Արդար յուղը (անգլ.` ghee) մարդու սննդի ամենապարզ, բայց ամենակարեւոր բաղադրիչներից մեկն է: Ինչպես բազմաթիվ այլ պարզ բաների, այնպես էլ յուղի փոխարեն մարդիկ այսօր գործածում են շատ ավելի խուճուճ, ավելի բարդ` «առանց խոլեստերինի», «վիտամին Ա, Բ, Գ, Դ, Ճ, Մ, Յ-ով հագեցած», «նորագույն տեխնոլոգիաներով զտված» ու էլի եսիմինչերի միջով անցած «յուղեր», որոնցով, թերեւս, եթե դռան կողպեք յուղենք, կթունավորվի էդ կողպեքը: Եթե մի քիչ ուշադիր ենք կարդում խանութում վաճառված յուղերի պիտակները, տեսնում ենք, որ դրանցից շատերի մեջ մի գրամ կենդանական յուղ չկա, ամբողջը բուսական է: Այնուամենայնիվ խելոք բիզնեսմենները գնորդին համոզում են, որ էդպես ավելի լավ է, իսկ կենդանական յուղը քըխ ա: Էլ չխոսեմ այն մասին, որ շատ մարդիկ օգտագործում են ջերմային մշակման ենթարկված ձեթ, որը, ինչպես մեր սիրելի բժիշկները բազմիցս նշել են, խիստ վտանգավոր է առողջության համար:
Այո, կենդանական յուղի մեջ խոլեստերին կա, բայց ուզում եմ հիշեցնել, որ մարդու օրգանիզմում խոլեստերինի ավելցուկը գրեթե կապ չունի սննդի հետ, քանի որ ամբողջի հետ համեմատ` սննդի միջոցով շատ չնչին տոկոսի խոլեստերին է օրգանիզմ մտնում:
Հիմա անցնեմ բուն նյութին:
Սահմանում. Կարագը, որից հեռացվել են ջուրն ու սպիտակուցները կոչվում է արդար յուղ:
Յուղի պատրաստումը
Վերցնում ենք կաթսա, մեջը դնում ենք պետք եղած չափով կարագ (1 կգ կարագից ստացվում է մոտ 900 մլ յուղ): Աղ ավելացրած աննորմալ կարագների հետ գործ չունենք: Կաթսան դնում ենք կրակին: Կարագը հալվում է, հետո սկսում է եռալ: Հենց սկսում է եռալ, կրակը դարձնում ենք չափազանց մարմանդ` ինչքան որ հնարավորություն կա թուլացնելու, որ չվառվի: Խիստ ցանկալի է ընտրել այնպիսի կաթսա կամ կաթսան դնել այնպիսի կրակի վրա, որ տակը տաքանա հնարավորինս հավասարաչափ:
Սկզբում կաթսայի պարունակությունը եռում է մեծ պղպջակներով: Այդ ընթացքում եռում է կարագի մեջ եղած ջուրը (յուղը եռում է ավելի բարձր ջերմաստիճանում): Դրանից հետո պղպջակները դառնում են շատ մանր: Յուղը հետզհետե դառնում է ավելի թափանցիկ: Սպիտակուցների մեծ մասը նստում է կաթսայի տակ, իսկ մյուս մասն էլ փաթիլների տեսքով մնում է վերեւում: Կարելի է նաեւ գդալով վրայից հեռացնել կուտակված փրփուրը:
Հենց որ
1. Յուղը դառնում է կատարյալ թափանցիկ.
2. Մի փոքր մգանում ու դառնում է ոսկեգույն.
3. Տակը նստած սպիտակուցները սկսում են մգանալ ու դառնալ շագանակագույն.
4. Հոտը հիշեցնում է բոված շագանակը,
ուրեմն հանելու ժամանակն է:
Կարիք չկա թողնելու, որ սառչի, միանգամից վերցնում ենք շերեփը ու սկսում ենք լցնել բանկայի մեջ: Իհարկե բանկայի բերանին պետք է դնել ֆիլտր (օրինակ` բամբակե կտոր), որ փաթիլ-մաթիլները հետը չլցվեն: Մեկ էլ պիտի զգույշ լինել, որ բանկան ջերմային ընդարձակումից չճաքի, դրա համար լցնում ենք քիչ-քիչ (չնայած` կտորի միջով հնարավոր էլ չի արագ լցնել):
Յուղի մեջ աղ կամ որեւէ այլ բան չենք ավելացնում:
Եթե բանկայի մեջ լցնելուց տակի մասում նկատում ենք յուղի մեջ լուծված անթափանց (սպիտակ) ու ջրիկ մաս, ուրեմն այդ մասերում պետք եղած ջերմաստիճանը չի ապահովվել: Ուղղակի ասում եմ, որ հաջորդ պատրաստելուց հաշվի առնեք, ոչ թե հետ լցնեք, էլի եփեք:
Ով չգիտի, թե հետո ինչ անի,ասեմ: Բանկան մի բանով փակեք, որ փոշի չնստի ու դրեք պահարանում: Ամռան պայմաններում յուղը չի պնդանում, բայց միեւնույն է, սառնարանում պահելու կարիք չկա: Ճիշտ կարագից ճիշտ տեխնոլոգիայիով պատրաստված արդար յուղի պահպանման ժամկետը գործնականորեն անսահմանափակ է:
ՖԱՔ (նկատի ունեմ` FAQ` Հաճախ Տրվող Հարցեր)
Հարց. Ի՞նչ անել կաթսայի տակի սպիտակուցների հետ:
Պատասխան. Ինչ ուզում եք արեք,ամեն դեպքում դրանք ուտելու են: Ես չեմ փորձել, ռիսկ էլ չեմ անի (իմ մոտ էս տրամաբանությունն ա, քանի որ կարագը զզվելի ա, իսկ արդար յուղը` ոչ, ուրեմն կարագի զզվելի մասը մյուս բաղադրիչն ա, այսինքն` սպիտակուցը
), բայց մարդ կա, ասում ա, որ շատ քաղցր ու համով են:
Հարց. Ո՞րտեղ օգտագործել արդար յուղը:
Պատասխան. Այն բոլոր տեղերում, որտեղ օգտագործում էիք խանութի անարդար, կաշառակեր յուղեր:
Հարց. Կարա՞գն է դյուրամարս, թե՞ արդար յուղը:
Պատասխան. Արդար յուղը:
Հարց. Ո՞նց է էժան` յուղ պատրաստե՞լ, թե՞ պատրաստի յուղ գնել:
Պատասխան. Եթե փողը առողջությունից թանկ է, գուցե պատրաստին գնելը ավելի շահավետ լինի:
Հարց. Արդար յուղը կաթացել/քսվել է իմ մաշկին, ի՞նչ անեմ:
Պատասխան. Անհապաղ ջրով ու օճառով լվացեք յուղոտված մասը, սպիրտով կամ ջրածնի պերօքսիդով ախտահանեք, քսեք հակաբիոտիկ, հակասնկային, հակաբորբոքային ու հակաբեղմնավորիչ քսուքներ, դիմեք մոտակա բուժհաստատություն:
Ժող, մի՛ կերեք խանութի աղբ յուղերը, մի՛ կերեք եփած ու տապակած ձեթ: Օգտագործե՛ք որակյալ սնունդ:![]()
Էջանիշներ