, ոչ էլ առեղծվածի հանդիպում:

Առավոտյան քաղաքն արթնանում է ու առանց ճակատագրի թողնում ևս մի քանիսին:

Իսկ տխուր արքայազնը դուրս է գալիս քաղաքից, նստում ճամփի եզրին, ու դիմացը փռում սովորական դարձած իր գիշերային ավարը: Գողացած ճակատագրերը նա հատիկ-հատիկ զննում է, փորձում հարմարեցնել իր կյանքին: Բայց այս անգամ ևս չի գտնում իրենը:

Ու հեռանում է արքայազնը, վերադառնում իր մենավոր դղյակը:

Նրա դեմքը մռայլ էր, իսկ սիրտը՝ տխուր, որովհետև չուներ իր ճակատագիրը:

[Արէա]

Տարբերակ 1.
Տխուր արքայազնը

Կարծես ինչ-որ երկար պատմության կարճ վերապատմությունը լիներ: Երևի մրցույթի ֆորմատն էր ստիպել կարճ գրել, բայց իմ մոտ ոչ թե հեքիաթ կարդալու, այլ հեքիաթի մասին կարդալու տպավորություն ստեղծվեց:
Իմաստը վատը չէր, չնայած մռայլ էր մի քիչ, բայց որպես մեծահասակների համար նախատեսված հեքիաթ վատը չէր: Շարադրությունն էլ վատը չէր, չնայած մի քանի արհեստական բառերի: Առայժմ չեմ քվեարկում, եթե ավելի լավ տարբերակ չեղավ, սրա օգտին կքվեարկեմ:

[armen9494]

Ամեն մի հեքիաթի մասին կգրեմ, դժվար թե շատերին հետաքրքրի կարդալ սա, բայց կարծում եմ ամեն մեկի հեղինակը կկարդա: Կներեք, եթե որոշ տեղեր մի փոքր կոպիտ եմ գրել
Բոլորիցդ էլ շատ շնորհակալ եմ, որ այս օրս էլ հեքիաթներով զարդարեցիք



1. Ճիշտն ասած՝ իմաստը էդքան էլ չհասկացա, ոնց որ մի տեսակ վերացական բաներից խոսացվեր, ոնց որ հեքիաթի ֆորմատը պահած լիներ, բայց ընդհանուր ոչինչ չասեր:

Երկրորդ հեքիաթից սկսած որոշեցի մաս-մաս կարդալ ու գրել տպավորությանս մասին:

2. Սկիզբը կարդալիս շատ դժվար հասկացա, մի տեսակ շատ բարդ էր գրած, ավելի շատ խոհափիլիսոփայական գրվածքի տպավորություն թողեց, քան թե պարզ ու հաճելի հեքիաթի (որը ակնկալում էի վերնագիրը կարդալիս): Դեղնուկի մասը կարդալիս շատ ձանձրացա, ճիշտն ասած՝ ուզում էի չշարունակել կարդալը, բայց ասեցի մինչև վերջ կարդամ, կարող է ինչ-որ հետաքրքիր բան լինի:
Գունդուկծիկը հեշտ կարդացվեց, բայց անկապ էր, մի քիչ ավելի հեքիաթային անուններ կարելի էր դնել: Կանաչստանը ավելի հաճելի էր: Փարթըստանից ավելի հետաքրքրացավ ու հաճելի դարձավ: Վերջը լավն էր, կարելի էր նաև գրել, որ Քուրջուփալասի հետ մի անդուր բան եղավ
Ընդհանուր հեքիաթը ոնց որ մոխրոտիկի նոր տարբերակը լիներ կամ Возвращение Мохротика

3. Ճիշտն ասած՝ ավելի շուտ ոնց որ բնագիտության դաս լիներ, այլ ոչ թե հեքիաթ:

4. Դեռ միայն առաջին նախադասությունն եմ կարդացել, սկիզբը շաաատ դուրս եկավ: Մինչև էս կարդացածներից տարբերվեց նրանով, որ նրանք էն առաջվա հին հեքիաթներն էին հիշեցնում ու ամբողջ մանկությունը էդ էի լսել, իսկ այս մեկի հենց առաջին նախադասությունը մի տեսակ ուրիշ էր: Շարունակեմ կարդալ, հուսով եմ հուսախաբ չեմ լինի:
Ինքն իր համար պարելն էլ էր լավը, շատ հավեսին միտք էր, միանգամից պատկերացրեցի մի հատ հավեսով շախով շուխով երաժշտություն ու մի հատ կայֆոտ պարող թեթև մարդու
Բայց մեդիտացիայի պահը դուրս չեկավ, չեմ սիրում ըտենց անկապ բաներ հեքիաթի մեջ
Հեքիաթ ստեղծելու պահը շատ հաճելի էր նկարագրած
"ասոցիալ անհաջողակ"-ը դուրս չեկավ, կարելի էր ավելի պարզ ու հեքիաթային:
Ագնեսի՝ դևի մասին պատմությունները պատմելու պահից սկսած ավելի շատ հեքիաթը դարձավ ոչ թե հեքիաթ, այլ էն կնանիքի բամբասանքներից:
Շատ լավն էր էս պահը՝ "Օմմ, չէ՜ մի, սխտոր ու գոմ ": Ճիշտ ա՝ հեքիաթային չէր, բայց լավն էր
Էմոյի տան նկարագրության պահը էդքան էլ դուրս չեկավ, նամանավանդ էն յոգա-մոգայի պահերը:
...
Ուուուխխխխխխ՜ ի՜նչ լավն էր Ավարտը շաաաաաատ գեղեցիկ էր գրած, կարճ ասած՝ շատ պուպուշ հեքիաթ էր

5. Հենց սկզբից հիասթափություն... պատերի տակ չիշիկ անել, էգ ուզել...վըխք
Ոնց որ ընդհանրապես հեքիաթ չլինի: Լավ, շարունակեմ կարդալ: Վաաաաայ, էս գնդիկները կտրել վափշե չեմ հասկանում հեքիաթ ա, թե՞ զոոֆիլիայով համեմված այլասեռված պատմություն: Հարևանի անունը "Ն" դնելու տեղը կարելի էր նորմալ բան գրել, սենց կարդալը տհաճ էր:
Կատուն ու ֆշշացնելը ոնց որ թե մի քիչ տարբեր բաներ էն, էն էլ բիձա կատուն
Անկապ, անիմաստ հեքիաթ


6-րդ տարբերակի գրողից ներողություն եմ խնդրում, ուղղակի չեմ կարողանում արձակ պատմություններ կամ հեքիաթներ կարդալ, բացառությամբ Թումանյանի: Սկիզբը կարդացի, սլացիկ էր, պարզ էր, լավն էր, ուղղակի չկարողացա շարունակել

Բոլորիցդ էլ շատ շնորհակալ եմ, միևնույնն է՝ ինձ դուր եկավ թե չէ, էդ կապ չունի, կարևորը էն ա, որ հաստատ ամեն մի հեքիաթ գոնե մի հոգու դուրը կգա, հետևաբար էդ մարդու տրամադրությունը կբարձրանա, հետևաբար դուք մի շատ մեծ ու լավ գործ եք արել, ապրեք

Մեկ էլ ապրի Արտակը, որ սենց մրցույթներ ա հայտարարում, սպասում եմ հաջորդ մրցույթին, ընենց կուզեմ ինքս մասնակցեմ: Ճիշտն ասած՝ էս մրցույթին վախեցա մասնակցել, ասեցի ստեղ լուրջ բաներ կլինեն գրված, ես իմ անկապ մտքերով մտնեմ ի՞նչ անեմ
Բայց մյուս անգամ կփորձեմ, գոնե կփորձեմ...

[Claudia Mori]

Ամեն մի հեքիաթի մասին կգրեմ, դժվար թե շատերին հետաքրքրի կարդալ սա, բայց կարծում եմ ամեն մեկի հեղինակը կկարդա: Կներեք, եթե որոշ տեղեր մի փոքր կոպիտ եմ գրել...

Տնաշեն, այսքան երկար մեկնաբանելու տեղը մի հեքիաթ էլ դու գրեիր

[armen9494]

Տնաշեն, այսքան երկար մեկնաբանելու տեղը մի հեքիաթ էլ դու գրեիր

Վախեցա... վախեցա էն բանի համար, որ հեքիաթ չի ստացվի, որ իմ նման շատերը կլինեն, որ չեն զլանա ու կսկսեն լավ քննադատել ու քարկոծել գրածս: Ախր հեքիաթը ընենց մե՜ղմ ու հաչելի բան է, որը չի կարելի աղավաղել
Ներողություն եմ խնդրում բոլոր այն հեղինակներից, ում գրվածքների մասին ես լավ բաներ չասեցի: Ճիշտն ասած՝ ամբողջը գրելուց հետո շատ երկար էի մտածում, սեղմե՞մ "Պատասխանել" կոճակը, թե՞ ոչ: Կխնդրեմ բոլորին շատ ուշադրություն չդարձնել իմ ասածների վրա, սա ուղղակի իմ կարծիքն էր: Փորձում էի յուրաքանճյուր հեքիաթում փնտրել ու գտնել գոնե մի քանի դրական բան: Նոր էլ մտածում էի իմ ամենաչսիրած հեքիաթի՝ 5-րդի մասին ու հասկացա, թե ինչի դա իմ դուրը չեկավ:
Ասեմ, որ եթե այս գրվածքը լիներ մի ուրիշ բաժնում, կարող է նույնիսկ վարկանիշ տալ, տիպիկ այն հայերին նմանեցրի, ովքեր ոչ մի կրթություն ու նույնիսկ գնդիկներ չունեն, առավոտից իրիկուն ուզում են Ամերիկա գնալ ու դրա մասին են երազում: Ամերիկան էլ շատ լավ էր նկարագրած:
Չէ՛, հաստա՛տ, եթե այս գրվածքը լիներ այլ բաժնում (օրինակ ինչ-որ քաղաքական) ապա վարկանիշ կտայի:
Իսկ այս տեղը կարծում եմ դրա տեղը չէ, ստեղ ես ուզում էի կարդայի հաճելի ու պարզ հեքիաթ, ինչպիսին էր 4-րդ հեքիաթի առաջին և վերջին հատվածները:

Իրականում Գեաի հետ համամիտ եմ, սկզբում այս մրցույթը այլ կերպ էի պատկերացնում, թվում էր թե հեսա լիքը հեքիաթներ են լինելու՝ մեկը մեկից լավը:

[Chuk]

Տարբերակ 2.
Կանաչ-դեղին սեր

Նրանք ամուսնացան սեպտեմբերի երեքին…Ողջ երկրագունդը խրախճանքեց նրանց միության օրը…..այնպես քեֆ արեց, գինովցավ ու նրանց սիրուց էլ վարակվեց, որ «սեպտեմբերի երեք»-ը հրավառ գրիչով, ոսկեթույր ու կանաչաբույր տառերով ներկվեց պատմության էջերին: Նրանց երջանիկ կյանքի, ծովեծով սիրո մասին լենգենդը անմահ է….թափառում է սերունդների շուրթերին, ամեն բացվող օրվա հետ, ամեն կաթիլվող ճառագայթի հետ նորանում է, թարմանում... Բերնեբերան է անցնում նաև նրանց հանդիպման ու սիրո ծնունդի պատմությունը…

* * *

Դեղնուկը ծնվեց Արևածաղիկների թագավորությունում…. Դաշտի ամենամեեեեեեծ արևածաղկի մեջ մի առավոտյան ցողի կաթիլները նրան գտան իրենց գրկում քնած:

-Վա~յ, արևն էս ո~նց է պուճուրացել ու մեր ծաղկապսակում տեղավորվել:

-Նայի~ր, Ցողի’կ, նա երկրային արևն է….

-Ցողա~ն, նա մեեեեեծ-մեեեեեեեծ աչուկներ ունի ու ժպտում է իսկական արևի նման:

Դեղնուկն իսկապես ամենասիրունն էր ժպտում ողջ Արևածաղիկների թագավորությունում….Նա արթնանում էր ժպիտը դեմքին ու ծաղիկների դեղին թերթիկների մեջ փաթաթվելով քնում` էլի ժպտալով…. Նրա հարևանները գլուխ էին գովում, թե իրենց կողքին ունեն արևին, երեխաներն աշխատում էին սիրաշահել նրան ու ընկերանալ: Դեղնուկի ժպիտն, ասում էին, ապաքինում է, հիվանդը ոտքի է կանգնում, տկարը պնդանում է, իսկ նրանց համար, ում հյուր է եկել տխրությունը, խինդը դառնում էր օրվա տրամադրությունը:

Դեղնուկը սնվում էր արևածաղկի նեկտարով, վազվզում էր թփից թուփ, ծաղկից ծաղիկ, արևի ամեն մի շողի հպումից ավելի գեղեցկանում ու փարթամանում…

Օրիորդ Դեղնուկը մի հոբբի ուներ. նա որսում էր արևի շողերն ու հավաքում արևածաղիկների թերթերին առավոտյան նստած ցողերը և գեղեցիկ կոլաժներ էր ստեղծում: Զատիկներն իրենց մեջքին դրած բերում էին ցողերը, թիթեռներն էլ օգնում էին հավաքել արեգակի շողերին: Իր ծաղկային բույնը աղջնակը զարդարել էր շողացողային ծաղիկներով, բնապատկերներով ու իր նման լուսավառ աղջնակներով:

Պարմանուհու հոբբին էլ ավելի մեծացրեց նրա նկատմամբ հետաքրքրությունն ու հիացմունքը: Աշխարհի տարբեր ծեգերից Արևածաղիկների երկիր էին գալիս մարդիկ` Դեղնուկի ձեռքի աշխատանքները սեփական աչքերով տեսնելու համար: Բոլորն էլ կարող էին վայելել նրա գործերը….սակայն գնել` ոչ: Դեղնուկը դրանք միայն նվիրում էր…..Նրանց էր նվիրում, ում սրտում բարությունն էր բնակվում ու սերը: Այդ գեղեցիկ, եթերային զարդերն ունենալու համար մարդիկ ամիսներ շարունակ բարի գործեր էին անում, թողնում իրենց վատ սովորություններն ու սիրով լցվում աշխարհի հանդեպ:

Արևածաղիկների երկրում բարությունը օրեցօր իշխող էր դառնում, խինդն ու երջանկությունն էլ քայլում էին բոլոր փողոցներով:

* * *

Հեռու հեռավոր մի տեղ, անչափելի կիլոմետրեր ու մղոններ այն կողմ մի թագավորություն կար` Գունդուկծիկ անունով: Այս երկրի մասին Արևածաղիկում քիչ բան գիտեին…շատերը նույնիսկ անունը չէին լսել:

Գունդուկծիկի ղեկավարը Քուրջուփալաս թագուհին էր… Նրա միակ հոգսն իր զգեստապահարանը հարստացնելն էր…. Նրա ամրոցները վերջ ու սկիզբ չունեին…հարյուր օր ու գիշեր էր պետք դրանք ոտքով անցնելու համար…արտաքինից մռայլ ու անշուք ամրոցներում անհաշվելի պահարաններ ու կախիչներ էին ապրում…ու նույնքան էլ անհաշվելի թվով շրջազգեստներ, կիսաշրջազգեստներ, վարտիքներ, գլխարկներ, կոշկեղեն, պայուսակներ:

Գունդուկծիկի բնակիչները լավ չէին ապրում….հազիվ կարողանում էին մեկ փոր հաց գտնել…ողջ երկիրը թել էր մանում, ներկում, կտոր գործում ու զգեստ կարում….ու ժպիտն այս երկրում չտեսնված ու չլսված բան էր …մարդկանց դեմքից տխրություն էր ծորում…անընդհատ աշխատելուց ցամաքել, մի բուռ դարձել, կռացել այնպես, որ արևի երես գրեթե չէին տեսնում…. Ու անգամ մտքում անհոգ ու երջանիկ օրվա մասին երազել էին մոռացել….ատում էին «զգեստ» բառն էլ , իրենց օրն էլ, երկիրն էլ:

Քուրջուփալաս թագուհին ամուսնանալ էր որոշել, միայն թե Կանաչստան երկրի Ուրախ Մորեխ թագաժառանգը, ում սիրահարվել էր նա, ոչ մի կաթիլ ուշադրության չէր արժանացնում իր հարևան երկրի թագուհուն: Նա հենց այս երիտասարդի համար էր զգեստային նման խառնաշփոթի մեջ ընկել… Վստահ էր` իր գեղեցիկ ու չտեսնված կերպարներով կգերի հաղթանդամ, գեղեցկադեմ ու խելացի երիտասարդի սիրտը….Միայն թե Ուրախ Մորեխը նրան անգամ չէր էլ նկատում, նա տարված էր իր երկրի զմրուխտապատման ու գեղեցկացման աշխատաքներով ու իրեն ուղղված զգեստային դավերն անպատասխան էր թողնում…

