Mea Culpa (Իմ մեղքը)

[Jarre]

2. Մենակով ոչինչ անել հնարավոր չի, պետք է կոորդինացված գործողություն: Ու բոլորի համար հավասար օրենք, հավասար պայման:
3. Այնպիսի փակ ցիկլի մեջ է ընկել հայ ժողովուրդն իր մտածելակերպի հետ, որ ցավով գիտակցում եմ, որ այս վիճակից միայն «Ռուզվելտը» կարող է մեզ փրկել...

Համաձայն եմ։ Իսկ օրինակ քո համար էս միտքը ֆանտասիտկայի ոլորտից ա՞, թե՞ ռեալ։ Բոլորը միահամուռ ուժերով դեմ են կանգնում ստեղծված համակարգին ու ոչ թե մտածում, դե ես ինչ կարամ անեմ։ Ես ձգտում եմ չեզոք լինել քաղաքական հարցերում, բայց պիտի ասեմ, որ էն ինչ էսօր ուզում ա անի Հայաստանի ընդդիմությունը հենց էտ ա։

Լավ շատ չխորանամ գլոբալ հարցերի մեջ ու խոսամ մի քիչ ավելի կենցաղային մակարդակի հարցերից։ Եթե դու բողոքում ես, որ մառշռուտկու վարորդը օրենք ա խախտում, ապա ո՞նց ես պահանջում, որ կանգառից դուրս կանգառ անի։ Կամ եթե դու բողոքում ես բռիությունից, խի՞ ես ինքդ բռի՝ մտածելով, որ էս երկրում ուրիշ ձև չես կարա առաջ գնաս ու հարցերդ լուծես։ Պրիմտիվ օրինակնե են չէ՞։ Շատ փոքրիկ հարցեր։ Բայց հավատացած էրի, որ հարցի փոքր մեծ չկա։ Հարցը մեր վերաբերմունքն ա ոչ թե հարցի գլոբալությունը։

ՀԳ Ֆրեյային՝ Ան ջան, վստահ եմ հասկացար, որ էտ առաջին դեմքով գրվածները անձամբ քեզ ուղղված չեն, պարզապես սիրում եմ տենց գրել

[Ֆրեյա]

Համաձայն եմ։ Իսկ օրինակ քո համար էս միտքը ֆանտասիտկայի ոլորտից ա՞, թե՞ ռեալ։ Բոլորը միահամուռ ուժերով դեմ են կանգնում ստեղծված համակարգին ու ոչ թե մտածում, դե ես ինչ կարամ անեմ։ Ես ձգտում եմ չեզոք լինել քաղաքական հարցերում, բայց պիտի ասեմ, որ էն ինչ էսօր ուզում ա անի Հայաստանի ընդդիմությունը հենց էտ ա։

Լավ շատ չխորանամ գլոբալ հարցերի մեջ ու խոսամ մի քիչ ավելի կենցաղային մակարդակի հարցերից։ Եթե դու բողոքում ես, որ մառշռուտկու վարորդը օրենք ա խախտում, ապա ո՞նց ես պահանջում, որ կանգառից դուրս կանգառ անի։ Կամ եթե դու բողոքում ես բռիությունից, խի՞ ես ինքդ բռի՝ մտածելով, որ էս երկրում ուրիշ ձև չես կարա առաջ գնաս ու հարցերդ լուծես։ Պրիմտիվ օրինակնե են չէ՞։ Շատ փոքրիկ հարցեր։ Բայց հավատացած էրի, որ հարցի փոքր մեծ չկա։ Հարցը մեր վերաբերմունքն ա ոչ թե հարցի գլոբալությունը։

ՀԳ Ֆրեյային՝ Ան ջան, վստահ եմ հասկացար, որ էտ առաջին դեմքով գրվածները անձամբ քեզ ուղղված չեն, պարզապես սիրում եմ տենց գրել

Հ.Գ.-ից, հա, Արթուր ջան

Ճիշտ ես, համաձայն եմ: Շատ դեպքերում, դա թուլություն է: Մանր-մունր հարցերում:

Իսկ մեծերում... Ասենք՝ եթե ԶԱԳՍ-ից պետք է փաստաթուղթ վերցնես, որի տերը Մոսկվայում է, ու նրա գալ-գնալը կնստի 800 ամն դրամ, այդ դեպքում, կնախընտրես 100-200 տալ աշխատողին ու դասավորել...

Վարորդական իրավունքի օրինակը բերեմ: Որոշեցի, որ ինքս եմ ստանալու, առանց միջամտությունների: Մի շաբաթ ամեն օր գնացել եմ մեր պոլիկլինիկա թղթեր ու սուտ բժշկական տեստեր անցնելու վրա: Երկու անգամ էլ քննություն եմ տվել, եռկու ամիս էլ դասերի եմ գնացել:
Հիմա բոլորին խորհուրդ եմ տալիս կյանք չփչացնել ու նույն գումարով ինչ ես եմ ծախսել, գնալ հանգիստ ստանալ կաշառք տալով...

Որովհետև մեր երկրում ապրելը հարմարավետ չի Այն, ինչ կարելի է անել 1 ժամում, անում են 1 շաբաթում...

[Jarre]

Հ.Գ.-ից, հա, Արթուր ջան

Ճիշտ ես, համաձայն եմ: Շատ դեպքերում, դա թուլություն է: Մանր-մունր հարցերում:

Իսկ մեծերում... Ասենք՝ եթե ԶԱԳՍ-ից պետք է փաստաթուղթ վերցնես, որի տերը Մոսկվայում է, ու նրա գալ-գնալը կնստի 800 ամն դրամ, այդ դեպքում, կնախընտրես 100-200 տալ աշխատողին ու դասավորել...

Վարորդական իրավունքի օրինակը բերեմ: Որոշեցի, որ ինքս եմ ստանալու, առանց միջամտությունների: Մի շաբաթ ամեն օր գնացել եմ մեր պոլիկլինիկա թղթեր ու սուտ բժշկական տեստեր անցնելու վրա: Երկու անգամ էլ քննություն եմ տվել, եռկու ամիս էլ դասերի եմ գնացել:
Հիմա բոլորին խորհուրդ եմ տալիս կյանք չփչացնել ու նույն գումարով ինչ ես եմ ծախսել, գնալ հանգիստ ստանալ կաշառք տալով...

Որովհետև մեր երկրում ապրելը հարմարավետ չի Այն, ինչ կարելի է անել 1 ժամում, անում են 1 շաբաթում...

Կարծում եմ, որ եթե ոչ բոլորը, ապա ճնշող մեծամասնությունը հենց տենց ա հարցերը լուծում։ Ու ցավալին էն ա, որ մենք ստիպված ստեղծել ենք մի ալտերնատիվ իրականություն, որտեղ դա կաշառք չենք համարում, Անի ջան։ Այ սրանում ա ողբերգությունը։ Բացատրեմ ինչու։ Մի քիչ վիճելի ա ասածս, բայց իմ համար դա կյանքիս սկզբունքներից մեկն ա։

Ես քո նշած իրավիճակներում հարմարվելու համար ստեղծել եմ հենց էտպիսի մի ալտերնատիվ տարբերակ։ Ուրեմն կաշառք չի այն, ինչ դու իրավունք ունես ստանալու, բայց իրանք դրա դիմաց գումար են ուզում, որ չքաշքշեն։ Գիտեմ, որ սա հենց իմ ասած սվաղելն ա, պրոբլեմի վրա աչք փակելը, բայց ինչպես նշել ես, իրոք առանց դրա հնարավոր չէ այսօր։ Համենայն դեպս իմ պարագայում։

Ես կաշառք համարում եմ էն դեպքը, որ ես կեղծ փաստաթուղթ կամ ճշմարտությանը չհամասպատասխանող ու ինձ չպատկանող ինչ որ բան ձեռք բերելու համար գումար եմ տալիս կեղծ փաստաթուղթ ձեռք բերելու համար։

Իսկ եթե էլի խորանամ կենցաղայինի մեջ (դու մակրո հարցերից ես խոսում, իսկ ես՝ միկրո ), ապա հարցս էն ա, որ գոնե էն հարցերում, որ կարանք պիտի ճիշտը անենք։ Ըստ էտ տրամաբանության դու իրավունք չունես մեղադրելու մարշրուտնու վարորդին, եթե դու ինքդ ամեն տեղ պատրաստ ես կանգնեցնել տաս էտ մարշրուտկան։ Եթե դու փողոցը անկապ ես անցնում ուրեմն մի մեղադրի մյուսներին։ Եթե դու մեղադրում ես Հիտլերին, ապա բարի եղիր ու նայի, որ էսօր ինքդ ես նույն Հիտլերական սկզբունքներով առաջնորդվում, երբ ասում ես, որ Լևոնականներին պետք է վառել, գոմիկներին պետք է մոռթել, իսկ ով որ էլ ՀԱԵ-ից չի հայ կոչվելու իրավունք չունի ու սենց լիքը բաներ.....

Ու եթե սենց նայես, ապա պրոբլեմների մեծ մասի մեջ ու քեզ զզվելի երևույթների մեջ դու կտեսնես ինքդ քեզ։

[Ֆրեյա]

Կարծում եմ, որ եթե ոչ բոլորը, ապա ճնշող մեծամասնությունը հենց տենց ա հարցերը լուծում։ Ու ցավալին էն ա, որ մենք ստիպված ստեղծել ենք մի ալտերնատիվ իրականություն, որտեղ դա կաշառք չենք համարում, Անի ջան։ Այ սրանում ա ողբերգությունը։ Բացատրեմ ինչու։ Մի քիչ վիճելի ա ասածս, բայց իմ համար դա կյանքիս սկզբունքներից մեկն ա։

Ես քո նշած իրավիճակներում հարմարվելու համար ստեղծել եմ հենց էտպիսի մի ալտերնատիվ տարբերակ։ Ուրեմն կաշառք չի այն, ինչ դու իրավունք ունես ստանալու, բայց իրանք դրա դիմաց գումար են ուզում, որ չքաշքշեն։ Գիտեմ, որ սա հենց իմ ասած սվաղելն ա, պրոբլեմի վրա աչք փակելը, բայց ինչպես նշել ես, իրոք առանց դրա հնարավոր չէ այսօր։ Համենայն դեպս իմ պարագայում։

Ես կաշառք համարում եմ էն դեպքը, որ ես կեղծ փաստաթուղթ կամ ճշմարտությանը չհամասպատասխանող ու ինձ չպատկանող ինչ որ բան ձեռք բերելու համար գումար եմ տալիս կեղծ փաստաթուղթ ձեռք բերելու համար։

Իսկ եթե էլի խորանամ կենցաղայինի մեջ (դու մակրո հարցերից ես խոսում, իսկ ես՝ միկրո ), ապա հարցս էն ա, որ գոնե էն հարցերում, որ կարանք պիտի ճիշտը անենք։ Ըստ էտ տրամաբանության դու իրավունք չունես մեղադրելու մարշրուտնու վարորդին, եթե դու ինքդ ամեն տեղ պատրաստ ես կանգնեցնել տաս էտ մարշրուտկան։ Եթե դու փողոցը անկապ ես անցնում ուրեմն մի մեղադրի մյուսներին։ Եթե դու մեղադրում ես Հիտլերին, ապա բարի եղիր ու նայի, որ էսօր ինքդ ես նույն Հիտլերական սկզբունքներով առաջնորդվում, երբ ասում ես, որ Լևոնականներին պետք է վառել, գոմիկներին պետք է մոռթել, իսկ ով որ էլ ՀԱԵ-ից չի հայ կոչվելու իրավունք չունի ու սենց լիքը բաներ.....

Վերջին մասին ամեն բառի տակ ստորագրում եմ:
Իսկ առաջին մասը՝ իսկապես, վիճելի է:

Եթե ասենք թե, պետությունը այդպես է որոշել, որ քեզ ինչ-որ փաստաթուղթ տրամադրում է 10 օրում, ուրեմն պետք է սպասես:
Նշանակում է, որ ռեսուրս չունի, որ ավելի արագ անի, գուցե... ու հերթի մեջ շատ մարդիկ կան:
Գուցե մեկն էլ կա, որ շտապ պետք է, իսկ կաշառք տվողների պատճառով իր փաստաթուղթ ստանալը եւս մի 10 օրով կամ ամսով հետաձգվում է, որովհետև սկզբից կաշառք տվածների հարցերն են լուծում, հետո չտվածների:

Ուզում եմ ասել՝ եթե օրենքը կա, բոլորի համար պետք է լինի:

Իսկ երթուղայինների առումով.. Ընդհանուր առմամբ, ոստիկաններն են որոշել, որ երթուղայինները պետ է չկանգնեն փողոցի մեջտեղը, որ երթևեկությանը չխանգարեն, սիկ էնպես.. Մարդկանց ձեռնտու է, որ իրենց ուզած տեղը կանգնեն, իրենց մեկ է, թե թողոցում ինչ է լինում
Ըստ իմ տնտեսագիտական մտածելակերպի /որը ենթադրում էհեդոնիստական, ռացիոնալ սպասումների ու բնական լոգիկա/ ցանկացած օրենք պետք է լինի բանական ու եթե կարողանա այնպես լինել, որ բոլորի շահերից լինի, կպակասեն խախտումները;
Օրինակ, եթե ուզում եք, որ մարշուտկաները ամեն քայլին չկանգնեն, նախատեսեք ավելի հարմար տեղերը, մարդաշատ, ու այդ տեղերում լրացուցիչ կանգառատեղի սարքեք;
Այսինքն, միակողմանի չպետք է լինի, պետք է օրենքը մարդկանց հաշվի առնի;

Օրինակ, հասարակ բան ասեմ; Եւրոպայում ջրմուղկոյուղին ուսումնասիրություններ է արել, որ ֆուտբոլի ժամերին ջրի պահանջը խիստ աճում է, մարդիկ տանն են լինում, ֆուտբոլ են նայում ընդմիջումներին էլ զուգարան են գնում՝ այդպիսով ավելացնելով ջրի սպառումը;
Որպեսզի ջրի ճնշումը չընկնի այդ ժամերին, բայց համ էլ ավելորդ ջրի ծախս չլինի, եւրոպացի ջրմուղկոյուղին հատուկ ժամերին եւ հատուկ միջոցառումների ժամանակ ավելացնում է ճնշումը, իսկ մնացած ժամերին պակասացնում;

Հայաստանում: Տո ոնց ուզում ա թող լինի ձեր ջրի հարցը;

Քանի դեռ օրենքը չի բխում բոլորի շահերից, այն խախտվելու է:

[Jarre]

Ես էլ քո ԲՈԼՈՐ ասածների տակ եմ ստորագրում։

Այ ստեղ դու անդրադարձար ինձ համար ցավոտ ևս մի հարցի, որի մասին չեմ կարող չխոսել։

Օրինակ, եթե ուզում եք, որ մարշուտկաները ամեն քայլին չկանգնեն, նախատեսեք ավելի հարմար տեղերը, մարդաշատ, ու այդ տեղերում լրացուցիչ կանգառատեղի սարքեք;
Այսինքն, միակողմանի չպետք է լինի, պետք է օրենքը մարդկանց հաշվի առնի;

Նայի։ Մենք ազգովի բողոքում ենք, որ կանգառներ կան, բայց չգիտես ինչու մարդիկ կանգնում են կամ 20 մետր աջ, կամ՝ 20 մետր ձախ։ Իմ մոտ մեկ-մեկ ընենց տպավորություն ա, որ կանգառն ու հայերը մագնիսներ են որ իրար մոտեցնում ես ու իրանք իրարից վանվում են

Ու ես մի քանի անգամ փորձեցի կանգառում կանգնել։ Ու գիտե՞ս ինչ եղավ։ Սպասեցի մի ժամից ավել ու հասկացա, որ ինչքան ուզում ես կանգնի, մեկա դու չես նստելու։ Եթե ուզում ես նստես ու գնաս, կանգնի այնտեղ որտեղ բոլորը։

Հիմա ասածս ի՞նչ ա։ Էն ա, որ մենք սաղս էլ ք*ք ենք։

Իմ համար ք*ք ա նաև էն ծնողը կամ մազերը սպիտակած պապիկն ու տատիկը, որ էրեխու ձեռքը բռնած պռոսպեսկտը մեջտեղից կտրում ու անցնում ա առաջ։ Արա ախր դու չես հասկանում, որ էտ քո ու քո թոռան կյանքի համար ա։ Դու հըլը ջհանդամ, բա էտ էրեխուն կյա՞նքը խի ես վտանգի ենթարկում։

Մի քանի տարի առաջ մեր ծանոթներից մեկը Կոմիտասի պողոտան տենց անցնելով տղայի հետ ընկավ մեքենայի տակ։ Ու երեխան մահացավ։ Էտ մարդը չի ուզում ապրի։ Ասում ա ես եմ սպանել տղուս։

Իսկ էս օրինակով էլ ասածս էն ա, որ ինչքան էլ շատերը անում են, դա դեռ չի նշանակում, որ մենք էլ պիտի անենք։

Օրինակ, հասարակ բան ասեմ; Եւրոպայում ջրմուղկոյուղին ուսումնասիրություններ է արել, որ ֆուտբոլի ժամերին ջրի պահանջը խիստ աճում է, մարդիկ տանն են լինում, ֆուտբոլ են նայում ընդմիջումներին էլ զուգարան են գնում՝ այդպիսով ավելացնելով ջրի սպառումը;
Որպեսզի ջրի ճնշումը չընկնի այդ ժամերին, բայց համ էլ ավելորդ ջրի ծախս չլինի, եւրոպացի ջրմուղկոյուղին հատուկ ժամերին եւ հատուկ միջոցառումների ժամանակ ավելացնում է ճնշումը, իսկ մնացած ժամերին պակասացնում;

Հայաստանում: Տո ոնց ուզում ա թող լինի ձեր ջրի հարցը;

Քանի դեռ օրենքը չի բխում բոլորի շահերից, այն խախտվելու է:

Ան ջան, իրականում Հայաստանում էլ են նման ուսումնասիրություններ կատարում։ Ու երբ հասկանում են, որ առանց էն էլ աղքատության մատնված ժողովուրդը գրիպի դեմ պայքարելու համար շատ ա 200 դրամանոց դեղ առնում էտ դեղի գինը 5 անգամ թանկացնում են։ Գիտեն, որ նոր տարվա օրը առանց լույսի չես կարա շենքի լույսերը անջատում են, որ տանես մի էրկու կոպեկ էրեսներին շպրտես, որ միացնեն։

Մի բան էլ ասեմ Mea Culpa-ի հետ կապված։

Դուք բողոքում ե՞ք Ստալինից։ Սխալ եք անում։

Դուք բողոքում ե՞ք Հիտլերից։ Կրկին սխալ եք անում։

Պետք չի իրանցից բողոքել։ Դրանք հարյուր տարին մեկ ծնվող մարդիկ են, որ էսօր կան վաղը չկան։ Բողոքել ա պետք ուրիշից։ Ու հենց այստեղ ա էտ մեա կուլպան։ Տես։ Ստալինը հիվանդ էր ու ասում էր, որ 1 խոզից ավել խոզ ունեցողներին տարեք ու վարի տվեք։ Հիտլերը հիվանդ էր ու ասում էր միայն զտարյուն արիացիներ ու մնացածին վառում էր։ Հիմա հարց։ Ո՞վ էր վառողը։ Ո՞վ էր դալաժիտ տվողը։ Այ սա ա աբսուրդը։ Հարևանը, բարեկամը, համաքաղաքացին.... Մարտի 1-ին ո՞վ էր մեղավորը մենակ հրաման տվո՞ղը։ Բա էն կեղծ լրագրողը, սուտի հոգևորականը, կաշառված դատավորը.....

Դրա համար էլ ճիշտ են ասում՝ Каждый народ имеет то правительство, которое он заслуживает։ Ուղղակի մեր պարագայում էսօր ոչ թե մենք իրանց имеем, այլ իրանք են մեզ պոլնի պռագռամայով иметь անում....

[Հարդ]

Եթե կա մի մարդ, որ ոչ կաշառք ա տալիս, ոչ վարորդին կանկագռից դուրս կանգառ ա խնդրում, ոչ ծանոթի միջոցով աշխատանքի ա ընդունվում, ապա նա միայն տուժվում ա: Ախր դրա համար մի հատ շնորհակալություն էլ չես ստանա:
Չէ որ, մի մարդու այդպես ապրելն էս երկրում երկիր չի փրկի:

[paniaG]

Եթե կա մի մարդ, որ ոչ կաշառք ա տալիս, ոչ վարորդին կանկագռից դուրս կանգառ ա խնդրում, ոչ ծանոթի միջոցով աշխատանքի ա ընդունվում, ապա նա միայն տուժվում ա: Ախր դրա համար մի հատ շնորհակալություն էլ չես ստանա:
Չէ որ, մի մարդու այդպես ապրելն էս երկրում երկիր չի փրկի:

Լիովին համաձայն եմ,որ միայն տուժում էս յուրաքանչյուր նոռմի հետևելու արդյունքում:Քաղաքավարություն,ազնվություն,բարոյականություն բառերը այնքան լղոզված ու իմիջայլոց են մեզ մոտ,որ չլինելու հաշիվ Է,որ կարող են կանգնել ոտքիդ ու հարկ չհամարեն ներողություն խնդրել,վարորդները կարող են 100 դրամի խաթեր 10 հոգու նեղություն տալ ու մի բան էլ գոռալ,թե ինչու են երկուսով մի աթոռի նստել,կկոտրվի....բողոքում ենք,որ բանակ են տանում մարդկանց ով ենթակա չի ծառայելու,բայց ծանոթ լինելու դեպքում կարող ենք մտածել ,,լավ չի երեխեն չգնա ծառայի,եթե հնարավորուտյուն ունենք ազատելու?,,:էսպես մի շարք բաներ,որ անում են բոլորը` զուգահեռ շատ ակտիվ քննադատելով այդ արարքները:

Բայց վեռջին մտքի հետ համաձայն չեմ,պետք չի մտածել ,,որ մի մարդու այդպես ապրելը երկիր չի փրկի,,...հարցն այն է,որ բոլորը տենց են մտածում,իսկ եթե հակառակը լներ` հավատաինք,որ կփրկի, հաստատ կփրկեր: