ԲԱՆՏԱՐԿՎԱԾ ՓՈՒՉԻԿՆԵՐ
Մեկ, երկու, երեք, չորս... Ու այսպես վաթսուներեք անգամ, ամեն օր առավոտյան և երեկոյան ժամը ութին ես իմ մանրավաճառի սայլակը քարշ եմ տալիս գետնանցում տանող աստիճաններով դեպի վեր և հակառակը: Այդ ժամանակ նրանից միայն անիվների խուլ թխկթխկոցն է գալիս: Գետնանցումում մի դուռ կա, որը ցերեկվա անցորդները դժվար նկատեն, որովհետև ցերեկով այն փակ է: Դրա հետևում մի խոնավ սենյակ է, ուր պատերին ձողեր կան վանդակաձև, ու բանտարկված պատերի տպավորություն ես ստանում ամեն անգամ, երբ տեսնում ես դրանց խղճուկ բորբոսնածությունը: Այդ երկաթներից ես շղթայով կապում եմ իմ սայլակը, ինչպես մի քանի ուրիշ մանրավաճառներ: Գետնանցումից հարյուր մետր այն կողմ` կինոթատրոնի դիմաց, նրա ցերեկային կանգառն է, որտեղ անշարժությունն ապահովում են զույգ սալաքարերը, որոնցից մեկն այն օրը գողացել էին: Դրա փոխարեն ասֆալտի մեծ կտոր եմ դնում` ժամանակավոր` մինչև նոր սալաքար գտնելը: Մինչ կայանում եմ սայլակս ու արդեն բոլոր փուչիկները դասավորած եմ լինում վրան, մարդկանց հոսքը դադարում է, չնայած համոզված եմ, որ ուսանողներին ու շարքային աշխատողներին առավոտ շուտ փուչիկներ պետք չեն:
Իսկ ու՞մ են ընդհանրապես դրանք պետք: Արդեն ոչ մեկի: Եվ ի՞նչ, թե դասերից փախած տասներորդցիներն ու ուսանողներն առավոտյան սեանսից դուրս գալիս մի քանի փուչիկ են գնում: Հենց այնպես, որ դրանց տրաքոցով վախեցնեն իրենց լկստվացնող աղջիկներին: Իզուր էլ համոզում եմ, որ գնեն տեղականները, քանի որ դրանք ամուր են ու որակով. նրանց դուր են գալիս չինականների գույները, հետո էլ, իրենց ասելով, մերից աղի համ է գալիս: Երբ հարստանամ, կփչեմ իմ մոտի բոլոր տեղական փուչիկներն ու բաց կթողնեմ երկինք: Հետո դրանք իրենց ընդամենը հինգ գույներով` կարմիր, կապույտ, նարնջագույն, դեղին ու կանաչ, կգնան հեռու երկրներ, անգամ Չինաստան, որտեղ արդեն գույներից կհասկանան, որ դրանք հայկական փուչիկներ են ու երբեք էլ չեն պայթում: Երազանքներիս նման են սրանք...
Մեկ, երկու, երեք, չորս... վաթսուներեքերորդ անգամ խուլ թխկաց սայլակս, ու ես էլի տեսա բանտարկված պատերը... Իսկ փուչիկները չի կարելի բանտարկել, որովհետև երազները պետք է բաց թողնել երկինք, որ նրանք հասնեն... անգամ Չինաստան... Օրերը երկարել են, բայց այսօր առաջին անգամ էր, որ ավտոբուսը եկավ հանգցրած լույսերով: Ու արդեն ութ տարի է` իմ գարունն այդպես է գալիս... Ութ տարի է` այս օրը ես մոմ եմ վառում սեղանին դրված հորս նկարի առաջ ու պատրաստում նրա սիրած թոքի տապական: Տեսնես կնեղանա՞, որ այսօր պահածոյացված ձուկ ենք ուտելու. Փողս միայն հացին ու ձկանը հերիքեց. այսօր ֆիլմ չէին ցուցադրում: Չէ~, խոժոռ դեմք էլ չունի:
"Ինչի՞ց մահացավ հայրդ", - մի օր անսպասելի, բայց երկար սպասված այդ հարցը տվեց ծխախոտավաճառ Արամը: "Մոսկվայում, ավտովթարից", - անգիր արտասանեցի ես: "Ոչինչ, մեր շունն էլ դրանից սատկեց", - հուսադրեց նա ու վազեց հաճախորդին սպասարկելու: Այդ պահին սև ու սպիտակ գերեզմաններ պատկերացրեցի ու հասկացա, որ դրանց ամեն մեկին մի գույնզգույն փուչիկ է պետք, որովհետև բանտարկված են բոլոր գերեզմաններն ու պատերն աշխարհի, քանզի երբևէ դրանք երկինք չեն հասնելու...
Մեկ, երկու, երեք, չորս... Գիշերն անձրև է եկել... "Տես` քեզ ինչ եմ բերել", - հեռվից գոռալով մոտեցավ Արամը` ձեռքին մի սալաքար: Կիրակի է, այսօր ուշ եմ տուն գնալու, որովհետև կիրակի օրերին այնքան փուչիկ է վաճառվում, ինչքան ամբողջ շաբաթ, իհարկե, եթե մի որևէ փառատոն չեն կազմակերպում շաբաթվա ընթացքում:
- Պա~պ, պա~պ, - գոռում էր մի երեխա, - փուչիկ եմ ուզում, փուչիկ կառնե՞ս:
- Կառնեմ, բայց ֆիլմից հետո, արի, - լսվեց բամբ ձայնը, ու երեխայի ձեռքից
քաշելով` կերպարանքն անհետացավ դռների ետևում:
Մեկ, երկու, չորս, վեց... Սեղանիս դրված նկարը կկապեմ այս հինգ գույնի փուչիկներին ու բաց կթողնեմ երկինք...
... Այդ ձայնը ես լսել էի ութ տարի առաջ: Երեկվա օրը...
2004թ.
Մեջբերել
Էջանիշներ