Տարածքայինը մի կողմ, նույնիսկ զուտ լեզվի առումով էլ կան հեղինակներ, ում դժվար է որոշել՝ արևմտահայ է, թե արևելահայ, եթե այդպես կարելի է ասել, երկլեզու են, օրինակ՝ Լեռ Կամսար, Զապել Եսայան և այլն:
Տարածքայինը մի կողմ, նույնիսկ զուտ լեզվի առումով էլ կան հեղինակներ, ում դժվար է որոշել՝ արևմտահայ է, թե արևելահայ, եթե այդպես կարելի է ասել, երկլեզու են, օրինակ՝ Լեռ Կամսար, Զապել Եսայան և այլն:
Դեմ եմ: Իմաստը չեմ տեսնում: Ի՞նչի տարանջատել: Կամ ի՞նչ վերաբերմունք պետք ա փոխվի, ո՞ւմ նկատմամբ: Ի վերջո երկու դեպքում էլ խոսքը գնում ա հայի մասին ուրեմն ի՞նչի իրարից զատել, չէ՞ որ երկու դեպքում էլ նույն գործն ա արվում, ստեղծագործում են:
Հայաստանցի ու ոչ հայաստանցի տարանջատումն ավելի սխալ քայլ կլինի, որովհետև գրականության բաժինն ավելորդ տեղը պիտի խճճի: Ահա թե ինչու.
Մեր գրականության նշանավոր դեմքերի մեծամասնությունը կամ Հայաստանում չի ծնվել կամ էլ առավել ևս՝ Հայաստանում չի ապրել: Միտքս եկած առաջին անունները, որոնք գոնե արևելահայերենով են գրել՝ Թումանյան, Մուրացան, Նար-Դոս, Ստեփան Զորյան, Դերենիկ Դեմիրճյան, կյանքի հիմնական մասը Թիֆլիսում են անցկացրել, եթե ոչ ամբողջ կյանքը: Թիֆլիսը հայ մշակութային կենտրոն էր, այնտեղ էր գտնվում Ներսիսյան ճեմարանը, Թիֆլիսում է հիմնադրվել «Վերնատունը» և այլն: Ավետիք Իսահակյանը մոտ երեք տասնամյակ ապրել է Եվրոպայում: Շիրվանզադեն ողջ կյանքը՝ Բաքվում: Վահան Տերյան, Ռափայել Պատկանյան՝ Ռուսաստան: Հիմա այս ողջ ընտրանին պիտի գցենք «չՀայաստան» ցուցակի մե՞ջ:
Հայ գրականագիտությունը, որ մեզնից քանիցս ավելի խելոք դեմքեր ունի, տարածքային սկզբունքով ո'չ մի տարանջատում չի անում մեր գրականության համար: Ու ո'չ էլ «արևելահայերեն- արևմտահայերեն» սկզբունքն է օգտագործվում գրականություն ուսումնասիրելիս: Մենք մի ժողովուրդ ենք, թող գրականությունն էլ մեկը լինի՝ հայ գրականություն ու վերջ:
My World My Space (03.11.2010), Նաիրուհի (03.11.2010), Շինարար (03.11.2010)
Իսկապես չեմ հասկանում ինչու եք բառերից կառչում, ես ենթաբաժնի համար կոնկրետ անուն չեմ առաջարկում,դա կարող եք ինքնուրույն որոշել...Տարածաշրջանի հետ կապված.կա որևէ մեկը ով կարող է ինձ ապացուցել որ որակը, միտքը ,մատծողությունը նույնն են?Եկեք ուրեմն ժամանակից գրողներին ևս չտարաջատենք,չգիտեմ, որքան էլ խոսեք կարծում եմ հայ գրականությունը և սփյուռքահայ գրականություն առանձին կուլտուրաներ են
Եթե շները խոսել իմանային, մենք կկորցնեինք մեր միակ բարեկամներին...
Ճիշտ է, ինչ -որ բաներ կարող է մոռացած լինեմ, սիրելի SSS, բայց նման բանը հաստատ մտքիցս չէր թռնի: Այնքան վստահ ես գրել, որ մի պահ նույնիսկ կասկածեցի: Ափսոս սկաներից օգտվել չեմ կարողանում, թե չէ դիպլոմիս ստուգման տեղեկագրի քաղվածքը կդնեի այստեղ, որ բոլորդ էլ տեսնեիք՝ համալսարանում արևմտահայ գրականություն առանձին առարկա չկա: Համենայն դեպս՝ 89- 94 թվերին չի եղել:
Վերջին խմբագրող՝ Արևածագ: 03.11.2010, 10:53:
Նաիրուհի (03.11.2010)
Հա, մենք էլ ենք սփյուռքահայ գրականություն անցել, բայց ինքս շատ դեպքերում համաձայն չեմ եղել տվյալ գրողի սփյուռքահայ համարել-չհամարելուն: Հաճախ դասահոսներն էլ չեն կարողանում հիմնավորել, թե ինչու է Կոստան Զարյանը սփյուռքահայ գրող, իսկ, ասենք, Իսահակյանը՝ ոչ
իսկ մարդը
վախենում ա
որ իրան
չեն սիրի:
Ախր հայ գրողներին տարածքային սկզբունքով իրարից ջոկելը լրիվ անիմաստ է: Հայ գրողը հայոց լեզվով գրականություն ստեղծողն է: էս մի կտոր Հայաստան պետության վրա բնակվելով հո՞ չի որոշվում հայ գրող լինել- չլինելը: Վերջին ութսուն տարին է, որ այս պետությունը կա, բա դրանից առաջ եղած գրողները , որ ապրել են Ռուսաստանի, Վրաստանի կամ Թուրքիայի տարածքներում, նրանք ի՞նչ է, սփյուռքահայե՞ր են:
SSS ը գրում է, թե բառերից ենք կառչում: Որովհետև ինքն էլ հստակ չի սահմանել, թե ի՞նչ է ուզում: Թեմայի վերնագիրը մի բան է, հարցումը լրիվ այլ թեմայով է ընդհանում:
Սրա մասին այլ առիթով մի անգամ գրել եմ ակումբում.
