Հայաստանի արտաքին քաղաքական կողմնորոշումը ընտրություններից հետո

[Artgeo]

Այ միշտ էլ էտ եք ասում, թալան,անտարբերություն. Մի հատ հիշեք թե ինչ էր եղել Քոչարյանից առաջ. Ես չեմ ասում,որ հիմա չկա թալան, բայց հաստատ անտարբերություն չկա. Ամեն ինչ չի կարող միանգամից լինել. Պետք է մի քիչ գոնե լավատես լինել. Քոչարյաննել հաստատ շատ-շատ բան է արել Հայաստանի համար. Որ իհարկե կարող էր չանել. Միգուցէ նա կոնկրետ մի բան չի արել, բայց ամեն իր արած բանը իրար գումարվելով Հայաստանը ահագին առաջ է տարել.

Նորմալ երկրներում նախագահը ծառայում է երկրին ու դրա համար ստանում աշխատավարձ: Հայաստանում գռփում ու թալանում ու դրա փոխարեն ընտրություններից առաջ ողորմություն տալիս: Ոմանք նույնիսկ այդ ողորմության համար ուրախանում ու շնորհակալություն են հայտնում…

Համ էլ որ ասում էս Ռուսաստանի տուզիկ էտ շատ սխալա. Դա ընդամենը դիվանագիտական ու ստրատեգիապես լավ մտածված համագործակցություն է. Տես չեմ ասում բարեկամական, որովհետև իրանք մեզ հաստատ բարեկամ չեն, թե խի էտ արդեն ուրիշ թեմայում.

Ստրատեգիական ու դիվանագիտականը Եվրոպայի ու ԱՄՆ-ի հարաբերություններն են: Իսկ Հայաստանի ու Ռուսաստանի հարաբերությունները մի փոքր այլ հարթությունում են...

[Array]

Նորմալ երկրներում նախագահը ծառայում է երկրին ու դրա համար ստանում աշխատավարձ: Հայաստանում գռփում ու թալանում ու դրա փոխարեն ընտրություններից առաջ ողորմություն տալիս: Ոմանք նույնիսկ այդ ողորմության համար ուրախանում ու շնորհակալություն են հայտնում…

Բայց ինչի կոնկրետ նախագահը:Ցավոք մեզ մոտ այդ ախտը գոյություն ունի,բայց շատերն են դրանով զբաղվում(եթե ոչ բոլորը):

Ստրատեգիական ու դիվանագիտականը Եվրոպայի ու ԱՄՆ-ի հարաբերություններն են: Իսկ Հայաստանի ու Ռուսաստանի հարաբերությունները մի փոքր այլ հարթությունում են...

Լավ,էտ դեպքում,ըստ քեզ ինչով ա պայմանավորված մեր կառավարության վարած էտ այլ հարթության վրայի քաղաքականությունը:

[Artgeo]

Բայց ինչի կոնկրետ նախագահը:Ցավոք մեզ մոտ այդ ախտը գոյություն ունի,բայց շատերն են դրանով զբաղվում(եթե ոչ բոլորը):

Երկու տարբերակ կա այդպես չլինելու, մեկը վերից վար, մյուսը վարից վեր: Այն, որ նախագահը ի վիճակի չէ իրավիճակը փոխել ակնհայտ է:

Լավ,էտ դեպքում,ըստ քեզ ինչով ա պայմանավորված մեր կառավարության վարած էտ այլ հարթության վրայի քաղաքականությունը:

Ռուսաստանից բացի ոչ մի այլ երկիր, այսինքն քաղաքակիրթ աշխարհի ոչ մի երկիր չի աջակցի ավտորիտար ռեժիմին: Նույնիսկ ավելին: Ամբողջ աշխարհը այդ ռեժիմների դեմ պայքարում է: Վերջին մի քանի տարում Վրաստան, Ուկրաինա, Լիբանան, Հարավսլավիա, Ղրղստան, Իրաք, շուտով Իրան... և այլն, և այլն...

[Array]

Մեր սխալլը միայն այն է,որ թույլ ենք տալիս ուսաստանին չարաշահելու մեր ունեցած վերաբերմունքը իր հանդեպ:Օրինակ Իսրայելը`Ամերիկայի ամենավստահելի դաշնակիցներից մեկը,անկախ թե Ամերիկան ինչքանով է հզոր իրենից,մեկ-մեկ այնպիսի խաղեր է խաղում ԱՄՆ-ի գլխին որ:Այսինքն ներկա պահին,կարծում եմ, մեզ անհրաժեշտ է շարունակել այսպես կոչված բարեկամական հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ,բայց ժամանակ առ ժամանակ հիշեցնելով նրան,որ մենք անկախ պետություն ենք

[Artgeo]

Մեր սխալլը միայն այն է,որ թույլ ենք տալիս ուսաստանին չարաշահելու մեր ունեցած վերաբերմունքը իր հանդեպ:Օրինակ Իսրայելը`Ամերիկայի ամենավստահելի դաշնակիցներից մեկը,անկախ թե Ամերիկան ինչքանով է հզոր իրենից,մեկ-մեկ այնպիսի խաղեր է խաղում ԱՄՆ-ի գլխին որ:Այսինքն ներկա պահին,կարծում եմ, մեզ անհրաժեշտ է շարունակել այսպես կոչված բարեկամական հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ,բայց ժամանակ առ ժամանակ հիշեցնելով նրան,որ մենք անկախ պետություն ենք

Չէ, սխալը այն է, որ թույլ եք տալիս երկիրը կառավարել այնպիսի մարդկանց, որոնք թույլ են տալիս Ռուսաստանին....

[Vishapakah]

Կլինենք այն՛ ինչը կթելադրի դրությունը.
Քանզի ինքներս մեզ՛ հավատացող Ազգենք, կլինենք Կոմպլեմենտար.

[Philosopher]

Այսօր արդեն ակնհայտ է, որ ընտրությունների ընթացքում որևէ կուսակցության օրակարգում, առավել ևս՝ քաղաքական դաշտի կենսական հարցերի շրջանակում, որևէ կերպ արտաքին քաղաքական կողմնորոշման հարցը չի մտնում, ինչը նշանակում է, որ ներկա արտաքին քաղաքական կուրսը կպահպանվի նաև ընտրություններից հետո, քանի որ դրա փոփոխության համար ոչ հասարակական, ոչ քաղաքական պահանջ ընդհանուր մեծ հաշվով չկա։ Այսպիսով, մեծագույն հավանականությամբ ընտրություններից հետո Հայաստանը շարունակելու է ունենալ ինքնամեկուսացող արտաքին քաղաքականություն, որը պետական քարոզչությունը կշարունակի, այսպես կոչված, կոմպլեմենտար արտաքին քաղաքականությունը։

[dvgray]

Այսօր արդեն ակնհայտ է, որ ընտրությունների ընթացքում որևէ կուսակցության օրակարգում, առավել ևս՝ քաղաքական դաշտի կենսական հարցերի շրջանակում, որևէ կերպ արտաքին քաղաքական կողմնորոշման հարցը չի մտնում,

Ցավոք, բայց այդպես է: Ես ծանոթ եմ "Այլնտրանքի" ու "Օրինաց Երկրի" ծրագրերի հետ, ու այնտեղ դրանք կարեվորագույն կետերից էին: Ավաղ ՝ պահանջարկն է ծնում առաջարկը, իսկ մեծամասնության պահանջարկը էսօր ասֆալտն է, 5000, կորտոլը:
Մյուս կոզմից, քաղաքական դաշտում էսօր մթնոլորտը էնպեսին է, ես 10 տարում էնպես է այլասերված ու տրոհված - որ, ով որ քոչարյանական ստանդարտից, /որն է չանել ոչինչ, ոչ մի "ինքնագործնեություն" եվ կատարել այլ տերություններից ստացած հրահանգները/, արտաքին քաղաքականության մասին ինչ-որ բան ասի, ամբոխը նրան հում-հում կուտի: Էս 10 տարի է սրանով են եղել զբաղված ու իրավիճակը ուղելը մի քանի ամսվա հարց չի: Օրինակ՝ հաշվեհարդարների շարանը Արթուր Բաղդասարյանի հանդեպ, ու դրան հետեված ժողովրդի միահամուռ "ադաբրյամը" իր կուլմինացիոն ՝ "Մահ դավաճանին" վանկարկումով:
Ով հենց Թուրքիա բառն է փորձում արտաբերել ՝ ամբոխը միանգամից ու միահամուռ բղավում է ՝
- արա , խոմ թուրք չե՞ս
եվ անմիջապես էլ ավելացնում
- առանց ռուսի մենք ոչինչ ենք /ավելի ճիշտ ոչնչություն ենք /

PR տեսակետից երեվի թէ ճիշտ են վարվում, կենտրոնանում են միայն ներքին քաղաքական հարցերին, եվ առայժմ ժողովրդի մեջ չեն սրում արտաքին քաղաքական հարցերը :Մերկացնում են օլիգարխներին , կառավարությանը եվ այլն ես ոճով:
Կամ էլ սխալ: Ցույց կտա ժամանակը:

[Artgeo]

Ով հենց Թուրքիա բառն է փորձում արտաբերել ՝ ամբոխը միանգամից ու միահամուռ բղավում է ՝
- արա , խոմ թուրք չե՞ս

Մի հատ էլ «թուրք» ես եմ

եվ անմիջապես էլ ավելացնում
- առանց ռուսի մենք ոչինչ ենք /ավելի ճիշտ ոչնչություն ենք /

Դե իրենք իրոք այդպես են: Ռուսաստանն է, որ աջակցում է ավտորիտար ու տոտալիտար վարչախմբերին: Նրանց ձեռք են տալիս աթոռից կառչաց հլու հնազանդ ղեկավարները, որոնց կարող են պարտադրել ցանկացած բան:

Ամեն ինչ լավ է լինելու:

[քաղաքացի]

Հայաստանի արտաքին քաղաքական կողմնորոշումը իրոք շատ վատ է (համենայնդեպս ներկա պահի): Հերիք չէր 70 տարի սովետիզմը մեր գլխին, հիմա էլ «վա՜յ Ռուսաստան, վա՜յ Պուտին»: Ամոթ է, ի՞նչ Ռուսաստան: Ռուսաստանը Հայաստանից ավելի վատ է, 100%-անոց դիկտատուրա: Պուտինը իրեն դրել է Ստալինի տեղը, ինչպես Մուսոլինին՝ հին Հռոմի կայսր: ՌԴ նախագահն ուզում է «սայուզը» վերականգնել: Չինաստանը կոմունիստական հանրապետություն է, բայց նրանց տնտեսությունն արդեն մաքուր կապիտալիզմ է և դա է փրկում երկիրը: Հայաստանը… լօլ… Պուտինի զբաղմունքն է:
ԱՊՀ երկրներում ժողովուրդը հայհոյում է այն նախագահին, որը 16 տարի առաջ ստեղծեց տվյալ պետությունը արդեն «Մոսկվայից» անկախ: Ռուսաստանում Ելցինն էր և մինչև հիմա ժողովրդի «ծույլ» մասը ասում է, որ Ելցինը հիմարություն արեց՝ «սովետը քանդեց»: Հայաստանում Լևոնն էր…
Հայաստանը մինչև արտաքին քաղաքականության խնդիրը կարգավորելը պետք է ներքինը լուծի: Ներքին խնդիրը շատ պարզ է՝ վերացնել ուրիշ երկրից կախվածության ձգտումը, ցավոք լուծումը բարդ է, քանի որ իշխանության գլխին կան այնպիսի մարդիկ ովքեր երդվացել են Ռուսաստանին անել այն ինչ Պուտինը թելադրի:
Հուսով եմ ընտրությունները մի բան կփոխեն:

[Philosopher]

Ցավոք, բայց այդպես է: Ես ծանոթ եմ "Այլնտրանքի" ու "Օրինաց Երկրի" ծրագրերի հետ, ու այնտեղ դրանք կարեվորագույն կետերից էին: Ավաղ ՝ պահանջարկն է ծնում առաջարկը, իսկ մեծամասնության պահանջարկը էսօր ասֆալտն է, 5000, կորտոլը:
Մյուս կոզմից, քաղաքական դաշտում էսօր մթնոլորտը էնպեսին է, ես 10 տարում էնպես է այլասերված ու տրոհված - որ, ով որ քոչարյանական ստանդարտից, /որն է չանել ոչինչ, ոչ մի "ինքնագործնեություն" եվ կատարել այլ տերություններից ստացած հրահանգները/, արտաքին քաղաքականության մասին ինչ-որ բան ասի, ամբոխը նրան հում-հում կուտի: Էս 10 տարի է սրանով են եղել զբաղված ու իրավիճակը ուղելը մի քանի ամսվա հարց չի: Օրինակ՝ հաշվեհարդարների շարանը Արթուր Բաղդասարյանի հանդեպ, ու դրան հետեված ժողովրդի միահամուռ "ադաբրյամը" իր կուլմինացիոն ՝ "Մահ դավաճանին" վանկարկումով:
Ով հենց Թուրքիա բառն է փորձում արտաբերել ՝ ամբոխը միանգամից ու միահամուռ բղավում է ՝
- արա , խոմ թուրք չե՞ս
եվ անմիջապես էլ ավելացնում
- առանց ռուսի մենք ոչինչ ենք /ավելի ճիշտ ոչնչություն ենք /

Ֆրոմը, արևմտյան հասարակության մեջ այս երևոււյթը դիտարկելով, այն կոչում էր նորմալության պաթոլոգիա (pathology of normalcy), երբ զանգվածային մշակույթը, ԶԼՄ–ները մարդկանց մոտ ստեղծում են "առողջ բանականության" մի կայուն ձև, որի կոններից շեղումները համարվում են սոցիալական, մինչև իսկ՝ առողջական պաթոլոգիա, մինչդեռ, ինչպես ցույց էր տալիս Ֆրոմը, իրականում պաթոլոգիա է այդ "առողջ բանականությանը" ենթարկվելն ու համաձայնելը։ Եվ սա Արևմուտքում, որտեղ այլակարծությունը, պարականոն մտածողություն ավելի քան երկու հազարամյակների պատմություն ունի։ Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա այն պարզապես ստրուկների շուկայի է նմանվում, որտեղ հազիվ թե մեկը իրեն այդքան նեղություն տա՝ ապացուցելու մեծամասնության մտածողության պաթոլոգիկ բնույթը, այն պարագայում, երբ այն ինքնին ակնհայտ է։ Ստրուկների շուկայում չեն խոսում ազատ խոսքից, այլ խոսում են այսպիսի բաների մասին. իսկ խոսել գիտի՞, իսկ քանի՞ ժամ կարող է աշխատել, իսկ որ տերը մի բան հրամայեց, կարո՞ղ է այնպիսի զգացմունքային պայթուն ունենա, որ ավելի շատ աշխատի, քան տերն է ցանկացել (հենց էսպիսի զգացմունքային պայթունների համար էլ ստեղծված է հատուկ գրականություն ու կա զվարճալի հեռուստատեսություն. "կարդա ու տես, թե դու ինչ հիմար ես" գեղագիտական սկզբունքով) և այլն։ Այսինքն՝ Հայաստանի պարագայում մենք գործ ունենք ոչ այնքան կապիտալիստական հասարակություններին բնորոշ զանգվածային հասարակության մեջ մարդկանց նմանօրինակության ու անդիմացման հետ, այլ կոմֆորմիզմի, անայլընտրանքայնության, այլակարծության ի սպառ բացառման դարավոր ազգային ավանդույթի հետ։ Իհարկե, պատճառներ կարելի է գտնել, թե ինչու է հայ հասարակությունը իր ներքին կյանքում միշտ մնացել մի գետտո, որտեղ այլ կարծիք հայտնող յուրաքանչյուր մեկը դիտարկվում է որպես տվյալ հավաքականության գոյատևման հիմնական վտանգ, սակայն ողջ խնդիրն այն է, որ այդ գետտոյականության դեմ երբեք որևէ պայքար չի գնացել, ընդհակառակը այդպիսի պայքարի համար կոչված մտավորականության համարյա բոլոր ներկայացուցիչները՝ վարժապետից մինչև հանճար. կուլտիվացրել է այդ գետտոյականությունը առաջին հերթին նրանով, որ երբեք չեն հայտնել մտքեր, որոնք ակնհայտորեն պետք է դուր չգային հայ հանրությանը, նրանք միշտ եղել ու մնացել են հայ գետտոյականության երգիչներ։ Բացառություն կարող էր դառնալ երևի Չարենցը, որին, սակայն, հայկական գետտոն չներեց, և եթե նույնիսկ նա ապրեր, վերջին ժողովածուներից հետո նա արդեն Պրոմեթևս էր, իսկ Պրոմթևսներ հայ հասարակությունը երբեք չի սիրել, նա փնտրել է Զևսեր՝ ճանապարհին իր գրկում խեղդելով իր ազատագրության համար կոչված Պրոմեթևսներին։

[dvgray]

Վերեվի բնորոշումները արված են դիպուկ:

Սակայն՝

ընդհակառակը այդպիսի պայքարի համար կոչված մտավորականության համարյա բոլոր ներկայացուցիչները՝ վարժապետից մինչև հանճար. կուլտիվացրել է այդ գետտոյականությունը առաջին հերթին նրանով, որ երբեք չեն հայտնել մտքեր, որոնք ակնհայտորեն պետք է դուր չգային հայ հանրությանը, նրանք միշտ եղել ու մնացել են հայ գետտոյականության երգիչներ։ Բացառություն կարող էր դառնալ երևի Չարենցը, որին, սակայն, հայկական գետտոն չներեց, և եթե նույնիսկ նա ապրեր, վերջին ժողովածուներից հետո նա արդեն Պրոմեթևս էր, իսկ Պրոմթևսներ հայ հասարակությունը երբեք չի սիրել, նա փնտրել է Զևսեր՝ ճանապարհին իր գրկում խեղդելով իր ազատագրության համար կոչված Պրոմեթևսներին։

Իսկ Մ.Նալբանդյա՞ն: 20 դարասկզբի Պոլսի մտավորականությու՞նը, որից միայն մնացին հուշեր... , Գ.Մահարի՞ն, Լեռ Կամսա՞րը,
Սեվա՞կը ՝ իր ազգային սնափառության ոտնակոխով , ...
Ղարաբա՞ղ կոմիտեն,
Հասկանալի է, որ ակադեմիկոս Սախարովի հետ համեմատ տրամաչափերը փոքր են...
բայց եվ այնպես, մեր հասարակության համար բավականին ունակ են եղել:

Նաև կուզենայի անպայման ավելացնել ես ցուցակին ՝ Հրանտ Դինքին, որը անհավատալիորեն բավական շտկեց ջարդված, այլասերված ողնաշարը: Նաև Պոլսո Հայ Պատրիարքը:
...
Նաեվ մեր հարգելի Artgeo-ին , որը գոնե վիրտուալում կատարում է Պրոմեթևսի դերը:

Ըստ իս, "ագրեսիվ մեծամասնության" ագրեսիան այսպիսի չափաբաժինը ուրիշ աղբյուր ունի:
Թող կոպիտ չհնչի համեմատությունը, բայց, բնության մեջ ինչքան ավելի ես վախենում, էդքան "ագրեսիվ մեծամասնությունը" ավելի է ագրեսիվ դառնում, պատրաստ խժռելու այլախոհ "զոհին": Խիզախության անհրաժեշտ չափաբաժինը , իհարկե շատերին է պակասում: Խիզախությունը - ամբոխին մի լավ "հու՛" անելու /ինչ անում էր օրինակ Վ.Սիրադեղյանը/
Պրոմեթևսները ցավոք երբեք իրար կողք չեն հավաքվում: Իսկ դա, դեռեվս բավականին թույլ մեր Պրոմեթևսներին անհրաժեշտ է: Անհրաժեշտ է ՝ կրիտիկական մասսա հավաքելու համար:

[Philosopher]

Հետաքրքիր է, որ այս պահին հարցման արդյունքներում միակ տարբերակը, որը չի ընտրվել որևէ մեկի կողմից, ամերիկամետ տարբերակն է, այն պարագայում, երբ ապրում ենք միաբևեռ աշխարհում և այդ բևեռը հայտնի է, թե որ երկիրն է։ Այս մասին ավելի մանրամասն կարելի է գրել հետո, բայց այս պահին, կարծում եմ, հետաքրքիր փաստ ենք տեսնում։

[Marduk]

Փիլիսոփա

Դուք ինչպես միշտ շարունակում եք աբստրակտ տերմիններով վիրավորել հայ ժողովրդին:
Խոսեք ավելի կոնկրետ:
Ինչ պաթոլոգիաների մասին է խոսքը : Կոնկրետ որ հայկական մտածողությունը դուք համարում եք սխալ, պաթոլոգիկ ու ամենակարևորը բոլորի կողմից ընդունված ու պարտադրվող:

[Philosopher]

Փիլիսոփա

Դուք ինչպես միշտ շարունակում եք աբստրակտ տերմիններով վիրավորել հայ ժողովրդին:

Մարդուկ. ես ինչպես միշտ ներկայացնում եմ իմ դիրքորոշումը տարբեր հարցերի վերաբերյալ և սովորաբար ներկայացնում եմ այնպիսի դիրքորոշումներ, որոնք ունեն գիտական հիմնավորում։

Խոսեք ավելի կոնկրետ:
Ինչ պաթոլոգիաների մասին է խոսքը : Կոնկրետ որ հայկական մտածողությունը դուք համարում եք սխալ, պաթոլոգիկ ու ամենակարևորը բոլորի կողմից ընդունված ու պարտադրվող:

Բավականին հետաքրքիր հարց ես տալիս։ Ի՞նչ պաթոլոգիաներ կարող է ունենալ մի ժողովուրդ։ Այստեղ դժվար է ներկայացնել բոլոր այդ պաթոլոգիկ գծերը, քանի որ դրանցից յուրաքանչյուրը առանձին գիտական քննության ու հիմնավորման կարիք ունեն։ Թեև դրանցից մի քանիսը արդեն ներկայացվել են այլ թեմաներում, ընդ որում նաև այլ անդամների կողմից ևս, այնպես որ եթե շատ ես հետաքրքրված, կարող ես փնտրել ու գտնել։ Իսկ եթե ցանկանում ես, որ այդ փնտրումներդ ունենան կոնկրետ գիտական ուղղվածություն ու քեզ համար շատ բաներ պարզեն ոչ միայն հայ, այլև ընդհանրապես ժողովուրդների ընդհանրական պաթոլոգիկ գծերի մասին, ապա կարդա, օրինակ, Էրիխ Ֆրոմի, Ֆրոյդի, Մակ Դուգլի, Սիգալի, Լե Բոնի աշխատությունները և քեզ համար ամեն ինչ պարզ կլինի։ Ի դեպ, ես ևս դեմ չեմ լինի ներկայացնել այդ պաթոլոգիաները, բայց հասկանում եմ, որ այստեղ և այս գրառմանը ի պատասխան այդպիսի գիտական խորացումները տեղին չեն։