Այսօրը պատմության քառուղիներում…

[My World My Space]

Թեմայում առաջարկում եմ գրանցել մեր ազգի, պետականության համար հիշարժան իրադարձություններ, որոնք նաև օգտակար կլիներ մեզ բոլորիս համար տեղեկացվածության առումով....

միայն ըստ օրերի խնդրում եմ, այսինքն` ամեն օր տվյալ օրվա մասին....


Ուրեմն սկսեցինք


1921 թվականի այսօրը`մարտի 15-ին, Բեռլինի Շառլոտենբուրգ թաղամասի Հայդենբուրգ փողոցում Սողոմոն Թեհլերյանը գնդակահարում է Օսմանյան Թուրքիայի Ներքին գործերի նախարար (1913-1918թթ.-ին), Հայոց Եղեռնի գլխավոր կազմակերպիչներից մեկին` Թալեաթին, և ձերբակալվում: Սակայն 1921թ. հունիսի 2-ին գերմանական դատարանը անպարտ է ճանաչում Սողոմոն Թեհլերյանին։

[Rammstein]

Մոդերատորական. Թեման «Ժամանց» բաժնից տեղափոխվում է «Դեսից - Դենից» բաժին:

[Նաիրուհի]

1921 թ. փետրվարի 26-ից մարտի 16-ը Մոսկվայում առանց Խորհրդային Հայաստանի պատվիրակության մասնակցության տեղի ունեցան ռուս-թուրքական բանակցություններ։ Մարտի 16-ին Խորհրդային Ռուսաստանի և քեմալական Թուրքիայի միջև կնքվեց Մոսկվայի պայմանագիրը, որով Թուրքիային էին տրվում Կարսի, Արդահանի, Սուրմալուի և Արդվինի շրջանները։ Հայաստանին էին վերադարձվում Ալեքսանդրապոլն ու շրջակա գյուղերը, Նախիջևանն ստանում էր ինքնավար տարածքի կարգավիճակ Խորհրդային Ադրբեջանի խնամակալության ներքո։

Նույնիսկ այս պայմանագրի կնքումից հետո թուրքական զորքերը չէին շտապում հեռանալ Շիրակի գավառից։ Խորհրդային Ռուսաստանն ակնարկեց, որ Խորհրդային Հայաստանի հետ նոր պատերազմ սկսելու դեպքում այն կդիտարկվի որպես Խորհրդային Ռուսաստանի դեմ պատերազմ, և 1921 թ. ապրիլի կեսերին թուրքական զորքերը դուրս եկան Շիրակից՝ ավերելով շրջանն ու կազմակերպելով հայերի կոտորածներ։

1921 թ. հոկտեմբերի 13-ին Թուրքիայի և Անդրկովկասի երեք Խորհրդային հանրապետությունների միջև կնքվեց Կարսի պայմանագիրը, որով վերահաստատվեցին Մոսկվայի պայմանագրի դրույթները՝ հայությանը պարտադրելով հաշտվել ազգային տարածքների օտարման հետ։

[My World My Space]

1921 թ. փետրվարի 26-ից մարտի 16-ը Մոսկվայում առանց Խորհրդային Հայաստանի պատվիրակության մասնակցության տեղի ունեցան ռուս-թուրքական բանակցություններ։ Մարտի 16-ին Խորհրդային Ռուսաստանի և քեմալական Թուրքիայի միջև կնքվեց Մոսկվայի պայմանագիրը, որով Թուրքիային էին տրվում Կարսի, Արդահանի, Սուրմալուի և Արդվինի շրջանները։ Հայաստանին էին վերադարձվում Ալեքսանդրապոլն ու շրջակա գյուղերը, Նախիջևանն ստանում էր ինքնավար տարածքի կարգավիճակ Խորհրդային Ադրբեջանի խնամակալության ներքո։

Նույնիսկ այս պայմանագրի կնքումից հետո թուրքական զորքերը չէին շտապում հեռանալ Շիրակի գավառից։ Խորհրդային Ռուսաստանն ակնարկեց, որ Խորհրդային Հայաստանի հետ նոր պատերազմ սկսելու դեպքում այն կդիտարկվի որպես Խորհրդային Ռուսաստանի դեմ պատերազմ, և 1921 թ. ապրիլի կեսերին թուրքական զորքերը դուրս եկան Շիրակից՝ ավերելով շրջանն ու կազմակերպելով հայերի կոտորածներ։

1921 թ. հոկտեմբերի 13-ին Թուրքիայի և Անդրկովկասի երեք Խորհրդային հանրապետությունների միջև կնքվեց Կարսի պայմանագիրը, որով վերահաստատվեցին Մոսկվայի պայմանագրի դրույթները՝ հայությանը պարտադրելով հաշտվել ազգային տարածքների օտարման հետ։

Ի դեպ իրականում պայմանագիրը կնքվել է մարտի 18-ին` հետին թվով....

[Նաիրուհի]

1896 թ. ապրիլի 2-ին Երզնկայի Ներքին Բագառիճ գյուղում ծնվել է Սողոմոն Թեհլերյանը։ Սովորել է հայրենի գյուղում, Երզնկայում և Կ. Պոլսի Կեդրոնական վարժարանում: 1913թ. փոխադրվել է Սերբիա, ապա անցել Կովկաս՝ մասնակցելու կամավորական շարժմանը: Կովկասյան ճակատում թուրքերի դեմ կռվել է Սեպուհի (Արշակ Ներսիսյան) վաշտում (կամավորական առաջին ջոկատ, հրամանատար՝ Անդրանիկ):
1921թ. Թեհլերյանը մասնակցել է Հ. Յ. Դաշնակցության «Նեմեսիս» գործողությանը։
Վիճակահանության ժամանակ նրան բաժին ընկավ գլխավոր դահիճ Թալեաթը: 1921թ. մարտի 15-ին, Բեռլինի Շառլոտենբուրգ թաղամասի Հայդենբուրգ փողոցում 25-ամյա Ս. Թեհլերյանը գնդակահարեց Թալեաթին (տե´ս թեմայի առաջին գրառումը):
1921թ. հունիսի 2-ին գերմանական դատարանը (նախագահ՝ դոկտոր Լեմբերգ), անպարտ է ճանաչել Սողոմոն Թեհլերյանին: Արդարացված Թեհլերյանը երկար տարիներ ապրել է Բելգրադում: 1945-ից հետո բնակություն է հաստատել ԱՄՆ-ի Ֆրեզնո քաղաքում, որտեղ էլ մահացել է 1960թ. մայիսի 23-ին:

[Նաիրուհի]

Այսօր Քարվաճառի ազատագրման օրն է

1993 թ. ապրիլի 3-ին Քարվաճառի թուրքերը, տեսնելով Նորաբակի լեռնանցքից իջած և քաղաքի վերահեռարձակիչ հեռուստաաշտարակի բարձունքում դիրքավորված հայ զորաջոկատի հայտնվելը, ձայնասփյուռային կապով դիմել են մերոնց և խնդրել շնորհել նրանց մի քանի ժամ բնակչությամբ հանդերձ քաղաքը դատարկելու և հեռանալու համար: Կեսօրին` ժամը 14.00-ի սահմաններում, Քարվաճառի վրա ծածանվել է հայոց եռագույնը:

[Tig]

1896 թ. ապրիլի 2-ին Երզնկայի Ներքին Բագառիճ գյուղում ծնվել է Սողոմոն Թեհլերյանը։ Սովորել է հայրենի գյուղում, Երզնկայում և Կ. Պոլսի Կեդրոնական վարժարանում: 1913թ. փոխադրվել է Սերբիա, ապա անցել Կովկաս՝ մասնակցելու կամավորական շարժմանը: Կովկասյան ճակատում թուրքերի դեմ կռվել է Սեպուհի (Արշակ Ներսիսյան) վաշտում (կամավորական առաջին ջոկատ, հրամանատար՝ Անդրանիկ):
1921թ. Թեհլերյանը մասնակցել է Հ. Յ. Դաշնակցության «Նեմեսիս» գործողությանը։
Վիճակահանության ժամանակ նրան բաժին ընկավ գլխավոր դահիճ Թալեաթը: 1921թ. մարտի 15-ին, Բեռլինի Շառլոտենբուրգ թաղամասի Հայդենբուրգ փողոցում 25-ամյա Ս. Թեհլերյանը գնդակահարեց Թալեաթին (տե´ս թեմայի առաջին գրառումը):
1921թ. հունիսի 2-ին գերմանական դատարանը (նախագահ՝ դոկտոր Լեմբերգ), անպարտ է ճանաչել Սողոմոն Թեհլերյանին: Արդարացված Թեհլերյանը երկար տարիներ ապրել է Բելգրադում: 1945-ից հետո բնակություն է հաստատել ԱՄՆ-ի Ֆրեզնո քաղաքում, որտեղ էլ մահացել է 1960թ. մայիսի 23-ին:

Ի դեպ, ամսի 2-ին կամերային երաժշտության տանը այս առիթով միջոցառում կար: Ճիշտն ասած մենք էլ չգիտեինք թե ուր ենք գնում, մեզ մեր պարի դասատուն՝ Աննան, ասեց, որ միջոցառում կա՝ պարապմունքից հետո գնացինք: Շատ լավ էր, խոսվեց մեր հերոսների մասին, Նեմեսիսի մասին, մեր ներկայիս պատմության դասագրքերում դրանց ներկայացվաց լինելու՝ ավելի ճիշտ չլինելու մասին, այդ հերոսների պետական մակարդակով չգնահատված լինելու մասին և այլն և այլն...
Վերջում երգեցինք... /Գինի լիցը.../, պարեցինք՝ Կարինի հետ, կարգին մեծ շրջան էր ստացվել

հ.գ. ամենավատը էն էր, որ նման միջոցառումները ՀԿ-ներն են կազմակերպում, ոչ մի պետական աջակցություն: Հետաքրքիրա մեր պետությունը ինչի՞ համարա...