Բյուրի ճամփորդական օրագիրը

**StrangeLittleGirl** · 23.07.2011, 01:58

Մի անգամ մեկն ինձ նկատողություն արեց, թե ինչու եմ իմ ճամփորդական նոթերը ստեղծագործողի անկյունում դնում: Դրա համար որոշեցի էստեղ մի առանձին թեմա բացել, էղած-չեղածը լցնել:

Նկատի ունեցեք, որ սա անձնական թեմատիկ օրագիր է:

**StrangeLittleGirl** · 23.07.2011, 02:14

Բոլոր նրանց համար, ովքեր դժգոհ էին վերջին ճամփորդությանս մասին կցկտուր պատմություններից, որոշեցի ամեն դեպքում գրի առնել այն, ինչ դեռ մնացել է հիշողությանս մեջ. ինձ էլ հաստատ պետք կգա, քանի որ սա կյանքիս ամենայուրահատուկ ճամփորդությունն էր հենց թեկուզ նրանով, որ միանգամից երկու իրար հաջորդող ծրագրերի եմ մասնակցել:

Որոշում եմ ինտերնետով գրանցվել: Թիթիզություն: Հայաստանի նման երկրների համար դա ընդհանրապես իմաստ չունի, որովհետև ուղեբեռն ավտոմատ հանձնելու տեղեր չկան, հետևաբար հերթ կանգնելն անխուսափելի է: «Բա որ պատուհանի մոտի տեղերը զբաղեցվեն»,- արդարացնում եմ ինձ:

Ծրագիրն ինքն է տեղն ընտրում: Էլի թևի վրա՝ պատուհանի մոտ: Փոխե՞մ: Կանաչներն ազատ տեղերն են: Դատարկ: Տեսնես՝ ո՞վ կընտրի իմ կողքի տեղը: Ուշադիր լինեմ, որ գոնե մեկ անգամ հարևանիս հարցում բախտս բերի: Թողնում եմ այնպես, ինչպես ծրագիրն ընտրել էր:

Գլուխս հենում եմ պատուհանին, գիրքս սկսում կարդալ: Կողքիս երկու տեղերը դատարկ են: Մյուս կողմում էլ ծայրի երկու տեղերը դատարկ են, իսկ պատուհանի մոտ՝ մի տղամարդ, գլուխը հենած պատուհանին, կարդում է:
«Էս անգամ անհարևան մնացի»,- մտածում եմ: Ինքնաթիռը կիսադատարկ է: Տարվա այս հատվածում չեմ ճանփորդել, չգիտեի:

Տղամարդը ժպտում է, կանչում իր կողքը: Առաջարկում եմ, որ ինքը գա: Ու սկսվում է մոտ չորս ժամ տևած զրույցը: Հենց առաջին նախադասությունից նկատեցի. արևմտահայերեն: Ականջս շոյում է: Պիտի որ ես էլ էդ լեզվով խոսեի. գեներիս մեջ կա:

Անունը՝ Սարգիս: Գերմանիայում է ապրում, բայց իրաքահայ է: Զրույցը ծավալվում է. հայրենասիրություն, հայապահպանություն, Հայաստանի խնդիրները, քաղաքականություն, նկարչություն, տարբեր ազգեր: Ասում է, որ Գերմանիայում լավ հայ համայնք կա: Հեռախոսի համարն է թողնում, որ երբ էնտեղ լինեմ, զանգեմ: Մտածում եմ՝ Գերմանիայում համայնքի տեսքով հայեր ինձ պե՞տք են:

Հետո անցնում ենք անձնականին: «Ընկեր ունե՞ս հարցի» բացասական պատասխանի պատճառը փորձում է ինքը պարզել.
- Երևի տարված ես եղել սովորելով:
Ծիծաղում եմ:
- Չէ, ուղղակի հայ տղամարդիկ...
- Հայաստանցի,- ուղղում է:

Շուտով ինքնաթիռը վայրէջք է կատարում Ռուզինեում: Ես գնում եմ դեպի ելք, Սարգիսը՝ մյուս տերմինալ:

**StrangeLittleGirl** · 24.07.2011, 13:39

Սկզբում գնում եմ փող փոխելու: Պրահայում Երևանի նման չէ, որ ուզածդ տեղը գնաս, ինչ-որ քանակով տարադրամ տաս ու դրան համարժեք տեղական փող ստանաս: Էստեղ խաբում են, մանր տառերով տոկոս-մոկոսներ գրում, պահումներ անում, քիչ փոխելու դեպքում՝ շատ ավելի ցածր փոխարժեքով փոխով, ու ստացվում է այնպես, որ ահագին տուժում ես: Բայց կյանքն անհետաքրքիր կլիներ, եթե չլիներ նորմալ փոխելու տարբերակ ու եթե Պրահայի բնակիչները չիմանային դրա մասին:

«Փողերդ անպայման արաբների մոտ կփոխես»,- հազար անգամ զգուշացրեց մայրս, չնայած առանց նրա ասելու էլ շատ լավ գիտեի, որ չտուժելու միակ տարբերակն է:

Տեղը հիշումեմ՝ Վացլավսկային զուգահեռ, բայց թե կոնկրետ որ հատվածում, դժվարանում եմ մտաբերել: Փոքր եմ եղել, ինձ մոտ մենակ պատկերներ են տպավորվել. պիտի տեսնեմ, որ ասեմ՝ դա է, թե ոչ:

Հասնում եմ: Ինչ-որ ուրիշ ձև էի հիշում փոխանակման էդ կետը: Վերջին անգամ ութ տարի առաջ եմ եղել: Ոնց էլ լիներ, ինչ-որ արտաքին փոփոխություններ կանեին: Ուզում եմ համոզվել:
- Արաբները դու՞ք եք:
Ծիծաղում եմ հարցիս անհեթեթությունից ու փողս փոխում:

Հաջորդ գործս հյուրանոց գնալն է, որտեղ պետք է հավաքվեինք հոգեբուժարան գնալու համար:
Քարտեզ չունեմ: Գրված է հասցեն ու այնտեղ հասնող տրամվայների համարները: Ասենք՝ իջա կանգառում, հետո՞:
Տրամվայը բաց թողեցի: Հաջորդն արդեն ուշացրեց ինձ: Իջա այն ժամանակ, երբ արդեն շարժվելու ժամն էր: Եթե նույնիսկ բաց թողնեմ նրանց, գոնե կիմանամ հյուրանոցի տեղը:

Ու քայլում եմ չգիտեմ ինչ ուղղությամբ, չգիտեմ՝ ուր եմ գնում: Ձեռքիս տակ միայն ինձ ոչինչ չասող հասցեն է, փողոցի անուն, որը ծանոթ է թվում, ինչպես Պրահայում ամեն բան, բայց չեմ կարող ասել՝ որտեղ է տեղակայված, ինչպես Պրահայում ամեն բան:
park inn-i moterqe.jpg

Ծանոթ, սարսափելի ծանոթ թաղամաս: Հիշում եմ. Մարիան էստեղ էր ապրում: Շենքը ցույց տալ չեմ կարող, ոչ էլ փողոցը, բայց հաստատ էս մասերում էր. հիշում եմ ու վերջ:

Շան պես հոտոտելով փնտրում եմ հյուրանոցը: Եվ ահա այն՝ բացվեց իմ առաջ: Էնտեղ չեմ եղել, բայց հաստատ կողքով անցել եմ:

Հանդիպման ժամից տասնհինգ րոպե անցել է: Ոչ ոք չկա: Ուշացել եմ: Ռոումինգս չի աշխատում: Չեխական համարս դեռ չեմ վերալիցքավորել: Չեմ անհանգստանում: Քայլում եմ դեպի Վլտավա, նստում եմ ափին, նայում կարապներին: Արևն այրում է պարանոցս: Հոգնած եմ անքուն գիշերից հետո: Երջանիկ ժպտում եմ:
vltava1.jpg

«Կքայլեմ»,-մտածում եմ: Երկու կարևոր գործ ունեմ. չեխական համարս վերալիցքավորել և սնվել: Ուզում եմ թափառել, ստուգել, թե ինչ եմ հիշում:

Այգի, խոտեր: Ձգում է: Կփռվեի մեջը: Հոգնած եմ: Վախենում եմ՝ քնեմ ու չարթնանամ: Կթալանեն: Պայուսակիս վրա կողպեք կա: Կկոտրեն:

Շարունակում եմ: Ծուռտիկ շենքը, որի նկարն այլ հետաքրքիր շինությունների հետ եղբայրս դրել էր ինտերնետում, իսկ ես ամաչեցի, որ չէի հիշում, որ Պրահայում նման բան կա:

parogh shenq.jpg

Թափառում եմ, վայելում մանկությանս անկյունները: Նայում եմ հեռախոսիս էկրանին: Պրահայի աստրոնոմիկ ժամացույցն է, որ նկարել եմ երեք տարի առաջ: Ժպտում եմ. վերադարձել եմ:
Ռոումինգս վերջապես միանում է: Օլգայից սմս եմ ստանում. 13:30 հյուրանոցում, գնում ենք ափ:

**StrangeLittleGirl** · 24.07.2011, 22:36

Կամաց-կամաց հավաքվում են հոգեբույժները: Առաջինը հայի նման մի աղջիկ է, որը, մտածում եմ, ադրբեջանցի է, որովհետև միակ հայը ես էի: Հետո լսում եմ մյուսների հետ ծանոթանալիս, որ հոլանդացի է: Չեմ քաշվում շփվելուց: Զրուցում ենք մի քիչ: Պարզվում է՝ պարսիկ է, բայց վերջին քսանհինգ տարին Հոլանդիայում է ապրում: Թվում է՝ քեզ ձեռ են առնում, երբ մուգ մաշկով, սև մազերով մարդիկ այն հարցին, թե որտեղից են, պատասխանում են Նորվեգիա, Հոլանդիա կամ Միացյալ Թագավորություն: Բայց մյուս կողմից, ինչքան էլ պարսիկ, հնդիկ կամ այլ ծագում ունենան, ի՞նչ պիտի ասեն նման դեպքում, երբ աշխատում են տվյալ երկրի առողջապահական համակարգում: Ո՞վ է հարցնում, թե ծագումով որտեղից են:

Տրամվայով շարժվում ենք:
- Որտե՞ղ է Հայաստանը,- հարցնում է Գերմանիան ներկայացնող Նիկոլաուսը:
- Իրանի ու Թուրքիայի մոտ,- պատասխանում եմ՝ մտածելով, որ Վրաստանի ու Ադրբեջանի մասին նույնքան անտեղյակ է, որքան Հայաստանի:
- Նաև՝ Վրաստանի, իսկ չորրորդի մասին չենք խոսում,- հայտարարում է դանիացի Ռենեն,- Երևանի՞ց ես:
- Ահագին բան գիտես,- զարմանում եմ:
- Հա, ես հայ հոգեբույժի գիտեմ՝ Մարինա Հարությունյան:
Անունը ծանոթ է, բայց չեմ հիշում:
- Մյուս տարի Եվրատեսիլին մասնակցելու՞ եք,- շարունակում է Ռենեն:
- Չգիտեմ... լավ էլ տեղեկացված ես,- ծիծաղում եմ:
- Ձեր էս տարվա երգն անկապություն էր:
- Համաձայն եմ:
- Որ ինչ-որ մեկի աղջիկը չլիներ, չէիք ուղարկի:
Այ քեզ բան:
- Բայց այ Apricot Stone-ը լավն էր,- ու երգում է.- Apricot stone hidden in my hand: Ուզում եմ մյուս տարի Հայաստան գալ, հետո Բաքու գնալ՝ Եվրատեսիլի:
- Լավ հետաքրքրված ես Եվրատեսիլով:
- Խոստովանում եմ:

Ռենեի եվրատեսիլյան գիտելիքներով դեռ հետո պիտի զարմանայինք:

Գետի ափին էրեխեքը վոլեյբոլ են խաղում: Մի մասն էլ չաչանակում է: Արևը խփում է գլխիս. մոռացել եմ գլխարկ վերցնել: Անքուն գիշերվանից հետո աչքերս փակվում են: Շուտով հրաժեշտ եմ տալիս բոլորին, գնում քնելու:

***
Ֆորումի առաջին օրն է: Գրանցվում եմ, մտնում դահլիճ: Տեղ ընտրելը դժվար չէր. Հայաստանի դրոշն է, կողքն էլ գրված է Armenia: Տեղավորվում եմ ու էդ պահին հասկանում, որ ներկայացնում եմ մի ամբողջ պետություն և, ի տարբերություն շատերի ու նույնիսկ այբուբենի բերումով կողքս հայտնված չորս ադրբեջանցիների, մենակ եմ. ես եմ ու իմ դրոշը: Ոմանք էլ սկի Հայաստանի տեղը չգիտեն: Ու պիտի ներկայացնեմ այնպես, որ խայտառակ չլինենք, բայց պիտի չստեմ: Երկո ւքարի արանքում: Կանգնում եմ ու հայտարարում, որ Հայաստանում հոգեբուժության կլինիկական օրդինատուրան շատ խնդիրներ ունի, որ մենք քիչ ենք: Դրանով սահմանափակվում եմ: Մանրամասները մյուսների հետ քննարկում եմ մասնավոր զրույցների ժամանակ: Պիտի հետո զարմանային, թե ինչպես է կլինիկական օրդինատորն ամիսը 60 եվրո թոշակով ապրում (Նորվեգիայում օրինակ տարին մոտ 80 000 եվրո են ստանում հենց կլինօրդինատորները) կամ ինչ է սովորում երկու տարի միայն մի հիվանդանոցում լինելու արդյունքում:

Բոլոր պետությունները հերթով ներկայացնում են իրենց խնդիրները: Շվեդներն ամեն ինչից գոհ են: Ֆրանսիացիները բողոքում են, թե մի տեղ շեշտը դնում են հոգեթերապիայի վրա, մի ուրիշ տեղ` դեղաբուժության: Իռլանդիայում ճգնաժամ է: Ոտքի է կանգնում մի աղջիկ, որը ներկայացնում էր Մոնտենեգրոն ու հայտնում, որ ինքը մենակ է իր երկրից: Կպավ. ընկերանալու լավ առիթ:

Ընդմիջման ժամանակ մենք իրար մոտ ենք հայտնվում:
- Ողջույն, ես Հայաստանից եմ, ես էլ եմ մենակ:
- Ուրեմն կընկերանանք... Դուք կլինիկական օրդինատորների ասոցիացիա ունե՞ք:
- Չէ...
- Ուրեմն դրանով էլ ենք նման... Ես Դրագանան եմ, բայց ինձ ասում են Գագա:
- Լեդի Գագա,- կողքից միանում է մի հույն,- ախ դու Հայաստանի՞ց ես,- դառնում է ինձ,- մենք շատ բան ունենք իրար հետ կիսելու: Պապիկս Ցեղասպանության մասին գիրք է գրել:

**StrangeLittleGirl** · 27.07.2011, 18:45

Պետք է միասին ընթրենք: Քանի որ այդ հյուրանոցում չեմ մնում, սպասելու կարիք չեմ տեսնում: Գիտեմ, թե որ ռեստորանում է լինելու ընթրիքը: Հասցեն էլ ունեմ: Ավելին` հստակ պատկերացում ունեմ, թե քաղաքի որ հատվածում է. մի ժամանակ հենց այդ կողմերում եմ դպրոց գնացել, իսկ ավելի ուշ` ապրել:

Մի խոսքով, որոշում եմ քայլել դեպի այնտեղ: Կիսածանոթ փողոցներ են, բայց ես շատ լավ գիտեմ` ուր եմ գնում, իսկ երբ երևում են Նամեստի միրուի եկեղեցու երկու պոզերը, հասկանում եմ, որ արդեն հասնում եմ:
Namesti miru.jpg

Շուտ է: Գնում եմ մեր փողոց, փորձում գտնել այն շենքը, որում ապրել ենք: Լուսանկարում եմ:
Rimska.jpg

Հետո էլի շուտ է: Փռվում եմ Նամեստի միրուի` Խաղաղության հրապարակի խոտերի մեջ: Իսկ երբ եկեղեցու զանգերն ազդարարում են ժամը յոթը, ես ռեստորանի մուտքի մոտ սպասում եմ մյուսներին:

Առաջինը երկու նորվեգացիներն են գալիս` տաքսիով:
- Ես այստեղ ինձ այնքան հարուստ եմ զգում, որ կարող եմ տաքսիով շրջել,- խոստովանում է Աննը:
Ընթրիքը ներսում է լինելու, իսկ մենք` Աննը և իր գործընկերը, բելգիացի Ֆրանսուան և արդեն ձեզ ծանոթ Ռենեն, որի հոլիվուդյան գեղեցկությունից, ի դեպ, հալվում էի, նստած ենք բացօթյա հատվածում և առայժմ խմում ենք:
- Ախր ո՞նց կարելի է էս եղանակին ներս գնալ,- նկատում է Աննը:
- Դե հա, դուք հյուսիսային բևեռից եք,- ծիծաղում է Ֆրանսուան, որի բերանից կատակներն անպակաս էին:
- Օսլոյում տասներկու աստիճան է, անձրև է գալիս,- ինտերնետով ստուգելուց հետո հայտարարում է մյուս նորվեգացին, որի անունը չսովորեցի:
Կիսվում ենք մեր երկրների զանազան փորձերով: Անցնում ենք ուրիշ թեմաների:
- Ձեզնից ո՞վ երեխա ունի:
- Ես նույնիսկ ամուսնացած չեմ,- ասում եմ ու ծիծաղում` հասկանալով ասածիս անհեթեթությունը: Ուղղակի երևի ֆորումի բոլոր մասնակիցներից ամենաերիտասարդը ես էի, ու ինձ համար երեխա ունենալը դեռ շատ հեռավոր բան էր թվում, մինչդեռ սեղանի մոտ հավաքվածները գոնե երեսունն անց էին:

Սեղանի մոտ շատերն են գալիս-գնում, խմելու բան պատվիրում: Վերջում գալիս է հաշիվը, ու Աննը ծիծաղում է.
- Նորվեգիայում էս գնի մեկուկես շիշ գարեջուր հազիվ խմեինք… Թողեք ես վճարեմ. ինձ դուր է գալիս հարուստ զգալ:

Ու ես այստեղ հասկանում եմ, որ Նորվեգիան մի երկիր է, որի մասին արժե երազել:

**StrangeLittleGirl** · 27.07.2011, 23:43

Ճամփորդություն լինու՞մ է առանց առավոտյան քրուասանի: Չնայած նախաճաշելու սովորություն չունեմ, բայց անկարող եմ դիմանալ սրճարանից ինձ կանչող քրուասանի հոտին: Մինչև Կառլի համալսարան հասնելս կես ժամ ունեմ, ճանապարհը՝ ընդամենը տասը րոպե:

…Իջնում եմ Պրահայի կենտրոնական փողոցով իմ սիրելի սովորական քրուասանի հետ, որը Լոնդոնն է հիշեցնում: Կիսալուսինը: Հիշում եմ նրան ֆրանսերենի դասերից:

Փողոցը մարդաշատ է, չնայած առավոտյան այնպիսի ժամ է, երբ բոլորը պիտի որ արդեն աշխատանքի գնացած լինեին: Պայուսակս զգույշ. գրպանահատներ կան տարածքում:

Համալսարանի շենքը գտնում եմ: Կլոր դահլիճ: Ճիշտ այնպիսին, ինչպիսին մեր համալսարանի չորրորդ և հինգերորդ լսարաններն են: Ծանոթ դեմքեր: Ոչ երեկ տեսածները: Այ այն դոցենտին Զալցբուրգում եմ տեսել. Էլիզաբեթի հետ մի լավ կռիվ արեց: Եքա բոյ-բուսաթով է: Երևում է, որ կրիմինալ հոգեբուժությամբ է զբաղվում: Իսկ այս մի պրոֆեսորին Երևանում եմ տեսել: Թեմայից կռահեցի: Ստիգմայից ու դեպրեսիայից էր խոսում: Նույն թեման ներկայացրել է նաև ռեգիոնալ կոնգրեսում: Հիշում եմ՝ լավ հիացել էի կենդանի զեկույցը լսելիս, որովհետև նրանից առաջ մի ռուս պապիկ էր, որը չնայած հրաժարվեց անգլերեն ներկայացնելուց, բայց ռուսերեն տեքստն ամբողջությամբ կարդաց՝ այդպես էլ անհաղորդ մնալով լսարանին:

Աշխարհը փոքր է, նեղլիկ հատկապես մասնագիտություն ընտրելուց հետո: Էլ վախ չունես, որ նույն մարդկանց այլևս չես հանդիպի: Բայց չես էլ փնտրում նրանց: Հանդիպումներն ուղղակի ստացվում են:

Վերադարձա Պրահա՝ լսարան: Քունս տանում է: Հազիվ եմ լսում: Հոգեբուժության ապագան, հոգեթերապիայի ապագան, ֆարմակոթերապիայի ապագան… Վտանգներ: Դրանք բոլորն առանձին թեմա են: Ուղեղիս մեջ՝ Հայաստանում հոգեբուժության ապագան… Կանխատեսելի է: Դժվար ինչ-որ թռիչքներ կատարենք: Ուղղակի 10 տարի անց կլինենք այնտեղ, որտեղ Եվրոպան հիմա է: Կամ էլ դեռ չենք լինի:

Ճաշի ժամ: Ռեստորանում մեծ աղմուկ է. 100 հոգու չէին սպասում: Չեխ կազմակերպիչները խառնվել են իրար: Նախապես պատվիրել էին, բայց ռեստորանի ղեկավարությունն էշի ականջում քնած էր: Նստել եմ հենց չեխերի սեղանի մոտ:
- Ես Հայաստանում եղել եմ,- հայտարարում է Զուզանան, երբ իմանում է, որ հայ եմ:
- Իսկապե՞ս: Ծանոթնե՞ր ունես:
- Չէ, գնացինք տուրիստական գործակալություն, մեզ Հայաստան առաջարկեցին:
Զարմանում եմ:
- Ե՞վ: Դուրդ եկա՞վ:
- Հա… հատկապես ձեր մրգերը շատ համեղ էին:
- Իսկ ես Պրահայում ապրել եմ,- ժպտում եմ:

Ճաշից հետո զբոսանքն է: Դժվար է մոտ հարյուր հոգու կառավարել: Սկզբից էլ գիտենք, որ դանդաղ է լինելու:
- Արի ես քեզնից կպնեմ, պոկվենք խմբից,- ասում է Գագան: Իր հետ գալիս է նաև էստոնուհի Մարինան:
Մեկ էլ էս Գագաս մտնում է Պրահայի կենտրոնի սուվենիրների ամենաթանկաբազար խանութներից մեկն ու ժամերով գնումներ անում:
- Գագա, արի գնանք. ստեղ թանկ է:
Չի լսում: Ջղայնանում եմ. իբր խմբից առանձնացանք, որ արագ տեղաշարժվենք, իսկ հիմա ժամերով լռվում է խանութում:

Վերջապես պոկվում ենք: Կամրջով անցնում ենք Վլտավան: Կամրջի վրա քամի է: Եղանակը վատանում է: Էլ առաջին օրվա այրող շոգը չէ:
Կցորդ 52499

Էլի սուվենիրների խանութներ են հանդիպում: Գագան.
- Վա˜յ, բայց էստեղ ավելի էժան են:
Գագաս գժվում է: Համ էդքան մեզ հավայի սպասացրեց, համ էլ տակ տվեց:

Գագան ինտերնետ ակումբ է փնտրում: Էդ ժամանակ անիծում եմ իմ բախտը, որ կոմպս հետս չվերցրի, որ հանգիստ նստեինք մի սրճարանում, ինքն էլ օգտվեր: Մտնում ենք զանազան բակեր, հետաքրքիր սրճարաններ, բայց ոչ մի տեղ ինտերնետ չկա:

Վերջապես ճարում է:
- Քսան րոպե,- ասում է Գագան ու մեզ նստացնում սուրճ խմելու:
- Երեկ էլ քսան րոպե ասաց,- դժգոհում է Մարինան,- բայց մի ամբողջ ժամ սպասել եմ:
- Էս անգամ չի կարող: Եթե ուշացնի, չենք հասցնի աշխատանքային խմբերին:
Սառած ենք: Տաք կապուչինոն մատուցում են: Շուրթերս խրում եմ փրփուրի մեջ: Էլ չեմ մրսում:
- Եվրոպան սրա համար եմ սիրում,- ասում եմ,- որ կարող եմ լավ կապուչինո խմել:
Մարինային ճանապարհը ցույց տալուց հետո ես ու Գագան շնչակտուր մտնում ենք «Սլավիա» ռեստորան, որտեղ պետք է տեղի ունենար հենց մեր աշխատանքային խմբի հանդիպումը: Նորվեգուհի Աննը, իսպանուհի Ռոսան և մեր շվեյցարացի ընկերն արդեն այնտեղ են, բայց խմբի ղեկավար Օլգան դեռ չկա:

Մի թեթև զրուցում ենք: Ռոսան ջերմ է, ինչպես ցանկացած իսպանացի: Պարզվում է՝ մենք ու նրանք բախվում ենք գրեթե նույն խնդիրներին.
- Մեր ղեկավարները մեզ չեն հետևում… Դու ազատ ես՝ ինչ ուզես, կարող ես անել, բայց երբեք չես իմանում՝ ճիշտ ես, թե ոչ… Հոգեթերապիա ընդհանրապես չկա: Ծրագրում գրված է՝ թղթի վրա, բայց եթե իսկապես ուզում ես սովորել, պիտի վճարովի դասերի գնաս:
Օլգան չկա: Անցնում ենք այլ թեմաների: IFMSA-ից ենք խոսում:
- Ես երեք անգամ մասնակցել եմ նրանց փոխանակման ծրագրերին,- ասում եմ:
- Ես էլ,- ժպտում է Ռոսան:
- Մի անգամ էլ Իսպանիայում: Դրանից հետո որոշեցի իսպաներեն սովորել: Hablo un poquito.
- Իսկ ի՞նչ տպավորություններ ունես Իսպանիայից:
Ժպտում եմ: Կարո՞ղ եմ մի քանի նախադասությամբ արտահայտել, թե ինչ հիասքանչ օրեր ապրեցի այնտեղ, թե որքան կարևոր էր այդ ճամփորդությունն ինձ համար: Իսկ ես կարճ եմ կապում.
- Դա իմ ամենալավ փոխանակումն էր:
Ռոսան էլ Հոլանդիայում էր եղել: Չենք հանդիպել. ինձնից հինգ տարի առաջ էր: Աննը ճանաչում էր Նորվեգիայի IFMSA-ից մեկին, որին Ռոսան էլ գիտեր: Աշխարհը փոքր է, շա˜տ փոքր:
Օլգան շնչակտուր ներս է մտնում. հեռախոսով բացատրելուց հետո վերջապես գտել էր «Սլավիան»: Ու մենք անցնում ենք գործի:
Խմբին շուտ եմ լքում. ժամը 19:45 մի հետաքրքիր պայմանավորվածություն ունեմ: Ուղիղ այդ ժամին Պրահայի աստրոնոմիկ ժամացույցի տակ եմ: Կուշանա՞ արդյոք Քերինը: Այստեղ նա առաջին անգամ է լինում: Կգտնի՞ արդյոք: Չէ, գերմանացին մնում է գերմանացի: Կես րոպե էլ չեմ սպասում, երբ հայտնվում է Քերինն իր երկու ընկերուհիների հետ:
- Ի˜նչ անսովոր է քեզ ուրիշ միջավայրում տեսնելը,- ասում է Քերինը:

Մեր աշխատանքային խմբի հետ չէի հասցրել ընթրել: Քերինենք էլ են սոված: Չեխական ռեստորան ենք փնտրում:
- Ես գուլաշ պիտի ուտեմ,- ասում եմ,- մինչև հիմա չեմ կերել:
Տուրիստական գրքի մեջ մի ռեստորան են ցույց տալիս Քերինի ընկերուհիները: Գտնում ենք: Ավելի ճիշտ, կարիք չկար շատ փնտրելու, որովհետև դեռ մի քանի մետր հեռավորությունից մեզ բռնեց ռեստորանի աշխատողը (սա էլ նոր մոդա է Եվրոպայում, երբ մենյուները ձեռքներին փողոցներով շրջում են), սկսեց գերմաներեն-անգլերեն խոսել, գովազդել իրենց ռեստորանը, իսկ մենք խնդրեցինք շատ չերկարացնել. միևնույն է, հենց էդ մեկն էլ փնտրում էինք:

Քերինը Հայաստանից ու մեր ընդհանուր ծանոթներից է հարցնում: Հերթով արտասանում է իր հիշած հայերեն բառերը: Վերջում էլ.
- Ծամոն կուզե՞ս:
Կարծեմ Մուշն էր սովորեցրել, երբ վրաններով Դիլիջան էինք գնացել:
- Հալալ ա մեզ, հալալ ա մեզ…- երգում է Քերինը: Դա էլ Մուշի երգն էր Արայի լեռ բարձրանալիս:

Դուրս ենք գալիս: Պիտի ցրվենք: Ես ու Քերինը նկարվում ենք միասին:
- Ֆեյսբուքում կդնես: Ոչ ոք չի հավատա, որ նորից հանդիպել ենք:

Հ.Գ. էս անգամ չկարողացա նկարները տեքստի մեջ դնել, ներող: