«ՀԷԿտի՛ր Թռչկանից»
Հոկտեմբերի 23, 2011
Հոկտեմբերի 22-ին «Պահպանենք Թռկանի ջրվեժը» քաղաքացիական նախաձեռնությունը կազմակերպել էր արշավ-ակցիա դեպի Թռչկան: Նախաձեռնությանն էին միացել մի խումբ ակտիվիստներ, լրագրողներ, հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ:
Այցելության հիմնական նպատակն էր տեղում ծանոթանալ շինարարության ընթացքին, զրուցել բանվորների հետ՝ հորդորելով նրանց դադարեցնել բնության հուշարձանին վնասող աշխատանքները, այնուհետև հանդիպել Նալբանդ, Մեծ Պարնի գյուղերի բնակիչներին, լսել նրանց կարծիքները և հայտնել նախաձեռնության զորակցությունը Թռչկան ջրվեժի պահպանման համար մղվող պայքարին, ինչպես նաև ևս մեկ անգամ տեսնել և հիանալ բնության այդ հիասքանչ կոթողով:
Շուրջ 60 հոգուց կազմված խումբը բազմաթիվ պաստառներով և ՀՀ բնապահպանության նախարարին պատկերող թղթե պաստառով մտան ջրվեժի տարածք: Ակցիայի սկզբում մասնակիցները կազմեցին երկու ուղեգիծ և թղթե Արամ Հարությունյանի ուղեկցությամբ սկսեցին քայլել դեպի առաջին փորված հատվածը, որի գլխավերևով անցնում էր խողովակ: Մասնակիցները իրականացրին շինարարական փոսի խորհրդանշական լցոնում: Դրանով իսկ արտահայտելով իրենց վրդովմունքը նախագծի աշխատանքների իրականացման վերաբերյալ: Նախաձեռնության անդամ Արման Վերմիշյանը մատնանշեց, որ փորված հատվածի պատճառով քարերը փակել են կողքով հոսող Չիչխան գետի հունը: Այսինքն` շինարարական աշխատանքները խոչընդոտում են նաև գետի բնականոն հոսքին:
Մասնագիտությամբ աշխարհագետ Լևոն Գալստյանը հիշեցրեց, որ բնապահպանության նախարարությունն անընդհատ ներկայացնում է, թե իբր ջրվեժի մոտ անցնում է 400-500 լիտր/վայրկյանում ջուր, մինչդեռ ըստ աշխարհագետի դրանք հորինված թվեր են. «Ջրի ծախսը չափվում է էլեմենտար գործիքով, որը ճշգրտությամբ ասում է, թե որքան ջուր է այդ պահին այդտեղով անցնում, եթե մեկն ասում է, որ 400-500 է, ուրեմն նա պարզապես չի չափել»,- նշեց Լևոնը:
Տեղեկացնենք, որ ջրվեժը բնության հուշարձան է համարվում, սակայն մինչ օրս այն ՀՀ բնապահպանության նախարարության կողմից համապատասխան անձնագիր չի ստացել:
Ի վերջո, ակտիվիստները հասան ջրվեժի մերձակա հատվածը: Հիացան բնության այդ հրաշքով և շրջակա հատվածում իրականացրի ծառատունկը, որի համար տնկիներ և մասնագետներ էր տրամադրվել «Հայաստանի ծառատունկ» ծրագրի կողմից:
Ծառատունկին ներկա էին նաև Գյումրիի ժուռնալիստների «Ասպարեզ» ակումբի նախագահ Լևոն Բարսեղյանն ու Օրհուս կենտրոնի համակարգող Գևորգ Պետրոսյանը:
«Բնապահպանության նախարարն ասում է, որ ջրվեժից ավելորդ ջուրն են վերցնում` չհասկանալով, որ ջրվեժը չի կարող ավելորդ ջուր ունենալ, ինչպես նախարարը չի կարող ավելորդ թև կամ ոտք ունենալ»,-ասաց Լևոն Բարսեղյանը:
Վերջինիս կարծիքով, երբ ջուրը հանում են Թռչկանից`ջրվեժ չի մնում, մնում է Թռչկան «մինուս» ջրվեժ, որը արդեն մեծ վտանգ է սպառնում շրջակա միջավայրին:
Թռչկանի ջրվեժում ներկա էին նաև հարևան Շիրակամուտ գյուղի բնակիչները: Նրանցից Եղանանյան Այբուբենը շատ հաճախ է այցելում ջրվեժ: Նա պատմեց, որ ջրվեժը խորհրդանշական է բնակիչների համար, քանի որ այստեղ շատ սիրող սիրտեր են միացել, շատ պատմություններ ստեղծվել: նա մինչ օրս այցելում է և ընկերների հետ վայելում բնության հրաշքը:
«Խնդրում եմ նախագահ Սերժ Սարգսյանին` պահի մեր ջրվեժը, չթույլատրի բիզնեսին իր մեծ փողերով ժողովրդի կյանքը վերացնի»,-ասաց բնակիչ Եղանանյան Այբուբենը: Վերջինս նաև հավելեց, որ իր համագյուղացիները նույնպես դեմ են, սակայն վախենում են Կառավարությունից ու մեծ բիզնեսից:
Ծառատունկն ավարտելուց հետո ակտիվիստները նկատեցին շինարարական մեքենաները, որոնք ջրվեժի վերևի հատվածում նոր փոս էին փորում: Մոտենալով տարածքին` իրավաբան Մերի Խաչատրյանն աշխատանքի ղեկավարից պահանջեց շնարարության ստենդը, որն առկա չէր: Ուստի, իրավաբանական տեսանկյունից` շինարարությունն արդեն իսկ կարող է դիտվել որպես անօրինական: Աշխատանքի ղեկավարն, ով այդպես էլ չնշեց իր անունը, ասաց, որ շինարական աշխատանքները ամեն դեպքում անցկացվելու են, անգամ, եթե ինքը կանգնեցի դրան, իր փոխարեն կսկսի ուրիշ մեկը:
Ականատես լինելով այս ամենին` ակտիվիստներից ոմանք որոշեցին հետայսու հերթապահել հիշյալ հատվածում, որպեսզի շինարարական աշխատանքները չշարունակվեն, քանի դեռ բացակայում է վերջնական թույլտվությունը:
Արշավ-ակցիան եզրափակվեց Նալբանդ և Մեծ Պարնի գյուղեր այցելությամբ:
«Ջրվեժը մեր սրբությունն է, պետք է այն բոլոր միջոցներով պահպանել, հարկ եղած դեպքում կգնանք այնտեղ կքնենք, որ ոչ ոք չկարողանա աշխատել»,-ասաց Նալբանդի բնակիչ Մերուժան Բադալյանը:
Այստեղ երիտասարդները մի քանի տասնյակ ստորագրություններ հավաքեցին` պահանջելով դադարեցնել ՀԷԿ-ի շինարարական աշխատանքները:
Արդեն Մեծ Պարնի գյուղում նախաձեռնության անդամներին հաջողվեց խոսել գյուղապետի տեղակալ Մելքոնյանի հետ: Նրա խոսքերով` ի սկզբանե ինքը կտրականապես դեմ է եղել ՀԷԿ-ի կառուցմանը, սակայն ոչինչ չի ձեռնարկել, քանի որ չի հավատում հասարակական ուժին: Հանրային լսումներ իրականացնելու մասին էլ տեղյակ չի եղել, մինչդեռ, որ նախաձեռնող խմբի հավաստմամբ, տվյալ գյուղում, որն ունի մոտ 1000 բնակիչ, անցկացվել է հանրային լսում, սակայն դրան մասնակցել է ընդամենը 10 հոգի, այն էլ` 4-ը գյուղապետարանի աշխատակիցներն են եղել:
Այս վերջին այցելությամբ ավարտվեց արշավը-ակցիան: «Պահպանենք Թռչկանի ջրվեժը» քաղաքացիական նախաձեռնությունը շարունակելու է իր պայքարը հանուն բնության հուշարձանի պաշտպանության:
Տեսանյութեր`
1. Այց Թռչկան ջրվեժ
2. Ակտիվիստները պարում են
3. Շինարարությունը Թռչկանում
Լուսինե Սարգսյան
Մեջբերել
Tig-ի խոսքերից
Էջանիշներ