Հովհաննես Բարսեղյանին, որ «Հայերեն ուղղագրական, ուղղախոսական, տերմինաբանական բառարանի» հեղինակն է, հարցրի.
-Ինչպիսի՞ն պիտի լինի հայոց լեզվի ուսուցչի վերաբերմունքը բարբառի նկատմամբ:
Ահա պատասխանը.
- Եթե մենք որպես կայուն պետություն ունեցող ժողովուրդ պիտի ապրենք, մեզ մի' լեզու է պետք՝ գրական հայերենը: Իսկ եթե մի օր պետությունն էլ պիտի կորցնենք, ժողովուրդն էլ ցրիվ գա աշխարհով մեկ, լավ կլինի որ բարբառներից գոնե մեկը գոյատևի:
Կարծում եմ, գրականության նկատմամբ էլ այս հայեցակետով կարող ենք առաջնորդվել: Մանավանդ, հակառակ տեսակետը լրջորեն հիմնավորող փաստարկ այստեղ ոչ ոք չի գրում:
Ես էլ եմ կարծում, որ ոչ մեկը չի կարող ապացուցել, որ որակը, միտքը, մտածողությունը նույնն են: Չի կարող հասարակ պատճառով. դրանք տարբերվում են:
Բայց որևէ մեկը կարո՞ղ է ապացուցել, որ Հայաստանում ապրած երկու գրողի մտածողությունը, միտքը, որակը, ոճը, գրելաձևը. աշխարհափիլիսոփայական մոտեցումն ու մնացած եսիմինչերը նույնն են: Առանձին որոշ դեպքերում՝ գուցե: Իսկ ընդհանուր առմամբ՝ չէ, ոչ մեկն էլ չի կարող հասարակ պատճառով. դրանք տարբերվում են:
Անձամբ ես կարծում եմ, որ գրողը կամ հայ ա, կամ հայ չի: Ավելի ճիշտ գրում ա կամ հայերեն ու հայ ընթերցողի համար, կամ չէ: Եթե լինի այլազգի գրող, ով գրում ա հայերեն, ինձ թվում ա (չեմ պնդում) իր տեղը նորից հայ գրականության մեջ ա: Եթե լինի հայ գրող, ով գրում ա չինարեն, իմ կարծիքով իր տեղը հայ գրականությունից դուրս ա: Բայց սրանք մտորումների կարգով: Վստահ պնդում չեմ անում, որտև դեռ ինքս իմ համար էլ վերջնական չեմ ձևակերպել:
Իսկ ժամանակակիցներին առանձնացնելը ճիշտ եմ համարում: Հարյուր տարի անց նրանք կլինեն ուղղակի «հայ գրականության» մեջ, ավելի ճիշտ այդ գրողներից նրանք, ովքեր ժամանակի կտրվածքում կապրեն:
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Գոյություն ունի հստակ դասակրգում' այսօր:Ես չեմ առաջարկում Ամերիկա հայտնաբերել,ինչպես նաև մերը չէ խնդիրը որոշելու ով է սփյուռքահայ, ով արևմտահայ կամ արևելահայ.դա արդեն որոշված է,ինչպես արդեն նշված էր Կոստան Զարյանը դասվում է մի շարքի, Իսհակայանը' մյուս ... Վիլյամ Սարոյանին էլ ենք հայ համարում, բայց նրան ուսումնասիրել եմ արտասահմանյան գրականության դասերին...Գուց,ե եթե որոշելու լինեինք ,որն է ճիշտ ,որը սխալ 'դասել թե չդասել,ես ձեզ հետ միակարծիք լինեի...բայց ես դա չէ ,որ ասում եմ.Առաջարկս է
Բացել բաժին ,որտեղ սփյուռքահայ գրողը կլինի իր բաժնում
Վերջին խմբագրող՝ SSS: 03.11.2010, 13:11:
Եթե շները խոսել իմանային, մենք կկորցնեինք մեր միակ բարեկամներին...
Սփյուռքահայ գրականությունն առանձնացնելուն կողմ չեմ, բայց կարելի էր ունենալ արևմտահայերեն գրականության ենթաբաժին:
ամաչելու աստիճան սիրուն ու անասելի տխուր բան ա կյանքը…
Ձայնալար (03.11.2010)
«Արևմտահայ» -ով ձևակերպված ենթաբաժնի գոյությանը կողմ եմ, մնացած ձևակերպումների դեպքում՝ ահավոր դեմ: Հիմա ի՞նչ քվեարկեմ
Իսկ բաժանման պրակտիկ օգուտը ո՞րն է լինելու:
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