Հայաստանը գնում է սոցիալական բունտի

[Ձայնալար]

Տղեք աստվածաշնչյան քննարկումները թարկեք էլի: Կամ գոնե կարճ գրեք, որ կարդամ հասկանամ ինչ եմ անում էդ գրառումների հետ

[Տրիբուն]

Չգիտեմ էլ խի՞ եմ էս թեմայում գրում.
«Սորան որտեղից այսպիսի բաները, կամ սա ի՞նչ իմաստութիւն է՝ որ տրուած է սորան, որ այդպիսի զօրութիւններ էլ են լինում սորա ձեռովը: Չէ՞ որ սա է հիւսնը՝ Մարիամի որդին, Յակոբի եւ Յովսէսի եւ Յուդայի եւ Սիմօնի եղբայրը...»: (Մարկոս Զ 2-3)

Աչքիս տարբեր Ավետարաններ ենք կարդում: Չի կարա սենց բան լինի գրված, քանի որ սա հիմնական թեոլոգիական հացրեից մեկն ա «Ի՞նչ էր անում Քրիստոսը Եգիպտոս փախնելու ու մկրտվելու միջև ընկախ ժամանակաշրջանում»:
Էս ուրիշ ավետարան ա:

Մարկոսի մոտ սենց բան չկա: Մարկոսի մոտ գրված ա «Այս բաները որտեղի՞ց են սրան, կամ ի՞նչ է այս իմաստութիւնը, որ տրուած է սրան, որ սրա ձեռքով այսպիսի զօրաւոր գործեր կատարուեն։ Սա հիւսնի տղան եւ Մարիամի որդին չէ՞ միթէ, Յակոբոսի եւ Յովսէի ու Յուդայի եւ Սիմոնի եղբայրը. եւ սրա քոյրերը այստեղ մեզ մօտ չե՞ն»։

Գրեթե նույն բանը գրված ա մեկ էլ Մատթէոսի մոտ: Իսկ մյուս երկուսի մոտ նույնիսկ Հովսեփի մասին գրված չի, որ հյուսն էր:

[Տրիբուն]

Տղեք աստվածաշնչյան քննարկումները թարկեք էլի: Կամ գոնե կարճ գրեք, որ կարդամ հասկանամ ինչ եմ անում էդ գրառումների հետ

Վերջ

[Varzor]

Փաստորեն իրոք տարբեր ավետարաններ ենք կարդում
Արդեն կատակ և ոհւմոր չեմ անում, իրոք տենցա?

Էս արդեն ուրիշ թեմայա, անցանք, համենայն դեպս կփորձեմ մի բան հասկանալ:

Իսկ ինչ վերաբերվում է միապետի թեկնածությանը, ես չեմ ասում թե հենց հիմա պետք է դրան անցնել այլ ասում եմ, որ դեռևս դրան պետք է հասնել և որ Հայաստանի համար այդ պարագայում եմ հեռանկար տեսնում, սա իմ կարծիքն է և պետք չի խաղաքարտերը բացել` ես նարդի եմ խաղում, դու թղթախաղ ես մտածում
Համ էլ շատ ման գալ պետք չի` 3 մլն. միապետի պոտենցյալ թեկանխու ունենք

Ինչևէ դու ԻՐԱՎՈՒՆՔ ունես չհամաձայնելու և չընդունելու որևէ մեկի, այդ թվում նաև իմ կարծիքը:

Դաստիարակչական ականջները քաշելն էլ, կարող է և դա ավելի լավ է, քան հիմարացնելով քթից բռնած ման տալը
Պետք չի մի քանի հազար տարվա պատմությունը նորից անցնել, պետք աուզզակի դրանից դասեր քաղել, բայց ոչ միայն տեսական, այլև գործնական:
Մի պետությունի չի աշխարհում, որ մի քանի անգամ անցում ա կատարել մի կառավարման ռեժիմից մյուսին: Երբեմն այդ անցումներն առանց լուրջ ցնցումների եհ եղել, այնպես որ ժողովուրդը պետք է պատրաստ լինի այս ամ այն ռեժիմով կառավարվելուն:
Իմ կարծիքով, մենք դեռ պատրաստ չենք ժողովրդավարական ռեժիմով կառավարվելուն, որովհետև սովոր չենք մեկս մյուսի կարծիը լուրջ լսելու և քննարկելու:
Ինչքան ես գիտեմ ժողովրդավարությունը դա զանգվածների կարծիքի և կամքի արտահայտումն է, իսկ մեզ մոտ իրար չեն ուզում զիջել նույնիսկ միակարծիք անձինք, էլ ուր մնաց տարակարծիքները
Հիշում եմ 2000-ականների սկզբում ՀՀ-ում կաին գրանցված և գործող 80-ից ավել քաղաքական կուսակցություններ (կոնկրետ թիվը չեմ հիշում): Ահա հենց սա էլ տարակարծության հետևանքն է:
Ընդհանուր կարծիքի դեպքում ստեղծում են կոալիցիաներ: Իսկ մին այժմ ստեղծված կոալիցիաների ընդհանուր կարծիքները որոն էին??
Միշտ էլ ավելի հեշտ ա լինում ազգի համար, երբ "ասում են, անում ա", հետո մեղքը միշտ կարելի ա էդ մեկի վրա բարդել
Թե չէ հիմա նույնը չի? Ուղղակի ասողին լսող ա պետք, լսողին էլ ասող: Հիմա չես ջոկում ով ա ասողը, ովա լսողը, էսօր ասողա, վաղը "լսացնում են", լսողա, ուզում ա "ասիչ դառնա"...
Մինչև երբ?

