Ստեղծագործում են մանուկները

[Chuk]

Այս թեմայում կտեղադրենք մանուկների ստեղծագործությունները:

[erexa]

Լիլիթ Սաքոյանի բանաստեղծությունները ցույց են տվել, որ նա բանաստեղծուհի էր, նա գրել է 22բանաստեղծություն: 1988թ. նա մահացել է երկրաշարժի ժամանակ, 9 տարեկան հասակում: Ինչ որ մի ծանոթի միջոցով Լիլիթի բանաստեղծությունները իհարկե տպագրված հասել են ինձ: Ես որոշեցի նրա բանաստեղծությունները այստեղ տեղադրել մի գուցե ակումբի միջոցով Լիլիթի բանաստեղծությունները դառնան հայտնի և տպագրվեն մանկական գրքերում:


Մի փոքրիկ տնակ,
Համեստ մի խրճիթ,
Մի փոքրիկ աղջիկ՝
Համեստ ու վճիտ:

Դեռ չի բոլորել
Նրա տաս տարին,
Բայց տեսել է նա
Զրկանքներ անթիվ:

Մայրը նրա հարուստի մոտ
Միշտ շորեր էր լվանում,
Հայրը ջահել հեռացել էր,
Սև հողի տակ էր ննջում:

Ու ամեն օր փոքրիկը մեր
Աշխատում էր քրտնաջան,
Շատ էր ուզում թևթևացներ
Մոր հոգսերը անսահման:

Կյանքը, սակայն, ինչպես կույր վերք՝
Սպիացել, դառնացել,
Ծանր քարի պես կոշտացել
Ու միշտ նույնն էր մնացել:

Մի փոքրիկ տնակ,
Համեստ մի խրճիթ,
Մի փոքրիկ աղջիկ,
Մի հոգնած մայրիկ:

[erexa]

Մանկապարտեզին

Իմ սիրելի մանկապարտեզ,
Դաստիարակներ կաթոգին,
Ես ձեզ երբեք չեմ մոռանա,
Դուք ինձ համար՝ միշտ անգին:

Առաջինը դուք ասացիք
Թե ինչ բան է հայ լեզուն,
Մեսրոպյան գիրը թանկագին
Ու թվերի հին լեզուն:

Հեռացել եմ ես ձեզանից
Ու փոքր-ինչ մեծացել,
Սակայն հիմա նոր եմ զգում,
Թե ինչ բան եք ինձ տվել:

Առողջություն թող ձեզ լինի,
Երկար-երկար կյանք ապրեք,
Որ ինձ նման փոքրիկներին
Միշտ հայություն պարգևեք:

[Chuk]

Մոդերատորական. Թեման ստեղծվել է «Լիլիթ Սաքոյանի բանաստեղծությունները» թեմայից պատճենված գրառումների հիման վրա: Մայր թեմայի քննարկումը, այդ թվում՝ ախմախագույն գրառումները ջնջվել են: Այս թեման նախատեսված է մանուկների ստեղծագործությունների համար, անկախ դրանց գրական-գեղարվեստական արժեքից:

[Smokie]

Իսկ կարո՞ղ ենք մանուկ բանաստեղծի մասին է՛լ գրել

[Smokie]

