Շենքայիններ

[Chilly]

* * *

- Էն ո՞վ է:
- Ո՞վ;
- Էն մեծ, սրածայր տանիքներովը:
- Հաաա, հեչ: Քեզ թող չհուզի ինքը:
- Ախր ո՞նց չհուզի: Հլը էն գագաթի խաչը նայի… Էդ ի՞նչ է նշանակում, որ ինքը ամեն ինչի վրա խաչ է քաշո՞ւմ…
- Չէ, դա նշանակում է, որ ինքը ամեն ինչ գիտի;
- Ո՞նց ամեն ինչ: Լո՞ւրջ: Ինչ լավ է: Ես էլ լիքը հարցեր ունեմ: Մտածում էի ով կարող է պատասխանել: Հե՛յ, խաչակի՛ր, դու իրոք ամեն ինչ գիտե՞ս:

Պատասխան չկա:

- Դու ի՞նչ է, չե՞ս լսում ինձ: Ընդհամենը մի քանի հարց ունեմ…

Դարձյալ լռություն:

- Տասնյոթ, այ Տասնյոթ, ինչո՞ւ չի պատասխանում, հը՞:
- Դե… ինչ իմանամ: Գուցե այնքան է խորասուզված իմաստությունների մեջ, որ չի նկատում մեզ…
- Բայց… բայց ախր էդ դեպքում ո՞ւմ են պետք նրա իմաստությունները…
- Էհ, Տասերեք ջան, ինչքան էս սիրում քիթդ խցկել քեզ չվերաբերվող հարցերում:
- Բայց… բայց… ախր…
- Ի՞նչ բայց, ի՞նչ ախր…
- Ախր տենց ո՞նց կլինի, ինչո՞ւ չի խոսում իմ հետ:
- Լավ, քեզ մի պատմություն պատմեմ, որ իմ տատից եմ լսել… Տատս պատմում էր, որ հին ժամանակներում էլ ապրել են սրա նման խաչակիրներ: Բայց նրանք քաղաքներում չեն ապրել, այլ հեռու-հեռավոր խուլ անտառներում ու բարձր ժայռերի վրա: Ու իբր նրանք կարողացել են կապ հաստատել երկնքի հետ… ու իմաստություններ են քաղել երկնքից… Ու պատմում էր, որ դրանցից էլ ավելի առաջ, նրանք խաչակիրներ չեն եղել…
- Բա ի՞նչ են եղել:
- Է դե ես ինչ իմանամ, սկի տատս չգիտեր:
- Հիմա ի՞նչ, սա էլ է կապ հաստատո՞ւմ երկնքի հետ:
- Հա, հա, հա… բա ոնց… Տե՞ս ինչ կենտրոնացած է: Սսսսս, մի խանգարի…

Ու Տասնյոթը փռթկաց:

- Տասնյոթ, այ Տասնյոթ, գիտե՞ս ինչ եմ մտածում:
- Ի՞նչ:
- Ես էլ կարող եմ կապ հաստատել երկնքի հետ…

Շենքայինս, սիրեցի քո էս շարքը

[My World My Space]

Ոնց եմ սիրում էս շենքայինները.....
Հոյակապ ա ստացվում: նախ միտքն ա շատ լավը և հետո ամեն ինչն էնքան պարզ ու մատչելի ա գրվում, որ մենակ ժպիտով եմ կարդում էս էլ քանիերորդ անգամ.....

Թենքիշ ֆոր փաբլիշ....

[Tig]

Ժող, շատ շնորհակալ եմ վարկանիշների ու կարծիքների համար
Դեռ չեմ պատկերացնում, թե էս շարքից ինչ ա ստացվելու, բայց սենց արձագանքները ինչ մի տեսակ վախացնում են… մի տեսակ պարտադրում են, որ ավելի լուրջ մոտենամ…

[Tig]

* * *

- Օֆ է: Հազիր վերջացավ էդ աղմուկն ու փոշին: Տեսնես ո՞վ էր այդքան աղմկում:
- Հե՜նա, նայի:
- Ի՞նչը:
- Հե՜նա, հեն, աղմուկի պատճառը:
- Վա՜յ, Տասնյոթ, էդ ի՞նչ է:
- Կամուրջ:
- Կամո՞ւրջ: Կամուրջն ի՞նչ է:
- Նախ ինչ չի, այլ ով է,- լսվեց անծանոթ մի ձայն, – Երկրորդն էլ, ես կամուրջ չեմ:
- Բա ի՞նչ ես: Էէը, կներես: Ո՞վ ես,- հարցրեց Տասներեքը:
- Ես Էստակադան եմ:
- Պա, էլ ով դիմանա,- վրա բերեց Տասնյոթը,- Ինչ էլ էքզոտիկ անուն ունես:
- Դե իմ անունը ես չեմ որոշել:
- Իսկ դու ինչո՞ւ էիր այդքան աղմկում,- հարցրեց Տասներեքը:
- Ես ծնվում էի:
- Ի՞նչպե՞ս թե ծնվում էիր: Փաստորեն այսօր քո ծննդյան օ՞րն է:
- Դե… ը
- Շնորհավորում եմ:
- Տասներեք, այդ ի՞նչն ես շնորհավորում,- մեջ ընկավ Տասնյոթը:
- Ծննդյան օրը:
- Հը՜մ… Գիտե՞ս, ինձ թվում է հենց այս պահին դու դարձար մի լավ ավանդույթի հիմնադիր: Կեցցես:
- Հը՞… Ի՞նչ ավանդույթ, ի՞նչ հիմնադիր:
- Դե մինչ օրս ես դեռ չեմ լսել, որ ինչ որ մեկը շնորհավորի ինչ որ մեկի ծննդյան օրը: Դու առաջինն ես: Ու կարծում եմ դա լավ ավանդույթ կդառնա: Միանում եմ շնորհավորանքներին Էստակադա ջան: Ցանկանում եմ, որ ամուր լինես ու երկար կյանք ունենաս:
- Շատ շնորհակալ եմ:
- Իսկ դու ինչ ես անում: Ուզում եմ ասեմ, ո՞րն է քո գործունեությունը:
- Ե՞ս, ճանապարհն եմ բեռնաթափում:
- Ճանապա՞րհ,- հարցրեց Տասներեքը,- Իսկ դա ի՞նչ է:
- Ճանապարհը… Դե ոնց ասեմ… Մարդու համար է:
- Մարդո՞ւ: Դու տեսե՞լ ես նրան:
- Չէ: Նույնիսկ չեմ էլ պատկերացնում, թե նա ինչպիսին է: Ուղակի գիտեմ, որ ճանապարհը նրա համար է:
- Այո, այո,- ասաց Տասնյոթը,- Ճանապարհները միայն Մարդու համար են: Միայն նա է իզորու անցնել դրանցով և ընտրել, թե որ ճանապարհով է ցանկանում ընթանալ…

[E-la Via]

Տիգրան ջան, կարդում եմ, էլի կարդում ու ուզում հասկանալ, թե ինչն է հատկապես այդքան գրավում էս շարքում:
Նախ դուր է գալիս այն, որ շենքերն ես շունչ տվել ... Ընդամենը մի երկու օր առաջ շենքերին նայելիս, անկախ ինձանից մի պահ լսողությունս սրեցի ու ուզում էլ լսել դրանց խեսակցությունը …
Հետո դուր է գալիս, որ շատ լավ կզմված երկխոսությունը բերում հասնցնում է յուրաքանչյուր հատվածում ներդրած ուսուցողախրատական ասելիքիդ:

Ապրես :

[Tig]

* * *

- Տասներե՛ք, այ Տասներեք, հո քնած չե՞ս:
- Չէ, Տասնյոթ ջան, ասա:
- Գիտե՞ս ինչ… Չգիտեմ էլ ախր ոնց բացատրեմ… Մի տեսակ դատարկություն եմ զգում մեջս ու դրանից ոնցոր մի տեսակ ինչոր բան ճմլվում է մեջս…
- Հըմմմ… Գիտե՞ս, իմ մոտ էլ կա նման զգացողություն ու գիտես մեկ էլ ինչ եմ նկատե՞լ, գիշերները մեր միջի փոքրիկ լույսերն են պակասել: Մի ժամանակ բավականին շատ էին: Չեմ հասկանում ո՞ւր են կորչում: Ինձ թվում է էդ դատարկության զգացումը դրա պատճառով է:
- Երևի թե ճիշտ ես: Բայց չեմ կարծում, թե այդ լույսերը կորչում են: Քանի որ բնության մեջ ոչինչ չի կորչում, նշանակում է մեր փոքրիկ արևները մի այլ տեղ են տեղափոխվում ու այնտեղ են սկսում առկայծել:
- Բայց ինչո՞ւ:
- Դե այստեղ հնարավորությունները օր օրի ավելի սուղ են դառնում:
- Բա էդ կառավարականներ են կոչվում, նախագահական նստավայրե՛ր, էն որ մեծ մեծ խոսում են, բարելավումներ են խոստանում, դրանք ի՞նչ են մտածում…
- Մտածո՞ւմ: Տո հենց դրանց պատճառով է, որ մեր փոքրիկ արևները պակասում են: Նրանք դիտավորյալ են այնպես անում: Բա դու չգիտեի՞ր, որ դրանք խավարասերներ են: Բողոքել է պետք, բողոքե՛լ:
- Հա բայց մենք ի՞նչ կարող ենք անել մեր մի քանի լույսիկներով:
- Բա հարցն էլ հենց դրանում է, որ փոքրիկ արևները միահամուռ բոցավառվելու ու խավարասիրությունը տապալելու փոխարեն պակասում են…

[Tig]

* * *

- Էս ի՞նչ էր Տասնյոթ:
- Ի՞նչը:
- Դե ինչ ունեի չունեի ճռճռաց: Ոնցոր ինչոր մեկը ինձ թափ տար:
- Էդ ո՞վ էր քեզ խուտուտ տալիս… ,- ծիծաղեց Տասնյոթը:
- Խուտո՞ւտ: Էդ ի՞նչ է:
- Հեչ, Մարդկային խաղեր են… Լավ դա կարևոր չի, ասում ես ճռճռացի՞ր:
- Հա, ոնցոր մեջովս ալիք անցներ:
- Դա երկրաշարժ էր:
- Երկրաշա՞րժ: Դա էլ է Մարդկային խաղե՞ր:
- Չգիտեմ, Տասներեք, չգիտեմ: Բայց որ դա կարող է մահացու լինել՝ փաստ է:
- Ո՞նց թե մահացու:
- Հա, հա, մահացու: Այսինքն անքան ուժեղ են մեզ թափ տալիս, որ ճռճռում, ճռճռում ու փշուփ-փշուր ենք լինում:
- Ո՞նց: Այսինքն մենք էլ չենք լինո՞ւմ:
- Դե… ը… Լինելն ու չլինելը հարաբերական են:
- Հարաբերակա՛ն, մարաբերակա՛ն, մարդկային խաղե՛ր… Էլի սկսեցիր փիլիսոփայե՞լ: Լավ բա էդ խուտուտն ի՞նչ է:
- Դե եթե քեզ դուր չի գալիս իմ փիլիսոփայելը, էլ ինչի՞ ես ինձ հարցնում:
- Գուցե դու Մարդուն էլ ես տեսե՞լ, ուղակի չես ուզում ինձ ասել,- ծիծաղեց Տասներեքը:
- Լսիր Տասներեք, դու արդեն ինձ հունից հանում ես…
- Լավ, լավ ինչ ես նեղանում: Բա չիմանա՞մ էդ անտեր խուտուտն ինչ է: Էդ մարդկային խաղերը… Դու լուրջ տեսե՞լ ես մարդուն, հա՞:
- Է՛: Ինչեր ես խոսում: Մարդը գոյություն չունի: Դա մեր երևկայության արդյունքն է:
- Բայց… բայց ախր… բա խուտո՞ւտը…
- Լսիր Տասներեք, ի՞նչ ես կպել էդ խուտուտից: Հիմա ի՞նչ կարոր է, թե դա ինչ է:
- Տասնյոթ, ես քեզ մի բան կասեմ, բայց խոստացիր, որ ինձ խենթի տեղ չես դնի:
- Խոստանում եմ:
- Ես ձայներ եմ լսում…
- Ի՞նչ ձայներ:
- Չգիտեմ, բայց ինձ թվում է, որ դրանք Մարդու ձայներ են…
- Հա՞… Ինչ հետաքրքիր է: Իսկ ինչպե՞ս ես լսում:
- Չգիտեմ: Հիմնականում քնած ժամանակ եմ լսում: Գուցե դա երազ է, բայց երբեմն այնքան իրական է: Ու կարծես իմ ներսում լինի այդ ձայնը:
- Հա՛, ես հասկացա, դա ուղակի քո ներքին ձայնն է:
- Չէ Տասնյոթ, ախր նա ինձնից անկախ է, այսինքն իմ հետ չի խոսում: Նա ինքն իր համար խոսում է, ուղակի երբեմն ես դա լսում եմ: Ինձ թվում է ես խենթանում եմ…
- Լսի, իսկ ի՞նչ է խոսում այդ ձայնը:
- Չգիտեմ: Հիմնականում չեմ հասկանում: Շատ կցկտուր բաներ եմ կարողանում կապել իրար, ինչոր անտրամանաբական բաներ են ստացվում: Բայց մեկ-մեկ հետաքրքիր բացահայտումներ եմ անում: Օրինակ այս գիշեր ձայնը բարձրաձայն հռհռում էր ու գոռում՝ «Հերիք է խուտուտ տաս, հետրիք է, էլ չեմ դիմանում, մեռա՜…»: Հենց այդ խոսքի վրա վեր թռա քնիցս: Հիմա էլ, քո ասածներից հետո մտածում եմ, եթե խուտուտ տալուց մեռնում են, ուրեմն նրա մոտ էլ էր երկրաշարժ: Ու… ու ես այլևս նրան չեմ լսի… Բայց նա այնքան քաղցր էր ծիծաղում՝ ափսոս: Նա էլ չի լինի… Եթե ուժեղ երկրաշարժ լինի, մեր միջի արևներն էլ չեն լինի՞, հը՞ Տասնյոթ:
- Չգիտեմ… Ըըը… Երևի թե կլինեն, կգնան ու կսկսեն բնակվել մի որևէ նորակառույցի մեջ…
- Փաստորեն մենք կշարունակենք ինչոր մասով լինե՞լ:
- Բա իմ ասածն ինչ է՝ լինելն ու չլինելը հարաբերական են: Իսկ խուտուտի համար մի տխրի: Խուտուտից ոչ երկրաշարժ է լինում, ոչ էլ մահանում են: Ու դու դեռ անպայման կլսես նրան…