Կյանքից քաղած դասեր

[Moonwalker]

Դեեե... դժվար է պատկերացնել հայերին, սաղմոս կարդալիս

Իզուր, Լիոն ջան, իմ փորձից ասեմ, որ մեղմ ասած ամենաանօգուտ զբաղմունքը չի: Ու գոնե իմ վրա ցանկացած հոգեբանից լավ է անդրադառնում:

[ars83]

Մեջը ահագին բանալ բաներ կան, բայց այնուամենայնիվ հետաքրքիր էր կարդալ ինչ-որ մեկի կյանքից քաղած դասերը: Որոշեցի թարգմանել ու ձեզ հետ էլ կիսվել, գուցե մեջը օգտակար բաներ գտնեք:

Շնորհակալություն տեղադրելու համար: Ինձ հետաքրքիր շատ քիչ բան գտա, քանի որ կինը, իմ կարծիքով կառուցում է իր աշխարհայացքը կեղծ լավատեսական մակերեսային համակարգի վրա, բավական եսակենտրոն: Ինչևէ:
Թույլ կտա՞ք այս թեմայում կիսվել կյանքից քաղաք սեփական դասերով: Տեղադրեմ դրանցից մեկը, եթե թեմայից դուրս համարեք, ջնջեք, խնդրեմ:

Պետք չէ ուրիշի երեխային որևէ բան թուլատրել և լավամարդ երևալ, երբ ծնողներն արգելում են դա: Դու երեխային ծնողներից շատ չես սիրում, ոչ էլ դու ես ապրելու նրա հետ:
Մի անգամ մեր հարևաններն իրենց փոքր աղջկա հետ մեզ հյուր եկան: Կոնֆետների մի տուփ էին նվեր բերել: Մենք էլ սեղանին կոնֆետ էին դրել: Երեխան սկսեց պահանջել, որ իրենց բերած տուփը բացեն: Ծնողները դեմ էին: Ես որոշեցի լավամարդ երևամ, ասացի, որ կբացեմ տուփը: Ծնողները խնդրեցին չբացել, բայց ես համառեցի: Բացեցի ու առաջարկեցի կոնֆետը երեխային: Բայց նա չկերավ ու սկսեց լացել. պարզվեց նրան չէր էլ հետաքրքրում կոնֆետը, պարզապես քմահաճույք էր: Փոքր օրինակ է, իհարկե, բայց ինձ համար դաս եղավ:
Ընդհանրապես, համարում եմ, որ երեխայի դաստիարակության մեջ «բարի բարեկամները» (կամա, թե ակամա «բարություն» անող) պետք է հնարավորինս քիչ խառնվեն, ու ինքս էլ աշխատում եմ երբեք չխառնվել: Նույնիսկ ծնողներից մեկը չպետք է «բարի» գտնվի իր բալիկի համար, երբ մյուսը «չար» է: Ծնողները պետք է լինեն համակարծիք, երեխան պետք է դա տեսնի, գիտակցի և հարգի: Դրանից միայն օգուտ կլինի ողջ ընտանիքին:

[ivy]

Պետք չէ ուրիշի երեխային որևէ բան թուլատրել և լավամարդ երևալ, երբ ծնողներն արգելում են դա: Դու երեխային ծնողներից շատ չես սիրում, ոչ էլ դու ես ապրելու նրա հետ:

Համաձայն եմ:

[Չամիչ]

Ընդհանրապես, համարում եմ, որ երեխայի դաստիարակության մեջ «բարի բարեկամները» (կամա, թե ակամա «բարություն» անող) պետք է հնարավորինս քիչ խառնվեն, ու ինքս էլ աշխատում եմ երբեք չխառնվել: Նույնիսկ ծնողներից մեկը չպետք է «բարի» գտնվի իր բալիկի համար, երբ մյուսը «չար» է:

Իսկ երբ հասարակական վայրում ծնողը երեխային՝ բոլորի աչքի առաջ անպատվում է, սպառնում ու հարվածում՝ խառնվել պե՞տք է թե՞ ոչ: Նման վերաբերմունքի համար ԱՄՆ-ում ծնողին, ամենայն հավանականությամբ կզրկեն ծնողական իրավունքից, իսկ մեզ մոտ գործում է լավամարդ երեւալու սկզբունքը, իբր, էնքան լավն եմ, որ ինձ թույլ չեմ տալիս խառնվել ծնող երեխա հարաբերություններին: Կյանքի ընթացքում լրիվ հակառակ համոզմանն եմ եկել: Նման դեպքերում, անհրաժեշտ է խառնվել, որորվհետեւ, երեխան փոքր է եւ չի կարող իրեն պաշտպանել, հավատացեք, երեխաները, երբեմն ամենաշատը հենց սեփական ծնողներից պաշտպանվելու կարիքն ունեն: Ծնողը իր վերաբերմունքով երեխային կարող է թեւեր տալ, եւ հակառակը կարող է զրկել լիարժեք մարդ զգալու եւ լիարժեք մարդ դառնալու բոլոր հնարավորություններից:

[ars83]

Իսկ երբ հասարակական վայրում ծնողը երեխային՝ բոլորի աչքի առաջ անպատվում է, սպառնում ու հարվածում՝ խառնվել պե՞տք է թե՞ ոչ: Նման վերաբերմունքի համար ԱՄՆ-ում ծնողին, ամենայն հավանականությամբ կզրկեն ծնողական իրավունքից, իսկ մեզ մոտ գործում է լավամարդ երեւալու սկզբունքը, իբր, էնքան լավն եմ, որ ինձ թույլ չեմ տալիս խառնվել ծնող երեխա հարաբերություններին: Կյանքի ընթացքում լրիվ հակառակ համոզմանն եմ եկել: Նման դեպքերում, անհրաժեշտ է խառնվել, որորվհետեւ, երեխան փոքր է եւ չի կարող իրեն պաշտպանել, հավատացեք, երեխաները, երբեմն ամենաշատը հենց սեփական ծնողներից պաշտպանվելու կարիքն ունեն: Ծնողը իր վերաբերմունքով երեխային կարող է թեւեր տալ, եւ հակառակը կարող է զրկել լիարժեք մարդ զգալու եւ լիարժեք մարդ դառնալու բոլոր հնարավորություններից:

Պաշտպանելուց և ծնողական իրավունքից ծնողին զրկելուց հետո կորդեգրե՞ք երեխային և կմեծացնե՞ք սիրով և խնամքով:

[Lion]

ՄԻ դաս էլ իմ ապրած կյանքից.

Մի պաշտպանեք նրան, ով ինքը չի պաշտպանվում:

[Դեկադա]

Իսկ երբ հասարակական վայրում ծնողը երեխային՝ բոլորի աչքի առաջ անպատվում է, սպառնում ու հարվածում՝ խառնվել պե՞տք է թե՞ ոչ: Նման վերաբերմունքի համար ԱՄՆ-ում ծնողին, ամենայն հավանականությամբ կզրկեն ծնողական իրավունքից, իսկ մեզ մոտ գործում է լավամարդ երեւալու սկզբունքը, իբր, էնքան լավն եմ, որ ինձ թույլ չեմ տալիս խառնվել ծնող երեխա հարաբերություններին: Կյանքի ընթացքում լրիվ հակառակ համոզմանն եմ եկել: Նման դեպքերում, անհրաժեշտ է խառնվել, որորվհետեւ, երեխան փոքր է եւ չի կարող իրեն պաշտպանել, հավատացեք, երեխաները, երբեմն ամենաշատը հենց սեփական ծնողներից պաշտպանվելու կարիքն ունեն: Ծնողը իր վերաբերմունքով երեխային կարող է թեւեր տալ, եւ հակառակը կարող է զրկել լիարժեք մարդ զգալու եւ լիարժեք մարդ դառնալու բոլոր հնարավորություններից:

Իսկ լավամարդ դուրս գալուց առաջ հարցնո՞ւմ են թե ինչի՞ ա ծնողը հասարակական վայրում անպատվում երեխուն: Նայեք: Ենթադրենք երեխեն մայրիկի հետ մտել ա խանութ ու լաց ու կոծը դրած կոնֆետ ա ուզում: Մոր շշուկով ասված խոքսերը չեն ազդում ոչ մի ձևով: Մարդ ա փող չունի մոտը: Ի՞նչ անի ծնողը հիստերիկ լացը կտրելու համար: Կասե՞ք: Լավամարդ դուրս կգա՞ք ու երեխու համար կոնֆետ գնեք: Խոսքս նորմալ ծնողների մասին ա, ոչ նրանց ովքեր ի ծնե սադիստ են ու պետք ա երեխեքին / և ոչ միայն/ փրկել նրանցից: Ոչ էն ծնողի մասին ա որ փողոցի մեջտեղում էնպես ա ապտակում երեխուն, որ ընկնում ա/ չնայած ես հանդիպել եմ երեխեքի, երբ էնպես էն «կատաղեցնում» որ ամենալավագույն զենքը մնում ա ապտակը/: Նման դեպքում չեմ կարծում, որ գրառում անողներից որևէ մեկը հանգիստ կանցնի: Խոսքս ամենօրյա դաստիարակություն տվող ծնողի մասին ա: Ո՞վ ա ասում, որ դուք ձեր միջամտությամբ օգնում եք: Գիտեք հայկական իրականության մեջ ապրողիս ինչ ա ապացուցել կյանքը: Լավամարդ տվողները ժամանակավոր հյուրեր են: Երբ փոքր են կամ ցանկությանը ուզում են հասնել ամեն գնով կողքի խորհուրդը ամենալավ փրկության միջոցն է: Մի ձեռքով երկու նապաստակ են բռնում խորհրդատուները: Երեխու մոտ լավամարդ են դուրս գալիս, որ տես «մենք քո մասին ավելի ենք մտածում ու ցավում քան քո ծնողները» և իրենց «բարձրությունն» են արտահայտում: Իսկ երբ տարիներ հետո իրենց ցանածը արդյունք ա տալիս ու էտ երեխեն անգամ մի չնչին սխալ անի հավատացեք բոլոր «դաստիրակողներն ու լավը ուզողները» հիմա էլ միահամուռ պիտի շրջվեն ու պախարակեն ծնողին սխալ դաստիրակաություն տալու, իսկ երեխային ապերախտ ու անդաստիարակ գտնվելու մեջ: Ու պիտի մոռանան, որ իրենք լավ էլ առաջնային դեր են ունեցել էտ գործում:Հավատացեք, հենց էսպես էլ կա: Էնպես որ բոլոր ծայրահեղությունները հանած մի խառնվեք ծնող - երեխա գործին:

Ահագին հետաքրքիր կետեր կան, ու կարելի է թեկուզ մի քիչ փոփոխելով օգտագործել: Ի վերջո գրողը իր անձնական օրինակից ա գրել: Մենք էլ կարանք կետերը մեր իրավիճակի հետ հարմարեցնելով ի կատար ածենք: Բայց ընդեղ մի կետ կար փողը օգտագործելու մասին: Երկար տարիներ շարունակ մտածել եմ, որ փողը մենակ մսխելու համար է: Հիմա հասկանում եմ, որ մի փոքր գումար այնուամենայնիվ էն կողմ դնել պետք է: Երբեմն լինում են իրավիճակներ որ ոչ մեկը քեզ չի օգնի ու անհարժեշտ պահին չունես էտ գումարը: Էտ կետի հետ համաձայն եմ:

[Չամիչ]

Իսկ լավամարդ դուրս գալուց առաջ հարցնո՞ւմ են թե ինչի՞ ա ծնողը հասարակական վայրում անպատվում երեխուն: Նայեք: Ենթադրենք երեխեն մայրիկի հետ մտել ա խանութ ու լաց ու կոծը դրած կոնֆետ ա ուզում: Մոր շշուկով ասված խոքսերը չեն ազդում ոչ մի ձևով: Մարդ ա փող չունի մոտը: Ի՞նչ անի ծնողը հիստերիկ լացը կտրելու համար: Կասե՞ք: Լավամարդ դուրս կգա՞ք ու երեխու համար կոնֆետ գնեք:

2-3 տարեկան երեխան գիտակցորեն չի հասկանում թե ինչի համար են նրան պատժում, ցանկացած ինֆորմացիա, այդ թվում նաեւ ծեծը ընկալվում ա ենթագիտակցական մակարդակում, ցանկացած ինֆորմացիա, որը 0-3 տարակեկան հասակում մուտք ա գործում ենթագիտակցություն դառնում ա ծրագիր, որը անմիջականորեն արտացոլվում ա մարդու բնավորության վրա եւ ապրած կյանքի վրա, եւ աշխատում ա ամբողջ կյանում: Լացի միջոցով երեխան, ընդամենը, արտահայտում ա իր էմոցիան, ծեծը տվյալ պարագայում, ընթագիտակցության կողմից ընկալվում ա, որպես արգելք, կոնկրետ ասած՝ չի կարելի լինել այնպիսին ինչպիսին որ կաս, հակառակ դեպքում կպատժվես, կամ՝ աշխարհը իրենից վտանգ է ներկայացնում, այս ամենը հետագայում տարատեսակ ֆոբիաների առաջացման պատճառ կարող է հանդիսանալ: Դրա համար, տվյալ դեպքում անհրաժեշտա գրագետ մոտեցում: Հասարակական վայրում երեխային հարվածելը չի կարող լինել դաստիարակման ձեւ, եթե երեխան անկառավարելի է եւ չափազանց ագրեսիվ, ապա ծնողը թող նման պահվածքի պատճառները փնտրի ոչ թե երեխայի մեջ, այլ իր մեջ, երեխան կրկնօրինակում է ծնողների պահվածքը, տղան կրկնօրինակում է հոր պահվածքը, աղջիկը՝ մոր պահվածքը: Ագրեսիվ ընտանիքում չի կարող հանգիստ երեխա մեծանալ: Եթե ծնողը բոլորի աչքի առաջ իրեն թույլ է տալիս ձեռք բարձրացնել երեխայի վրա, խոսում է այն մասին, որ հենց ինքն էլ ագրեսիվ է ու դաստիարակությունը պետք է սկսել հենց իրենից:

Հասարակական վայրում երեխայի վրա ձեռք բարձրացնելը համարում եմ հանցագործություն:

Ահա եւս մեկ դաս, որը քաղել եմ կյանքից:

Փաստորեն լացը ագրեսիայի արտահայտման ձեւ է եւ պետք է պատժվի, ծեծն էլ պատժի ձեւ՞ է:
Հասարակական վայրում երեխային ծեծի ենթարկելը ագրեսիայի արտահայտման ձեւ է, որը պետք է պատժվի:
Երեխայի լացը ընդամենը էմոցիայի արտահայտման ձեւ է: Հենց նոր լույս աշխարհ եկած երեխային եկեք նույնպես պատժենք, այն բանի համար որ դեռ լույս աշխարհ չեկած սկսում է լացել, հենց ծնված օրվանից եկեք «դաստիարակենք», որ լացել չի կարելի:

[Դեկադա]

Հասարակական վայրում երեխայի վրա ձեռք բարձրացնելը համարում եմ հանցագործություն:

Այսինքն տանը տվեք ջարդեք, բայց հասարակական վայրերում ձեզ խելոք պահեք:: Ասեք ինձ ապտակելն ու ծեծելը հոմանիշնե՞ր են: Ինձ համար հանցագործություն է այն երբ երեխաները ստիպված են լինում ապրել նույն հարկի տակ նարկոման, հարբեցող, անբարոյական ծնողների հետ: Ինձ համար հանցագործ են էն ծնողները, ովքեր տանը վեր ընկած ողորմության են ուղարկում իրենց մանկահասակ երեխաների: Ինձ համար հանցագործ են նրանք, ովքեր իրենց երեխաների առջևից փախցնում են հացի կտորը: Կարծում եմ այսքանն էլ բավական է:Ու պիտի հիասթափեցնեմ ձեզ, ես ծեծող ջարդող ծնողների թվին չեմ պատկանում: Թեպետ սուրբ չեմ հաստատ: Բայց այն ծնողը, ով իրա կյանքն ու հոգին դնում է իր երեխաների համար, ով առավոտից երեկո աշխատում է հենց իր երեխայի համար, ով գիշերները անքուն անց է կացնում նույն երեխայի մահճակալի կողքին ու երբ երեխան/ թեկուզ 2 տարեկան/ հասարակական վայրում այնպես է լացում, որ իր կապրիզի պատճառով գրավում է շրջապատի ուշադրությունը և ծնողը խփում է ես նրան հանցագործ չեմ համարում, ոչ էլ արարքը հանցագործությունը: Համաձայն եմ էթիկայի տեսակետից ոչ հաճելի տեսարան ա լինում, առավել ևս նրանց համար ովքեր չգիտեն խառնվեն թե չխառնվեն, բայց անձամբ ես լավամարդ չեմ դառնում: Ես էտպիսի պահերին պաշտպանում եմ ծնողի տեսակետը, պարզապես ոչ էտքան բորբոքված ոնց ծնողն ա դա անում:

Մենք ահագին շեղվեցինք թեմայից, հուսամ կներվի:

[հովարս]

Իսկ երբ հասարակական վայրում ծնողը երեխային՝ բոլորի աչքի առաջ անպատվում է, սպառնում ու հարվածում՝ խառնվել պե՞տք է թե՞ ոչ: Նման վերաբերմունքի համար ԱՄՆ-ում ծնողին, ամենայն հավանականությամբ կզրկեն ծնողական իրավունքից, իսկ մեզ մոտ գործում է լավամարդ երեւալու սկզբունքը, իբր, էնքան լավն եմ, որ ինձ թույլ չեմ տալիս խառնվել ծնող երեխա հարաբերություններին: Կյանքի ընթացքում լրիվ հակառակ համոզմանն եմ եկել: Նման դեպքերում, անհրաժեշտ է խառնվել, որորվհետեւ, երեխան փոքր է եւ չի կարող իրեն պաշտպանել, հավատացեք, երեխաները, երբեմն ամենաշատը հենց սեփական ծնողներից պաշտպանվելու կարիքն ունեն: Ծնողը իր վերաբերմունքով երեխային կարող է թեւեր տալ, եւ հակառակը կարող է զրկել լիարժեք մարդ զգալու եւ լիարժեք մարդ դառնալու բոլոր հնարավորություններից:

Դեմոկրատիա, ինչ վնասներ է հասցնում մարդկությանը: Ինչ-որ մեր պապերը նման կոմպլեքսներ չեն ունեցել, ինչո՞ւ

22.... և լողա հոսանքի ուղղությամբ:

Այնքան էլ լավ խորհուրդ չէ

[Freeman]

Այնքան էլ լավ խորհուրդ չէ

Ոչ միշտ

[Taurus]

Մեծ ընկերության աշխատակցի լավագույն պատասխանը ցանկացած հարցին ՞Չգիտեմն՞ է

[ars83]

Իզուր, Լիոն ջան, իմ փորձից ասեմ, որ մեղմ ասած ամենաանօգուտ զբաղմունքը չի: Ու գոնե իմ վրա ցանկացած հոգեբանից լավ է անդրադառնում:

Անշուշտ: Ինձ համար, բայց, շատ ավելի բարերար ազդեցություն ունեն Ավետարաններն ու Թղթերը:
Մի բան էլ ասեմ, էլի, ինձ թվում է՝ այս կինը Հակոբոս առաքյալի թուղթը կարդացողներից չի: Իմ ամենասիրած թղթերից մեկը:

[ivy]

Մի բան էլ ասեմ, էլի, ինձ թվում է՝ այս կինը Հակոբոս առաքյալի թուղթը կարդացողներից չի: Իմ ամենասիրած թղթերից մեկը:

Իսկ ինձ թվում է՝ ինքը ամեն տեսակ թղթեր կարդացողներից է. ի վերջո մագիստրի կոչում ունի «Կրոնագիտությունից»:

[ars83]

Իսկ ինձ թվում է՝ ինքը ամեն տեսակ թղթեր կարդացողներից է. ի վերջո մագիստրի կոչում ունի «Կրոնագիտությունից»:

Ես «կարդալ» ասելով ի նկատի ունեմ, որ ամենահարազատը դա է. դժվարության պահին դրան ես դիմում օգնություն ստանալու համար, դա է հոգեհարազատ: Թե չէ Աստվածաշունչը ծայրից ծայր տասնյակ անգամ կարդացած բազմաթիվ մարդ կա, նույնիսկ «Կրոնագիտության» մագիստրի կոչում չունեցող:

