...Շարունակություն
Կազմակերպության ներքին կյանքը ծայրաստիճան լարված էր մնում: Արամի ներկայությունն էր միայն երբեմն լավատեսություն ներշնչում: Ոչխարի մորթով քողարկված այս գայլը քիչ տհաճություններ չպատճառեց նոր ռեժիմին: Համակարգչային ցանցն իր կամայականություններին ենթարկելուց զատ` իր ամբողջ էությունն ու ժամանակը նվիրում էր Կադրուսին ու Բալասանին մականուններ կպցնելուն, նաև ուրախ պատմություններ էր հորինում, որոնք հատկապես սիրված էին դատապարտված սեկտորի աշխատակիցների շրջանում:
Սակայն յուրաքանչյուր գործունեություն ունենում է իր գլուխգործոցը: Արամի դեպքում դա հանպատրաստից եղավ, աշխատանքի բովում, երբ լուրջ դեմքով հերթական խաղն էր խաղում Բալասանի գլխին:
Այսօրվա դրությամբ նույնիսկ առողջ մարդն է սայթաքում ու գետին ընկնելով` մեռնում: Ինչ ասես, ուրեմն, համակարգիչների մասին, որոնք ասես զուտ փչանալու համար են ստեղծված: Բալասանը չէր սայթաքել, առավել ևս` չէր ընկել ու մեռել, բայց ահա նրա համակարգիչը փչացել էր: Փոքրիկ սատանաների եղբայրացու Արամը ցույց չէր տալիս, բայց մի թռուցիկ հայացք գցելով` ամեն ինչ հասկացավ: Մի բան ունի սա իր համակարգչի մեջ, որի համար շատ է անհանգստանում: Փաստաթղթի հայտնաբերման համար, որը նույնիսկ սեփական համակարգչի մեջ Բալասանը թաքցրել էր յոթ կեղպեքի տակ, այլ կերպ ասած` հազար անգամ արխիվացրել ու անվանափոխել, ապա մի ծվարած անկյուն էր նետել, Արամը ստիպված եղավ երեք օր բռնագրաված պահել համակարգիչը` իր գործողությունները քողարկելով այնպիսի համոզիչ փաստարկներով, որպիսիք ներկայացնում է բժիշկը, երբ որոշում է մի քանի հազար ավելի շորթել հիվանդի ազգականներից:
Արամը բազմաթիվ անգամներ մոտակա պահեստամասերի խանութ ուղարկեց ՙհիվանդ համակարգչի՚ ՙպարզամիտ ազգականին՚, իսկ երբ այլևս մաս չմնաց, որից Բալասանն արդեն երեք անգամ գնած չլիներ, նենգ ժպիտը դեմքին` վերադարձրեց համակարգիչը: Կատակերգությունը լիարժեք դարձնելու համար նա նույնիսկ սրբեց համակարգչի փոշին ու մի քանի արժեքավոր խորհուրդներ տվեց, որոնց հետևելու դեպքում համակարգչի կյանքը էականորեն երկարելու էր:
Ձեռնարկության երիտասարդ պահակը, որը, մեր մեջ ասած, երանելիների նախանձելի ցուցակում էր, քանի որ չափավոր գումարի դիմաց պայմանավորվածություն էր բերել ավելի պատկառելի աշխատանքի անցնել, նույն ամսվա մեջ երկրորդ անգամ ծայրաստիճան զարմացավ: Եվ եթե սկզբնական զարմանքը հարուցվել էր Արամի` ուղիղ ժամը իննին աշխատանքի ներկայանալու կապակցությամբ, որն, ինչպես արդեն նշել ենք, առաջին անգամ էր տեղի ունենում նրա կյանքում, ապա երկրորդ անգամ ստիպված էր տարակուսելու աստիճան անզգայանալ, երբ վերը նշված ծրագրավորող-ցանցի ադմինիստրատորին ժամը ութին տեսավ օֆիսի դռանը: Չէ¯է¯է¯, հզոր մարդ է երևում այդ Բալասանը, նրան տված փողն իզուր չի կորչի: Այսպիսի անուղղելի ստահակին կարողացավ կարգի հրավիրել: Մինչ երիտասարդ պահակն այսպիսի հետաքրքիր մտքեր էր պտտեցնում սահմանափակ ուղեղում ու հստակ տեսնում այն օրը, երբ սիրած աղջկա ձեռքը խնդրելու նպատակով ապագա աներոջ դուռը կբախի, Արամը թեթևամիտ ժպտալով աչքով արեց, որ նշանակում էր ինչպես ՙբարի լույս՚ այնպես էլ ՙինչպես են գործերդ՚` անտարբեր հարցում, որ բոլորը պարբերաբար ուղղում են միմյանց, ապա գործնական միացրեց իր համակարգիչն ու նենգորեն շփեց ձեռքերը: Արդյունքը գերազանցել էր բոլոր սպասելիքները: Բալասան Օրդուխանյանի համակարգչում Արամը հայտնաբերել էր մի ցուցակ, ուր ինչպես երանելների, այնպես էլ դատապարտվածների անուններն էին: Ընդ որում, Բալասանն այնքան հիմար էր եղել, որ անունների առաջ ճշգրիտ թվեր էր նշել, իսկ փաստը, որ չէր ալարել թվերի կողքին նկարել նաև այն հանրահայտ նշանը, որն աշխարհի բոլոր երկրներում ընդունված է կարդալ որպես ՙամերիկյան դոլար՚, լիովին ակնառու է դարձնում, որ այս դեպքում գործ ունենք հատկապես խոշոր չափերով արտահայտված հիմարության հետ: Թղթի ու տպիչների խնդիր ՙԱրմենիան՚ երբեք չէր ունեցել: Անհրաժեշտության դեպքում կարելի էր բավարարել ամբողջ Մոսկվայի հետաքրքրասիրությունը, բայց չափազանց ծույլ կամ թեթևամիտ լինելու պատճառով Արամը չդիմեց այդ քայլին ու բավարարվեց հարազատ ձեռնարկության սահմաններով: Ժամը իննին ՙԱրմենիա՚ կորպորացիան թռուցիկներով զարդարված հեղափոխական ճամբար էր հիշեցնում: Անհնար էր անցնել և չտեսնել այդ ճակատագրական ցուցակները, որոնք ամենուր էին: Միջանցքներում պատերին էին փակցված ցուցադրվող նկարների նմանությամբ, դռներին` հայտարարություններին հատուկ բարձրության վրա, նույնիսկ արտաքնոցն էր ողողված այդ թռուցիկներով: Ինչ վերաբերվում է սեղաններին, ապա Արամն այստեղ նորույթ կիրառեց և իր թռուցիկներով սպիտակացրեց կաղնեգույն աշխատասեղանների բոլոր բաց անկյունները: Սկզբում չհասկացան, հետո չհավատացին իրենց աչքերին` ժամանակ է պետք, որ ուղեղն ընկալի անսպասելի տեղեկության ծանրությունն ու դժվարամարսությունը: Իսկ հետո սկսվեց սարսափելին: Անլեզու ազնիվները և գլուխները կախ իրենց գործն անող խելոքները հոգին կրծող տարօրինակ կասկածները փոխարինեցին փաստերի ակնառու համոզվածությամբ և այդպիսով լուրջ զենք ստացան, որպեսզի ընդանուր դժբախտությունը դրոշակ դարձրած` միավորվեն ու հնարավորի սահմաններում հակահարված տան: Անհարմար և իրենց անկեղծությամբ տհաճ խոսակցությունների երկար շարք փոխանակվեց: Ովքեր պաշտոնի բարձրացմանը հասնելու էին ընկերների դիակների վրայով, կարծես վատ զգացին և նոր միայն գիտակցեցին, թե ինչպիսի ստոր ու անվայել բան է իրենց արածը: Եղան փոխադարձ մեղադրանքներ ու բացատրություններ, մի անգամ գործը նույնիսկ ձեռնամարտի հասավ: Սակայն դրանք մարդիկ էին, որոնք կյանքի մի ստվար ժամանակահատված միասին էին անցկացրել, վատ ու լավ օրեր էին տեսել, վերջին սև հացն էին կիսել իրար հետ, այնպես որ, համաներման ու միավորման համար երկու ժամից ավելի չպահանջվեց:
Առաջին անգամ ՙԱրմենիա՚ կորպորացիան իմացավ, թե ինչ բան է ապստամբությունը: Ղեկավար պաշտոնյաները չէին կարողանում կարգ հաստատել, մանավանդ` նրանց մեջ էլ քիչ չէին այնպիսիք, որոնք ոտնատակ գնալու ցուցակում էին: Կադրուս Գասպարյանը փորձեց արժանավայել դիմավորել անսպասելի հարվածը, բայց այնքան էլ չստացվեց, եթե չասենք, որ բոլորովին չստացվեց, և նա ժամանակավոր ապաստարան գտավ` առանձնասենյակ նահանջելով: Բալասան Օրդուխանյանը նախ կտրուկ ժխտեց բոլոր մեղադրանքները, ամեն բան Արամի վրա գցելու երկչոտ փորձ արեց, բայց ի վերջո ավարտեց նրանով, որ հինգ մենամարտի հրավեր ստացավ կազմակերպության պաշտոնական հիերարխիայի տարբեր աստիճաններից: Հարկավոր էր մի բան մտածել: Կադրուս Գասպարյանը հավաքեց ողջ կամքը և ամբիոն բարձրացավ: Հնարամտորեն օգտվելով նրանից, որ Արամը ձեռնարկությունը թռուցիկներով զարդարելուց հետո անհետացել էր, Կադրուսը ուժերի գերագույն լարումով լուրջ ու հոգատար ղեկավարի տեսք տվեց դեմքին ու գեշ կատակ անվանեց եղածը: Այս անգամ Արամին չէր ներվելու իր ստոր արարքը. ազնիվ աշխատակիցների հոգու նուրբ լարերին էր դիպել և խաթարել կոլեկտիվի ներքին կյանքը: Նախագահի հավաստիացումները կասկածանքով ընդունվեցին. թերևս ավելի ճիշտ կլիներ ասել` ոչ ոք չհավատաց նրան: Եվ հենց այստեղ է, որ Կադրուսը կատարեց մի սրբապղծություն, որը նույնիսկ վերջացած կրկնահանցագործը անբարոյական կանվաներ: Տեսնելով աշխատակիցների թերահավատ դեմքերը` անվարան երդվեց իր նախնիների անմար հիշատակով, ծնողների սուրբ գերեզմանով և երեխաների անմեղ արյամբ, որ երբեք չի մտածել որևէ մեկին ազատել աշխատանքից: Ընդ որում, այս ամենն արտասանվեց այնպիսի սրտառուչ անկեղծությամբ` Կադրուսի ձայնը հուզումնալից դողաց, որ նույնիսկ ամենաթերահավատների սիրտը կասկած ընկավ: Մի կողմից` նրանք ունեին ընկերներից կորզած ճշմարտությունը, որը ցուցակի գոյության ունենալու անհերքելի ապացույց էր, մյուս կողմից` նախագահի ժամանակավոր պաշտոնակատարի սրտառուչ երդումներն էին: Ինչևէ, մարդկանց առաջարկվեց վերադառնալ ու շարունակել աշխատանքը, և նրանք այլևս չհակառակվեցին:
Ամեն բան կարծես իր տեղն ընկավ: Քառորդ ժամ անց Կադրուսն ու Բալասանը նախագահի առանձնասենյակում քննարկում էին սխալի պատճառները: Կադրուսը մեղադրանք մեղադրանքի ետևից էր ներկայացնում, Բալասանը հնարամտորեն պաշտպանվում էր: Ինչի± համար է թիկնապահ-օգնականն այդպիսի ցուցակ կազմել` ճղճղում էր Կադրուսը: Բայց չէ± որ հենց Կադրուսն էր հանձնարարել այդպիսի ցուցակ սարքել ու խոր թաքցնել համակարգչի մեջ, որը և բարեխղճորեն կատարվել է` արդարանում էր Բալասանը: Դե, ազգանուններն ու թվերը հասկացանք, թափը մի քիչ թուլացնում էր Գասպարյանը, բայց ախր դոլարի նշանը չպետք է դրվեր… Այստեղ Օրդուխանյանը կարծես ընդունում էր իր մեղքը: Պետք էր, չէ±, մի հարցում խոստովանել սխալը: Չի կարող, չէ±, նախագահը երբևէ սխալ լինել: Կադրուսի և Բալասանի հաշտությունն արագ կայացավ: Ամեն ինչ ուժի մեջ է մնում` խորամանկ աչքով էր անում Գասպարյանը, իրենք միայն մարտավարությունը կփոխեն և այդ ճանճերին, որ պարս կազմած` մի փոքր գլխացավանք պատճառեցին, այդ ճանճերին կճզմեն հատ-հատ: Իսկ կսկսեն, իհարկե, Արամից: ՙԿեղծ ցուցակի՚ հայտնաբերումը շատ հարմար առիթ է ծրագիրն իրագործելու համար: Կադրուսն առ այդ ծայրահեղ գործողություններից ձեռնպահ էր մնացել, որովհետև չափազանց մեծ էր կախվածությունն Արամից: Իսկ հիմա արժանի փոխարինող էր գտել և այլևս ոչնչից չէր վախենում: Նոր ցանցի ադմինիստրատորը երեք-չորս օր հետո կկարողանար աշխատանքի գալ, իսկ այդ ընթաքում առանց համակարգիչների էլ կդիմանան...
Անցավ մեկ շաբաթ: Արամն աշխատավայրում այդպես էլ չերևաց: Ցանցի նոր ադմինիստրատորը` նույնպես: Սակայն ո°չ վիրուսային հարձակումներ եղան, ո°չ էլ ծրագրային խափանումներ: Աշխատանքը կարծես բնականոն ընթացքի մեջ էր մտել: Կադրուս Գասպարյանը սիրալիր էր բոլորի հետ, նույնիսկ Իվան Իվանիչի դերն էր սկսել գնահատել, որին թմրեցնելու համար մանր-մունր հանձնարարություններ էր տալիս, իսկ Օքսանայի և Ռուզաննայի սիրահետումը հետաձգել էր ավելի հանգիստ ժամանակների` հիմա քիթը սրբելու վայրկյան չուներ: Խորխե Ասեվեդոյի հետ հաճախակի հանդիպումները, որոնք արդեն կայանում էին Մոսկվայի ամենաթանկ ռեստորաններում, կլանում էին Կադրուսի ժամանակի մեծ մասը, իսկ ազատ ժամանակ էլ այդ հանդիպումներին էր պատրաստվում, որ հանկարծ չընկնի կոլումբացի գործարարի աչքից: Սկզբունքորեն հեշտ էր աշխատել հարավամերիկացու հետ: Խորխե Ասեվեդոն համակերպվող մարդ էր երևում: Իր կողմից պայմաններ համարյա չէր դնում, պատրաստակամությամբ էր արձագանքում գործընկերների առաջարկներին: Հապա բարեհոգի արհամարհանքը, երբ խոսքը փողին էր վերաբերվում: Հապա մեծահոգությունը, որով համաձայնեց Կադրուսի մանր ֆինանսական խորամանկությունների հսկայական փաթեթին, որն ի մի բերելուց հետո պատկառելի գումար էր ստացվում: Ճիշտ է, դեռևս դրական պատասխան չէր տվել Կադրուսի մի ակնածալի ակնարկին, որով սա ցանկություն էր հայտնել ավելի էական դեր ունենալ գործում, բայց չէր էլ մերժել, այնպես որ, ամեն ինչ դեռ առջևում էր…
Երկրագունդը կարծես նոր միայն սկսեց պտտվել Կադրուսի համար: Առաջ փաստորեն այնքան էլ նրա համար չէր պտտվում խարդախը: Իր առանձնասենյակում եղած ժամանակ նախագահի պաշտոնակատարը երջանկությունից փայլում էր: Տիրոջ ոտքերի տակ փռված օգնականը գոհունակությամբ մռլտում էր և ջերմանում այդ երջանկության շողերից: Բարձր տրամադրությամբ քննարկում էին առաջիկա ճամփորդությունը և հետաքրքիր կանխատեսումներ անում: Կադրուսն աշխարհ տեսած մարդու լրջությամբ բացատրում էր Բալասանին, թե նա իրեն ինչպես պետք է պահի մարդկանց մեջ և նույնիսկ վարվելակերպի մասին մի գիրք նվիրեց, որ քնելուց առաջ քիչ-քիչ կարդա: Թիկնապահ-օգնականը պատրաստակամ գլխով էր անում, տիրոջ պահանջով քառորդ ժամը մեկ ցույց էր տալիս ինքնաթիռի տոմսը, նաև մեծ հոգատարությամբ տեղեկանում` չի± ցանկանում արդյոք շեֆը մի գավաթ սուրճ խմել, շատ է հոգնել ախր: Ինչ-որ ժամանակից սկսած սուրճ եփելու և շեֆին հրամցնելու գործն իր վրա էր վերցրել ու այլևս ոչ ոքի թույլ չէր տալիս սրճամանին մոտ գնալ: (Ըստ Օքսանայի հանրահայտ փսփսոցի, որը գաղտնի պայմաններում կայացել էր Ռուզաննայի ականջին, Բալասանը շուտով ոտքերն էր սափրելու ու կարճ զգեստ էր հագնելու): Շեֆը առավել հաճախ գլուխը զզվանքով տարուբերում էր. ա¯խ, այդ միօրինակ սև սուրճը. վնասակար է, ի վերջո, առողջությանը… Սակայն Բալասանի առաջարկներն այնքան հոգատար ու անկեղծ սրտից բխած էին, որ Կադրուսը մեծ շնորհ անողի տեսքով երբեմն տալիս էր իր համաձայնությունը և լրջադեմ խմում:
Թռիչքի նախորդ երեկոն իսկապես սրտառուչ էր: Կադրուս-Քվազիմոդոն Էսմերալդա-Աթոռին փարված` ըմբոշխում էր իրեն բաժին հասած երջանկության պտուղները, շուրջբոլորը պտույտ էր գալիս Բալասանն ու լիզում տիրոջ ոտքերը: Այնպիսի մի նշանավոր պահի, երբ Կադրուսը վերջապես բարեհաճել էր սուրճ ըմպելու համաձայնություն տալ, իսկ Բալասանն էլ մխացող սրճամանը ձեռքին հենց նոր ներս էր մտել, հեռախոսը զնգաց: Եվ հենց այստեղ թղթե տնակի պես փլվեց հսկա բուրգը: Լսափողի մեջ լսվեց Դավիթ Սարգսյանի ձայնը…
Շարունակելի...
Մեջբերել
Էջանիշներ