Մակերեսայնությունն արվեստում

[Մաեստրո]

արդեն պիտի խառնվեմ ես աժոտաժին
Անվիճելի է այն փաստը,որ արվեստում կա մակերեսայնություն:Ցավոք, սնկի պես աճում են իբր-թե այսպես կոչված արվեստագետիկները…
օրինակ եիք ուզում ,խնդրեմ`բերեմ մի հասարակ օրինակ` Ռուբեն Հախվերդյան,և, ասենք Արամ Ասատրյան: Երկուսն էլ երգահան կատարողներ են,սերնդակիցներ:Կոնկրետ ինձ համար,և համոզված եմ շատ-շատերի`Ռուբենի ստեղծագործություններն ավելի խորն են իմաստալից և իրական կըանքին մոտ:Արամի ստեղծագործություններն ավելի պարզ ու հասանելի են մատուցվում լսարանին: Եվ այսպես` հետևություն,որը ավելի պարզ և մակերեսային է ունկնդրի կողմից ավելի հեշտ է ընկալվում:
Մեջբերում`սև-սև աչեր ամբողջ կյանքս տվեցի քեզ…տրա- լյա,լյա, տրա- լյա,լյա,ախր ոնց կարելի է անբողջ կյանքը նվիրել սև-սև աչերին,ինչ ա, ուրիշ զբաղմունք չկ՞ա…դրա հետ մեկտեղ չեմ հերքում այն փաստը, որ այս ամենն ունի իր մեծ լսարանը:Այս թեմայում կար գրառում իբր արվեստը գնահատվում է արվեստագետի մահից հետո, կան բացառություներ իհարկե,բայց արժեքավորը միշտ էլ գնահատվում է ցանկացած ժամանակաշրջանում: Արամ Ասատրյանը այսօր չկա,Աստված հոգին լուսավորի,բայց իմ վերաբերմունքը չի փոխվել նրա երգերի հանդեպ:
Լավ երգահաններին հանգիստ թողնենք, և մոտենանք ավելի պրոֆեսիոնալ երաժշտությանը:Այսօր կան երիտասարդ ստեղծագործողներ(կոմպոզիտորներ),իբր ստեղծում են XXI դարի արդի երաժշտություն,բայց ես ավելի լավ է Արամ Ասատրյան լսեմ,քան այդ արդի երաժշտությունը իր դիսոնանս հնչողությամբ:Մարդիք կարծում են, եթե իրենք կարող են ինչ-որ մեղեդի հնարել,ուրեմն իրենց այդքան էլ անհրաժեշտ չէ պրոֆեսիոնալ կրթությունը, բայց ախր ոնց,ինչպես կարող են այդպես մտածել:Այդ պատճառով էլ արվեստում առաջ է գալիս մակերեսայնությունը:Կրթված արվեստագետը միշտ էլ խստապահանջ է արվեստին վերաբերող հարցերին:
Օրինակ` դիրիժորը,երբ կանգնում է օրկեստրի դիմաց,եթե հիմնվի միայն ներքինից բխող մեկնաբանությանը դա արդեն պրոֆեսիոնալ չէ,քանզի, դա բավարար չէ օրկեստրի դիմաց կանգնելու համար:Նա առնվազն տաս տարվա կրթական ուղղի պետք է անցած լինի,շեշտը չեմ դնում այն թղթի վրա, որը կոչվում է դիպլոմ:
Պետք է հասկանալ` տվյալ կոմպոզիտորը կամ նկարիչը ինչպիսի կյանք է ապրել,
Ինչպիսի ապրումներ է ունեցել տվյալ ժամանակաշրջանում`լինի դա վերածնունդ, կլասիցիզմ, իմպրեսիոնիզմ և այլն:
Մի խոսքով այս ամենն ուսումնասիրելով արվեստագետը բնականաբար արդեն խստորեն կվերաբերվի մակերեսային արվեստին:
Ապրես ԳագոՋան շատ տեղին, և ուսուցանելի թեմա է…

[Chuk]

ԳագոՋան, գրառմանդ կեսը կարդացի, հասկացա, որ լրիվ ճիշտ եմ հասկացել ասածդ, էլ չեմ շարունակում: Իմ թեմայում գրածս յուրաքանչյուր բառ նորից ստորագրում եմ:

[Chuk]

արդեն պիտի խառնվեմ ես աժոտաժին
Անվիճելի է այն փաստը,որ արվեստում կա մակերեսայնություն:Ցավոք, սնկի պես աճում են իբր-թե այսպես կոչված արվեստագետիկները…
օրինակ եիք ուզում ,խնդրեմ`բերեմ մի հասարակ օրինակ` Ռուբեն Հախվերդյան,և, ասենք Արամ Ասատրյան: Երկուսն էլ երգահան կատարողներ են,սերնդակիցներ:Կոնկրետ ինձ համար,և համոզված եմ շատ-շատերի`Ռուբենի ստեղծագործություններն ավելի խորն են իմաստալից և իրական կըանքին մոտ:Արամի ստեղծագործություններն ավելի պարզ ու հասանելի են
մատուցվում լսարանին: Եվ այսպես` հետևություն,որը ավելի պարզ և մակերեսային է ունկնդրի կողմից ավելի հեշտ է ընկալվում:
Մեջբերում`սև-սև աչեր ամբողջ կյանքս տվեցի քեզ…տրա- լյա,լյա, տրա- լյա,լյա,ախր ոնց կարելի է անբողջ կյանքը նվիրել սև-սև աչերին,ինչ ա, ուրիշ զբաղմունք չկ՞ա…դրա հետ մեկտեղ չեմ հերքում այն փաստը, որ այս ամենն ունի իր մեծ լսարանը:Այս թեմայում կար գրառում իբր արվեստը գնահատվում է արվեստագետի մահից հետո, կան բացառություներ իհարկե,բայց արժեքավորը միշտ էլ գնահատվում է ցանկացած ժամանակաշրջանում:
Արամ Ասատրյանը այսօր չկա,Աստված հոգին լուսավորի,բայց իմ վերաբերմունքը չի փոխվել նրա երգերի հանդեպ:
Լավ երգահաններին հանգիստ թողնենք, և մոտենանք ավելի պրոֆեսիոնալ երաժշտությանը:Այսօր կան երիտասարդ ստեղծագործողներ(կոմպոզիտորներ),
իբր ստեղծում են XXI դարի արդի երաժշտություն,բայց ես ավելի լավ է Արամ Ասատրյան լսեմ,քան այդ արդի երաժշտությունը իր դիսոնանս հնչողությամբ:Մարդիք կարծում են, եթե իրենք կարող են ինչ-որ մեղեդի հնարել,ուրեմն իրենց այդքան էլ անհրաժեշտ չէ պրոֆեսիոնալ կրթությունը, բայց ախր ոնց,ինչպես կարող են այդպես մտածել:Այդ պատճառով էլ արվեստում առաջ է գալիս մակերեսայնությունը:Կրթված արվեստագետը միշտ էլ խստապահանջ է
արվեստին վերաբերող հարցերին:
Օրինակ` դիրիժորը,երբ կանգնում է օրկեստրի դիմաց,եթե հիմնվի միայն ներքինից բխող մեկնաբանությանը դա արդեն պրոֆեսիոնալ չէ,քանզի, դա բավարար չէ օրկեստրի դիմաց կանգնելու համար:Նա առնվազն տաս տարվա կրթական ուղղի պետք է անցած լինի,շեշտը չեմ դնում այն թղթի վրա, որը կոչվում է դիպլոմ:
Պետք է հասկանալ` տվյալ կոմպոզիտորը կամ նկարիչը ինչպիսի կյանք է ապրել,
Ինչպիսի ապրումներ է ունեցել տվյալ ժամանակաշրջանում`լինի դա վերածնունդ, կլասիցիզմ, իմպրեսիոնիզմ և այլն:
Մի խոսքով այս ամենն ուսումնասիրելով արվեստագետը բնականաբար արդեն խստորեն կվերաբերվի մակերեսային արվեստին:
Ապրես ԳագոՋան շատ տեղին, և ուսուցանելի թեմա է…

Մաեստրո ջան, թող որ մարդիկ ստեղծագործեն՝ առանց պրոֆեսիոնալ լինելու: Բոլորը չի, որ պետք է պրոֆեսիոնալ ստեղծագործեն, իսկ լիարժեք կրթություն ունենալն էլ նախապայման չի, որ լավ ստեղծագործեն:

Կներես որ ասում եմ, բայց ես ահավոր չեմ սիրում, երբ կրթված արվեստագետները ահա այսպես ուզում են ոչ այնքան կրթվածների ճամփան կտրեն: Թողեք որ արվեստը զարգանա, բազում ճյուղավորումներ ունենա: Պարտադիր չի, որ ամեն ինչ ակադեմիական լինի:

[Մաեստրո]

Չուկ ջան ես բնավ էլ դեմ չեմ, ոչ պրոֆեսիոնալ ստեղծագործողներին, եթե դա գեղեցիկ ա մատուցվում,ես շատ գնահատում, և լսում եմ Ռուբեն Հախվերդյան,բայց նա էլ պրոֆեսիոնալ չի չ՞է:

[Chuk]

Չուկ ջան ես բնավ էլ դեմ չեմ, ոչ պրոֆեսիոնալ ստեղծագործողներին, եթե դա գեղեցիկ ա մատուցվում,ես շատ գնահատում, և լսում եմ Ռուբեն Հախվերդյան,
բայց նա էլ պրոֆեսիոնալ չի չ՞է:

Ոչ, պրոֆեսիոնալ չի: Ու պայծառ օրինակ ա, թե ինչու չի կարելի պայքարել ոչ պրոֆեսիոնալի դեմ՝ մակերեսայինը վերացնելու համար:

Երևի քննարկման ընթացքն էնպես ա եղել, որ չես զգացել, որ մեկը ես չեմ հերքում մակերեսայինի գոյությունը: Ու ընդհանրապես ոչ մեկը չի հերքել դա՝ էս թեմայում: Ու ոչ մեկս էլ չենք ասել, թե պետք չի ուղի մտածել ցածրարժեքը պակասեցնելու, բարձրարժեքն ավելացնելու ուղղությամբ:

Բայց քննարկումը՝ իր առաջնորդող «հոդվածի» շնորհիվ գնացել է նրան, որ պետք է կտրել մակերեսայինը: Լավ պահելու ու ստեղծելու համար ամեն ինչ չեն վերացնում: Եթե վերացրածդ անգամ վատն է, դա էլի վանդալիզմ է ստացվում:

Քարոզեք, քարոզենք լավ արվեստը:
Վատին ասենք, որ վատն է:
Բայց երբեք չփորձենք պայման դնել, որ վատը չստեղծվի: Յուրաքանչյուր ոք ունի ստեղծագործելու ու այդ ստեղծագործություն տարածելու իրավունք:
Ու մոռանանք, որ արվեստում միայն պրոֆեսիոնալ կրթությունն է որակ ապահովում: Իմ դիտարկումները ցույց են տալիս, որ պրոֆեսիոնալ կրթությունը հաճախ տեղում դոփեցնում է արվեստը: Իսկ ոչ պրոֆեսիոնալը արվեստի համար նոր ճամփաներ բացում:

Իհարկե պրոֆեսիոնալ կրթությունը հրաշալի բան է

[Մաեստրո]

Այ էդ չեղավ Չուկ ջան քիչ մը համաձայն չեմ,պրոֆեսիոնալիզմը շատ է կարևոր , մտածել ես ինչ՞ու այսօր չունենք
ասենք Առնո Բաբաջանյանի պես ստեղծագործող,ինչու է շատացել անորակ երգն ու երաժշտությունը,ես կարող եմ ասել,որովհետև
կրթական ոլորտն է մեղմացել,առաջ կոնսերվատորիա կարող էին ըդունվել միայն ուսումնարան ավառտելուց հետո, այն էլ
հանձնում էին տասնմեկ քննական առարկա,իսկ հիմ՞ա, խնդրեմ փողը վճարի և սովորի...

[Chuk]

Այ էդ չեղավ Չուկ ջան քիչ մը համաձայն չեմ,պրոֆեսիոնալիզմը շատ է կարևոր , մտածել ես ինչ՞ու այսօր չունենք
ասենք Առնո Բաբաջանյանի պես ստեղծագործող,ինչու է շատացել անորակ երգն ու երաժշտությունը,ես կարող եմ ասել,որովհետև
կրթական ոլորտն է մեղմացել,առաջ կոնսերվատորիա կարող էին ըդունվել միայն ուսումնարան ավառտելուց հետո, այն էլ
հանձնում էին տասնմեկ քննական առարկա,իսկ հիմ՞ա, խնդրեմ փողը վճարի և սովորի...

Որտե՞ղ եմ գրել, որ կարևոր չի: Գրել եմ, որ նախապայման չի: Ու նաև գրել եմ, որ հաճախ տեղում դովելու գրավական ա: Ի՞նչ ա, չգիտենք, որ հաճախ էդ պրոֆեսիոնալ կրթություն ստացածները իրանց սովորածից մի քայլ էս կողմ, էն կողմ չեն գնում: Հիշեցնում եմ, որ «հաճախ» բառը «միշտ» չի նշանակում:

[Մաեստրո]

Չուկ ջան քո վերաբերմունքը պրոֆեսիոնալիզմի նկատմամբ դա արդեն նշանակում է, որ չես կարևորում,
ես նորից եմ կրկնում թող ստեղծագործեն եղբայր,բաց անպայման հաշիվ տան իրենց, թե ինչ են ստեղծում:
Մ՞ի թե չես համաձայնվում, որ այսօր ավելի շատ աղբ է քան երաժշտություն,ու ի՞նչ, չպայքարենք այդ աղբի դեմ: Ես ուղղակի ցավում եմ, որ մեր ֆիլհարմոնիկը գոյատևում է այդ չիժիկ - պիժիկների հաշվին,որ սպասում են մի աստղիկ կոչվածի համերգին, որ պետք է ելույթ ունենա մեր ոչ պրոֆեսոինալ երգահանների երգացանկով, ու այդ հասույթից էլ ֆիլհարմոնիկին բաժին հասնի, որ կարողանան աշխատել: