Թեմայի առաջին 25 գրառումները առանձնացվել են «Ֆիա» թեմայից: Այս թեմայում առաջարկվում է քննարկել Ֆենթզի գրական ոճը, ոճի առանձնահատկությունները, ոճի հայտնի հեղինակներին:
Թեմայի առաջին 25 գրառումները առանձնացվել են «Ֆիա» թեմայից: Այս թեմայում առաջարկվում է քննարկել Ֆենթզի գրական ոճը, ոճի առանձնահատկությունները, ոճի հայտնի հեղինակներին:
Վերջին խմբագրող՝ Chuk: 30.01.2011, 02:00:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Իրականում թուր լինելը պարտադիր չի: Նույնիսկ միջնադարյան ֆոն պարտադիր չի, կամ ասենք չար վիշապներ ու բարի կախարդներ: Որպես օրինակ` Մուրքոքի "Աշնանային Աստղերի Քաղաքը" արտակարգ գրքի դեպքերը տեղի են ունենում ֆրանսիական հեղափոխության ժամանակ, իսկ ոչ պակաս լավ ԴեԼինթի գրքերինը` ընդհանրապես մեր օրոք: Բայց որոշակի ժանրի էլեմենտներ թե բարձր ֆենթեզին, թե ցածր ֆենթեզին /ցածր այն պատճառով չէ, որ վատնա: ուղղակի ուրիշ պրինցիպների վրայա հիմնված/, թե գիտաֆանտաստիկ ժանրը, թե սարսափը այնուամենայնիվ պիտի ունենան` տարբերվելու համար ուղղակի ֆանտաստիկ էլեմենտներ պարունակող գործերից: Ժանրերը կարան փոխազդեն իրար վրա, ու սահմանները իրականում քարացած չեն: Բայց դա դեռ պատճառ չի միջակ սերիալ հիշացնող, տետրակի չափ գրքում տեղ արած գործը դասել ֆենթեզիի ժանրին` ինչա ինքը պարունակումա թեթև ֆանտաստիկ էլեմենտներ ու իբրև թե խորիմաստ մտքեր` աշխարհի կառուցվածքի մասին:Ի վիճակի չեմ, Մալխաս ջան, բովանդակության առումով հստակ կանոններ ունեցող գրականություն չեմ պատկերացնում, ասենք, ոնց հասկացա մեջը պետք ա պարտադիր թուր լինի թող ավելի տեղեկացված մեկը կազմակերպի, ես զերծ եմ մնում գրականությունը պարտադրանքների մեջ դնելուց
Վերջին խմբագրող՝ Leo Negri: 29.01.2011, 20:16:
The chattering mind provides the major obstacle to achieving magical intent. Only those who can learn how to switch off the internal dialogue can succeed with magic. If you can stop thinking you can do almost anything. - Peter J. Carroll, Octavo: A Sorcerer-Scientist’s Grimoire
Բերեմ օրինակներ կինեմատոգրաֆից`
Բարձր Ֆենթեզի /ընդհանրապես, երևի ժանրի հիմքում այնուամենայնիվ ինքնա ընկած, ոչ թե ավելի վաղ ստեղծագործող Լորդ Դանսենին/
Ցածր Ֆենթեզի /Կոնանի մասին գրքերը էլի ժանրի հիմնադիր գրքերից են/
Իսկ այ սա` ֆենթեզի չի
Ինչպես ասում են` ամեն մարդու ազատ ընտրություննա, թե ինչ նայել /կամ ինչպես մեր դեպքումա` ինչ կարդալ/:
Վերջին խմբագրող՝ Leo Negri: 29.01.2011, 20:27:
The chattering mind provides the major obstacle to achieving magical intent. Only those who can learn how to switch off the internal dialogue can succeed with magic. If you can stop thinking you can do almost anything. - Peter J. Carroll, Octavo: A Sorcerer-Scientist’s Grimoire
Լյով, խառնել ես: Բարձր ֆենտեզին, եթե ճիշտ եմ հիշում, լրիվ հորինված աշխարհում տեղի ունեցողն ա, ցածրն՝ իրական աշխարհի ինչ-որ ժամանակահատված, ավելացրած ֆենտեզի տարրեր:
"Sir, do you have a moment to talk about our lords and saviors the Daleks?"
Voice of the Nightingale - իմ բլոգը
Leo Negri (29.01.2011), Magic-Mushroom (31.01.2011), Հայկօ (29.01.2011), Ռուֆուս (29.01.2011)
Չեմ խառնել: Թոլքինի MiddleEarth-ը լիովին հորինած աշխարհա` հիմնովին տարբերվող մեզ ծանոթ աշխարհից, դրա համար էլ դասվումա բարձր ֆենթեզիին: Նույնը ասենք կարելիա ասել Նարնիայի, Ամբեռի կամ Մելնիբոնեի աշխարհների մասին:
Բարձր Ֆենթեզիի աշխարհը`
-կամ իրականա, բայց իրացիոնալ, մոգական հիմքեր ունի, հիմնվածա մոգական կանոնների վրա
-կամ երկրորդականա /երբեմն առաջնային` Ամբեռի նման/ ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականից անկախ
-կամ երկրորդականա ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականի ներսում:
Իսկ այ Կոնանի դեպքերը տեղի են ունենում իրական, րացիոնալ աշխարհի շատ շատ հին, գրեթե միֆիկ ժամանակներում` ավելացրած մոգական էլեմենտներ, զուտ սյուժեն հետաքրքիր ու սուր դարձնելու համար:
Թոլքինը իհարկե նամակներում գրումա, որ նկատի ուներ իրական աշխարհի վաղեմի անյալը /նույնը մեկ մեկ նշումա Մուրքոքը Էլրիքի աշխարհի մասին/, բայց իրա աշխարհի հիմնովին տարբերվելը, իրացիոնալ էլեմենտների /Վալինորի նման տեղ ցածր ֆենթեզիում շատ դժվար տեղ կանի/ ճնշող առկայությունը ու հիմքում ընկած ֆանտաստիկ արմատները /որը շատ հեշտա զգալ` համեմատելով նույն Կոնանի հետ/ թույլ չեն տալիս իրան դասակարգել որպես ցածր ֆենթեզի:
Միաժամանակ Կոնանից հնարավորա հանել ֆանտաստիկ էլեմենտները /ինչպես երբեմն անումա Հովարդը` օրինակ փոխելով ֆանտաստիկ էլեմենտները գիտաֆանտաստիկով, ինչպես "Փղի Աշտարակումա"/, իրանք չեն կազմում Կոնանի աշխարհի հիմքը` ու ինքը մեկա Կոնան կմնա:
Ասելա թե, եթե բարձր ֆենթեզիում հեքիաթային էլեմենտները կազմում են գլխավոր ճաշատեսակը, ցածրում համեմունքի դեր են կատարում:
Վերջին խմբագրող՝ Leo Negri: 29.01.2011, 22:46:
The chattering mind provides the major obstacle to achieving magical intent. Only those who can learn how to switch off the internal dialogue can succeed with magic. If you can stop thinking you can do almost anything. - Peter J. Carroll, Octavo: A Sorcerer-Scientist’s Grimoire
Ժողովուրդ էս գրածները որ կարդում եմ գալիս եմ եզրակացության, որ ես էլ եմ ֆենտեզի գրել:Չգիտեմ բարձր ֆենտեզի է թե ցածր, բայց ֆենտեզի է: Գործողությունները հորինված աշխարհում են տեղի ունենում, բոլոր հերոսները սկզբից մինչև վերջ հորինված են (կարող եմ երդվել) ու բացի այդ... Մեջը լիքը փիլիսոփայական մտքեր կան (Պլատոնը կնախանձեր) , համ էլ կյանք է սովորեցնում (Կոնֆուցիոսն իմ աշակերտն է եղել) ու նման լիքը բաներ:
Իսկ եթե հանկարծ ասեք, որ դա ֆենտեզի չէ, կզղջաք դրա համար
![]()
Է բա տպագրի, այ մարդ!Ժողովուրդ էս գրածները որ կարդում եմ գալիս եմ եզրակացության, որ ես էլ եմ ֆենտեզի գրել: Չգիտեմ բարձր ֆենտեզի է թե ցածր, բայց ֆենտեզի է: Գործողությունները հորինված աշխարհում են տեղի ունենում, բոլոր հերոսները սկզբից մինչև վերջ հորինված են (կարող եմ երդվել) ու բացի այդ... Մեջը լիքը փիլիսոփայական մտքեր կան (Պլատոնը կնախանձեր) , համ էլ կյանք է սովորեցնում (Կոնֆուցիոսն իմ աշակերտն է եղել) ու նման լիքը բաներ: Իսկ եթե հանկարծ ասեք, որ դա ֆենտեզի չէ, կզղջաք դրա համար
Սաունդթրեքի համար դիմի, նենց 50 cent-անոց սաունդթրեք դզենք փչենք, բեսթսելլեր դառնա!
The chattering mind provides the major obstacle to achieving magical intent. Only those who can learn how to switch off the internal dialogue can succeed with magic. If you can stop thinking you can do almost anything. - Peter J. Carroll, Octavo: A Sorcerer-Scientist’s Grimoire
+1: Ես էլ եմ միշտ նույն կերպ տարաբաժանել բարձր ու ցածր ֆենտզիները (դե, կարելի ա ասել՝ սա հենց «դասագրքային», ամենաընդունված բաժանումն ա): Ուղղակի հաճախ շատ բարդ ա լինում կոնկրետ գիրքը որևէ ենթաժանրում դասելը: Նույն «Մատանիների տիրակալը» համարվում ա դասական բարձր ֆենտզիի օրինակ, սակայն, ամեն դեպքում, էնքան էլ կտրված չի իրականին մոտ սեթինգից, ինչքան զանազան քայլող ծառերն ու հին դևերը փորձում են ցույց տալ: Հիմքում մեր իրականությունն է, չէ՞. թագավորներ, իշխանության համար պայքար, տոլերանտություն, մշակութային շոկ (հեղինակն էլ ա նույնը նշել, եթե չեմ սխալվում)... Միանշանակ չի, իհարկե, շատ վիճելի ա, բայց նման մեկնաբանություն էլ ա կարելի տալ: Պրատչետի «Տափակ աշխարհի» շարքը (Discworld), կարծես թե, հենց էն ա, ինչը ի սկզբանե մեր աշխարհի հետ ոչ մի առնչություն չի կարող ունենալ, բայց ամեն քայլափոխի էնպիսի նուրբ ու ընտիր հղումների ես հանդիպում դեպի էս կողմ, որ ուղղակի չես կարող կարդալիս քո իրականությունից կտրվես ու լրիվ սուզվես գրքում ստեղծած իրականության մեջ (մենակ մեր աբորիգեն բուսակերների «ձվերը չծնված ճուտիկների լեշերն են» լոզունգի հիշատակումը ինչ ասես արժի): «Հարրի Պոտերն» էլ ա բարդ դեպք, չնայած ավելի շատ ցածր ա, կամ ավելի ճիշտ՝ գնալով ցածրանում ա... Կամ ի՞նչ կարելի ա ասել, օրինակ, «Ամբերի ժամանակագրության» մասին: Բարձր ա՞, թե՞ ցածր: Ըստ ամենայնի՝ ավելի շատ ցածր ա, քան թե բարձր, բայց երբ գործողությունները լրիվ տեղափոխվում են Միակ Քաղաք, էդ մասին նույնիսկ չես էլ հիշում: Սապկովսկու «Գերալտը» հաստատ լրիվ համապատասխանում ա բարձր ֆենտզիի բոլոր չափանիշերին, բայց միջի բոլոր կրքերը, մոտիվացիաները, փոխհարաբերությունները և այլն էնքա՜ն կպած են մեր աշխարհին, որ մնացած արծաթե թրերը, էլիքսիրները, զանազան մանտիկորներն ու սկոյատա'էլները ուղղակի փոխարինում են, ասենք, M4 ավտոմատներին ու արաբ ահաբեկիչներին. հիմքը մեկին մեկ նույնն ա:
Իմ կարծիքով՝ հարյուր տոկոսանոց ցածր ֆենտզի կարելի ա համարել, օրինակ, Լուկյանենկոյի «Պահակախմբերի» շարքը: Ամեն դեպքում՝ ինձ համար բարձրի ու ցածրի բաժանողը ավելի շատ գործող անձանց մոտիվացիաներն են, հարաբերությունները, մտածելակերպերը, ընդհանուր ֆաբուլան ա և այլն, քան թե թուր/ատրճանակ հարաբերակցությունը կամ միջնադարյան/ժամանակակից սեթինգը: Այսինքն էն խմորումները, որ մեր աշխարհում էլ կարող էին տեղի ունենալ, ցածր են, իսկ էն զարգացումները, որ առանց հնարովի-կախարդական տարրերի ուղղակի չէին էլ կարող լինել, բարձր են. իսկ մնացածը ուղղակի դեկորացիա ա: Համ էլ իսկական, լավ ֆենտզի կարդալիս երբեք թույլ չեմ տալիս, որ նման մանր-մունր հարցերը գրքի կայֆը փչացնեն: Էդ բաժանումը հարյուրերորդական նշանակություն ունի:
Վերջին խմբագրող՝ Հայկօ: 29.01.2011, 23:05:
DIXIcarpe noctem
Yellow Raven (30.01.2011), Ռուֆուս (29.01.2011), Տրիբուն (31.01.2011)
Հիմքում Վալինորնա: Վալինորից ալտերնատիվ աշխարհ/սեթթինգ դժվարա հորինել:Նույն «Մատանիների տիրակալը» համարվում ա դասական բարձր ֆենտզիի օրինակ, սակայն, ամեն դեպքում, էնքան էլ կտրված չի իրականին մոտ սեթինգից, ինչքան զանազան քայլող ծառերն ու հին դևերը փորձում են ցույց տալ:
Էլի բարձրա: Նարնիայում էլ հղումներ կան դեպի քրիստոնեական դիցաբանություն, էդ իրան ցածր չի դարձնում: Իսկ Dark Tower-ում հերոսները երբ չեն ալարում, գալիս են մեր աշխարհ, ու մի դրվագում նույնիսկ Սթիվեն Քինգին են հանդիպում ու մահից փրկում:Պրատչետի «Տափակ աշխարհի» շարքը (Discworld), կարծես թե, հենց էն ա, ինչը ի սկզբանե մեր աշխարհի հետ ոչ մի առնչություն չի կարող ունենալ, բայց ամեն քայլափոխի էնպիսի նուրբ ու ընտիր հղումների ես հանդիպում դեպի էս կողմ, որ ուղղակի չես կարող կարդալիս քո իրականությունից կտրվես ու լրիվ սուզվես գրքում ստեղծած իրականության մեջ (մենակ մեր աբորիգեն բուսակերների «ձվերը չծնված ճուտիկների լեշերն են» լոզունգի հիշատակումը ինչ ասես արժի ):
Հոգվարթսը դասական աշխարհա աշխարհի մեջ` հետևաբար ինքը բարձրա:«Հարրի Պոտերն» էլ ա բարդ դեպք, չնայած ավելի շատ ցածր ա, կամ ավելի ճիշտ՝ գնալով ցածրանում ա...
Թեկուզ ամենադժվար դեպքերից մեկնա, իրոք:
Տիպիկ բարձր` նամանավանդ երբ մեյդան են ընկնում Քաոսի Տիրույթները:Կամ ի՞նչ կարելի ա ասել, օրինակ, «Ամբերի ժամանակագրության» մասին: Բարձր ա՞, թե՞ ցածր: Ըստ ամենայնի՝ ավելի շատ ցածր ա, քան թե բարձր, բայց երբ գործողությունները լրիվ տեղափոխվում են Միակ Քաղաք, էդ մասին նույնիսկ չես էլ հիշում:
Էլի բարձր:Սապկովսկու «Գերալտը» հաստատ լրիվ համապատասխանում ա բարձր ֆենտզիի բոլոր չափանիշերին, բայց միջի բոլոր կրքերը, մոտիվացիաները, փոխհարաբերությունները և այլն էնքա՜ն կպած են մեր աշխարհին, որ մնացած արծաթե թրերը, էլիքսիրները, զանազան մանտիկորներն ու սկոյատա'էլները ուղղակի փոխարինում են, ասենք, M4 ավտոմատներին ու արաբ ահաբեկիչներին. հիմքը մեին մեկ նույնն ա:
Իրականում, Հայկո, դասակարգման հիմքում ընկած չի քո սուբյեկտիվ ընկալումը կամ սյուժեի ընթացքի մոտ լինելը իրական աշխարհի սյուժեներին: Դասակարգման հիմքում ընկած պրինցիպները մի քիչ ուրիշ են: Էդ ոնց որ ասես` սնդիկը մետաղ չի, որովհետև հեղուկա, իսկ հեղուկ բաները ինձ մետաղ չեն հիշացնում:
Ցածրա, ահամ: Զուտ նրա պատճառով, որ միջի աշխարհը ալտերնատիվ չի:Իմ կարծիքով՝ հարյուր տոկոսանոց ցածր ֆենտզի կարելի ա համարել, օրինակ, Լուկյանենկոյի «Պահակախմբերի» շարքը
Կրկնվեմ` բաժանումը բարձրի/ցածրի կախված չի մոտիվացիաներից, հարաբերություններից, մտածելակերպից և այլն: Նույն Սթիվեն Քինգի "Gunslinger"-ը բարձ ֆենթեզիա, չնայած միջի սաղ մոտիվացիաները անասելի մոտ են մեր աշխարհին, իսկ ամբողջ յոթ գրքի ընթացքում քիչա մնում իրար վրա նռնականետներից կրակեն, նենց են վառռռում:Ամեն դեպքում՝ ինձ համար բարձրի ու ցածրի բաժանողը ավելի շատ գործող անձանց մոտիվացիաներն են, հարաբերությունները, մտածելակերպերը, ընդհանուր ֆաբուլան ա և այլն, քան թե թուր/ատրճանակ հարաբերակցությունը կամ միջնադարյան/ժամանակակից սեթինգը: Այսինքն էն խմորումները, որ մեր աշխարհում էլ կարող էին տեղի ունենալ, ցածր են, իսկ էն զարգացումները, որ առանց հնարովի-կախարդական տարրերի ուղղակի չէին էլ կարող լինել, բարձր են. իսկ մնացածը ուղղակի դեկորացիա ա:
Միակ վիճելի դեպքը Մատանիների Տիրակալիննա` բայց ստեղ Վալինորի առկայությունը իրան անվիճելի դասումա բարձր ֆենթեզիի` նույնիսկ չնայած այն փաստի, որ Թոլքինը համարում էր, որ Միդլերթը մեր աշխարհի վաղեմի անցյալնա: Իսկ այ Կոնանի վաղեմի անցյալում նման "ուրիշ աշխարհ" չկա, դրա համար էլ ցածրա:
Վերջին խմբագրող՝ Leo Negri: 29.01.2011, 23:25:
The chattering mind provides the major obstacle to achieving magical intent. Only those who can learn how to switch off the internal dialogue can succeed with magic. If you can stop thinking you can do almost anything. - Peter J. Carroll, Octavo: A Sorcerer-Scientist’s Grimoire
Ես գիտեի ցածր ֆենթզին էտպես ա կոչվում , որովհետև մեջը լիքն են մկանոտ տղամարդիկ, մերկ կանայք, դաժանություն ու նման լայն մասսաներին հրապուրող բաներ:
______________________________________________________________________
Ոչ բոլոր թափառողներն են մոլորված...
Դե դրա համար էլ հիմա ֆենտեզին մի քանի կտրվածքով են բաժանում. մի կողմից՝ բարձր ու ցածր, մյուս կողմից՝ ենթաժանրային (epic, sword-and-sorcery, urban, historical և այլն), ընդ որում՝ որոշ ենթաժանրեր էքսկլյուզիվորեն բարձր կամ ցածր ֆենտեզիին են պատկանում (օրինակ՝ urban ու historical ֆենտեզիները ցածր ֆենտեզիի մենաշնորհն են): Այլ կերպ ասած, եթե վհուկները սկսում են ցախավելների վրա թռվռալ ձեր քաղաքում, ցածր ֆենտեզի է: Եթե վհուկի ցախավելին նստում ու ընկնում ես Յեսսիմոր երևակայական երկիրը, ուրեմն հիբրիդային ոճի հետ գործ ունես (եթե, իհարկե, ֆենտեզիային բնույթի գործողությունները երկու վայրերում էլ տեղի են ունենում. հակառակ դեպքում, ինչպես Միխաել Էնդեի «Անվերջանալի Պատմություն» գրքում, բարձր ֆենտեզի է): Եթե վհուկներն ու ցախավելներն ի սկզբանե երևակայական Յեսսիմոր տեղում են, ապա բարձր ֆենտեզի է:
Նաև բաժանվում են տարիքային խմբերի. juvenile (Diana Wynne Jones, "Howl's Moving Castle"), teen (JK Rowling, "Harry Potter"), young adult (այս տարիքային խմբից բան չեմ կարդացել, բայց հաճախ կցվում է teen-ին), adult (Neil Gaiman, "American Gods"), bildungsroman (ցանկացածը, որտեղ երիտասարդ կամ երեխա հերոսը մեծանում է ու հասուն, եթե ոչ ծեր տարիքի հասնում):
"Sir, do you have a moment to talk about our lords and saviors the Daleks?"
Voice of the Nightingale - իմ բլոգը
"Sir, do you have a moment to talk about our lords and saviors the Daleks?"
Voice of the Nightingale - իմ բլոգը
Հիմքում գլխավորապես ընկածա, կրկնվեմ`Ես գիտեի ցածր ֆենթզին էտպես ա կոչվում , որովհետև մեջը լիքն են մկանոտ տղամարդիկ, մերկ կանայք, դաժանություն ու նման լայն մասսաներին հրապուրող բաներ:
-արդյոք աշխարհը իրականա, բայց իրացիոնալ, մոգական հիմքեր ունի, հիմնվածա մոգական կանոնների վրա /Սիլմարիլիոն, Մատանիների Տիրակալ/
-կամ երկրորդականա /երբեմն առաջնային` Ամբեռի նման/ ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականից անկախ /Նարնիա, Ամբեռ, Մելնիբոնե/
-կամ երկրորդականա ու իրացիոնալ, ու գոյություն ունի իրականի ներսում /Հոգվարթս/
Դե եթե քրիստոնյաներին լսենք, արի Նարնիան էլ սկսենք դասել ցածր ֆենտեզիի, Մուրքոքի գրքերի մի մասն էլ /դե որտեղ Լուցիֆեր, Սատանա, կամ Ստալինին հիշացնող /Ստալնիկով, եթե չեմ սխալվում/ կերպարներ կան/:Դու հլա քրիստոնյաներին հարցրու, արդյո՞ք Վալինորը մեր աշխարհի հետ կապ չունի
Վերջին խմբագրող՝ Leo Negri: 29.01.2011, 23:38:
The chattering mind provides the major obstacle to achieving magical intent. Only those who can learn how to switch off the internal dialogue can succeed with magic. If you can stop thinking you can do almost anything. - Peter J. Carroll, Octavo: A Sorcerer-Scientist’s Grimoire
Այդպես չէ: Մարտինի "Սառույցի ու Հրո Երգը" որոշակի չափով հիմնված է Վարդերի Պատերազմի դեպքերի և դեմքերի ու միջնադարյան Բրիտանիայի վրա /Լաննիստերներ-Լանքաստերներ, Ադրիանի պատ/, բայց տիպիկ բարձր ֆենթեզիի պատկանող գործա:որոշ ենթաժանրեր էքսկլյուզիվորեն բարձր կամ ցածր ֆենտեզիին են պատկանում (օրինակ՝ urban ու historical ֆենտեզիները ցածր ֆենտեզիի մենաշնորհն են):
The chattering mind provides the major obstacle to achieving magical intent. Only those who can learn how to switch off the internal dialogue can succeed with magic. If you can stop thinking you can do almost anything. - Peter J. Carroll, Octavo: A Sorcerer-Scientist’s Grimoire
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