Փոքրիկ բանաստեղծուհու մեծ աշխարհը

Ընդամենը երեք տարեկան էր Վարսիկը, երբ իր զարմանալի մտքերով հարազատների ու բարեկամների ուշադրությունն էր գրավում: Եւ քանի որ այդ հասակում ամեն երեխա էլ աժտվածության նման հատկանիշներ է ունենում, Վարսիկի ծնողները սկզբում ուշադրություն չէին դարձնում փոքրիկի վրա, չէին փորձում գրառել, թղթին հանձնել նրա գրական առաջին թոթովանքները: Սակայն հնարամիտ աղջնակն ի վերջո ստիպեց հաշվի նստել իր հետ, լսել իր ինքնատիպ մտքերը: Չորս տարեկան էր, երբ առաջին անգամ նրա իմաստախոսությունները տպագրվեցին «Հայոց լեզուն եւ գրականությունը դպրոցում» հանդեսում: Նույն տարում «ծիծեռնակ» եւ «Հայաստանի աշխատավորուհի» ամսագրերում տեղ գտան Վարսիկի նոր, իմաստուն թոթովանքները: Հետաքրքիրնայն է, որ տպագրվելուց հետո «ծիծեռնակ» հանդեսը խմբագրություն հրավիրեց Վարսիկին՝ ավելի մոտիկից ծանոթանալու համար: Երկար զրուցեցին փոքրիկի հետ, տարբեր հարցեր տվեցին եւ ստացան զարմանք հարուցող պատասխաններ: Հանդիպումը նշանավորվեց նրանով, որ հենց խմբագրությունում ծնված Վարսիկի նոր ստեղծագործությունը անմիջապես տեղ գտավ «ծիծեռնակի» նոր համարում: Վարսիկ Վարդունին (Վարդանյան) այսօր տասմեկ տարեկան է: Սովորում է երեւանի թիվ 11 դպրոցի հինգերորդ դասարանում: Վարսիկը մեծանում է մանկության զարմանահրաշ խաղերի մեջ եւ միշտ էլ ժամանակ է գտնում ստեղծագործելու, թղթին հանձնելու իր տեսածն ու զգացածը՝ այդ ամենը համեմելով մանկության հեքիաթային աշխարհի գարնանաբույր գուներանգներով: Տա Աստված, որ աստվածատուր այդ շնորհը գալիք օրերում է՛լ ավելի ծաղկի նրա ստեղծագործություններում:

Սարո Գյոդակյան 1992թ.-ին:

Այստեղ կարող եմ դնել ե՛ւ նրա բանատեղծությունները ե՛ւ մանկական սրամտությունները:

[Smokie]

Գետ է պողոտան

Ասես հորդառատ
Գետ է պողոտան.
Ավտո-նավակներն
Անցնում են թափով,
Իսկ ես քայլում եմ
Միայն իր ափով:

Ծաղրածուն

Այդ ինչպե՞ս ես
Դու ծիծաղում.
Ծիծաղ չկա
Քո ծիծաղում:

Ձմեռը անցավ

Ճերմակեց հողը,
Բայց չծերացավ,
Ճերմակությունը
Գարնանը անցավ.
Բնությունն ասես
Ծիածան դարձավ:

***

Հեռուստացույց է
Երազը ասես.
Նա անջատվում է
Երբ արթնանում ես:

Ճակատագիր

Երկրաշարժը մեծ
Հողմի պես ելավ,
Հողն իմ ավերեց,
Քանդեց ու տարավ:

Բայց ցավի մեջ էլ
Կորստով մեր թանկ
Մենք ապրում ենք, կանք:

[Անտիգոնե]

Ծաղրածուն

Այդ ինչպե՞ս ես
Դու ծիծաղում.
Ծիծաղ չկա
Քո ծիծաղում:

Վերը նշվածը շատ սիրեցի: Բանաստեղծուհուն մեեեծ ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ փոխանցեք:

[Garapost]

Ծաղրածուն

Այդ ինչպե՞ս ես
Դու ծիծաղում.
Ծիծաղ չկա
Քո ծիծաղում:

Վերը նշվածը շատ սիրեցի: Բանաստեղծուհուն մեեեծ ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ փոխանցեք:

Ա'յ, սա ավեիլ ուժեղ է: Հիացած եմ՝

[Smokie]

Մանկական սրամտություններ

***
Արեւի սիրտը իր արեգակն է:

***
Ձյան փաթիլները հյուրեր են…

***
Ինչու՞ ես, ոզնի, միշտ փշաքաղված…

***
Ջինջ առվակը ալիքում է իմ ստվերը:

***
Իմ մեջ կան շողե տողեր:

***
Փաթիլը ձմռան հայացքն է ճերմակ:

***
Շողը արեւի կածան է բարակ:

***
Առուն շնչում է անուշ խշշոցով:

***
Շող-շող վերջացավ ամռան կրակի վերջին կաթիլը:

***
Մայրիկ, նայիր, աշնան ծառերը եղյամ շորեր են հագել:

***
Ամպը ձյուն է սար է երկնքում: Տերեւն էլ ծիլ է, բայց ծառի ճյուղին:

***
Մասիսի վրա՝ ճերմակ արտասուք:

***
Փաթիլներ, իրար մնաս բարով ասեք՝ գարուն է գալիս:

***
Թափվում է վրաս անձրեւէ արցունք:

***
Վազն է ժպտում խաղող աչքերով:

***
Երազիս թախծոտ փաթիլն է իջնում:

***
Ամպը թողնում է թաց ոտնահետքեր:

***
Լույսի բերքը ցերեկն է:

[Smokie]

Իսկ ավելի վաղ

***
Վարսիկն ասաց.
_Ձմերուկը կարծես երկրագունդ լինի:
Իսկ երբ կտրեցին այն, ճչաց.
_Մի՛ քանդեք իմ երկրագունդը:

***
Վարսիկը քնեցրեց տիկնիկին ու ասաց.
_Բարուրվեցին տիկնիկիս աչքերը:

***
Հեռուստացույցի էկրանին նավը խորտակվում էր:
Փոքրիկ Վարսիկը բղավեց.
_Վայ, մայրիկ, նավը խեղդվում է::

***
Վարսիկը շաքար գցեց թեյի մեջ: Երբ շաքարը հալվեց, նա հարցրեց.
_Մայրիկ, շաքարը որտե՞ղ թաքնվեց:

***
Նայելով բրդոտ ոչխարին, Վարսիկը ասաց.
_Մայրիկ, ոչխարը իր մուշտակը ինձ կտա՞:

***
Մայրը Վարսիկին զգուշացրեց.
_Աղջիկս, խոսում ենք, մի խանգարիր:
_Լավ, մայրիկ, դուք ձեր մեծ խոսքն ասեք, ես հետո իմ փոքր խոսքը կասեմ:

***
Ծիածանը տեսնելով, Վարսիկն ասաց.
_Նայիր, մայրիկ, սիրամարգ կա երկնքում:

***
_Հայրիկ, լույսը վառիր, որ աչքերիս փռված մութը մեռնի:

***
Մորաքույրը գլուխն էր լվանում:
Վարսիկը, օճառված գլուխը տեսնելով, ասաց.
_Մորաքույր, մազերիցդ ձմեռ է թափվում:

***
Վարսիկը հեքիաթ էր պատմում.
_Լինում է չի լինում, մի գետ, գետը գնում է, գնում, հանդիպում է մի լճի ու ասում.
_Լիճ, պետք չի լճանալ, արի ճամփորդենք, մեզ սպասում են արտերը ծարավ:

***

_Արեւին բերան եմ նկարում, որ շողերը շուրթեր ունենան:

***
Վարսիկը փակեց աչքերն ու ասաց.
_Աչքերս ծրարել եմ:

***
_Հայրիկ, ծխախոտիդ ծուխը ասես վերեւ մաղվող ձյուն լինի:

***
_Աղջիկս, կարո՞ղ ես ոսկե ձկնիկ նկարել:
_Կարող եմ, հայրիկ, եթե ինձ ոսկե մատիտ տաս:

***
Վարսիկը, դիտելով բռնցքամարտիկի խաղը, ասաց.
_Բռնցքամարտիկը ինչ պնդաճակատ ձեռքեր ունի:

***
Ընկերուհին ոտքով թեթեւակի խփեց Վարսիկին:
Վարսիկն ասաց.
_Ոտքով ձեռք մի տուր ինձ:

***
_Այդ ի՞նչ ամսագիր ես բերել, հայրիկ:
_«Ոզնի»:
_Օ՜յ, փշաքաղվեցի:

***
Փոքրիկ Վարսիկը արդեն օրերը հաշվել գիտեր:
_Մայրիկ, այսօր ամսի քանի՞սն է,_հարցրեց նա:
_31-ը:
_Մայրիկ, ուրեմն վաղը 32-ը կլինի՞:

***
_Աղջիկս, ջրի պես երկար կյանք ունենաս:
_Հայրիկ, մեր ջուրը շուտ-շուտ է կտրվում:

***
Վարսիկը փուչիկ փչեց, ձեռքով բռնեց փուչիկի բերանն ու ասաց.
_Փուչիկի շունչը կտրեցի:

[Ալիք]

_Մամա, էս խնձորներով գազարի հյութ կսարքե՞ս: