*
Առավոտյան շուտ արթնացա: Որոշել էի ինչ գնով էլ լինի, հենց այսօր հասնել Ալկիքար և տեսնել իմ ազնիվ “կառավարիչ Պերճին”: Ժպտացի` հիշելով տասնապետ Հրաչի պատմածները: Մենք կրկին ուղղություն վերցրինք գետի հունը և շարժվեցինք արդեն ուղիղ դեպի հյուսիս: Գետը հաճախ էր գալարվում, կտրուկ ոլորաններ տալիս, սակայն նրա ընդհանուր ուղղությունը հյուսիսն էր: Օրվա կեսին արդեն գետի հունի շուրջը լեռներն ավելի բարձրացան, իսկ կիրճերը` ավելի նեղացան: Դե ես իհարկե սովոր էի այս ամենին, ու միայն հաճելի հուշերով տարված էի դիտարկում լեռները, որոնք պատված էին թավ անտառներով: Իսկ իմ ուղեկից շումեր էշապանները ակնհայտ երկյուղով էին նայում դրանց: Ախր խեղճ մարդկանց հայացքը սովոր է անապատ-տափաստանների, երբ հայացքդ կորում է անծայրածիր հեռուներում և վերջը չի գտնում, իսկ այստե՞ղ…: Մի քանի ժամից գետը թեքվեց դեպի արևելք: Տասնապետ Հրաչը մոտ կանչեց իր ռազմիկներից մեկին և ականջին ինչ-որ բան շշնջաց: Վերջինս արագորեն վազեց գետի հունով դեպի վերև և շուտով կորավ մեր տեսադաշտից: Ես դա էլ չնկատելու տվի: Անցնելով հերթական շրջադարձը` հանկարծ մայրամուտի վերջին շողերի մեջ նշմարեցի լեռների ծայրին թառած մի հզոր ամրոց, որը արդեն իրոք պետք է որ Ալկիքարը լիներ: Բանն այն է, որ հենց իր դիրքի` կարծես մի ամբողջական ժայռի վրա տեղավորված լինելու համար նրա անվան վերջին ավելացրել էին մեր սրտին այնքան հարազատ “քար”-ը…
- Ըհը,- ուրախ նայեցի Հրաչին,- կարծես թե հասանք:
- Հասնելը հասանք, բայց ուշացել ենք,- գլուխն օրորեց վերջինս,- մայրամուտից հետո արգելված է ամրոց ցանկացած տեսակի մուտք ու ելք` առանց կառավարիչ Պերճի հատուկ թույլտվության: Ստիպված պիտի գիշերենք ամրոցի տակի այ այն գյուղակում:
- Դա լավ չի՜…, բայց լսիր, եղբայր, ես շատ շտապ ու անհրաժեշտ ապրանքներ եմ բերել կառավարիչ Պերճի համար: Իմ կարծիքով նա կուզենար հնարավորինս շուտ տեսնել դրանք:
Հրաչը թարս-թարս նայեց վրաս:
- Բա որ ծանոթ էիր կառավարիչ Պերճի հետ, ինչո՞ւ այնտեղ չասացիր:
- Դե լա՜վ, եղբայր,- թփթփացրի նրա ուսին,- ոնց կասեր ինձ ահագին դուր եկած իմ ծանոթ տասնապետներից մեկը “ինչ կարևոր է որտեղ ոնց”, հ՞ը,- ծիծաղեցի ես,- արի մի ձևով տեղեկացնենք ամրոց, որ գյուղում հյուր ունենք…
Հրաչը ոչինչ չասաց և մենք մոտեցանք գյուղին, որի վրա կարծես թառել էր լեռան կատարին գտնվող ամրոցը: Սակայն դեռ գյուղ չմտած մենք հանդիպեցինք նիզակն ուսին դրած մի բավականին տարիքով մարդու: Սա մոտեցավ տասնապետ Հրաչին և մի քանի խոսք ասաց: Հրաչը ժպտադեմ դարձավ ինձ.
- Հարգելի Մեսխի, ամրոցում արդեն տեղյակ են, որ դու ժամանել ես: Այս գյուղացուն հրամայված է իր պահեստարանում տեղավորել քո ցորենը, իսկ ախոռներում` քո էշերը: էշապանների մասին ևս հոգ կտարվի, իսկ քեզ կառավարիչ Պերճը հրավիրում է իր հետ ընթրելու…
- Վատ չի՜, տղերք,- գլուխս քորեցի ես,- ուրեմն այն զինվորին դրա համար էիր, հա՞, ուղարկել,- ժպտացի ես:
Մենք մտանք գյուղ, մեզ ուղեկցող գյուղացու պահեստում տեղավորեցինք իմ ցորենը, էշերին կապեցինք ախոռներում: Էշապաններին տարան հատուկ նման դեպքերի համար նախատեսված հյուրանոցը: Ես, մնալով մենակ, դարձա ուղեկցիս.
- Բա դո՞ւ ինչ պիտի անես:
- Մի բան կանեմ,- ժպտաց տասնապետ Հրաչը, շարեց իր ջոկատը և դարձավ ինձ,- դեհ հաջողություն, հարգելի վաճառական, մյուս անգամ չմոռանաս մեր երկիր մտնելու ձևը,- ձեռքը մեկնելով և խորամանկ ժպտալով ասաց նա:
- Հաջողություն, հաջողություն, հարգելի տասնապետ,- սեղմեցի Հրաչի ձեռքը,- չնայած չգիտես ինչու ինձ թվում է, որ մենք դեռ էլի կտեսնվենք…
Ես և իմ ուղեկից գյուղացին շարժվեցինք դեպի ամրոց: Այստեղ դատելով ամեն ինչից մեզ սպասում էին և նախապես տեսել էին, քանի որ մի փոքրիկ դռնակ անաղմուկ բացվեց և մեզ ներս առնելով պինդ փակվեց: Մենք հայտնվեցինք մի ոչ այնքան լայն բակում: Ես սկսեցի դիտարկել բակի կենտրոնում կառուցված և մեջքը հյուսիսային պարսպին դեմ արած աշտարակը, որի վրա ծածանվում էր լազուր կապույտ դրոշը: Այդ պահին դեպի աշտարակի երկրորդ հարկը տանող աստիճանի հարթակի վրա հայտնվեց պատկառազդու մի կերպարանք: Բոլորը խոնհարվեցին, որից հետո ես լսեցի իշխան Պերճի ձայնը.
- Համեցեք վերև, հարգելի հյուր, վայել չէ ձեզ սպասել բակում:
Ես բարձրացա վերև: Իշխան Պերճը ինձ թողեց առաջ: Ես մտա մարխերով լուսավորված մի սենյակ և տեսա արդեն պատրաստի ընթրիքի սեղանը…: Իմ հետևից եկող իշխանը փակեց դուռը: Ես շուռ եկա: Բարեկամիս հուզված դեմքից տեսա, որ նա վաղուց ճանաչել է ինձ: Մենք ուժեղ գրկախառնվեցինք և երկար ժամանակ բաց չէինք թողնում իրար…
Էջանիշներ