Նպատակի մասին... Գարեգին Նժդեհ

[Chilly]

Մարդու բարոյական կողմը, ամեն բանից առաջ, արդյունք է իր հետապնդած մեծ ու փոքր նպատակների:
Ամեն մի նպատակ, ըստ իր որակի, ենթակայի մեջ առաջացնում է որոշ հոգեվիճակ, իսկ այդ վերջինը կաղապարում է նրա նկարագիրը, նրա էության հոգևոր կողմը, նրա ներքին մարտը:
Նպատակը, նպատակասլացությունն է կյանքի շարժիչ ուժը: Նոր նպատակադրություն, ասել է` ներքին ուժերի նո՛ր շարժ, մտածողության նո՛ր ուղղություն, պայքարի նո՛ր հրայրք:
Ուժածին է ամեն նպատակ, և իբրև սկզբունք, նաև` արգասավոր է, սակայն ո՛չ հավասար չափով:
Անձնական նպատակներն ըզբաղեցնում են մեր ուժերի նվազագույնը միայն:
Մարդը հոգեպես աճում է առավելապես այն դեպքերում, երբ շարժման մեջ է դրվում իր ուժերի առավելագույնը և լավագույնը: Դժբախտություն է աննպատակությունը - հոգեկան աղետ, քարացում, մահ, որի ժամանակ ենթական տառապում է հոգեկան կարկամությամբ, ճղճիմությամբ, հոգեսպան մանրագործությամբ:
Կործանարար են այլամերժորեն եսական, ստոր նպատակները, որոնք անպատիժ կերպով հետապնդել չի կարելի:
Նման նպատակները լինում են հոգեսպան մանավանդ պատանեկության համար:
Պատանի՛, ասա՛ քո նպատակը, որ ասեմ քո երիտասարդությունը:

Գարեգին Նժդեհ

[~Anna~]

~Այն ողորմելիորեն տկար էակը չէ մարդը, որպիսին ճգնում է նրան ներկայացնել նյութապաշտական կարճատես գիտությունը: Նա գրեթէ ամենակարող է, երբ գիտակցում է, որ իր մեջ թաքուն ուժերի մի ամբողջ ծով կա, որից ազատորեն օգտվում է ինքնաճանաչ անհատը:

~Սիրե՞լ - սիրում են և՛ շուկան, ուր կարելի է շահել. սիրում են դրամը, հաճույքը, հարմարությունը - անցողական սակավարժեք հազար ու մեկ բաներ: Իսկ ՀԱՅՐԵՆԻՔԸ - իբրև գերագույն արժեք - պատկանում է սրբազան այն առարկաների կարգին, որոնք պաշտվում են նաև՛: Սերն ավելի իրավունք է ճանաչում, իսկ պաշտանմունքը` պարտականություն:

~ԽԱՂԱՂՈՒԹՅՈՒՆ ԵՍ ՈՒԶՈՒՄ,ՊԱՏՐԱՍՏՎԻՐ ԿՌՎԻ:

~ՉԵԶՈՔՈՒԹՅԱՆ ԵՆ ԴԻՄՈՒՄ ԹՈՒՅԼԵՐԸ ՄԻԱՅՆ:

~ՀԱՂԹՈՒՄ Է ՈՒԺԵՂԸ և ՈՉ ԱՐԴԱՐԸ:

ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀ

[Լեռնցի]

Այո՛ , կյանքը կռիվ է: Կռիվը պահանջում է զենք: Բայց նամարդ է նա, որն այդ զենքը դժոխքից է վերցնում:

Գարեգին Նժդեհ

[Լեռնցի]

~ՀԱՂԹՈՒՄ Է ՈՒԺԵՂԸ և ՈՉ ԱՐԴԱՐԸ:

ԳԱՐԵԳԻՆ ՆԺԴԵՀ

Սա կարծես սխալ մէկնաբանութիւն է Նժդեհի: Կոնկրետ մտքից մէջբերում, որը հնարավոր է Նժդեհն այլ նպատակով է նշել:
Օրինակ շատերը Նժդեհից մէջբերում են. «Ուժն է ծնում իրաւունք» արտայայտութիւնը, բայց երբ կարդում ենք թէ ինչ տեքստում է նա այդ միտքն արտայայտել, հասկանալի է դառնում թէ ինչ է իրականում նշել Նժդեհը: Ահա այդ մէջբերումը.