Կանաչստանում օրեցօր ավելանում էին գեղեցիկ ծառերն ու թփերը, բակերն ու այգիները զարդարվում էին նախշուն ծառերով ու ծաղիկներով, բարձրանում էին թփային աշտարակներ ու ծաղկային պալատներ… Երկրագնդի այս կտորն օրեցօր վերածվում էր երկրային դրախտի, սակայն Ուրախ Մորեխը ինչ-որ բանից գոհ չէր: Նրան թվում էր, թե մի բան պակասում է: Օր ու գիշեր գլուխ էր ջարդում` հասկանալու համար, թե ինչն է պակասում, բայց էդպես էլ մտքին ոչինչ չէր գալիս: Ու ինքն էլ, իր երկրի բնակիչների հետ միասին բահը ձեռքից բաց չէր թողնում. Տնկում էր, ջրում, փորում, աճեցնում: Ու փթթում էր երկիրը, բայց ինչ-որ բան պակասում էր….

* * *

Փարթըստան պետությունում կազմակերպվում էր աշխարհի ամենահետաքրքիր հավաքույթը, որին մասնակցելու հրավեր ստացել ստացել էին և՛ Քուրջուփալասը, և՛ Ուրախ Մորեխը: Զգեստասեր թագուհու ուրախության չափը չկար: Նա առիթ ուներ իր սրտի տիրոջը նոր ու գեղեցիկ մի տեսքով ներկայանալ ու այդ երեկո վերջապես գրավել նրա սիրտը…

Քուրջուփալասի երկրում ևս խոսում էին Դեղնուկի հրաշք գեղեցկության, նրա վառվռում աչքերի, չնաշխարհիկ ժպիտի ու հետաքրքիր շնորհքի մասին: Արևի շողերից ու վաղորդյան ցողերից հյուսած նրա գործերի մասին տեղեկությունները Քուրջուփալասը ականջի ծայրով էր լսել, բայց երբ ստացավ երեկույթին մասնակցելու հրավերը, գլխում մի խելահեղ միտք ծագեց: Նա որոշեց, որ այդ աղջկա ձեռքով ստեղծված վերերկրային զգեստով կներկայանա իր երազների տղամարդուն, ու վերջինս էլ դժվար թե դիմանա իր հմայքներին: Նա իր զինվորներին ուղարկեց Արևածաղիկների երկիր` Դեղնուկին առևանգելու: Երկրային արեգակը ընկավ քուրջասեր թագուհու ծուղակն ու հայտնվեց մի ճաղապատ սենյակում:

-Քո արևածաղիկների ու արևի երեսն այլևս չես տեսնի, այս մութ սենյակից էլ դուրս չես գա, եթե ինձ համար հաշված օրերի ընթացքում չգործես աշխարհի ամենագեղեցիկ զգեստը,- ասաց թագուհին աղջնակին:

Տխրեց Դեղնուկը, մի պահ պատկերացրեց, թե էլ երբեք չի տեսնելու իր մտերիմ ընկներներին, ծաղիկներին, սոխակներին… Նրա սիրտը մղկտում էր` երբեք չար ու ինքնահավան, անսիրտ մարդկանց մեկ կտոր արվեստ էլ չի նվիրել, հիմա ինչպե՞ս պիտի այս անսիրտի համար մի ամբողջ զգեստ հյուսի: Ուզում էր ասել` լավ է ինձ այստեղ պահես ու տանջես, քան թե շողերն ու ցողերը զարդարեն քո անհոգի մարմինը, բայց մտածեց նրանց մասին, որ դեռ իր գործերով պիտի ուրախանան ու երջանկանան, ու որոշեց համաձայնել.

-Այստեղ բերե'ք թիթեռներիս ու զատիկներիս, և ես կպատրաստեմ ձեզ համար մի գեղեցիկ զգեստ:

Մութ ու անգույն իր վանդակում Դեղնուկը մրսում էր, դողում, տխրում, բայց և ժպտում էր… Նրա ժպիտը նույնիսկ բռնապետուհու այս զնդանում չէր մարում, ու այս տխուր երկրի տխուր մարդիկ այս սենյակից արևի շողեր էին տեսնում, զարմանում, փորձում հասկանալ` որտեղից են գալիս այս կենարար շողերը: Իսկ Դեղնուկը հյուսում ու գործում էր: Ցող հավաքող զատիկների ու արևի շողերը հավաքով թիթեռների հետ ժպտացող ծաղիկը, քուն ու դադարը կորցրած, գործ էր անում:

* * *

Եկավ հավաքույթի նշանավոր օրը: Փարթստան էին շտապում թագուհիներ ու թագավորներ, արքայազներ ու արքայադստրեր` աշխարհի բոլոր ծայրերից: Նման գույներ, զվարթություն, խինդ ու գեղեցիկ բազմություն աշխարհը դեռ չէր տեսել: Ողջ երկիրը փայլում էր, հրավառվում, ժպտում: Քուրջուփալասն էլ վայրկյաններն էր հաշվում` երբ է հայտնվելու երեկույթին: Նա հրամայեց Դեղնուկին բաց չթողնել, մինչև իր վերադարձը, նստեց իր կառքն ու սլացավ դեպի Փարթըստան:

Նա իր եթերային զգեստով իսկապես շքեղ էր, հողեղեն մահկանացուները չէին կարողանում նրանից աչք կտրել, բոլորն անէացած նայում էին Քուրջուփալասին: Ուրախ մորեխը մարդկանց հսկայական ամբոխում ևս գտավ չտեսնված գեղեցկությունն ու անթարթ հայացքով սկսեց նայել: Քուրջուփալասը երանության մեջ էր…Ամբողջ երեկո երիտասարդը նրանից հեռու չէր գնում. պարում էին, զրուցում, ծիծաղում: Նա վստահ էր` կանաչների տիրակալն իրենն է արդեն: Արքայազնին էլ ամբողջ երեկո միայն մի միտք էր տանջում` տեսնես ո՞վ է հեղինակել այս չնաշխարհիկ զգեստը….Նա որոշեց ողջ աշխարհն էլ շուռ տալ ու գտնել մոգական դերձակուհուն:

Խնջույքից հետո շողացողային զգեստով դյութված արքայազնն առաջարկեց ուղեցկել Քուրջուփալասին` հույս ունենալով նրա երկրում մի լուր առնել դերձակի մասին: Թագուհին էլ, վստահ լինելով, թե իր սիրային փնտրտուքների վերջը եկել է, թե նվաճել է իր ասպետին, տղային մի շաաաատ գեղեցիկ զարդարված սենյակ տրամադրեց գիշերելու համար:

Ուրախ Մորեխը ողջ գիշեր աչք չկպցրեց…նրան աննդհատ հայտնվում էր չտեսնված գեղեցկությամբ զգեստն ու մտքում փորձում էր պատկերացնել այն մարդուն, ով երկնել էր զգեստը: Մտքերով տարված` քայլում էր գիշերային լռության մեջ, չափչփում մութ ու խավար ամրոցը: Հանկարծ նկուղից մի լույս նկատեց, ինչը գիշերվա գրկում չտեսնված բան էր: Արքայազնին քայլերը ներքև տարան: Նա գնաց լույսի հետևից ու տեսավ անշուք սենյակում նստած Դեղնուկին, որ ինչպես արևը, այդ արևազուրկ սենյակում լույս էր ճառագում:

-Բարև’, գեղեցկուհի’, ի՞նչ ես անում այս ցուրտ անկյունում, ինչու քնա՞ծ չես:

Աղջնակը նայեց արքայազնին ու ժպտաց.

-Քունս գողացել են….իմ Ծաղկաստանից հեռու ես հանգիստ գտնել չեմ կարողանում:

-Բա էլ ինչու՞ քո Ծաղկաստանում չես:

Աղջիկը միայն տխուր ժպտաց: Արքայազնը հարցեր էր տեղում, նա էլ ժպիտով պատասխանում էր ու ամեն հաջորդ վայրկյանը երիտասարդի սիրտը սիրով էլ լցվում դեպի չքնաղ պարմանուհին: Ուրախ մորեխը հասկանում էր, որ իր կանաչապատ թագավորությանը հենց այս արևային գեղեցկությունն էր պակասում: Զրույցի ընթացքում հանկարծ տղային աչքն ընկավ հատակին թափված երկու կաթիլ ցողին ու ճառագայթներին: Տղան նայեց աղջկա բյուրեղյա մատներին ու հասկացավ, որ հրաշք զգեստը, որ իրեն այս ամրոց բերեց, ծնվել է այս արեգակնային էակի բյուրեղյա մատներով:

Տղան հասկացավ, որ գեղեցկուհին ստիպված է եղել այդ զգեստը գործել ու հասկացավ նրա տխուր խոսքերն էլ, տխուր ժպիտն էլ: Ուրախ Մորեխը վերցրեց աղջնակին ու ամրոցի գիշերային անդորրում անէացավ: Առավոտյան, երբ Քուրջուփալասը հայտնաբերեց, որ իր սիրեցյալը չկա, աղջիկն էլ է անհետացել, արդեն ուշ էր: Հրաշազարդ աղջնակն ու կանաչաբույր տղան Կանաչստանում էին ու պատրաստվում էին իրենց հարսանիքին:

[Արէա]

Տարբերակ 2.
Կանաչ-դեղին սեր

Լավը չէր:

Լիքը վսեմափայլ ու շողաճաճանչ բառեր, ուրիշ բան չեմ հիշում: Առանձնապես աչք էր ծակում "պարմանուհուն" հաջորդող "հոբբին" ու "շողացողայինի" հետ "կոլաժը": Իմաստն էլ առանձնապես չէր փայլում օրիգինալությամբ: Չքվեարկեցի:

[Claudia Mori]

Տարբերակ 2.
Կանաչ-դեղին սեր

Որ պուճուրիկ լինեի, մամայիս կասեի, որ այս հեքիաթը կարդա քնելուց առաջ

Այս գործի ձեռագիրը ծանոթ է

[Մանուլ]

Տարբերակ 2. Կանաչ-դեղին սեր

«Խրախճանքեց» բառից մոտս միանգամից հակակրանք առաջացավ:

+1: Իսկ անիմաստ բազմակետերը ստիպեցին, որ կիսատ թողնեմ էս հեքիաթը: Կարդացել եմ մինչև 3-րդ մասը, բայց կետադրությունը թույլ չէր տալիս, որ հեքիաթն ինքը դուրս գա:

Առաջինի գաղափարը վատ չէր, բայց ընթացքը մի քիչ արհեստական էր:

Գույները դուրս չեկավ:

Չորրորդը շատ լավն էր, ահագին ծիծաղել եմ : Սրա օգտին կքվեարկեմ:

Վերնագրերը կարդալիս մտածում էի, որ հինգերորդի օգտին էլ կքվեարկեմ, բայց մինչև վերջ կարդալուց հետո զգացի, որ չէ, էնքան էլ լավը չէր: Նենց տպավորություն էր, որ շտապ էր գրված:

[Yellow Raven]

Որպես մանկական հեքիաթ ոչ մեկ չեմ հավանել, իսկ ընդհանուր առմամբ չորորդը վերջն էր
Ու մեջներից ամենապարզն ու բարին` երրորդը...
Երկուսի օգտին էլ քվեարկում եմ, բայց ամեն դեպքում չորրոդը կհաղթի

[Գեա]

Եթե այստեղ հեքիաթ կար , ուրեմն ես հեքիաթից ընդհանրապես բան չեմ հասկանում , վկան հեքիաթների այն քանակը , որ կարդացել եմ... կներեք բայց քվեարկելու բան չկար...
ժանրը լրիվ ռմբակոծված էր...
Կարծում եմ գործին լուրջ մոտեցող մասնակից չի եղել:
Մասնակիցներից ներողություն եմ խնդրում կտրուկ խոսքերի համար:
Որպես վերջաբան ասեմ , որ մի փոքր... կարծես թե... մեծ վերապահումով ... չորրորդը նման էր հեքիաթի , ուղղակի այնքան սխալ բառեր կային , որ հեքիաթը իսկապես դարձրեցին սխալ հեքիաթ...
ժնջիլավոր
համ
խառխշտիկ
բռփեչ մազեր
շփթփ
էլ չշարունակեմ ..
մի խոսքով ես այս հեքիաթներից և ոչ մեկը չէի կարդա իմ երեխային, որովհետև կասկածներ ունեմ ,որ այս հեքիաթներից յուրաքանչյուրը նրա փոքրիկ գլխում խառխշտիկ մտքեր կծնեն , ու մազերն էլ վախից բփռեչ կդառնան...

ՀԳ շփթփ գործից վատ բան չկա

[Chuk]

Տարբերակ 3.
Գույները

Կար մի ծաղիկ ու կար մի աղջիկ, չէ, ավելի շուտ մի կատվիկ: Իսկ հեքիաթն այսպիսին է…

Ժամանակին մի տղա կար ու շատ էր սիրում նայել մայրամուտին իսկ հետո պառկում էր իր անկողնում ու երկար մտածում արևի մասին: Նրա մազերը հուր կրակ էին՝ շեկ, երկար ու ալիքավոր ու արևը նրա հայրն էր: Համենայն դեպս նա այդպես էր մտածում:

Երբ առաջին անգամ տեսավ արևը, աչքերը չդիմացան ու նորից սուզվեց մթության մեջ, բայց արևը կանչում էր ու նա թլ չդիմացավ կանչին:

Երկրորդ հանդիպումն ավելի երկար էր: Տղան շատ գույներ տեսավ ու մի նոր աշխարհ բացահայտեց իր համար, նա սովորեց գույները և առաջինը կարմիրն էր, այն կարմիրը, որով մայր է մտնում Արևը: Կարմիր էին նաև ծաղիկները, քարերը ու ձկները, բայց բացի ձկներից նա ջրի մեջ տեսավ իր փարթամ ու խճճված մազերը, որոնք նույնպես կարմիր էին, տեսավ նաև արյունը ու հասկացավ, որ կարմիրը նաև ցավի գույնն է:

Հետո եկավ կանաչը, ու ողջ բնությունը ցույց տվեց նրան կանաչի բոլոր երանգները: Ծառերի տերևներն ու խոտը, նար մամուռը, որը պատել էր քարերն ու գորգի նման տարածվել: Կանաչ էին նաև տղայի աչքերը:

Հաջորդը կապույտն էր, այնքան ջինջ ու պարզ, երկնքի ու ջրի նման: Նա տեսավ կապույտ ծաղիկներն ու հիացավ նրանցով: Տղան սովորեց նաև սևը, որը այդքան ծանոթ էր նրան:՛ Այդ օրը նա տխրեց հիշելով մթության մեջ անցկացրած իր օրերն, բայց և տեսավ, որ եթե չլիներ սևը, նա չէր տեսնի այդ բոլոր գույները, որոնք ժպտերես բարևում էին նրան ամեն առավոտ:
Նա նկարում էր, նկարում էր իր երազանքներում, խառնում էր գույներն ու երանգները: Ստանում պատկերներ ու կտավի պես պահում երազների պահոցում:

Բայց ամեն անգամ մի գույն պակասում էր, ամեն անգամ մի փոքրիկ մասնիկ կարծես մնում էր դատարկ:

Իսկ տղան փնտրում էր: Փնտրում էր այն ամենուր, տեսնում էր, բայց չէր կարողանում բռնել: Մի օր առավոտյան նա տեսավ այն երկնքում, փոքրիկ, շատ փոքրիկ մի կտոր: Ու հարցրեց տղան Արևին, որ գույն է սա, - Սա սպիտակ գույն է, այն մաքրությունն ու անմեղությունն է, այն դատարկությունն է, որը կարող ես լցնել բազմազան գույներով: Ու հասկացավ տղան: Ու տեսակ սպիտակն ամենուր, ջրի ալիքներում, տերևների վրա, իր մարմնի վևա ու հասկացավ, որ սպիտակն էր, որ պետք է լրացներ իր երազանքի կտավը իր անմեղությամբ ու փայլով ու տեսավ սպիտակն արևի փայլում ու արևին էլ ավելի սիրեց: