Վերջապես ռիսկս հերիքեց, որ սկսեմ մանրից հրապարակել պատմվածքների նոր շարքս: Դրանք սկսել եմ գրել երկու ամիս առաջվանից, ոգեշնչման աղբյուր են Գերմանիայում և Նիդեռլանդներում ունեցած փորձառությունս: Շարքի համար վերնագիր դեռ չեմ որոշել (ավելի շուտ որոշել եմ, բայց հայերեն չի հնչում): Պատմվածքներն իրար հետ փոխկապակցված են, հերոսները հաճախ կրկնվում են, բայց մեկը մյուսի շարունակությունը չէ:
Բարի գալուստ Նիդեռլանդներ
Նոր քաղաք տեղափոխվելիս իմ հիմնական խնդիրը բնավ ընկերների բացակայությունը չէ: Շատ արագ կարողանում եմ ավելի քան երկու տասնյակ մարդկանց հետ ծանոթանալ (դեռ մի քանի պահեստային հնարավորություն էլ մտքիս մեջ ունենալով) ու նրանց հետ, օրինակ, խմելու գնալ, ընթրել, կինո նայել, քննարկել և այլն:
Այն, ինչ կարոտում եմ, դեմ առ դեմ շփումներն են, պարբերական հանդիպումները, ընդհանուր հետաքրքրությունների մեջ խորանալը: Իսկ ոչ հայերի հետ մի սահման կա, որը երբեք չեմ կարողանում անցնել: Երեք տարի առաջ միայն սլովենուհի Մարուշան ինձ անցկացրեց էդ գծի վրայով, բայց հիմա էլ նա հեռու է:
Մի խոսքով, մշակութային շոկ որպես այդպիսին չեմ ապրում: Ուղղակի փնտրում եմ: Չհավատալով, չվստահելով: Ամեն նոր ծանոթության մեջ հույս եմ դնում: Բայց այդպես էլ չեմ կարողանում սահմաններս անցնել, ու բոլոր խոսակցությունները սկսվում և ավարտվում են նրանով, թե ինչու եմ կլինիկական լեզվաբանի մասնագիտություն ընտրել, թե կյանքն ինչպիսին է Հայաստանում:
Էդպես էր նաև կիրակի օրը, երբ դասընկերներս մեկնել էի չգիտեմուր, իսկ ես նախընտրել էի քաղաքում մնալ ու ինձուինձ դեպրեսվել:
Եղանակը լավն էր: Վեշերս հավաքել, կանալի ափին նստել, կարդում, գրում-մրում էի: Մեկ էլ ինչ-որ մեկը համարձակվեց դեպրեսնյակս ընդհատել` հոլանդերեն ինչ-որ բան ասելով: Արդեն մտածում էի` ըհը, նորից մեկի հեծանիվի տակ ընկա կամ ուզում է շանն էստեղ չիշիկացնել, խանգարում եմ: Միանգամից խնդրեցի անգլերեն արտահայտվել:
- Լավ եղանակ է գրելու համար,- ասում է անգլերեն:
Ինձ խանգարողը մի 22-23 տարեկան աղջիկ էր (կամ էլ ավելի մեծ. էստեղ մարդիկ լավ են պահպանվում): Հոլանդուհի լինելու համար 2 մետրանոց բոյ չուներ, բայց կոլոտ էլ չէր: Մազերը շատ մուգ էին, բայց սև էլ չէին, այլ բաց շագանակագույն, ալիքաձև իջնում էին ուսերի վրա: Այ հագնվածով իսկական հոլանդուհի էր. ոչ մի թիթիզություն, ոչ մի ավելորդություն: Առավոտն ինչ գտել է, հագել, դուրս է եկել:
- Եղանակը գրելու հետ կապ չունի,- ջղայնացած պատասխանում եմ:
- Լավ, ինչպես կուզես: Ուղղակի չգիտեի խոսակցությունը ոնց սկսել:
- Դրա կարիքը կա՞ր:
- Ինչու՞ չէ: Տեսնում եմ` ստեղացի չես: Ի՞նչ վատ կլիներ ծանոթության շրջանակը լայնացնել:
- Էդ ասենք ինձ համար, բայց քեզ ի՞նչ կտա:
- Ես էլ դրա կարիքն ունեմ,- ասում է ու ձեռքը մեկնում,- Մարիա:
- Բյուրակն,- սեղմում եմ ձեռքը` շատ լավ հասկանալով, որ մի երկու ժամ հետո կամ մի ուրիշ օր հարցնելու է, թե ինչպես է գրվում անունս, իսկ ես հասկանալու եմ, որ ուղղակի չէր հիշում,- ուրախ եմ ծանոթության համար: Փաստորեն, տեղացի չե՞ս:
- Դե չէ... Խրոնինգեն մի ամիս առաջ եմ տեղափոխվել: Մինչև էդ ծնողներիս հետ էի ապրում Հոլանդիայի հարավում: Ուզեցի ինքնուրույն կյանք վարել: Միակ տարբերակն ուրիշ քաղաք գնալն էր` ուսումը պատրվակ բռնելով:
- Տարօրինակ է նման բան լսել հոլանդացուց:
- Ծնողներս հոլանդացի չեն, մի քիչ տարօրինակ են... իսկ դու ի՞նչ ես անում:
- Ես էլ եմ քո օրին,- պատասխանեցի, ու հաստատ Մարիան չէր պատկերացնում, թե ինչ աստիճանի էի նրա օրին,- սովորում եմ:
- Ինչքա՞ն ժամանակ է` ստեղ ես:
- Երկու շաբաթ:
- Առաջին անգա՞մ ես Հոլանդիայում:
Էստեղ սկսեցի ներվայնանալ, որովհետև զրույցը շարունակվում էր հոլանդական ձևով, նույն հարցերով, որոնց հասցրել էի մի քանի հարյուր անգամ տարբեր մարդկանց համար պատասխանել վերջին երկու շաբաթների ընթացքում:
- Չէ, բայց արի թեման փոխենք, հա՞: Հոգնել եմ էս խոսակցություններից:
- Լավ, էդ դեպքում թեմա առաջարկիր:
- Ո՞վ է քո սիրած գրողը:
- Դոստոևսկին:
- Օ~, հոլանդերե՞ն ես կարդացել, թե՞ անգլերեն:
- Ռուսերեն:
- Ո՞նց, դու ռուսերեն գիտե՞ս:
- Մինչև էստեղ տեղափոխվելը ծնողներիս հետ ու դպրոցում ռուսերեն էի խոսում: Հետո եկանք էստեղ, հոլանդական դպրոց գնացի, հոլանդերենը դոմինանտ դարձավ, բայց մինչև հիմա էլ տանը մեկ-մեկ ռուսերեն եմ խոսում:
- Մմմմ, շատ լավ է, որ զգամ էդ լեզուն մոռանում եմ, կարող եմ քեզ դիմել:
- Վայ, դու՞ էլ ռուսերեն գիտես:
- Հա, դպրոցում անցել ենք:
- Մենք էլ անգլերեն, գերմաներեն, ֆրանսերեն ենք անցել:
- Հա, գիտեմ. դուք` հոլանդացիներդ, պոլիգլոտ եք:
- Ես հոլանդացի չեմ... ըըըը... մենակ քաղաքացիությամբ:
- Լավ, կներես, դուք` Հոլանդիայի քաղաքացիներդ:
Էդպես մի երկու ժամ Մարիայի հետ անկապ-անիմաստ զրուցեցի: Ինչքան էլ փորձում էի խոսակցությունը հետաքրքիր դարձնել, հեչ չէր տարբերվում մնացած հոլանդացիների հետ ունեցած անկետա լրացնողի զրույցից: Մենակ կարծեմ մի հարց չտվեց: Այն է` ի՞նչ եմ անելու ավարտելուց հետո: Էդ հարցն էլ սովորաբար տալիս են, որպեսզի վստահ լինեն, որ իրենց երկրում չես մնալու: Հետո, երբ մութն ընկավ, ինչ-որ բան հորինեցի ու ասացի, որ պիտի գնամ: Գրեց մեյլի հասցեն, խնդրեց, որ ֆեյսբուքում գտնեմ, ավելացնեմ, մեկ-մեկ շփվենք, հանդիպենք, խմենք:
Տուն հասնելուն պես մեյլի հասցեն փնտրեցի ֆեյսբուքում: Բերեց պրոֆիլը. Մարիա Սաակյան:
Մեջբերել
Էջանիշներ