Գողգոթայէն` Արեւմտահայաստանէն կը բարձրանար աղաղակը հաւաքավառ խաչեցեալի,- օգնութի՜ւն, փրկութի՜ւն ինձ: Իսկ մարդկութիւնը` հանցավոր ու անտարբեր կը պատասխաներ.
- Ծարա՞ւ ես` արցունքդ արբ:
- Կոտրւո՞ւմ ես` որովհետեւ թոյլ ես... վաղուց է, որ եկեղեցիներիդ զանգերի քաղցր ղողանջը չես լսում, առանց իդեալի եւ վեհութեան կը սողա՞ս միայն... Ի՞նչը մղեց քեզ հաւատալու ցնորապաշտ Նազովրեցու վսեմ, բայց վտանգավոր խօսքին...
- Թուլութիւնը,- ասում է աշխարհը,- ծնուած է սնուցանելու ուժը: Ուժն է ծնում իրաւունքը...
Այս էր աշխարհը հայկական Գողգոթայի հանդէպ...
Այսպէս կը պատասխաներ մարդկութիւնը մահուան դատապարուած այս ժողովրդին:

[ՆանՍ]

«Ղեկավարել կարող է նախ և առաջ ինքնաղեկավարվել իմացողը…»:

Գ. ՆԺԴԵՀ

[davidus]

...Չկա ավելի զարհուրելի բան, քան աննպատակ գոյությունը:
...Հանցանք է դա, մահացու հանցանք:
...Նպատակն է թելադրում գերագույն պարտականություններ. նա պահանջում է ճիգեր ու զոհողություններ, որոնց մեջ կոփվում են անհատի և ժողովրդի լավագույն առաքինությունները, որոնց կատարումը, Աքիլլեսի նիզակի նման, բուժում է իր հասցրած վերքերը:
...Նպատակն է բարոյապես շարժում անհատներն ու ժողովուրդները: Նա փրկում է մահացու ճահճացումից և բարոյական անկումից: Անհատի և ազգի գոյության արևն է նպատակը: Նա լուսավորում է և ջերմացնում մեր անցնելիք ճանապարհը: Նա համախմբում է մեր ուժերը, լարում մեր կամքերը, և անդիմադրելիորեն քաշում մեզ դեպի իրեն` դիպի հաղթանակ:
...Դժվարին, բայց թագավորական է իդեալի ճանապարհը: Նրա ծայրին` դեպի իդեալ հևիհև առաջացող ժողովրդին թագն է սպասում: Նրա ճանապարհով անցնողը դառնում է թագավոր-ժողովուրդ:

Գ.Նժդեհ

[einnA]

Ասացիր հայ եմ - պետք է ուխտ ունենաս և Կատոնի պես ամեն օր պիտի կրկնես Cartago delenda est:Եվ Կարթագինէ ասելով պիտի հասկանաս Թուրքիան:Եվ պիտի պատրաստվես մի օր - աշխարհը միշտ էլ բարեկամ չի մնա թուրքին - մի օր պատուհասելու թրքությունը:

[Chilly]

Թեման բացել էի, քննարկելու համար միայն իմ նշած հատվածը, բայց այլ զարգացում ունեցավ, ու էսպես էլ լավ է, շնորհակալություն բոլորիդ... միայն մոդերատորին խնդրում եմ վերնագրի մեջ փոփոխություն կատարել, թողնել միայն արձակ. Գարեգին Նժդեհ

[Լեռնցի]

Թեման բացել էի, քննարկելու համար միայն իմ նշած հատվածը, բայց այլ զարգացում ունեցավ, ու էսպես էլ լավ է, շնորհակալություն բոլորիդ... միայն մոդերատորին խնդրում եմ վերնագրի մեջ փոփոխություն կատարել, թողնել միայն արձակ. Գարեգին Նժդեհ

Եթէ այդպէս է, թող հէնց այդ միտքը քննարկուի, որովհետեւ Նժդեհին վերաբերուող այլ թեմա արդէն կայ:

[~Anna~]

Ես եմ մեղավոր: Կարգ ու կանոնին մի քիչ անծանոթ եմ տեսա Նժդեհ չկարողացա անտարբեր անցնել:
Համաձայն եմ ըստ տեկստի իմաստն էլ ուրիշ կլինի, ուղղակի հենց այդ մտքի հետ էլ համամիտ եմ:
Իսկ ձեր նշվածից