[Տրիբուն]

Մի պետությունի չի աշխարհում, որ մկի քանի անգամ անցում ա կատարել մի կառավարման ռեժիմից մյուսին: Երբեմն այդ անցումներն առանց լուրջ ցնցումների եհ եղել, այնպես որ ժողովուրդը պետք է պատրաստ լինի այս ամ այն ռեժիմով կառավարվելուն:
Իմ կարծիքով, մենք դեռ պատրաստ չենք ժողովրդավարական ռեժիմով կառավարվելուն, որովհետև սովոր չենք մեկս մյուսի կարծիը լուրջ լսելու և քննարկելու:

Համեցե՛ք Սաուդյան Արաբիա: Համ երջանիկ կարելի է ապրել միապետի տակ, համ էլ կթլպատեն: Թլպատվելուց էլ միապետը սեփական միջոցներից նպաստ ա տալիս՝ ժամանակավոր անաշխատունակության համար:

[davidus]

Իսկ ինչ վերաբերվում է միապետի թեկնածությանը, ես չեմ ասում թե հենց հիմա պետք է դրան անցնել այլ ասում եմ, որ դեռևս դրան պետք է հասնել և որ Հայաստանի համար այդ պարագայում եմ հեռանկար տեսնում, սա իմ կարծիքն է և պետք չի խաղաքարտերը բացել` ես նարդի եմ խաղում, դու թղթախաղ ես մտածում

Varzor ջան, գրառումներդ կարդալիս մոտս մի հարց ա ծնվել, ուզում եմ, որ պատասխանես. կարող ա մի քիչ անձնական լինի, բայց ոչ մի վիրավորական ենթատեքստ չի պարունակում:

Ենթադրենք «բարով-խերով» անցանք ՔՈ ցանկացած միապետական կառավարմանը: Ո՞րն ա լինելու քո դերը այդ հասարակությունում, ինչո՞վ ես դու զբաղվելու:

[Varzor]

Համեցե՛ք Սաուդյան Արաբիա: Համ երջանիկ կարելի է ապրել միապետի տակ, համ էլ կթլպատեն: Թլպատվելուց էլ միապետը սեփական միջոցներից նպաստ ա տալիս՝ ժամանակավոր անաշխատունակության համար:

Չե, շնորհակալ եմ Ինձ չի խանգարում, համ էլ այդ դեպքում "կորցրածն այլևս ետ չես բերի"
Համ էլ անիմաստ առաջարկ ես անում, խոսում ենք Հայաստանի մասին, դու Արաբստանն ես հիշում: Է արաբական աշխարհի մեծ մասը միապետական ա, բայց մեզ ինչ ?
Եղբայր արդեն չեմ ջոկում, դու ում կողմից ես ?

[Varzor]

Varzor ջան, գրառումներդ կարդալիս մոտս մի հարց ա ծնվել, ուզում եմ, որ պատասխանես. կարող ա մի քիչ անձնական լինի, բայց ոչ մի վիրավորական ենթատեքստ չի պարունակում:

Ենթադրենք «բարով-խերով» անցանք ՔՈ ցանկացած միապետական կառավարմանը: Ո՞րն ա լինելու քո դերը այդ հասարակությունում, ինչո՞վ ես դու զբաղվելու:

Եթե ինձ համար պետության տեսանկյունից ավելի հարմար զբաղմունք չգտնեն, ապա նույնով ինչ հիմա Ինչ կապ ունի կառավարման համակարգը իմ մասնագիտության հետ?
Այ երևի ես այն մարդկանց շարքին եմ դասվում, որ ուզում են փոփոխություններ ոչ թե սեփական ստատուսի բարձրացման համար, այլ համընդհանուր վիճակի բարելավման:

[davidus]

Եթե ինձ համար պետության տեսանկյունից ավելի հարմար զբաղմունք չգտնեն, ապա նույնով ինչ հիմա

Փաստորեն քո պատկերացրած համակարգում պետությունը նույնիսկ պիտի որոշի, թե ով որտեղ պիտի աշխատի: Սա պետական կառավարման համակարգի դրական հատկանիշ ա՞:

Ինչ կապ ունի կառավարման համակարգը իմ մասնագիտության հետ?

Կապ ունի այնքանով, որ դու ազատ չես ընտրելու քո մասնագիտությունը քո իսկ պատկերացրած համակարգում, քանի որ դու ժողովրդի նույնպիսի մասն էս, ինչ որ դիմացիդ հարևանը (օրինակ), և դու պնդում ես, որ ժողովուրդը որոշում կայացնելու ունակ չէ: Սենց մի հետաքրքիր բան կա: Ոչ ոք իրավունք չունի որոշել դիմացինի «որոշեկիքը», այսինքն՝ որոշում կայացնել դիմացինի փոխարեն: Հակառակ դեպքում գործ ենք ունենում ստրկատիրության հետ:

Մի տեղ լսել եմ, որ էն էլ 20-րդ դարում ստրկատիրությունը առանձնապես մոդա չի:

Այ երևի ես այն մարդկանց շարքին եմ դասվում, որ ուզում են փոփոխություններ ոչ թե սեփական ստատուսի բարձրացման համար, այլ համընդհանուր վիճակի բարելավման:

Varzor ջան, հազար կներես, բայց արի սկզբից ասա, որ սա ընդամենը քո կարծիքն ա: Դու ո՞նց ես պատկերացնում համընդհանուրի բարօրության մասին մտածող մի մարդու, որը նույն համընդհանուրին տանում ա դեպի ստրկություն:

[Varzor]

Փաստորեն քո պատկերացրած համակարգում պետությունը նույնիսկ պիտի որոշի, թե ով որտեղ պիտի աշխատի: Սա պետական կառավարման համակարգի դրական հատկանիշ ա՞::

Ինչի պետական համակարգում աշխատելու համար ով ա որոշում??? Հա, դե պարզա, հիմա պետությունը չի որոշում, բայց կարծեմ պետությունը պետք է որոշի, թե իրեն ինչ կարգի և ոլորտի մասնագետներ են պետք, թե տնտեսոթյան և մշակույթի որ ծուղի վրա է պետք շեշտադրում կատարել, որն է պետք վերակենդանացնել և այլն:

Եղբայր, ոնց որ իրար լավ չենք հասկանում:

Կապ ունի այնքանով, որ դու ազատ չես ընտրելու քո մասնագիտությունը քո իսկ պատկերացրած համակարգում, քանի որ դու ժողովրդի նույնպիսի մասն էս, ինչ որ դիմացիդ հարևանը (օրինակ), և դու պնդում ես, որ ժողովուրդը որոշում կայացնելու ունակ չէ: Սենց մի հետաքրքիր բան կա: Ոչ ոք իրավունք չունի որոշել դիմացինի «որոշեկիքը», այսինքն՝ որոշում կայացնել դիմացինի փոխարեն: Հակառակ դեպքում գործ ենք ունենում ստրկատիրության հետ:
Մի տեղ լսել եմ, որ էն էլ 20-րդ դարում ստրկատիրությունը առանձնապես մոդա չի:

Ինչ ա նշանակում "ոչ ոք իրավունք չունի որոշելու մյուսի փոխարեն", բա ազգային ժողովն ինչ ա անում, կամ նախարարները, կամ ցանկացած այլ ղեկավար, էլ չեմ ասում, որ դա բանակի ԳԼԽԱՎՈՐ սկզբունքն է: Պատկերացնում ես հրամանատարը թույլ տա, որ զինվորները որոշեն, թե ինչ պետք է անեն, կամ էլ իր առաջարկները դնի քվեարկության
Իմ կարծիքով, ոչ թե խնդիրը նրանումն է թե "ով է որոշելու", այլ "ինչ հիմքերով է ուրիշի փոխարեն որոշում": Հենց այդ հիմքերն էլ կանոնավորում է կառավարման համակարգը և "օրենքը":

Varzor ջան, հազար կներես, բայց արի սկզբից ասա, որ սա ընդամենը քո կարծիքն ա: Դու ո՞նց ես պատկերացնում համընդհանուրի բարօրության մասին մտածող մի մարդու, որը նույն համընդհանուրին տանում ա դեպի ստրկություն:

Դե բնական է, որ ես իմ կարծիքն եմ արտահայտում, եվ իմ կարծիքով համընդհանուր վիճակն այդպես կբարելավվի: ԻՄ ԿԱՐԾԻՔՈՎ

Մի բան չեմ հասկանում:
Որքան ինձ է հայտնի, բանակը - պետական կառավարման "փոքր" և լավ մշակված մոդելն է` բանակի կառավարման և գործունեության ներկայիս սկզբունքները, կարծեմ, արդեն 200 տարի է չեն փոխվել:
Այդ ինչպես է, որ ռազմական իրավիճակում ճիշտ է համարվում բրգաձև կառավարման համակարգ ունենալը, իսկ հասարակական կառավարման համկարգում` ոչ:
Ինչումն է տարբերությունը? Նույն մարդիք չեն?
Չէ որ բանակը շատ նման է պետությանը իր բոլոր կազմակերպական օղակներով:
Մի օրինակ բերեմ, չգիտեմ բարեբախտաբար, թե դժբախտաբար շփվել եմ ամերիկացի զինվորների հետ` եկել էին ՆԱՏՕ-ի կազմում` փորձի փոխանակման:
Զինվորները ՀՐԱԺԱՐՎԵՑԻՆ գնալ ուսումնական դաշտ (պոլիգոն)` իրենց "կոլան" չեն բերել (ինչ-որ սիրոպ է, մեջքներին տարրաները գցած անընդհատ շլանգով "քաշում" են): Այսինքն չկատարեցին հրամանը, սակայն օրենքով իրենք ճիշտ էին` իրենց պայմանագրում նշված է, որ բանակը պարտավոր է ապահովել այն, ինչ ՆԱԽԱՏԵՍՎԱԾ Է:
Հիմա որն էր ճիշտ. ուսումնառազմական գործողությունների ժամանակ պայմանագրի կետերից "կախվելը", թե չէ? Չե որ իրական ռազմական իրավիճակում "կոլան" կարող է նաև չլինել:
Ինչի եմ սա ասում.
Միշտ ավելի ՀԵՇՏ է լինում կառավարել (հետևապես նաև արդյունքի հասնել), երբ կառավարողը ՄԵԿՆ է և օժված է մեծ լիազորություններով` սեփական արժանիքների հաշվին:
Սակայն ասյ դեպքում էլ կա հակառակ վտանգը` եթե այդ կառավարողը տխմար է, ապա հետևանքներն անդառնալի արհավիրքային կարող են լինել:
Կարող եմ համաձայնել այն սկզբունքին, որ ժողովրդավարական կառավարումը փոքրացնում է այդ ռիսկը և ապահովում է լավ միանձնյա և վատ միանձնյա կառավարումների միջինը:
Այս պարագայում բայցերը շատ են դառնում, պատասխաններն չեմ գտնում, կան տարբերակներ?

[Վիշապ]

...
Պետք չի մի քանի հազար տարվա պատմությունը նորից անցնել, պետք աուզզակի դրանից դասեր քաղել, բայց ոչ միայն տեսական, այլև գործնական:
Մի պետություն չի աշխարհում, որ մի քանի անգամ անցում ա կատարել մի կառավարման ռեժիմից մյուսին: Երբեմն այդ անցումներն առանց լուրջ ցնցումների եհ եղել, այնպես որ ժողովուրդը պետք է պատրաստ լինի այս ամ այն ռեժիմով կառավարվելուն:
Իմ կարծիքով, մենք դեռ պատրաստ չենք ժողովրդավարական ռեժիմով կառավարվելուն, որովհետև սովոր չենք մեկս մյուսի կարծիը լուրջ լսելու և քննարկելու:
Ինչքան ես գիտեմ ժողովրդավարությունը դա զանգվածների կարծիքի և կամքի արտահայտումն է, իսկ մեզ մոտ իրար չեն ուզում զիջել նույնիսկ միակարծիք անձինք, էլ ուր մնաց տարակարծիքները
Հիշում եմ 2000-ականների սկզբում ՀՀ-ում կաին գրանցված և գործող 80-ից ավել քաղաքական կուսակցություններ (կոնկրետ թիվը չեմ հիշում): Ահա հենց սա էլ տարակարծության հետևանքն է:
Ընդհանուր կարծիքի դեպքում ստեղծում են կոալիցիաներ: Իսկ մին այժմ ստեղծված կոալիցիաների ընդհանուր կարծիքները որոն էին??
Միշտ էլ ավելի հեշտ ա լինում ազգի համար, երբ "ասում են, անում ա", հետո մեղքը միշտ կարելի ա էդ մեկի վրա բարդել
Թե չէ հիմա նույնը չի? Ուղղակի ասողին լսող ա պետք, լսողին էլ ասող: Հիմա չես ջոկում ով ա ասողը, ովա լսողը, էսօր ասողա, վաղը "լսացնում են", լսողա, ուզում ա "ասիչ դառնա"...
Մինչև երբ?

Մինչև միապետական դիկտատուրա
Կներես, բայց մի քիչ դժվար եմ պատկերացնում ֆորում մտնելու քո շարժառիթները, քանի որ պնդում ես, թե մեզ մոտ կարծիք լսելու ու քննարկելու կուլտուրա չկա: Այդ դեպքում ինչո՞վ կբացատրես ֆորումի գոյությունը:
Իսկ միապետական դիկտատուրայի անցնելու կարծիքները, որ մարդիկ հակառակ քո պնդումների, չգիտես ինչու որոշել են լրջին տալ, մոտավորապես հետևյալն են՝

Քանի որ մարդիկ սովոր չեն (կամ պատրաստ չեն) ձմռան ցրտին գլխարկ ու ձեռնոց կրելու, ապա նրանք պետք է տկլոր ֆռֆռան: Կամ ասենք՝
Քանի որ մարդիկ սովոր չեն մետրոից օգտվելու, ապա պետք է բոլորին գազելներ ճխտել:
Քանի որ մարդիկ պատրաստ չեն ժողովրդավարության, ապա պետք է միապետական դիկտատուրա հաստատել:
Մնում է պարզել, թե որոնք են այդ պոստուլատների հիմքերը, թե մարդիկ պատրաստ չեն, չեն ուզում և այլն: Թե՞ նախապես կասկածում ես, որ կարծիքներդ կարող է լուրջ չընդունվեն, ուստի և նախապես պնդում ես, թե կարծիք քննարկելու կուլտուրա չկա: Օրինակ պատկերացրու, ես հայտարարում եմ, որ մեր օրերում մարդիկ ամբողջովին կորցրել են հումորի զգացումը, ու հարջորդիվ մի հատ տափակ ու տխմար անեկդոտ եմ պատմում, ու սպասում հետևանքին՝ ասածիս ապացույցներին:

[davidus]

Ինչի պետական համակարգում աշխատելու համար ով ա որոշում??? Հա, դե պարզա, հիմա պետությունը չի որոշում, բայց կարծեմ պետությունը պետք է որոշի, թե իրեն ինչ կարգի և ոլորտի մասնագետներ են պետք, թե տնտեսոթյան և մշակույթի որ ծուղի վրա է պետք շեշտադրում կատարել, որն է պետք վերակենդանացնել և այլն:

Եղբայր, ոնց որ իրար լավ չենք հասկանում:

Պետությունը կարող ա որոշի, թե իրեն ինչ մասնագետներ են պետք, բայց թե ինչ մասնագետ դառնալ, դա որոշում ա անհատը: Քո պատկերացրած մոդելում անհատը ոնց-որ էդ իրավունքն էլ չունի, քանի որ ինքը որոշում ընդունելու ունակ չի: Էդպես չի՞:

Ինչ ա նշանակում "ոչ ոք իրավունք չունի որոշելու մյուսի փոխարեն", բա ազգային ժողովն ինչ ա անում, կամ նախարարները, կամ ցանկացած այլ ղեկավար, էլ չեմ ասում, որ դա բանակի ԳԼԽԱՎՈՐ սկզբունքն է: Պատկերացնում ես հրամանատարը թույլ տա, որ զինվորները որոշեն, թե ինչ պետք է անեն, կամ էլ իր առաջարկները դնի քվեարկության
Իմ կարծիքով, ոչ թե խնդիրը նրանումն է թե "ով է որոշելու", այլ "ինչ հիմքերով է ուրիշի փոխարեն որոշում": Հենց այդ հիմքերն էլ կանոնավորում է կառավարման համակարգը և "օրենքը":

Չէէ, կամ դու ես մի բան խառնում, կամ ես: Ազգային ժողովը, կառավարությունը, դատարանները (այսինքն՝ իշխանության ճյուղերը՝ ԶԼՄ-ն էլ վրադիր), բացի իրենց հիմնական գործառույթներից, ներկայիս պետական կառավարման համակարգում հանդես են գալիս որպես իրար զսպող ուժեր և հակակշիռներ: Ու նրանք որոշում են կայացնում այնքանով, որքանով ժողովուրդն է նրանց լիազորել՝ իր փոխարեն որոշում կայացնելու: Քո ասած համակարգում էս զսպող ուժերի մեխանիզմը խողաթյուրվում ա, որովհետև ողջ կառավարումը բխում ու բխեցվում ա միապետից: Հետևաբար, ուզես, թե չուզես, դու միապետին տալիս ես շատ ավելի լիազորություններ, քան իրականում կուզեիր: Ու քո մոդելում դու փաստացի չես կարող լիազորությունների որոշակի կոնկրետ շրջանակ սահմանել միապետիդ համար, քանր որ հակառակ դեպքում դու չես ապահովում նրա՝ միանձնյա որոշում կայացնելու իրավունքի իրականացումը: Իսկ սա ամենաթողության համար առաջին հիմքն ա: Էս մեկ: Երկրորդ, նշածդ կազմակերպություններում (բանակ, նախարարություններ, դատարաններ և այլն), ղեկավարները որոշումներ են կայացնում ոչ թե ուրիշի փոխարեն, այլ ի պաշտոնե: Եթե ես նախարարության ինչ-որ մի բաժնի պետ եմ, ապա մեր վարչության ղեկավարի որոշումներն ու հրահանգները վերաբերում են ինձ՝ որպես տվյալ բաժնի ղեկավարի և ստորադասը: Ընդամենը, ոչ ավել, ոչ պակաս: Իմ վարչության ղեկավարը չի կարող իմ փոխարեն որոշել, թե ես վաղը ինչ գույնի փողկապ պիտի կապեմ: Իսկ քո ասած մոդելում միապետը որոշումներ է ընդունում ոչ թե ի պաշտոնե, այլ միապետի իրավունքով օժտված՝ ելնելով նրանից, որ ժողովուրդը որոշում կայացնելու ունակ չէ հատկապես քաղաքացիական պարտքը կատարելիս: Էս էլ երկու:
Ընկեր, էս աբսուրդ ա: Եթե ժողովուրդը ունակ չի որոշումներ կայացնել, ուրեմն նա նաև իրավունք չունի պետականություն ունենալ: Ես մեր ժողովրդի մասին նման կարծիքի չեմ:

Դե բնական է, որ ես իմ կարծիքն եմ արտահայտում, եվ իմ կարծիքով համընդհանուր վիճակն այդպես կբարելավվի: ԻՄ ԿԱՐԾԻՔՈՎ

Մի բան չեմ հասկանում:
Որքան ինձ է հայտնի, բանակը - պետական կառավարման "փոքր" և լավ մշակված մոդելն է` բանակի կառավարման և գործունեության ներկայիս սկզբունքները, կարծեմ, արդեն 200 տարի է չեն փոխվել:
Այդ ինչպես է, որ ռազմական իրավիճակում ճիշտ է համարվում բրգաձև կառավարման համակարգ ունենալը, իսկ հասարակական կառավարման համկարգում` ոչ:
Ինչումն է տարբերությունը? Նույն մարդիք չեն?
Չէ որ բանակը շատ նման է պետությանը իր բոլոր կազմակերպական օղակներով:

Ոնց ա երևում, որ մենեջմենթ չես անցել: Ասածդ ոչ թե կառավարման մոդելներ են, այլ կառավարման կազմակերպական տարբեր կառուցվածքներ: Որպեսզի հեշտ պատկերացնես ու ես էլ լեկցիաներ չգրեմ, վերցրու Սուվարյանի «Մենեջմենթ»-ը ու էդ բաժինը կարդա: Որոշակի պատկերացումներ հաստատ կկազմես: Կառավարման կազմակերպական կառուցվածքները կազմում են (կիրառվում են) ելնելով տվյալ կազմակերպության առջև դրված նպատակներից և այդ նպատակներին հասնելու համար իրականացվող աշխատանքների բնույթից:

Բանակը նման չի պետությանը ոչ մի առումով: Միակ կառույցը, որը խիստ նման ա բանակին իր կազմակերպական ձևով դա եկեղեցին ա: Հստակ բաժանումներ, հստակ պաշտոններ: Սրան ասում են կազմակերպական կոշտ կառուցվածք, որը ներկայիս մենեջմենթում (թե պետական, և թե ձեռնարկատիրական) համարվում ա խիստ թերի: Կազմակերպություն պետք է կարողանա լուծել ոչ միայն իր առջև դրված խնդիրները, այլ նաև այնքան ճկուն լինի, որ առանց լրացուցիչ վարչարարության կարողանա լուծել չնախատեսված ու անսպասելի առաջացած խնդիրները:

Միշտ ավելի ՀԵՇՏ է լինում կառավարել (հետևապես նաև արդյունքի հասնել), երբ կառավարողը ՄԵԿՆ է և օժված է մեծ լիազորություններով` սեփական արժանիքների հաշվին:
Սակայն ասյ դեպքում էլ կա հակառակ վտանգը` եթե այդ կառավարողը տխմար է, ապա հետևանքներն անդառնալի արհավիրքային կարող են լինել:
Կարող եմ համաձայնել այն սկզբունքին, որ ժողովրդավարական կառավարումը փոքրացնում է այդ ռիսկը և ապահովում է լավ միանձնյա և վատ միանձնյա կառավարումների միջինը:
Այս պարագայում բայցերը շատ են դառնում, պատասխաններն չեմ գտնում, կան տարբերակներ?

Չէ, ընդհակառակը, միանձնյա կառավարումից դժվար բան չկա, ամեն առումներով: Նույնիսկ Մակեդոնացին, որ տաղանդավոր զորավար էր, առաջինը պատմության մեջ (համենայն դեպս արձանագրվածներից առաջինը) ստեղծեց «շտաբ», որը օգնում էր նրան մշակել մարտավարություն: Շտաբի գեներալները նման են ներկայիս «անպորտֆել նախարարներին»: Պետական կառավարում դիտարկելիս ամենաառաջին ու կարևոր սկզբունքը, որին պիտի հետևել բառիս բուն իմաստով ցանկացած դեպքում, դա ժողովրդի շահերից գործելն ու շողովրդի շահերը ներկայացնելն է: Այս իմաստով չի կարող այնպես լինել, որ ինչ-որ մեկը գործի ժողովրդի անունից ու վերջինիս համար, սակայն ժողովուրդը իրավունք չունենա նրան ազատելու իր պաշտոնից: Ուղղակի չի կարող նման բան լինել:

Ամեն դեպքում, արժի հիշել Չերչիլին. «Դեմոկրատիան պետական կառավարման ամենավատ մոդելն է, սակայն մարդկությունը դրանից լավը դեռ չի ստեղծել»:

[Տրիբուն]

Չե, շնորհակալ եմ Ինձ չի խանգարում, համ էլ այդ դեպքում "կորցրածն այլևս ետ չես բերի"
Համ էլ անիմաստ առաջարկ ես անում, խոսում ենք Հայաստանի մասին, դու Արաբստանն ես հիշում: Է արաբական աշխարհի մեծ մասը միապետական ա, բայց մեզ ինչ ?
Եղբայր արդեն չեմ ջոկում, դու ում կողմից ես ?

Եղբայր, կարծեմ Քուվեյթի օրինակը առաջինը դու էիր բերել: Կամ էլ Քուվեյթը եվրոպական երկիր ա, ու մենք ոչ միայն տարբեր Ավետարաններ ենք կարդում, այլ նաև տարբեր քարտեզներ ենք նայում:

Ես արջի կողմից եմ:

[Տրիբուն]

Դե բնական է, որ ես իմ կարծիքն եմ արտահայտում, եվ իմ կարծիքով համընդհանուր վիճակն այդպես կբարելավվի: ԻՄ ԿԱՐԾԻՔՈՎ

Հարգելիս, ենթադրենք տեսականորեն բոլորս քո հետ համաձայնվում ենք, ու որոշում ենք որ Հայաստանում պիտի միապետություն լինի, քանի որ, իրպես դու ես ասում, դրանից հետո վիճակը կբարելավվի:

1 Ո՞նց ենք կայացնելու Հայաստանում միապետություն հաստատելու որոշումը;
2. Ո՞նց ենք որոշելու, թե ով պիտի լինի մեր առաջին միապետը: Երկրորդի հարցը հեշտ ա, ինքը պապայից կժառանգի գահը:

Էս երկու պարզ հարցերին պատասխանում ես, ու ես արջից անցնում եմ քո կողմը:

[Varzor]

Պետությունը կարող ա որոշի, թե իրեն ինչ մասնագետներ են պետք, բայց թե ինչ մասնագետ դառնալ, դա որոշում ա անհատը: Քո պատկերացրած մոդելում անհատը ոնց-որ էդ իրավունքն էլ չունի, քանի որ ինքը որոշում ընդունելու ունակ չի: Էդպես չի՞:

Չէ, էդպես չի, անի որ մասնագիտության ընտորթյան հարցը հիմնականում կաված է լինում հետագա եկամուտների ստացման ակընկալիքներից և սեփական նախասիրություններից:
Սակայն, եթ ճիշտ կառուցված կրթական համակարգում կա պետպատվեր և պետության կողմից խրախուսվող մասնագիտություններ, ապա կրթություն ստացող հանրությամն մեծամասնությունը ձտգելու է ստանալ այդ մասնագիտությունները, որպեսզի ապագան ավելի “կայուն” ստացվի:
Իսկ չկանոնակարգված կրթության ոլորտում (ինքնուս կամ “ուստեքի” ուսուցումով անհեստներ, արվեստներ և այլն) միշտ էլ ձգտել են եկամտաբեր մասնագիտություն ընտրելուն: Եթե նմանատիպ մասնագիտությունները պաանջարկ չունենան, ապա չեն ընտրի: Իսկ իմ ասած պետությունում պահանջարկի մեծ մասը ձևավորելու է պետությունը` այդպիսով որոշելով աշխատանքային շուկայի և մասնագիտական բաշխումը և վարձատրության մակարդակը:

Չէէ, կամ դու ես մի բան խառնում, կամ ես: Ազգային ժողովը, կառավարությունը, դատարանները (այսինքն՝ իշխանության ճյուղերը՝ ԶԼՄ-ն էլ վրադիր), բացի իրենց հիմնական գործառույթներից, ներկայիս պետական կառավարման համակարգում հանդես են գալիս որպես իրար զսպող ուժեր և հակակշիռներ: Ու նրանք որոշում են կայացնում այնքանով, որքանով ժողովուրդն է նրանց լիազորել՝ իր փոխարեն որոշում կայացնելու:

Ինչ? “Ներկայիս համակարգում հանդիսանում են զսպող ուժեր և հակակշիռներ”
Դու քո ասածին հավատում ես էդ որ մի դատավորն ա երբրևիցէ իշխանությունից անկախ եղել? Գոնե մի դեպպս կարող ես հիշել?
Էլ չեմ ասում ազգային ԿՈՂՈՎԻ մասին. պատգամավորի, ավի ճիշտ բառ կա` երսփոխանի, հմնական խնդիրները հետևյալն են` կատարել իր վրա դրված առաջադրանքները (թե ովքեր են դնում, դա հարցի մյուս կողմն է) և այնպես անել, որ կարողանա երկար ժամանակ կատարել դրանք` մնա Իսկ ինչու են ձգտում մնալ աթոռին? Ա, մոռացել էի առանց ազգի մասին մտածելու չեն կարողանում ապրել: Երբևիցէ չեմ տեսել որևէ պատգամավոր, սենատոր, կոնգրեսմեն, որ մշտապես պաշտպանի ժողովրդի շահերը: ժողովրդի շահերը մեկ-մեկ պաշտպանում են սեփական շահերից ելնելով` “միավորներ” են հավաքում (ի դեպ չեմ համարում աննորմալ երևույթ,քանզի կարևորը ոչ թե դրտապատճառներն են, այլ արդյունքը: Եթե ժողովրդի համար ԳՈՐԾ Է արվում, ապա ինչ հոգ, թե ինչից ելնելով է արվում)

Քո ասած համակարգում էս զսպող ուժերի մեխանիզմը խողաթյուրվում ա, որովհետև ողջ կառավարումը բխում ու բխեցվում ա միապետից: Հետևաբար, ուզես, թե չուզես, դու միապետին տալիս ես շատ ավելի լիազորություններ, քան իրականում կուզեիր: Ու քո մոդելում դու փաստացի չես կարող լիազորությունների որոշակի կոնկրետ շրջանակ սահմանել միապետիդ համար, քանր որ հակառակ դեպքում դու չես ապահովում նրա՝ միանձնյա որոշում կայացնելու իրավունքի իրականացումը: Իսկ սա ամենաթողության համար առաջին հիմքն ա: Էս մեկ:

Եղբայր իմ Երբևիցե եղել է ինչ-որ միապետ, որ ամբողջ իշխանույթունը միանձնյա տանի? Մենակ մարդը երբեք... իշխանություն չի ունենա
Միապետի լիազորությունների գլխավոր հաղթաթուղթը հայերիս մոտ լավ զարգացած սեփականատիրական մղումներն են:
Ենթադրենք ունենք միապետ, որին է պատկանում ամբողջ հողը, ծառերը, ջրերը և այլն:
Նա է, որոշում, թե ով և որքան տարածք պետք է տնօրինի և ինչի համար: Քո կարծիքով թույ կտա, որ իր տարածնքերի վրա ինչ-որ մեկը գործ անի, ու հարկ չմուծի` թագավորը կթողի որ իրեն քցեն?
Կա կթողի կտրել այն ծառերը, որոն իր հրամանով են տնկվել: Կծախի իր երկրի գործարաննեը օտարներին` հենա ինքը գործ կանի: Կթողնի, որ իր ենթակաները արապ-սարապ ման գան? Մի գործի կդնի, որ առաջին հերթին իր ՍԵՓԱԿԱՆ ԳՐՊԱՆԸ` գանձարանը լցնի:
Այստեղ դու ճիշտ ես վտանգ տեսնում, եթե տմարդի մեկը եղավ (այդպիսիք շատ են եղել), ապա ժողովուրդը կաշխատի, ոչինչ չստանալով: Այ եթե այս ամենին ինչ-որ հակակշիռ լինի, որը ոչ թե ստիպող լինի, այլ “աչք վախացնող”, միգուցէ ավելի լավ կլինի, չեմ վիճում:

Երկրորդ, նշածդ կազմակերպություններում (բանակ, նախարարություններ, դատարաններ և այլն), ղեկավարները որոշումներ են կայացնում ոչ թե ուրիշի փոխարեն, այլ ի պաշտոնե: Եթե ես նախարարության ինչ-որ մի բաժնի պետ եմ, ապա մեր վարչության ղեկավարի որոշումներն ու հրահանգները վերաբերում են ինձ՝ որպես տվյալ բաժնի ղեկավարի և ստորադասը: Ընդամենը, ոչ ավել, ոչ պակաս: Իմ վարչության ղեկավարը չի կարող իմ փոխարեն որոշել, թե ես վաղը ինչ գույնի փողկապ պիտի կապեմ: :

Եղբայր, եթե “ալոի” ամունը “բալո” դնենք, դրանից նրա էությունը չի փոխվի: “Ի պաշտոնե”, թե “փոխարեն”, ինչ տարբերություն, թե կատարողը նույնն է Քիչ են այն դեպքերը, երբ ստորադաստ ստանում է այնպիսի հանձնարարություն, որ ի պաշտոնե իրեն չի վերաբերվում?
Մի գուցե, ձեր վարչության պետը չի որոշում փողկապի գույնը, բայց շատ տեղերում որոշում է (օրինակ մեր մոտ ) “Դրեսս Կոդ” հասկացողությունը քեզ ծանոթ չի?
Օրինակ, “ի պաշտոնե” որոշեցին, որ դպրոցը 12 տարի է` չես ուզում մի գնա
Կիսագրագետ մարդկանցի մի խումբ որոշեց, թե երկրի ապագա “ժողովրդավարություն կերտողները” ինչպես և ինչպիսի կրթություն պիտի ստանան: Չնայած ոլորտի մասնագետների (հենց մասնագետների, ոչ թե պաշտոնյաների) ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ կարծիքով` այդպիսի որոշումը հիմանվորված չէ առաջին հերթին ՏՆՏԵՍԱՊԵՍ
Լավա?

Ընկեր, էս աբսուրդ ա: Եթե ժողովուրդը ունակ չի որոշումներ կայացնել, ուրեմն նա նաև իրավունք չունի պետականություն ունենալ: Ես մեր ժողովրդի մասին նման կարծիքի չեմ:

Ժողովուրդը որոշում չի կայացնում, նա համաձայնում է կամ դեմ է կանգնում որևէ որոշման: Որոշում կայացնելու համար անհրաժեշտ է համապատասխան գիտելիքներ և ունակություններ:
Հիմա նույնն ա, որ դու էդքան մենեջմենտ իմանալով որոշում կայացնես, թե այսուհետ երեխաներին քանի տարեկանից պետք է դպրոց տանել:
Ես խսում եմ այն մասին, որ մեր ժողովուրդը պառակտվածության և սոցիալական խնդիրների ծանրության հետևանքով ՉԻ ԿԱՐՈՂ ՄԻԱՆՇԱՆԱԿ ՈՐՈՇԵԼ ԻՐ ՀԵՏԱԳԱ ԿԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ, դրա համար, թեկուզ ժամանակավոր, պետք է անհատ, որին հիմա ցավոք չեմ տեսնում:

Ոնց ա երևում, որ մենեջմենթ չես անցել: Ասածդ ոչ թե կառավարման մոդելներ են, այլ կառավարման կազմակերպական տարբեր կառուցվածքներ: Որպեսզի հեշտ պատկերացնես ու ես էլ լեկցիաներ չգրեմ, վերցրու Սուվարյանի «Մենեջմենթ»-ը ու էդ բաժինը կարդա: Որոշակի պատկերացումներ հաստատ կկազմես: Կառավարման կազմակերպական կառուցվածքները կազմում են (կիրառվում են) ելնելով տվյալ կազմակերպության առջև դրված նպատակներից և այդ նպատակներին հասնելու համար իրականացվող աշխատանքների բնույթից: :

Ճիշտ ես չեմ անցել, իմ անցածը կոնկրետ տնտեսագիտություներ էին և կառավարման մոդելավորում, կառավարման համակարգեր և նմանատիպ այլ “հնացած” և “մենեջմենթի” նման ոչ բարեհունչ առարկաներ Հայաստանում “դասական” մենեջմենթը չի գործում
Կառավարման տեսության դրույթներով “Կառավարման համակարգի տեսակը որոշվում է դրանում կիրառված կառավարման մոդելի տիպով: Կառավարման մոդելը կառավարման կազմակերպման և իրականացման մեթոդների ամբողջությունն է”: Մասսամբ կառավարման մոդելն ընտրվում է դրված խնդիրներից, սակայն հիմնական ընտրության գործոն է համարվում մոդելի էֆեկտիվություն ու շահավետությունը` տնտեսագիոտւթյան հայտնի “քոսթ ընդ փրոֆիթ” լոզունգն է
Այսինքն նույն արդյունքին կարելի է հասնել տարբեր կառավարման մոդելներ ընտրելով: Ընտրում են ելնելով արդյունավետությունից (արդյոք դրված արդյունքին շուտ կհասնենք) և շահավետությունից (ինչպիսի միջոցներ է պետք շախսել արդյունքին հասնելու համար):

Բանակը նման չի պետությանը ոչ մի առումով: Միակ կառույցը, որը խիստ նման ա բանակին իր կազմակերպական ձևով դա եկեղեցին ա: Հստակ բաժանումներ, հստակ պաշտոններ: Սրան ասում են կազմակերպական կոշտ կառուցվածք, որը ներկայիս մենեջմենթում (թե պետական, և թե ձեռնարկատիրական) համարվում ա խիստ թերի: Կազմակերպություն պետք է կարողանա լուծել ոչ միայն իր առջև դրված խնդիրները, այլ նաև այնքան ճկուն լինի, որ առանց լրացուցիչ վարչարարության կարողանա լուծել չնախատեսված ու անսպասելի առաջացած խնդիրները:

Եղբայր իմ, բանակը ոչ թե նման է պետությանը, այլ կրկնօրինակն է`որպես ՀԱՄԱԿԱՐԳԵՐ պետություն ու բանակն ունեն նույնատիպ կառուցվածք` տերբեր են, ինչպես ինքդ նկատեցիր խնդիրները, ավելի շուտ բանակի առջև դրված խնդիրը պետության խնդրի մի մասն է:
Ինչի եմ ասում կրկնորինակն է: Բանակի կառավարման ստորաբաժանումները, չնայած իրենց տարբերվող անվանումներին, պրակտիկորեն նույն ֆունկցիան են կատարում ինչ-որ նախարարությունները պետությունում:
Օրինակ, պարենային ծառայությունը, հետևում է որպեսզի այդ պարենը մթերվի, բաշխվի և հասցվի զինվորին (դե մի քիչ էլ յուրացվի )
Նույնը պետք է կատարի ֆինանսների նախարարությունը: Պետության “պարենը” ֆինանսներն են` պետք է հետևեն, որ այն մթերվի (պետ. եկամուտներ), բաշխվի և հասցվի “ստամոքսին”` ճիշտ ծախսվի:

Ամեն դեպքում, արժի հիշել Չերչիլին. «Դեմոկրատիան պետական կառավարման ամենավատ մոդելն է, սակայն մարդկությունը դրանից լավը դեռ չի ստեղծել»:

Չերչիլը սիրում էր երկիմաստ արտահայտություններ անել
Այստեղ միանշանակ չես կարող ասել, թե ինչ է ի նկատի ուեցել “կառավարման մոդել”-ը երկիմաստավորելով, ինչպես նաև “մարդկություն” ասելով:
Հիշենք, որ հասարակական կառավարումը և պետությունը` շահագործման ձևերից են:
Հենց նա էլ ասել է. “Լավ քաղաքական գործիչն այն է, որ կարող է գուշակել թե ինչ տեղի կունենա 1 շաբաթ, մեկ ամիս, մեկ տարի հետո, իսկ հետո կարողանա բացատրել, թե ինչու դա տեղի չունեցավ...”
Այպես որ քարոզում ենք ժողովրդավարություն, ստանում ենք (ինչ-որ չափով, բայց հիմա էլ է դեմոկրատիա), հետո սկսում ենք բացատրել, թե ինչու արդյունքի չենք հասնում:
Մի տեսակ ոնց որ “վատ պարողին ... խանգարում” պատմությունը լինի:
Ես մի բան գիտեմ, 20 տարի է փորձում ենք, իհարկէ շատ փոքր ժամկետ է, սակայն հաշվի առնելով որոշ ակնառու դեպքեր` քիչ չի: Եթե չի ստացվում ուրեմն 2 պատճառ կա. կամ ընտրված մոդելն է սխալ, կամ խնդիրը մեզանումն է` չենք կարողանում ընտրված մոդելը լիարժեք իրականացնել և կիրառել: Եթե խնդիրը մեզանումն է, որեմն դժվար էլ արդյունքի հասնենք:
Իսկ մի գուցե մոդելն ենք սխալ ընտրել???? Բայց իմ կարծիքով երկու տարբերակն էլ կա