Հիշողությանս մեջ պարզ ու մանրամասն հառնում են մանկությանս վախերից մի քանի տեսլիներ, որոնք խիզախաբար և անվեհեր կերպով ինձ վերածել են մարդու: Հետագայում կյանքն իր դառնություններով ու տառապանքի այլ տեսակներով նսեմացրեց դրանց հանցավոր նշաններն ինձ վրա:
Շարքը կրելու է շարունակական բնույթ:
Պապիկներ
______________________________________________________________________- 1 -
Օրեր առաջ մայրիկը խնդրեց կարտոֆիլ գնել: Կարտոֆիլը, որպես ուտելիք ու որպես էություն, իմ մեջ նույնանում է այն պարկերի հետ, որոնք իմ մանկության տարիների ձմռան համար շարվեշարան ուղևորվում էին նկուղ: Պարծենում էի «մեշոկների» շատությունից, որովհետև ամեն օր «ժարիտ» եփել էի տալիս:
Մտքերով շարունակ տեղափոխվում էի մանկություն, երբ մայրս կրկնեց խնդրանքը: Միաժամանակ ժպտալով պատասխանեցի.
- Երնեկ «մեշոկով» կարողանայի տուն բերել:
Մայրս ծիծաղեց.
- «Մեշոկ պապին» հիշո՞ւմ ես…
95-ին, նախաամանօրյա օրերին հորեղբայրս ընտանիքով մեզ մոտ հյուր էր: Դրությունն այնպիսին էր, որ մի սենյակում պետք է քնենք չորս երեխաներով ու տատիկս: Ես ամենափոքրն եմ, եղբայրս մանկապարտեզ է հաճախում, իսկ զարմիկներս՝ արդեն դպրոցահասակ են:
Այդ գիշեր շատ չարաճճիություն եմ արել, անընդհատ խոսել, վազվզել, չեմ թողել մյուսներն աչք կպցնեն: Տատիկս, առիթից օգտվելով, որ հորս ու հորեղբորս վերադարձին է սպասում, որոշել է հեքիաթ պատմել, որ քնենք: Անընդմեջ խանգարել եմ: Խեղճ ու խորամանկ տատս էլ ինձ սանձահարելու համար սկսել է «հատընտիր» ատամները շողացնելով պատմել իր ասելով՝ սովետական շրջանի երեխաների սարսափ՝ «Մեշոկ պապի» մասին: Իբր «էս պապիկը խաղաղասեր, բարի ա լինում, բայց իր հարևանի թոռն ինձ նման չար, բարկացնող ու «քառականջ»* ու սրան էնքա՜ն ա հունից հանում, որ մի օր չի դիմանում, գցում ա մի մեշոկի մեջ, տանում հեռու կորցնում: Էդ օրվանից էլ սովորություն ա դարձնում անցնել բոլորի տներով ու չար երեխեքին մեշոկով տանում ա հետը, համա՜, ոչ մինը իրավ չգիտի, թե ինչ ա անում երեխեքի հետ……»:
Բոլորը լուրջ են ընդունում:
Զարմիկներս ու եղբայրս սարսռած մի կողմից ուրախանում են, որ իրենք այդպիսինը չեն, մյուս կողմից էլ՝ խղճում են ինձ: Լիլիթը նույնիսկ ջրոտել էր աչքերը: Տատս ոգևորված շարունակում էր, թե «մինն էլ ա դրան տեսել չի, ասում են, բայց էն Սերոժն իրա թոռներից մնին խլել ա դրա ձեռիցը, թե չէ սաղն էլ գիտեն, որ նրանք քեզանից վերան են, բա խի՞ նրանց տանում չի, ուրեմն իրանց պապն իրանց թիկունքին կանգնած ա…ո՞ւր էր, թե ձեր պապն էլ ձեր կողքին լիներ…ես քեզ մենակ կարալ չեմ պաշտպանեմ Լուսո ջան, խելոք կա՛ց, ղաքիդ մեռնեմ…»:
Արդեն հուզմունքի, խաղաղության ու մաքրության ոգին էր թևածում մեր սենյակում. միայն իմ աչքերը թաց չէին, լռել էի թեպետ: Թե ի՞նչ էի խորհում, Աստված ստույգ գիտի: Ծալպատիկ նստել էի տատի անկողնում, չէի կարողանում պառկել: Հանկարծ այդ ուշ ժամին դուռը ծեծեցին: Բոլորն այլայլված վեր թռան: Տատն էլ, երևի մոռացել էր, որ որդիներին է սպասում:
Այս տրամադրություններով զինված, հյութեղ ժպիտով վրա թռա, կուրծքս դուրս գցելով, հպարտ - հպարտ գոչեցի.
- Սա հաստատ Մեշոկ պապն ա, գնամ տենամ էս ի՞՜նչ լակոտների ա տանում:
Վազեցի, բացեցի դուռը: Պապան ինձ գիրկն առավ.
- Լուսին ջա՞ն, ո՞նց ա զարթուն ես…
- Պապ, դուք ե՞ք, ես էլ ասեցի հազիվ Մեշոկ պապին կտենամ:
- Բալես, Ձմեռ պապին էի՞ր ուզում: Ինքը մյուս գիշեր ա գալու, հանգիստ գնա քնի:
- Չէ, չէ՛, պա՜պ, իրանք երկու հատ են, ես Մեշոկին էի ուզում տենամ…
- Է՛հ, էս ինչեր ա լցրել երեխու գլուխը,- քթի տակ դժգոհեց հայրս, հասկանալով, որ դա տատի արածը կլինի ու ինձ ուղեկցեց քնելու:
Հաջորդ գիշեր Ձմեռ պապն իր բարությունն արարել էր բարձիս տակ:
«քառականջ» - Խուլ ականջով, այստեղ՝ լսելու ունակ, բայց չկատարող
Էջանիշներ