Անձնական նպատակներն ըզբաղեցնում են մեր ուժերի նվազագույնը միայն

իմ կարծիքով աճը շատերի մոտ նկատվում է հենց էն ժամանակ, երբ խոսքը անձնական նպատակին է վերաբերվում: Նպատակի բացակայությունն էլ կործանարար եմ համարում ցանկացած տարիքում:

[Chilly]

իմ կարծիքով աճը շատերի մոտ նկատվում է հենց էն ժամանակ, երբ խոսքը անձնական նպատակին է վերաբերվում: Նպատակի բացակայությունն էլ կործանարար եմ համարում ցանկացած տարիքում:

Հա, իմ ասածն էլ է դա... Նժդեհը էստեղ շեշտել է պատանուն, բայց իմ կարծիքով էլ, ցանկացած տարիքում, հենց որ մարդը դադարի նպատակ ունենալուց նրա մոտ սկսում են դեգրադացման պրոցեսներ... Առաջ է գալիս մի ուրիշ հարց, որ շատ կարևոր է, ի՞նչ ձևով պետք է նպատակ ընտրի մարդն իր համար...

[~Anna~]

Կործանարար են այլամերժորեն եսական, ստոր նպատակները, որոնք անպատիժ կերպով հետապնդել չի կարելի:

Հետևաբար,եթե ստոր չէ նպատակը, կարելի է հետապնդել այն: Նպատակը երազանք է, որը կարելի է իրականություն դարձնել: Նախընտրելի է ընտրել էնպիսի նպատակներ, որոնց իրագործելը մեր հնարավորությունների սահմանների մեջ են:

[Լեռնցի]

Համաձայն եմ ըստ տեկստի իմաստն էլ ուրիշ կլինի, ուղղակի հենց այդ մտքի հետ էլ համամիտ եմ:

«Ո՞րն է պատմութեան ամենաուսանելի դասը.
- Չկորցնել չափի զգացումը, երբ դիպուածը մեր ախոյանին մեր ձեռքն է հանձնել: Վաղը կարող է պատմութիւնը մեր ախոյանին կարգել դատավոր՝ մեզ դատելու համար: Եղի՛ր արդար, քանզի դա՛ է լաւագոյն քաղաքականութիւնը: Գիտցի՛ր մեր արդարութիւնից մենք ենք առաջին շահողը:
Մեր երկրագնդի վրայ դեռ ոչ ոք չի զղջացել արդար լինելու համար:
Ճշմարտօրէն զօրավորն է արդր:
Եւ միայն արդարն է ճշմարտօրէն զօրավոր»:

Գարեգին Նժդեհ

[~Anna~]

Մեր երկրագնդի վրայ դեռ ոչ ոք չի զղջացել արդար լինելու համար:

Այո, հատկապես հայը չի զղջացել և չի զղջա, բայց ցավոք միշտ չի որ արդարն է հաղթում: Ես ուղղակի էն մտքի հետ էի համամիտ, որ մեր իրականության մեջ ավելի շատ ուժեղն է հաղթում և ոչ արդարը:

Գիտցի՛ր մեր արդարութիւնից մենք ենք առաջին շահողը:

Շահել միգուցե բարոյապես, հոգեպես, բայց ախր երբ խոսքը հաղթանակի կամ պարտության, կյանքի կամ մահվան մասին է, արդեն չեմ կարող այլ կերպ չնայել արդարությանը:

[Լեռնցի]

Այո, հատկապես հայը չի զղջացել և չի զղջա, բայց ցավոք միշտ չի որ արդարն է հաղթում: Ես ուղղակի էն մտքի հետ էի համամիտ, որ մեր իրականության մեջ ավելի շատ ուժեղն է հաղթում և ոչ արդարը:

Շահել միգուցե բարոյապես, հոգեպես, բայց ախր երբ խոսքը հաղթանակի կամ պարտության, կյանքի կամ մահվան մասին է, արդեն չեմ կարող այլ կերպ չնայել արդարությանը:

Այսպիսի հարցադրումները ներկայով չեն չափում:
Պէտք է նաել, անցեալով, ներկայով եւ ապագայով:

Այս դէպքում ամէն բան պարզ է դառնում: