Անդրադառնամ մի շատ կարևոր և արդիական (ինչպես ընդունված է ասել) թեմայի, հարցի, որը իր համապատասխան արտացոլանքն է գտնում արվեստի, հատկապես մերօրյա ժամանակակից աշխարհում:
Օր օրի նոր չտեսնված իզմ է առաջանում, օր օրի չտեսնված ու չլսված, չափից դուրս յուրահատուկ և բարձրակարգ ներքին զգացողությամբ օժտված արվեստագետների տիպ է հայտնվում, որոնք ոտից գլուխ շրջել և շրջում են այն ամենը, ինչը կար մինչ իրենց հայտնվելը, և որոնք, ազատությունը ընդունելով որպես ուղեցույց, աչքերը փակ ընկել են արվեստի ինքնաարտահայտման բացարձակ ընտրյալների ուղին: Իսկ արդեն ոչ թե իրենց արվեստը, այլ հենց իրենց ընկալելու, հասկանալու համար մեզ հող ու ջրի պես հարկավոր են չափազանց խորաթափանց և խորիմաստ մտքեր արտահայտող և ինչ որ մեկի կողմից օժտված ժամանակակից և այդքան արդիական արվեստաբանները:
Մեր ապագա սերունդը մի կերպ մակերեսորեն և մեկընդմիշտ անցնելով կիսատ պռատ ուսուցման պռոցեսը, դեռ մատը բերանից չհանած` անմիջապես սկսում է լիաթոք ստեղծագործել և արարել` իր ներքինի անսպառ աղբյուրից, քանզի նա ի սկզբանե արվեստագետ է, որի անմարդկային սիրո տառապանքներից ծնված զգացմունքները պետք է անպայման պոռթկան` հանուն բարձր արվեստի և կյանքի իմաստի... ու այսպես շարունակ, և ոչ միայն Հայաստանում:
«Արվեստը պետք է զգալ, ոչ թե հասկանալ» միտքը ուռճացվում և անտեսանելիորեն գրվում է նրանց ճակատներին, տակը անպայման ստորագրված ինչ-որ մի յուրահատուկ կեղծանվամբ, և իրենց ներքին ամբողջ ասելիքը անմիջապես կենտրոնացնելով հենց իրենց արտաքին տեսքի, շարժուձևի և այնքան ժամանակակից և գրավիչ խոսելաոճի վրա:
Արվեստը այդ զերծ է ինչ-ինչ չափանիշներից, օրինաչափություններից և ինչ-ինչ սահմաններից: Արվեստը այդ մարդու հոգեկանի, զգացածի, ներաշխարհի արտացոլումն է, որը և չի կարող հասկացվել կամ ինչ-որ գաղափարներով փաթաթվել: Դա շնորհք է, որը տրված և մեկընդմիշտ մարսված արտացոլվում է որպես գեղեցիկ, այն կարելի է միայն զգալ, այլ ոչ թե հասկանալ: Հենց այս մակերեսային սկզբունքն է կարծես այսօր տիրապետում մեր հարգելի և ամենա ժամանակակից արվեստագետների կամ արվեստաբանների սրտերում:
Իսկ ի՞նչն է վտանգավոր, եթե խոսենք կոնկրետ խնդրից: Արվեստը (տվյալ արվեստը) դառնում է ոչ թե անհասկանալի, այլ չափազանց մակերեսային, որը զուտ մակերեսային և ժամանակակից երևալուց զատ (արտաքին գրավիչ էֆեկտների միջոցով), չունի այնպիսի ասելիք, գաղափար, որը ուղղված կլինի համընդհանուր համամարդկային և հավերժական խնդիրներին: Աստիճանաբար անտեսվում է արվեստի այդքան յուրահատուկ դաստիարակչական, կրթող, զարգացնող և մարդուց Մարդ սարքող դերը: Արվեստագետը ինքը բառիս բուն իմաստով դառնում է իր մակերեսային հույզերի գերին, ոչ միայն չզսպելով, այլ ամբողջ հոգով արտահայտվելով այն, ինչը ինքն էլ ի վիճակի չէ ո՛չ հասկանալ և ո՛չ էլ կառավարել՝ ստեղծելով մակերեսային և բառից բուն իմաստով անիմաստ արժեք: Արվեստը ոչ թե տանում, այլ գնում է նյութապաշտական իզմերի հետևից:
Արվեստի ստեղծագործությունը դա համամարդկային արժեք է, որը իր մեջ խտացնում է այն ամեն լավը, կարևորը, հիմնականը, որոնք ձեռք են բերվել համայն մարդկության պատմականորեն ձևավորված գիտակցությամբ: Այն անկարևորի մակերեսային խաբուսիկ շերտի տակից ի հայտ է բերում կարևորն ու էականը, արտահայտում ոչ թե ժամանակակից, այլ հավերժական գաղափարներ, որոնք ձևավորվել, զարգացել և հասունացել են կոնկրետ սուբեկտի՝ մարդու ինքնազսպման, ինքնազարգացման և ինքնակատարելագործման վերմարդկային դժվարին կյանքի ճանապարհին՝ ամբողջ իրականությունը խտացնելով և արտահայտելով իր Մարդկային պրիզմայի միջոցով:
Մեջբերել
Էջանիշներ