Քաղաքի խիղճը...
Փոքր էր քաղաքը: Հազիվ 10-15 հազար բնակչություն ուներ: Քաղաքն իր հոգսերով էր ապրում, մենք` էրեխեքս, մեր խաղերով: Մեր խաղատեղին քաղաքի կիսավեր բերդն էր, ուր խլեզներն էին վխտում, ուր ձորակ կար խորը-խորը... ու լիքը-լիքը արձագանքներ...
Քաղաքի շուկան վաղուց դուրս էր եկել շուկայի սահմաններից, ու եկել հասել էր մեր փողոց: Փողոցն էնքան կենդանի էր, էնքան մարդկայնացած....յուրաքանչյուր դռան երկու կողմերում մեծ սալեր կային դրած, որտեղ ցերեկները արևկող էին անում տատի-պապիները, իսկ երեկոյան ամբողջ փողոցը քարերի վրա նստած էր: Քաղաքը հանգիստ վայելում էր իր ծերությունը....
Մի օր քաղաքի անդորրը խանգարվեց: լուր տարածվեց, որ մի երիտասարդ իր նախկին դասընկերուհուն բռնաբարել է, ապա պապի հետ կտոր-կտոր են արել աղջկան, որ մաս-մաս լցնեն գտեը, բայց բռնվել են:
Քաղաքը ցավից գալարվեց, քաղաքը ծուլ-ծուլ էլավ: Քաղաքի համար սպանությունն էր անսովոր դարձել, էնքան անսովոր, որ միայն տատի-պապիների հիշողության մեջ էին մնացել պատահած էդ հատուկենտ դեպքերը:
Ողջ քաղաքը բզզած մի քանի օր, բոլորի խոսակցության թեման այդ օրերին նույնն էր:
Երկիրը նորանկախ էր, երկրում քաղաքացիական կռիվներ էին գնում: Քաղաքը չվստահեց իշխանությանը: Քաղաքը որոշեց ինքնադատաստան տեսնել: Քաղաքի իշխանությունները սատարեցին ժողովրդին: Թե ո՞վ որոշեց, չգիտեմ, սակայն լուր տարածվեց, որ երտասարդին ու պապուն սպանելու են:: Պապը չհասավ դատաստանի օրվան, մեռավ:
Երկու օր անց քաղաքը դաժան հաշվեհարդար տեսավ: Երիտասարդին տարան մեր խաղատեղին` բերդերը, ու իր մեքենայի մեջ վառեցին: Տեսարանը, որին թաքուն հետևում էինք, սարսափելի էր.... Վառվող մեքենայից մի կերպ դուրս եկած երիտասարդը վառվում ու աղեկտուր ջուր էր աղերսում: Ջուր տվող չեղավ: Ու նա ցավից իրեն նետեց ձորը` ջրի մեջ:
Հին սովորության համաձայն երտասարդին չթաղեցին գերեզմանատանը: Նա էնտեղ տեղ չուներ:
Քաղաքը ասես հանդարտվեց, բայց մարդկանց հոգիներում դեռ փոթորիկ էր, դաժանությունը տեղի էր տվել խղճմտանքին: Հետաքրքիր խալխ են էս սարեցիք... անտարբեր մնալ չգիտեն, համ խղճալ գիտեն, համ դաժանորեն պատժել....
Քաղաքը սկսում էր կամաց-կամաց մոռանալ: Կյանքը հին հունն էր ընկնում: մենակ մի բայց կար: Ամբողջ շրջանում տարվա էդ եղանակի սովորական անձրները չկային: Քանի գնաց անհանգստացավ ժողովուրդը: Անբողջ քառասուն օր անձրև չեղավ: Տատի-պապիներն ինչքան լարեցին իրենց խունացած հիշողությունը, նման դեպք չհիշեցին: Շրջանն այրվում էր.... Դաշտերի շրթունքները ծարավից ճաք էին տվել, ողջ ցանքսը այրվում էր անջուր... Մենք` էրեխեքս սարսափից բերդեր չէինք գնում, ու սահմանափակվում էինք մեր նեղլիկ փողոցում խաղալով:
Մի օր կանուխ քաղաքին կիպ կպած գյուղից երկու տատի էկան:Էկան մեր փողոցի վերում գտնվող եկեղեցու բակում կանգնեցին ու տատիներից մեկը սկսեց.
- Ժողովուրդ, էրեկ մտա մեր մատուռը ջուխտըմ մոմ վառեցի ու խնդրանք էրի օր թոն գա: Աղոթքս էրի, մոմս մարա՜վ, ժողովուրդ.... Լալով տուն գնացի... գիշերը վառած մանչը էկավ երազիս.... Ըսավ` վեդռամ ջուր էր ուզածս, տվող չեղավ, հմի դուք ի՜նչ կուզեք....Էս ի՜նչ էրինք մենք ժողովո՜ւրդ....
Ժողովուրդը շանթվեց ասես: Գյուղից եկած կանայք եկեղեցու կողքի աղբրից երկու դույլ ջուր լցրեցին ու լալով քաղաքից դուրս էկան: Ամբոխն էլ ետևից: դե մենք էլ` ամբոխի...
Քաղաքից դուրս ելան հասան մենավոր գերեզմանին, երկու դույլ ջուրը լցրեցին վրան, խաչակնքեցին ու ետ դարձան: Ժողովուրդը հիպնոսվածի պես ետ դարձավ:
Դեռ քաղաք չէինք մտել հանկարծակի սարսափելի անձրև տեղաց, արևոտ ու անամպ երկնքից....
(էս շուտվանից գրել էի, ու ալարում էի խմբագրեմ.... սենց կարդացեք, ներողություն)
Էջանիշներ