Մի քիչ ավելին բացատրեմ՝ ինչ ի նկատի ունեմ: Սաղմոսները հիմնականում խրոխտ, մարտական, «Աստված կջարդի իմ թշնամիների ատամները» տիպի են: Իհարկե, ապաշխարական էլ կան, բայց կոնտեքստից երևում է, որ կինն ի նկատի ունի այս մարտական-բարգավաճական-վստահ սաղմոսները: Իսկ Ս. Հակոբոս առաքյալի թուղթը խոսւմ է գործնական կերպով հավատքը ցուցադրելու մասին («հավատքն առանց գործերի մեռած է»), ինչպես նաև սթափ կերպով ինքնաքննադատման մասին, Աստծո նկատմամբ մեծագույն վստահության և Նրա և քո անձի նկատմամբ պատասխանատու վերաբերմունքի մասին: Այ, այս հատվածն իմ ամենա-ամենասիրելիներից մեկն է ողջ Աստվածաշնչում: Վերին աստիճանի խորը, սրտացավ ու սիրով լի (Հակ Դ. 1-10).

Այդ որտեղի՞ց պատերազմներ եւ որտեղի՞ց կռիւներ ձեր մէջ. չէ՞ որ ձեր այն ցանկութիւններից, որոնք կռիւ են մղում ձեր անդամների մէջ։ Ցանկանում էք, բայց չունէք, ուստի եւ՝ սպանում էք, նախանձում եւ չէք կարողանում ձեռք բերել ձեր ուզածը. պայքարում էք, կռւում եւ ձեռք չէք բերում, որովհետեւ չէք խնդրում։ Խնդրում էք եւ չէք ստանում, որովհետեւ չարամտօրէն էք խնդրում, որպէսզի այն ծառայեցնէք ձեր ցանկութիւններին։ Շնացողնե՛ր, չգիտէ՞ք, որ սէրը այս աշխարհի հանդէպ՝ թշնամութիւն է Աստծու դէմ, քանի որ, ով ուզում է աշխարհը սիրել, Աստծուն իրեն թշնամի կ՚անի։ Կամ թէ՝ առ ոչինչ էք համարում, ինչ որ Գիրքն ասում է. Եւ այդ նրա համար, որ է՛լ աւելի շնորհ տայ. դրա համար ասում է. Հնազանդուեցէ՛ք ուրեմն Աստծուն եւ դիմադրեցէ՛ք Սատանային, ու նա կը փախչի ձեզանից։ Մօտեցէ՛ք Աստծուն, եւ նա կը մերձենայ ձեզ։ Մեղաւորնե՛ր, մաքրեցէ՛ք ձեր ձեռքերը. երկմիտնե՛ր, ուղղեցէ՛ք ձեր սրտերը. տառապեցէ՛ք, սգացէ՛ք եւ լացէ՛ք. ձեր ծիծաղը սուգի թող վերածուի, եւ ձեր ուրախութիւնը՝ տրտմութեան։ Խոնա՛րհ եղէք Տիրոջ առաջ, եւ նա ձեզ կը բարձրացնի։

Եթե որևէ մեկը սրա մեջ միայն խստություն է տեսնում, այլ ոչ անվերջ հայրական սեր ու քնքշություն Առաքյալի կողմից, ապա նա չի հասկանում, թե ինչ ոգով է գրված այս հրաշալի թուղթը:

Մեկ ուրիշ տարբերություն. Սաղմոսների ճնշող մասն անհատական է՝ սաղմոսերգուն իր մասին է խոսում Աստծո հետ: Մինչդեռ Հակոբոսի թուղթը թե՛ անհատին վերաբերող խորագույն մասեր ունի (ինչպես վերը բերվածը), թե հասարակական («Ձեր մեղքերը միմեանց խոստովանեցէ՛ք եւ միմեանց համար աղօ՛թք արէք, որպէսզի բժշկուէք. քանզի արդարի աղօթքը շատ ազդեցիկ է եւ օգնում է։ », Ե. 16)
Քանի՞սն են կնոջ քաղած դասերից խոսում ուրիշների համար որևէ բան անելու մասին: Խոսելիս էլ ընդհանուր՝ զիջիր:

Ո՞նց բացատրեմ: Այս կնոջ՝ ուրիշների տվածը իր ավելցուկից է (44. Դու արդեն ունես այն, ինչ անհրաժեշտ է): Սա նեղ օրում ուրիշներին օգնելը չէ, ավելի մակերեսային է (ես չեմ ժխտում օգտակարությունը):